Εκκλησιασμός
φεύγει το μυαλό στο κακό
Αν μέσα στο ναό, όπου ακούγονται ψαλμοί και προσευχές και λέγονται θεία λόγια και επικρατεί φόβος Θεού και πολλή ευλάβεια, πολλές φορές σαν κακούργος ληστής εισχωρεί η κακή επιθυμία, πως όσοι κάθονται στο θέατρο και ούτε ακούνε ούτε βλέπουν κάτι καλό, αλλά γεμίζουν το μυαλό τους με αισχρότητα πολλή και ανοησίες και πολιορκούνται τα αυτιά τους και τα μάτια τους με το κακό, πώς μπορούν να ξεφύγουν την πονηρή επιθυμία; Και αν δεν μπορούν να ξεφύγουν την κακή επιθυμία, πώς θα καταφέρουν ν’ αποφύγουν τα εγκλήματα της μοιχείας;
Ε.Π.Ε. 8α, 234
για τη Γραφή η σύναξις
Στις Γραφές να προσέχουμε και να μη θεωρούμε πάρεργο την ασχολία μαζί τους. Αν κάποιος έρχεται στη σύναξι και παρακολουθή με προσοχή, έστω κι αν δεν διαβάζη στο σπίτι, εφ’ όσον προσέχει όσα λέγονται εδώ, αρκεί ένας χρόνος για ν’ αποκτήση εμπειρία. Δυστυχώς οι περισσότεροι είναι τόσο άθλιοι, ώστε και υστέρα από τόση ανάγνωσι της Γραφής δεν γνωρίζουν ούτε τα ονόματα των βιβλίων της. Και δεν ντρέπονται και δεν φρίττουν, όταν με τόση αδιαφορία μπαίνουν εδώ μέσα.
Ε.Π.Ε. 14,82
αλλού προσέχουμε, εδώ χασμώμεθα
Αν μεν παίζη κάποιος μουσικός κιθάρα ή χορεύη κάποιος ή μας καλέση κάποιος στο θέατρο, με πολλή σπουδή τρέχουν όλοι, και σπαταλάμε περίπου τη μισή μέρα. Και όταν ο Θεός μας καλή και μας μιλάη δια των προφητών και των αποστόλων, τότε χασμουριόμαστε και ξυνόμαστε και ζαλιζόμαστε.
Ε.Π.Ε. 14,82
φρούριο ψυχής
Φρούριο κατασκεύασε ο Θεός εναντίον του Διαβόλου. Αυτό είναι η εκκλησία. Από εκεί ας παίρνουν δύναμι τα χέρια για εργασία. Πρώτα ας ανυψώνωνται για προσευχή, και υστέρα ας πηγαίνουν στην εργασία.
Ε.Π.Ε. 15,534
προφάσεις και εμπόδια!
Όταν χάνης το χρόνο σου σε θέατρα με χορευτές και μίμους και σπαταλάς τη ζωή σου σε βρώμικα θεάματα, δεν προβάλλεις κάποια ανάγκη. Όταν εμείς σε καλούμε στην εκκλησία, τότε προβάλλεις όλες τις δικαιολογίες και μύρια εμπόδια.
Ε.Π.Ε. 18,144
αραιός και άτακτος
Πρόσεχε τη μεγάλη ανωμαλία. Από όσους ανήκουν σ' αυτή την εκκλησία, άλλοι μεν ποτέ, ή μια φορά το χρόνο εκκλησιάζονται, αλλά και τότε όπως τύχη. Άλλοι δε εκκλησιάζονται μεν τακτικώτερα, αλλά και αυτοί όπως τύχη. Αταχτούν στην εκκλησία, μιλάνε, αστειεύονται, με το τίποτε.
Ε.Π.Ε. 20,714
με προσοχή πολλή
Εκεί που ο μίμος παίζει κωμωδίες και η πόρνη ασχημονεί, κάθονται τόσοι πολλοί θεατές, προσέχουν με τεταμένη την προσοχή τα λεγόμενα, και μάλιστα χωρίς να επιβάλη σιωπή. Εδώ όμως, στο ναό, όπου ο Θεός από τον ουρανό μιλάει για φριχτά μυστήρια, συμπεριφερόμαστε με αναισχυντία μεγαλύτερη από τα σκυλιά. Δεν σεβόμαστε τον Θεό ούτε καν όσο σεβόμαστε τις διεφθαρμένες και τους διεφθαρμένους.
Ε.Π.Ε. 20,714
όχι για τους ανθρώπους, για το Θεό
Νομίζει ο άλλος, ότι κάνει χάρι σε μας και στο λαό, πιθανόν και στο Θεό, Επειδή μπήκε στον οίκο του Θεού. Αυτός, που πάσχει από τέτοιο φλεγμωνώδη εγωισμό, πώς θα μπορέση κάποτε να γιατρευτή; Νομίζουν επίσης μερικοί, πως έρχονται στην εκκλησία για μας ή προς εμάς. Νομίζουν, ότι όσα ακούνε είναι δικά μας. Δεν προσέχουν, ότι προσέρχονται στη θεία λατρεία για το Θεό και προς το Θεό, ότι Εκείνος συνομιλεί μαζί τους!
Ε.Π.Ε. 23,60
με την πρέπουσα ευλάβεια
Αν συνωμιλούσαν μερικοί χριστιανοί με άρχοντες επίγειους, δεν θα μπορούσαν να προσέχουν έξω. Πολύ περισσότερο τώρα, που συνομιλούν με τον Θεό. Εμείς, αγαπητοί, οι ιερείς είμαστε απλώς υπηρέτες. Δεν μεταφέρουμε δικά μας, αλλά τα λόγια του Θεού. Καθημερινά στην Εκκλησία διαβάζονται επιστολές του ουρανού. Είναι επιστολές, που τις έστειλε ο Θεός. Ας μπαίνουμε, λοιπόν, στην Εκκλησία με τη δέουσα τιμή και ευλάβεια και ας ακούμε με προσοχή τα λεγόμενα.
Ε.Π.Ε. 23,62

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 140-142)