«Όσοι ομολογούν ότι ο Χριστός είναι Θεός, αλλά δεν φυλάσσουν τις εντολές του, δεν θα θεωρηθούν μόνο ως αρνητές, αλλά και ως ατιμαστές του κι’ όχι μόνον αυτό, αλλά και θα κατακριθούν με δίκη περισσότερο από εκείνους που περιτέμνουν τα σώματά τους, ως ακρωτηριάζοντες τις εντολές του Θεού. Διότι εκείνος που ατιμάζει τον πατέρα, πώς θα θεωρηθεί υιός; Εκείνος που χωρίζεται από το φως, πώς θα διαμείνει σ’ αυτό σαν σε ημέρα; Με κανένα τρόπο, αδελφοί. Αν όμως λέγει κάποιος ότι ‘Κανείς δεν μπορεί να τηρήσει όλες τις εντολές’, να γνωρίζει ότι διαβάλλει τον Θεό και τον κατακρίνει ότι μας διέταξε πράγματα αδύνατα. Αυτός δεν θ’ αποφύγει το αναπόφευκτο της δίκης, αλλά θα κατακριθεί… Διότι αυτός ο άνθρωπος αποκαλεί τον Θεό ψεύτη και πλάνο και γεμάτο φθόνο· ψεύτη, διότι, ενώ εκείνος είπε, "ο ζυγός μου είναι καλός και το φορτίο μου είναι ελαφρό" , αυτός αποφαίνεται όχι μόνο ότι δεν είναι ελαφρό, αλλά ότι είναι αβάστακτο· πλάνο, διότι κατέβηκε υποσχόμενος πολλά και μη θέλοντας να δώσει τίποτε σε μας, ή καλύτερα φθονώντας τη σωτηρία μας διέταξε να κάμομε και να φυλάξομε αδύνατα πράγματα, με σκοπό ώστε, αφού δεν θα μπορούμε να τα πραγματοποιήσομε, ευρίσκοντας δήθεν εύλογη πρόφαση, να μας στερήσει εκείνα τα αγαθά. Αλλά αλλοίμονο σ’ αυτούς που λέγουν αυτά, αν δεν μετανοήσουν διότι ο Δεσπότης και Θεός μας δεν παρήγγειλε τίποτε φορτικό, τίποτε επαχθές, αλλά μάλλον όλα είναι και άνετα και εύκολα, αφού βέβαια, πιστεύσατέ με, κι’ εγώ ο ίδιος γνώρισα ότι είναι εύκολη η εντολή του Θεού και η επίτευξη αυτής και της βασιλείας του» (τ. 19Γ, σ. 127,129).
«Όποιος δεν καταξιώθηκε να φθάσει σ’ αυτά και να αποκτήσει αυτού του είδους τις εμπειρίες [θέα του φωτός του Θεού], ας κατακρίνει τον εαυτό του μόνο, και ας μη λέγει, προφασιζόμενος αμαρτωλές προφάσεις, ότι το πράγμα είναι αδύνατο ή ότι γίνεται βέβαια, όμως ασυνείδητα· αλλά ας γνωρίζει, πληροφορούμενος από τις θείες Γραφές, ότι το πράγμα είναι δυνατό και αληθινό, γινόμενο εμπράκτως και ενεργούμενο συνειδητά, ενώ ο καθένας με την αργία και έλλειψη των εντολών αποστερεί ο ίδιος τον εαυτό του των τοιούτων αγαθών κατά αναλογία» (τ. 19Γ, σ. 173).
«Συναρμολογούνται όλες (οι αρετές) μεταξύ τους σε ένα, και έτσι κατασκευάζουν τον άνθρωπο σαν ένα εύχρηστο σκεύος, όπου εισέρχεται η χάρη του Θεού σαν νέος οίνος. Πες μου λοιπόν, εάν παραλείψεις μία απ’ όλες τις παραπάνω αρετές, από τις οποίες και με τις οποίες κατασκευάσθηκε και συναρμολογήθηκε το σκεύος, άραγε θα ανεχθεί ο Θεός να βάλει σ’ αυτό κάτι γενικά από τα χαρίσματα του Πνεύματός του, αν και φαίνεται πολύ μικρή η τρύπα του πετάλου που δήθεν παραλείφθηκε, δηλαδή του τόπου της αρετής; Καθόλου! Διότι οπωσδήποτε από τη μικρή εκείνη τρύπα θα τρέξει το περιεχόμενο λίγο-λίγο και ανεπαίσθητα θα χυθεί» (τ. 19Δ, σ. 341).
