«Πραγματικά, καθώς κάποια νύκτα στεκόταν σε προσευχή και με καθαρό νου ενωνόταν με τον πρώτο καθαρότατο νου, είδε ξαφνικά να λάμπει σ’ αυτόν φως επάνω από τους ουρανούς, λαμπερό και άφθονο, που καταφώτισε το παν και το κατέστησε καθαρό σαν ημέρα. Από αυτό δε φωτιζόμενος και ο ίδιος νόμιζε ότι όλος ο οίκος μαζί με το δωμάτιο οπού στεκόταν είχε αφανισθεί και είχε περάσει αμέσως στο μη ον κι ο ίδιος αισθανόταν ότι είχε αρπαγή στον αέρα και είχε ξεχάσει τελείως το σώμα. Σ’ αυτήν την κατάσταση, όπως έλεγε και έγραφε στους έμπιστους του, γέμισε από μεγάλη χαρά και θερμά δάκρυα· και κατάπληκτος από την παραξενιά του θαύματος, αφού ήταν αμύητος ακόμη των αποκαλύψεων αυτού του είδους, εφώναξε δυνατά ακαταπαύστως το «Κύριε, ελέησον», καθώς αντιλήφθηκε ύστερα, όταν ήλθε στον εαυτό του· διότι εκείνη την ώρα δεν γνώριζε καθόλου ότι ομιλεί με φωνή ή ότι ακούγεται προς τα έξω η λαλιά του. Ενεργούμενος λοιπόν σ’ αυτό το φως είδε ένα είδος φωτεινότατης νεφέλης, άμορφης και ασχημάτιστης και γεμάτης άρρητη δόξα Θεού στο ύψος του ουρανού, από τα δεξιά δε αυτής της νεφέλης έβλεπε να στέκεται ο πνευματικός πατήρ του Συμεών ο Ευλαβής -τι φρικτό όραμα!- με την στολή που συνήθιζε να φορά στην ζωή του, να παρατηρεί σταθερά το θείο εκείνο φως και να το παρακαλεί απερίσπαστα. Ευρισκόμενος λοιπόν πολλή ώρα σ’ αυτήν την έκσταση και βλέποντας τον πατέρα του να παρίσταται δεξιά της δόξας του Θεού, δεν αισθανόταν αν ευρισκόταν τότε μέσα στο σώμα ή έξω από το σώμα, όπως διαβεβαίωνε κι έλεγε ύστερα. Όταν δε επί τέλους κάποτε το φως εκείνο συστάλθηκε για λίγο προς εαυτό, τότε αυτός αντιλήφθηκε πάλι ότι ευρίσκεται στο σώμα και μέσα στο δωμάτιο, και έτσι την μεν καρδιά ευρήκε γεμάτη άφατη χαρά, το δε στόμα να φωνάζει δυνατά το «Κύριε, ελέησον», και τον εαυτό του ολόκληρο καταβρεγμένο με δάκρυα γλυκύτερα από μέλι και κερί. Από την ώρα εκείνη αισθάνθηκε ότι το σώμα του έγινε λεπτό και ελαφρό, σαν πνευματικό, και παρέμεινε πολύν χρόνο σ’ αυτήν την κατάσταση. Τέτοιο και τόσο σπουδαίο είναι το έργο που ενεργεί στους ζηλωτάς η καθαρότης και ο θείος έρως» (ΕΠΕ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΌΜΟΣ 19Α, 43-5)
    «Οσάκις ενοχλούνταν (ο Συμεών) από ακηδία, απέρχονταν στους τόπους που υπήρχαν μνήματα και καθήμενος επάνω από αυτά ανιστορούσε νοερώς τους κάτω από την γη νεκρούς, και άλλοτε μεν πενθούσε, άλλοτε δε άφηνε θρηνώδεις φωνές με δάκρυα, επιχειρώντας με όλα αυτά και τα παρόμοια να περιμαζεύσει από την καρδιά του το κάλυμμα της αναισθησίας» (19Α,51)
    «Λέγοντας αυτά άφηνε ρυάκια δακρύων και απαιτούσε από κάθε παρευρισκόμενο να μη επιθυμεί και να μην τρέχει αναξίως προς το υψηλό και για τους αγγέλους ακόμη φοβερό μυστήριο (της ιερωσύνης), προτού δια μέσου πολλών κόπων φθάσει σε τέτοια κατάσταση» (19Α,87)
