ΣΤΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ του Παλλαδίου βρίσκουμε αξιοπρόσεκτα γεγονότα κι ωφέλιμα παραδείγματα επανόρθωσης του αμαρτωλού παρελθόντος.
Ο δίκαιος έχει ανάγκη μόνο από άγρυπνη προσοχή, για να μην του κλέψει ξαφνικά ο διάβολος τους καρπούς της αρετής του. Τί υπερανθρωπο αγώνα χρειάζεται ο παραστρατημένος, για να βρει τον δρόμο της αγιότητος! Μα τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο για τον άνθρωπο που θα αγκαλιάσει η θεία Χάρη. Θαύμασα, γράφει ο Παλλάδιος, κι έμεινα πολλή ώρα εκστατικός, όταν μου διηγήθηκαν πώς ο περίφημος ασκητής της αφρικανικής ερήμου, Μωυσής ο Αιθίοψ, μεταστράφηκε από λήσταρχος κι έγινε αγιώτατος μοναχός. Αυτή είναι με συντομία η παραδειγματική του ιστορία.
Γέννημα και θρέμμα της Μαύρης Ηπείρου ο Μωυσής, ήταν αγορασμένος δούλος κάποιου πλούσιου κτηματία. Σκληρός και δύστροπος στον χαρακτήρα, αναστάτωνε καθημερινώς το σπιτικό του αφέντη του, φιλονικώντας με τους άλλους δούλους. Κατάντησε αφόρητος. Στο τέλος, εκείνος τον βαρέθηκε και τον πέταξε στον δρόμο. Ο Μωυσής τότε βρήκε καταφύγιο σε μια ληστοσυμμορία. Με την τεράστια σωματική του δύναμη -ήταν σωστός μαύρος δαίμονας που, βλέποντάς τον μόνο, παρέλυες από τον φόβο σου- γρηγορα επιβλήθηκε στους άλλους ληστές κι έγινε αρχηγός τους. Χαρακτηριστικό της ωμότητάς του είναι και το ακολουθο:
Κάποτε απέτυχε σε μια από τις παράνομες νυχτερινές επιδρομές του από τ’ άγρια γαυγίσματα των σκυλιών ενός κοπαδιού, που έβοσκε εκεί γύρω. Τόσο πολύ οργίστηκε γι’ αυτό, που έβγαλε αμέσως την απόφαση να σφάξει τον τσοπάνη. Έπρεπε όμως να περάσει στην αντίπερα όχθη του Νείλου, για να φθάσει στην καλύβα του. Ο Μωυσής όρμησε μεσα στα νερά, που είχαν αρχίσει να φουσκώνουν και δυσκόλευαν το πέρασμα. Έδεσε στο κεφάλι του τα ρούχα του, κράτησε με τα δόντια το πελώριο δίστομο μαχαίρι του, που έφερνε παντού όλεθρο, και κολυμπώντας πέρασε. Στο μεταξύ όμως, ο τσοπάνης πρόλαβε κι εξαφανίστηκε, για να σώσει την ζωή του. Ο λήσταρχος, που έχασε τα ίχνη του, έπεσε με πρωτάκουστη μανία μέσα στο έρημο κοπάδι και για εκδίκηση έσφαξε όσα πρόβατα βρεθήκανε μπροστά του. Σαν χόρτασε το μάτι του από αίμα, έδεσε μεταξύ τους από τις ουρές τέσσερα από τα καλύτερα κριάρια, τα φορτώθηκε στον ώμο και κολυμπώντας πάλι πέρασε τον Νείλο. Ύστερα έψησε τα κριάρια, έφαγε τα καλύτερα κρέατα, ήπιε είκοσιπέντε λίτρες κρασί που είχε φυλαγμένο, περπάτησε πενήντα μίλια χωρίς διακοπή κι έφτασε στο κρησφύγετό του.
Καποτε όμως το ανθρωπόμορφο αυτό θεριό, κυνηγημένο από την εξουσία για ένα σωρό εγκλήματα, πήγε να κρυφτεί βαθιά στην έρημο, οπου ζούσαν τότε οι πιο ονομαστοί από τους Αιγυπτίους Αναχωρητές. Η συναναστροφή με τους Αγίους, η κατανόηση και η στοργή που του έδειξαν, ημέρωνε σιγά-σιγά τα βάρβαρα ένστικτά του. Κι ο Θεός, που δεν θέλει τον θάνατο, αλλά την επιστροφή του αμαρτωλού, επισκίασε την ψυχή του με την σωστική Χάρη Του. Ο μαύρος αγριάνθρωπος ένιωσε να μαλακώνει η καρδιά του, μετανόησε και ζήτησε την λύτρωση.
Ποιός ξέρει αν το κολοσσιαίο τούτο έργο της Χάριτος δεν το παρακίνησε η ταπεινή προσευχή καποιου αφανούς Αγίου;
Η άλλαγή του ήταν ριζική. Πολύ πιο γρηγορα απ’ ό,τι μπορούσε ακόμη να προβλέψει κι ο πιο ευφάνταστος νους, ο Μωυσής έφτασε στα μέτρα των μεγάλων Πατέρων της ερήμου. Έγινε πρότυπο αρετής και αγιότητος. Ζωντανό παράδειγμα για τους δύσκολους χαρακτήρες, που επιθυμούν να στρώσουν, να γίνουν εύπλαστο ζυμάρι, για να τυπώσει επάνω τους την σφραγίδα Του ο Πλαστουργός.
Κάποτε τέσσερις ληστές, παλιοί σύντροφοι του Αιθίοπος, μπήκαν να ληστέψουν την καλογερική καλύβα του, χωρίς να φαντάζονται ποιόν μπορούσαν να βρούν μεσα. Σαν τον είδαν, κυριολεκτικά σάστισαν. Εκείνος με μεγάλη ευκολία τους επιασε, τους έδεσε και τους οδήγησε στην συνάθροιση των Γερόντων.
- Τί προστάζετε να κάνω τους ανθρώπους αυτούς, ρώτησε, που ήρθαν να με ληστέψουν; Σε μένα δεν αρμόζει πια να τιμωρήσω άνθρωπο.
Οι Πατέρες τον συμβούλεψαν να τους λύσει και να τους αφήσει να φύγουν ανενόχλητοι. Εκείνοι όμως δεν θέλησαν πια να φύγουν. Τους συγκλόνισε το παράδειγμα του πρώην αρχηγού τους. Έμειναν κοντά του για να βρούν κι αυτοί τον ίσιο δρόμο.
Ο Μωυσής ο Αιθίοψ, που αξιώθηκε να χειροτονηθεί και Πρεσβύτερος για την μεγάλη αρετή του, όταν έφυγε από τον κόσμο, λένε πως άφησε περίπου εβδομήντα μαθητές. Η Ορθόδοξος Εκκλησία τον κατέταξε μεταξύ των Οσίων της και τιμά την μνήμη του στις 28 Αυγούστου.
(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου
Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 175-177)