«Εάν είναι δυνατό, να μη παύσομε ποτέ να ανακρίνουμε και να εξετάζουμε με κάθε προθυμία τον εαυτό μας κάθε ημέρα και κάθε ώρα, αλλά, όπως είπαμε, διερχόμενοι όλες τις εντολές να εξετάζουμε και να παρατηρούμε στην κάθε μία από αυτές τον εαυτό μας. Και εάν βέβαια διαπιστώσουμε ότι την εκπληρώσαμε, να ευχαριστήσουμε τον Δεσπότη και Θεό και στο εξής να την φυλάξουμε ασφαλώς. Εάν όμως δεν τη θυμηθήκαμε ή δεν την εκτελέσαμε, να τρέξουμε, παρακαλώ, ως που να την πιάσουμε και να την κρατήσουμε για να μη συμβεί, καταφρονώντας την, να ονομασθούμε ελάχιστοι στη βασιλεία των ουρανών» (τ. 19Δ, σ. 449).
"Πάμε, του λέγω, Κύριε, ποτέ μου δε σ’ αφήνω, και μια σου δε χαλώ εντολή, όλες θα τις φυλάξω. Αμήν" (τ. 19Ε, σ. 237,στιχ. 223-224).
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (από άλλα θέματα που σχετίζονται όμως και με Το θέμα «εντολές»)
«Πίστη εδώ δεν εννοεί μόνο αυτήν, ότι δηλαδή ο Χριστός είναι Θεός, αλλά την περιεκτικωτάτη πίστη για όλες τις άγιες εντολές που λέχθηκαν απ’ αυτόν, και που περιέχει και συγκρατεί μέσα της όλες τις θείες του εντολές, και που δέχεται ότι τίποτε σ’ αυτές, ούτε μια κεραία, δεν είναι άχρηστη, αλλά όλα μέχρι και ένα γιώτα είναι ζωή και πρόξενα της αιώνιας ζωής. Ώστε, αυτός που πιστεύει, ότι έτσι είναι αυτές και που υποσχέθηκε με το άγιο βάπτισμα ότι θα τις φυλάγει όλες αυτές και θα τις εφαρμόζει χωρίς διακοπές, θα σωθεί. Αυτός πάλι που απιστεί σε κάποιον από τους λόγους του, έστω και σε μια, όπως λέχθηκε, κεραία ή σ’ ένα γιώτα, θα καταδικασθεί, σαν να τον αρνήθηκε όλον εκείνον» (τ. 19Γ, σ. 527).
«Άνθρωπε, πιστεύεις ότι είναι Θεός ο Χριστός; Εάν λοιπόν πιστεύεις, να φοβάσαι και να φυλάττεις τις εντολές του» (τ. 19Δ, σ. 219).
«(Μιλά ο Χριστός)· Όλα καλά ’ναι όσα για μένα πράττει έργα κανένας και η προς τον πλησίον συμπάθεια και η ελεημοσύνη, μα πρώτο να οικτίρει τον εαυτό του, τους λόγους μου πρόθυμα να φυλάξει, τέλος μετάνοια αληθινή να δείξει για όλα τα προηγούμενά του έργα κι ακόμα σ’ αυτά πια να μη γυρίσει, μα στου Κυρίου του, εμέ, τους λόγους να επιμείνει, στις προσταγές και νόμους της αλήθειας κι έτσι απαράβατα όλα να τα πράττει μέχρι θανάτου και παραμικρό ένα λόγο, ούτε στα γραμμένα μια κεραία, να παραδεί· θυσία αυτό για μένα, θυμίαμα αυτό και προσφορά και δώρο· χωρίς αυτά, απ’ τους εθνικούς πιο κάτω» (τ. 19ΣΤ, σελ. 403-405).
(ΕΠΕ, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου)
(Η συλλογή των κειμένων έγινε από τον π. Νικόλαο Πουλάδα)