    «Σε τέτοια αγάπη Θεού επρόκοψε μαζί με τους άλλους μαθητές εκείνου και αυτός ο Ιερόθεος, ώστε, όταν διάβαζε καμιά φορά βιβλίο, σ’ οποίο χωρίο ευρισκόταν γραμμένο το όνομα Θεός ή Χριστός ή Ιησούς, τοποθετούσε πάνω στο θείο όνομα το δεξί του μάτι, έπειτα το άλλο, και έκλαιγε τόσο, έως ότου γέμιζε δάκρυα και το βιβλίο και τον κόλπο του. Τέτοιων αγρών γεωργός ήταν ο τρισμακάριστος και μεγάλος πατήρ μου Συμεών και τέτοιους μαθητές απέκτησε» (19Α, 131)
    «Χωρίς πόνο χύνει αυτομάτως δάκρυα, με τα οποία καθαίρεται και βαπτίζεται δεύτερο βάπτισμα» (19Α,413)
«Του κατά Θεόν πένθους προηγείται ταπείνωσις, έπεται δε χαρά και ανέκφραστη ευφροσύνη, στην κατά Θεόν δε ταπείνωσι περιφύεται η ελπίς της σωτηρίας. Διότι όσο θεωρεί κανείς με την ψυχή του τον εαυτό του ταπεινότερο όλων των ανθρώπων, τόσο η ελπίς συναυξάνεται με την ταπείνωση και βλαστάνει στην καρδιά του, βεβαιώνοντας ότι δι’ αυτής πρόκειται να σωθεί. Όσο κατέρχεται κανείς στο βάθος της ταπεινώσεως και θεωρεί τον εαυτό του ανάξιο να σωθεί, τόσο πενθεί και αφήνει πηγές δακρύων· αναλόγως με αυτά αναβλύζει στην καρδιά η πνευματική χαρά, με αυτήν δε πηγάζει μαζί η ελπίς και συναυξάνεται και καθιστά βεβαιότερη την ασφάλεια της σωτηρίας» (19Α,479)
    «Το πένθος κατά τις ενέργειές του είναι διπλό· ως ύδωρ σβήνει με τα δάκρυα όλη την φλόγα των παθών και καθαρίζει την ψυχή από τον μολυσμό από αυτά· ως πυρ δε δια της παρουσίας του αγίου Πνεύματος ζωοποιεί, αναφλέγει, εκπυρώνει και θερμαίνει την καρδιά και την εξάπτει προς έρωτα και πόθο Θεού» (19Α,481)
    «Όποιος έχει μέσα του το φως του παναγίου Πνεύματος, μην αντέχοντας να το βλέπει, πίπτει στη γη πρηνής, κράζει και βοά μ’ έκπληξη και δυνατό φόβο σαν να είδε και έπαθε κάτι υπέρ φύση, υπέρ λόγο, υπέρ έννοια· και γίνεται όμοιος με άνθρωπο, του οποίου τα σπλάγχνα από κάπου πήραν φωτιά και ο οποίος φλεγόμενος από αυτήν και μη μπορώντας να βαστάση την πύρα της φλόγας, είναι σαν εκστασιασμένος και δεν δύναται να συγκεντρωθεί, αλλά πηγάζοντας συνεχώς άφθονα δάκρυα και δροσιζόμενος από αυτά, εξάπτει δυνατότερη την φωτιά του πόθου. Τότε χύνει περισσότερα δάκρυα και πλυνόμενος με την ροή τους απαστράπτει λαμπρότερα· όταν δε, αφού εκπυρωθεί ολόκληρος, γίνεται σαν φως, τότε εκπληρώνεται το λόγιο, «Θεός ενούμενος με θεούς και γνωριζόμενος», τόσο μάλιστα όσο ενώθηκε ήδη με τους συναφθέντας και αποκαλύφθηκε στους γνωρίσαντας» (19Α,487)
