Η Εκκλησία

η τοπική και η πανταχού
Η δική σας εκκλησία είναι μέρος της εκκλησίας, που βρίσκεται παντού, και του σώματος, που συνίσταται από όλες τις εκκλησίες. Ώστε όχι μόνο μεταξύ σας, αλλά και προς όλη την Εκκλησία της οικουμένης θα ειρηνεύετε, αν είστε ενάρετοι, αφού βέβαια είστε μέλη του σώματος.
Ε.Π.Ε. 18α,330
ουρανός
Την παλαιά εποχή η Εκκλησία ήταν ουρανός, αφού όλα τα καθωδηγούσε το Πνεύμα το Άγιο και κινούσε καθένα από τους προεστώτες και τον καθιστούσε ενθουσιώδη. Τώρα όμως μείναμε μόνο με τα σύμβολα εκείνων των χαρισμάτων.
Ε.Π.Ε. 18α,512
έρημος, μόνο σύμβολα
Μοιάζει τώρα η Εκκλησία με γυναίκα, που ξέπεσε από την παλαιά της δόξα και σε πολλά πράγματα κρατάει μόνο τα σύμβολα από την αρχαία εκείνη ευτυχία... Ο αριθμός τότε των χηρών και η χορεία των παρθένων έδινε λαμπρό στολισμό στην Εκκλησία. Τώρα όμως έχει απογυμνωθή η Εκκλησία και οι τύποι μόνο της έχουν απομείνει.
Ε.Π.Ε. 18α,512
τόπος αγγέλων
Δεν είναι κουρείο η Εκκλησία ούτε αρωματοπωλείο, ούτε κάποιο άλλο εργαστήριο από εκείνα, που είναι στην αγορά. Είναι τόπος αγγέλων, τόπος αρχαγγέλων, βασίλειο του Θεού, ο ίδιος ο ουρανός.
Ε.Π.Ε. 18α,516
όλοι ενωμένοι
Πάλι ονομάζει τους Κορινθίους «εκκλησία», συνενώνοντας και συνδέοντας όλους σε ένα. Γιατί δεν θα μπορούσε να υπάρξη μια εκκλησία, αν όσοι την αποτελούσαν ήσαν διασπασμένοι και βρίσκονταν σε διάστασι μεταξύ τους.
Ε.Π.Ε. 19,16
λουτρό μετανοίας
Η Εκκλησία είναι λουτρό πνευματικό, που καθαρίζει όχι μόνο το σωματικό ρύπο, αλλά κάθε ακαθαρσία της ψυχής με τους πολλούς τρόπους της μετάνοιας.
Ε.Π.Ε. 19,426
ψυχής παιδευτήριο
Δίκαια θα μπορούσε να ονομάση κανείς την Εκκλησία με όλα τα ονόματα, και δικαστήριο και ιατρείο και σχολείο πίστεως και εκπαιδευτήριο ψυχής και γυμναστήριο δρόμων, που οδηγούν στους ουρανούς.
Ε.Π.Ε. 19,426
συνοδική
Είναι μεγάλη η δύναμις της εκκλησιαστικής συνάξεως. Πρόσεχε πόσο μεγάλη. Η προσευχή της Εκκλησίας απελευθέρωσε τον Πέτρο. Αυτή άνοιξε το στόμα του Παύλου.
Ε.Π.Ε. 19,484
δεν είναι μόνο οι κληρικοί
Ένα σώμα είναι η Εκκλησία, όλοι μας. Να μη τα φορτώνουμε όλα στους ιερείς. Και οι ίδιοι να φροντίζουμε, αφού η Εκκλησία είναι κοινό σώμα. Και οι Απόστολοι, προτού να χειροτονήσουν τους επτά διακόνους, συνεννοήθηκαν πρώτα με το λαό. Το ίδιο έκανε και ο Πέτρος για το Ματθία. Συνεννοήθηκε με όλους τους τότε παρόντες, άντρες και γυναίκες. Διότι η Eκκλησία δεν είναι για να φουσκώνουν τα μυαλά των αρχόντων, ούτε για να γίνωνται οι λοιποί δουλοπρεπείς. Είναι εξουσία πνευματική, που έχει το πλεονέκτημα, οι άρχοντες, οι κληρικοί, να φορτώνωνται με περισσότερους κόπους και μεγαλύτερες φροντίδες, όχι να ζητάνε περισσότερες τιμές.
Ε.Π.Ε. 19,486-488
σώμα κοινό
Πρέπει να βρισκόμαστε στην Εκκλησία σαν να είμαστε σε ένα σπίτι, σαν να είμαστε ένα σώμα, αφού και το βάπτισμα είναι ένα και η τράπεζα μία και η πηγή μία και η κτίσις μία και ο Πατήρ ένας.
Ε.Π.Ε. 19,488
και θλίψις των πιστών
Λαμπρά νίκη, τρόπαιο για την Εκκλησία, αυτό είναι, το να πάσχουμε εμείς με τις δοκιμασίες. Έτσι χτυπιέται ο Διάβολος. Όταν εμείς πάσχουμε, νικιέται ο Διάβολος. Και πάσχει, όταν θέλη να μας κάνη κακό.
Ε.Π.Ε. 20,20
άνω-κάτω από το φθόνο
Η αρρώστια του φθόνου προσβάλλει και την Εκκλησία. Αυτή έκανε τα πάντα άνω-κάτω. Διέσχισε την ενότητα του σώματος. Αλληλοσπαρασσόμαστε. Ο φθόνος μας εξοπλίζει με κάθε πονηρό όπλο. Γι’ αυτό είναι μεγάλη η διαφθορά. Αν το ζητούμενο για την οικοδομή στην Εκκλησία είναι να μένουν στερεοί οι οικοδομούντες, όταν όλοι μέσα στην Εκκλησία γκρεμίζουμε, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα;
Ε.Π.Ε. 20,74
εσωτερικά πολεμείται
Δεν φοβάμαι τον από έξω πόλεμο κατά της Εκκλησίας, όσο φοβάμαι την εσωτερική διαμάχη. Διότι και η ρίζα, όταν είναι καλά στερεωμένη στη γη, δεν παθαίνει τίποτε από τους ανέμους. Όταν όμως η ρίζα φθείρεται από το σκουλήκι που την κατατρώει από μέσα, θα πέση το δέντρο, έστω κι αν κανείς δεν το χτυπάη. Μέχρι πότε, λοιπόν, θα κατατρώμε τη ρίζα της Εκκλησίας, σαν σκουλήκια;
Ε.Π.Ε. 20,74
νεκρά
Βλέπω σαν σώμα νεκρό, πεσμένο κάτω το πλήθος της Εκκλησίας. Όπως σε ένα σώμα, που πρόσφατα νεκρώθηκε, είναι δυνατόν να δης και μάτια και χέρια και πόδια και τράχηλο και κεφαλή, αλλά κανένα από τα μέλη δεν κάνη πλέον όσα του πρέπουν, έτσι και στην Εκκλησία. Οι παρόντες είναι όλοι πιστοί, αλλά η πίστις δεν είναι ενεργής. Έχουμε σβήσει τη θερμότητα του Χριστού. Έχουμε καταστήσει νεκρό το σώμα του Χριστού.
Ε.Π.Ε. 20,76
οικουμενική
Τα παιδιά της Εκκλησίας έχουν γεμίσει την Ελλάδα, τις βαρβαρικές χώρες, τη γη, τη θάλασσα, ολόκληρη την οικουμένη.
Ε.Π.Ε. 20,340

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 126-129)