156. Δέχονται όλα τα μυστήρια οι Προτεστάντες;
Όχι. Έχοντας την αντίληψη ότι πραγματικά μυστήρια είναι όσα εκπεφρασμένα στη Γραφή έχουν θεία σύσταση και εξωτερική ύλη, ως μυστήρια δέχονται δύο μόνο, το βάπτισμα και τη θεία ευχαριστία. Για τα υπόλοιπα πέντε φρονούν, ότι η μεν ιερωσύνη, η μετάνοια και ο γάμος είναι ωφέλιμες διατάξεις του Θεού που παρέχουν ευλογία στους πιστούς, ενώ το χρίσμα και το ευχέλαιο είναι ανθρώπινα κατασκευάσματα περιττά για την Εκκλησία. Τις αντιλήψεις βέβαια αυτές δεν τις δέχονται όλοι οι Διαμαρτυρόμενοι. Η Αγγλικανική Εκκλησία δέχεται και τα επτά εκκλησιαστικά μυστήρια, ενώ οι Μεννωνίτες δέχονται και το ποδόνιπτρον, ως θεοσύστατη τελετή αναγκαία δια τους πιστούς και ωφέλιμη.
Δύο είναι κυρίως οι αιτιάσεις των Προτεσταντών κατά του αριθμού επτά των μυστηρίων· α) ο κυμαινόμενος αριθμός τους στην παράδοση της Εκκλησίας και β) η θεία σύσταση και το αισθητό σημείο που κατ’ αυτούς δεν έχουν όλα τα μυστήρια. Περί τούτων όμως είπαμε σχετικά σε προηγούμενό μας ερώτημα. Ως προς το αισθητό σημείο ειδικά, το οποίο θεωρείται ως βασικό στοιχείο της πραγματικότητας των μυστηρίων, οι Διαμαρτυρόμενοι δεν είναι πάντοτε συνεπείς, γιατί θα έπρεπε να δεχθούν και τον Ιερό Νιπτήρα, ως μυστήριο, διάταξη που έχει σαφώς αισθητό εξωτερικό σημείο. Ο αληθής όμως λόγος απορρίψεως του αριθμού επτά των μυστηρίων είναι μάλλον το είδος της χάριτος, την οποία διακονούν τα ιερά μυστήρια. Αφού κατά τη βασική προτεσταντική αρχή τα μυστήρια παρέχουν μόνο την άφεση των αμαρτιών (ιδέα ανάλογη προς τη φύση της δικαιώσεως) και ενισχύουν την περί τούτου πίστη των χριστιανών, ήταν επόμενο να δεχτούν ως κύριο μυστήριο μόνο το βάπτισμα, το οποίο παρέχει άφεση όχι μόνο των αμαρτημάτων που προηγήθηκαν αυτού αλλά και εκείνων που έγιναν μετά ταύτα. Όπως δε είπε ο Λούθηρος, ο αμαρτάνων μετά το βάπτισμα υπεισέρπει τρόπον τινά σ’ αυτό και λαμβάνει την άφεση των παραπτωμάτων του.
(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 222-223)