    «Πριν από το πένθος και τα δάκρυα (κανένας να μη μας απατά με κενά λόγια, ούτε να αυταπατώμαστε), δεν υπάρχει για μας μετάνοια ούτε αληθινή μεταμέλεια ούτε φόβος Θεού στις καρδιές μας· δεν αυτοκατακριθήκαμε ούτε έφθασε η ψυχή μας στην συναίσθηση της μελλούσης κρίσεως και των αιωνίων βασάνων. Διότι αν είχε αποκτήσει αυτά και είχε φθάσει σ’ αυτά, ευθύς θα έχυνε και δάκρυα· χωρίς αυτά όμως, δεν μπορεί ποτέ ν’ απαλυνθεί η καρδιά μας ή ν’ αποκτήσει την πνευματική ταπείνωση η ψυχή μας, ούτε θα μπορέσουμε να γίνουμε ταπεινοί» (19Α,487-489)
    «Όπου υπάρχει βαθειά ταπείνωσις, εκεί υπάρχει και άφθονο δάκρυ και όπου είναι αυτά, εκεί υπάρχει και η παρουσία του αγίου και προσκυνητού Πνεύματος»(19Α,493)
    «Στην αγάπη αυτή δεν μπορεί να εγγίσει ποτέ κανένας άνθρωπος, αν δεν καθαρίσει πρωτύτερα την καρδιά του με μετάνοια και άφθονα δάκρυα, και δεν προχωρήσει στο βυθό της ταπεινοφροσύνης και δεν εγκυμονήσει το πανάγιο Πνεύμα»(19Γ,75)
    «Μακάριοι είναι όσοι κλαίουν πάντοτε πικρά για τα αμαρτήματά τους, διότι θα τους καταλάβει το φως και θα μετατρέψει τα πικρά δάκρυα σε γλυκά. Μακάριοι είναι όσοι φωτίζονται από το θείο φως και βλέπουν την ασθένειά τους και καταλαβαίνουν την ασχήμια της ψυχικής τους στολής, διότι αυτοί θα κλαύσουν ασταμάτητα και θα πλυθούν με τα ποτάμια των δακρύων» (19Γ,167)
    «Η προκαλούμενη από το πένθος παρηγοριά είναι αρραβώνας της βασιλείας των ουρανών» (19Γ,325)
«Όπου τέλος υπάρχει αίσθηση πνευματικής πτωχείας, εκεί υπάρχει και το χαρμόσυνο πένθος, εκεί και τα αδιάκοπα χυνόμενα δάκρυα, που καθαρίζουν την ψυχή που τ’ αγαπά και την καθιστούν τελείως φωτεινότατη. Μ’ αυτά λοιπόν ανυψούμενη η ψυχή και αναγνωρίζοντας τον Δεσπότη της, αρχίζει να καρποφορεί με ζήλο τις άλλες αρετές για τον εαυτό της και τον Χριστό… Πράγματι είναι θαύμα ανεκλάλητο, διότι τα δάκρυα που τρέχουν δια μέσου των αισθητών οφθαλμών εκπλύνουν νοερά την ψυχή από τον βόρβορο των αμαρτημάτων και πέφτοντας στη γη φλέγουν και συντρίβουν τους δαίμονες και ελευθερώνουν την ψυχή από τα αόρατα δεσμά της αμαρτίας. Ω δάκρυα, τα οποία αναβλύζετε από την θεία έλλαμψη και διανοίγετε τον ίδιο τον ουρανό και μου προξενείτε θεία παρηγοριά. Διότι πάλι και πάλι, κυριευμένος από ηδονή και πόθο, λέγω τα ίδια. Όπου υπάρχει πλήθος δακρύων, αδελφοί, συνοδευόμενο από γνώση αληθινή, εκεί υπάρχει και απαύγασμα θείου φωτός» (19Γ,327,329)
    «Έγραψε (ο Συμεών ο Ευλαβής, πνευματικός του οσίου Συμεών) και δίδαξε λέγοντας ‘Αδελφέ, ποτέ μη κοινωνήσεις χωρίς δάκρυα’. Αυτό όταν το άκουσαν οι ακροατές (διότι ήταν πολλοί όχι μόνον λαϊκοί, αλλά και μοναχοί από τους ονομαστούς και ξακουστούς για την αρετή) θαύμασαν για τον λόγο και αφού κοιτάχθηκαν μεταξύ τους, όλοι μαζί με μια φωνή είπαν χαμογελώντας ‘Λοιπόν εμείς ποτέ δεν θα κοινωνήσομε, αλλά θα μείνομε όλοι ακοινώνητοι!’ Αυτά όταν τα άκουσα εγώ ο άθλιος και ταλαίπωρος και θυμήθηκα κατ’ ιδίαν αυτούς που τα είπαν αυτά καθώς και τα ίδια τους τα λόγια και κυριεύθηκα από ταραχή, έκλαυσα πικρώς και με πόνο της καρδιάς μου είπα στον εαυτό μου τα εξής ‘Άραγε έτσι στ’ αλήθεια αντιμετωπίζουν το πράγμα αυτό και είπαν αυτά που είπαν επειδή σκέφθηκαν από την ψυχή τους ότι αυτό είναι αδύνατο;’» (19Γ, 367)
    «Χωρίς νερό είναι αδύνατο να πλυθεί το λερωμένο ιμάτιο, και χωρίς δάκρυα είναι πολύ πιο αδύνατο να πλυθεί και να καθαρισθεί από τις κηλίδες και τους μολυσμούς η ψυχή» (19Γ,393)
    «Εάν οι άγιοι πατέρες μας αποφάνθηκαν έτσι, λέγοντας, ‘αυτός που θέλει να κόψει τα πάθη, τα κόπτει με τον κλαυθμό, και αυτός που θέλει ν’ αποκτήσει αρετές τις αποκτά με κλαυθμό’, είναι φανερό ότι αυτός που δεν κλαίει κάθε ημέρα, ούτε τα πάθη κόπτει ούτε τις αρετές κατορθώνει, και αν ακόμη νομίζει, όπως φαντάζεται, ότι όλες τις ασκεί» (19Γ,397)
    «Διότι ούτε δίχως μετάνοια υπάρχει κλαυθμός, ούτε χωρίς κλαυθμό δάκρυα, αλλά τα τρία αυτά συνδέονται μεταξύ τους και δεν είναι δυνατό να φανεί το ένα απ’ αυτά χωρίς το άλλο. Ας μη λέγει λοιπόν κανείς ότι είναι αδύνατο το καθημερινό κλάμα. Διότι αυτός που το λέγει αυτό, είναι αδύνατον λέγει να μετανοεί κανείς καθημερινά, και ανατρέπει όλες τις θείες Γραφές, για να μην πω και αυτήν την ίδια την εντολή του Κυρίου που λέγει «μετανοείτε, έφθασε η βασιλεία των ουρανών» (19Γ,399)
    «Μπορεί να μη έχει (κάποιος) δάκρυα, αλλά οφείλει τότε να τα αποζητά με όλη του τη δύναμη και την ψυχή. Διότι με άλλον τρόπο δεν μπορεί να γίνει αναμάρτητος ούτε αγνός στην καρδιά» (19Γ,405)
    «(Η ψυχή) να πενθεί κάθε ημέρα και να προσελκύει προς τον εαυτό της με την προσευχή το φως του Πνεύματος, τα οποία συνήθως κατορθώνονται με θερμότατη μετάνοια, αφού καθαρισθεί η ψυχή με πολλά δάκρυα, χωρίς τα οποία ούτε ο χιτώνας της μπορεί ποτέ να καθαρισθεί, ούτε είναι δυνατό σε ύψος θεωρίας ν’ ανεβασθεί. ’Όπως δηλαδή ένα ιμάτιο που μολύνθηκε σε βάθος από λάσπη και κοπριά δεν υπάρχει άλλος τρόπος να καθαρισθεί, παρά μόνο με πολύ ύδωρ και πολλές πιέσεις με τα πόδια, έτσι και ο χιτώνας της ψυχής που μολύνθηκε από τον βούρκο και την κοπριά των αμαρτωλών παθών, δεν μπορεί αλλιώς να καθαρισθεί, παρά με πολλά δάκρυα και υπομονή στους πειρασμούς και τις θλίψεις» (19Δ 57-59)
    «Αφού τότε γίνει μαλακή η καρδιά του, οδηγείται σε ταπείνωση, και στη συνέχεια αυτή δημιουργεί λογισμούς που φέρνουν ταπεινοφροσύνη. Καθώς αισθάνεται έτσι αυτά τα πράγματα, μέσω όλων αυτών αμέσως φθάνει σε κατάνυξη και δάκρυα. Φθάνει όμως μέσα από πολλές θλίψεις, και όσο περισσότερο ταπεινώνεται, τόσο περισσότερο κυριεύεται από κατάνυξη. Διότι η ταπείνωση γεννά το πένθος, και το πένθος εκτρέφει αυτήν που το γέννησε και την κάμνει ν’ αυξάνει. Αυτή η εργασία που επιτελείται με την εφαρμογή των εντολών πλύνει -ω του θαύματος!- κάθε ρύπο από την ψυχή, και διώχνει κάθε πάθος και κάθε κακή επιθυμία» (19Δ,123)
    «Εάν είναι δυνατό, κανείς σας να μη παρέλθει χωρίς δάκρυα την ακολουθία και την ανάγνωση. … Διότι, βιάζοντας τον εαυτό σου να μην περνάς χωρίς δάκρυα την κανονισμένη ακολουθία της εκκλησίας, αποκτάς τη συνήθεια αυτού του καλού και η ψυχή σου τρέφεται με την ίδια τη στιχολογία και τα τροπάρια που ψάλλεις, αποδεχόμενη μέσα της τα θεία νοήματά τους, και ο νους σου αναβιβάζεται με τα λεγόμενα προς τα νοητά, και δακρύζοντας γλυκά, διάγεις στην εκκλησία σαν στον ίδιο τον ουρανό μαζί με τις άνω δυνάμεις»(19Δ,317)
    «Όπως έλεγε και ο άγιος πατέρας μας Συμεών ο Στουδιώτης (ο Πνευματικός του οσίου Συμεών), ότι ο άνθρωπος πρέπει μ’ αυτόν τον κλαυθμό και να ζήσει τον παρόντα βίο και να πεθάνει μ’ αυτόν, εάν βέβαια θέλει να σωθεί και να εισέλθει στη μακάρια ζωή, επειδή το δάκρυ της γεννήσεως είναι δηλωτικό των δακρύων της εδώ παρούσας ζωής μας. Όπως δηλαδή η τροφή και η πόση είναι αναγκαία για το σώμα, έτσι και τα δάκρυα είναι αναγκαία για την ψυχή, και επομένως εκείνος που δεν κλαίει καθημερινά (διστάζω να πω κάθε ώρα, για να μη φανώ βαρύς), διαφθείρει την ψυχή του από πείνα και χάνεται. Εφ΄ όσον λοιπόν, όπως αποδείχθηκε, είναι εκ φύσεως συνακόλουθα το κλάμα και μαζί και τα δάκρυα, κανείς να μην απαρνηθεί το αγαθό της φύσεως, κανείς από οκνηρία και ραθυμία να μη στερήσει τον εαυτό του από τέτοιο καλό, κανείς από κακία και πονηριά και ψυχική υπερηφάνεια να μη γίνει αλαζών και οδηγηθεί παρά φύση στη σκληρότητα του λίθου… Αφαίρεσε λοιπόν τα δάκρυα και αφαίρεσες μαζί μ’ αυτά την κάθαρση. Χωρίς κάθαρση κανείς δεν σώζεται, κανείς δεν μακαρίζεται από τον Κύριο, κανείς δεν θα δει τον Θεό» (19Δ,405-407)
    «Εάν γίνουμε από τη μετάνοια ταπεινοί, είναι φανερό ότι δεν θα περάσει για μας ημέρα ή μία νύχτα χωρίς δάκρυα και πένθος και κατάνυξη… Ποιος λοιπόν που πενθεί καθημερινά θα συνεχίσει να ζει οργιζόμενος και δεν θα γίνει πράος; Διότι, όπως ακριβώς η φλόγα της φωτιάς σβήνει από το νερό, έτσι και ο θυμός της ψυχής σβήνει από το πένθος και τα δάκρυα· και σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε, αν περάσει κανείς πολύ χρόνο σ’ αυτή την κατάσταση, να μετατεθεί το θυμικό της ψυχής του και να περιέλθει σε ακινησία» (19Δ,443)
    «Σαν έρθει σε κατάνυξη ο άνθρωπος και δακρύζει , νερό το φως μου (το άκτιστο φως) λέγεται τότε, γιατί καθαίρει, σαν με τα δάκρυα ενωθεί ξεπλένει κάθε ρύπο» (19Ε,309, στίχ. 180-182)
(Η συλλογή των κειμένων έγινε από τον π. Νικόλαο Πουλάδα)