κυτίο ελεημοσύνης στο σπίτι
Κάνε το σπίτι σου εκκλησία. Κάνε το χρηματοκιβώτιό σου κουτί φιλανθρωπίας. Να γίνης φύλακας ιερών χρημάτων, αυτοχειροτόνητος οικονόμος των φτωχών. Η φιλανθρωπία σου δίνει ένα είδος ιερωσύνης.
Ε.Π.Ε. 18α,720
συνεχές κήρυγμα
Λένε, ότι μιλώντας σας για ελεημοσύνη προσπαθούμε να σας παρασύρουμε στο δικό μας συμφέρον, με πρόσχημα τους φτωχούς· κάτι τέτοιο είναι άξιο όχι μόνο ντροπής, αλλά και χιλιάδων κεραυνών. Και όσοι ενεργούν έτσι, δεν είναι άξιοι ούτε να ζουν... Δώστε στους φτωχούς! Δεν θα σταματήσω να σας το λέω. Και αν δεν δίνετε, θα συνεχίσω να είμαι για σας σκληρός κατήγορος.
Ε.Π.Ε. 18α,722
και κενοδοξία
Σε κάθε περίπτωσι πρέπει ν’ αποφεύγης την κενοδοξία, πολύ όμως περισσότερο στην περίπτωσι της ελεημοσύνης. Άλλωστε έτσι δεν γίνεται ελεημοσύνη, αλλά γίνεται επίδειξις και σκληρότητα.
Ε.Π.Ε. 19,372
χάρις και σπουδή
Θέλει ο Παύλος να μιλήση στους Κορινθίους για την ελεημοσύνη. Και για να μην υπερηφανεύωνται καλεί την ελεημοσύνη χάρι. Διηγούμενος τα κατορθώματα των άλλων, με τους επαίνους των άλλων, κινεί και τη δική τους φιλοτιμία προς ελεημοσύνη.
Ε.Π.Ε. 19,436
με προθυμία
Λέγεται ελεημοσύνη η πράξις, όταν γίνεται με προθυμία, όταν γίνεται χωρίς τσιγγουνιά, όταν νομίσης ότι παίρνεις και όχι ότι δίνεις, ότι εσύ ευεργετείσαι και ότι κερδίζεις και δεν χάνεις... Άφησε την ελεημοσύνη να είναι ελεημοσύνη και όχι συναλλαγή.
Ε.Π.Ε. 19,446
ανώτερη από το χάρισμα
Μεγάλο δώρο του Θεού το να ελεούμε. Αυτό μας εξομοιώνει, όσο γίνεται, με το Θεό. Η ελεημοσύνη είναι σπουδαιότερο από του να ανασταίνη κανείς νεκρούς. Διότι είναι πολύ πιο σπουδαίο να δώσης τροφή στον πεινασμένο Χριστό, παρά να αναστήσης νεκρούς στο όνομα του Χριστού. Εδώ, σε τούτη τη ζωή, ευεργετείς εσύ το Χριστό, ελεώντας τους φτωχούς. Εκεί ο Χριστός θα ευεργετή εσένα.
Ε.Π.Ε. 19,446
χρημάτων και αρετών
Έχετε πολλά χρήματα εσείς; Έχουν εκείνοι αγνότητα ζωής και παρρησία στο Θεό. Δώστε τους, λοιπόν, από τα χρήματα, που σε σας μεν περισσεύουν, ενώ εκείνοι, οι φτωχοί, δεν έχουν. Και θα ωφεληθήτε από την παρρησία, που αυτοί μεν έχουν άφθονη, ενώ από σας λείπει τελείως.
Ε.Π.Ε. 19,458-460
τι φοβάσαι και δεν ελεείς;
Γιατί, λοιπόν, τρέμεις τη φτώχεια; Γιατί προσπαθείς να πλουτίσης; Φοβάμαι, λέει, μήπως και αναγκαστώ να χτυπήσω την πόρτα του συνανθρώπου μου και ζητιανέψω. Αυτό το ακούω πολλές φορές από προσευχομένους, που λένε: «Μη μ’ αφήσης ποτέ να έχω την ανάγκη των συνανθρώπων μου». Και γελάω πολύ σαν ακούω τέτοια. Διότι ο φόβος αυτός είναι παιδικός, αφού κάθε μέρα σε όλα, για να μιλήσω γενικά, έχουμε την ανάγκη ο ένας του άλλου.
Ε.Π.Ε. 19,462
ελεούμε, διότι ελεούμεθα
Θέλεις να σε ελεούν; Κάνε συ ελεημοσύνη. Θέλεις να σε συγχωρούν; Να συγχωρής. Θέλεις να μη σε κακολογούν; Να μη κακολογής κανένα. Θέλεις να σε επαινούν; Να επαινής πρώτα εσύ. Θέλεις να μη σε εκμεταλλεύωνται; Να μην άδικης εσύ. Είδες πώς έδειξε ο Κύριος (ζ' 12), ότι το καλό είναι μέσα στη φύσι μας και ότι δεν έχουμε ανάγκη εξωτερικών νόμων και δασκάλων;
Ε.Π.Ε. 19,468-470
με διαφάνεια
Αναζητήσαμε, λέει ο Παύλος, συνεργάτες εμπιστοσύνης και δεν αναθέσαμε τα πάντα σε ένα μόνο, για να μη μας υποπτευθή κανένας, και για να μη μας κατηγορήση καθόλου, δη τάχα εμείς παίρνουμε κάποιο ποσό από τα χρήματα που μας προσφέρονται. Γι’ αυτό στείλαμε ανεπιλήπτους, και όχι ένα μόνο, αλλά δυο και τρεις.
Ε.Π.Ε. 19,478
υπεράνω πάσης υποψίας
Τι μπορεί να εξισωθή με τον Παύλο; Και διάβολος να ήταν κανείς, δεν θα υποπτευόταν τον μακάριο εκείνο άνθρωπο σ’ αυτό το έργο του. Αλλ’ όμως, αν και ήταν μακριά από κάθε υποψία, ενεργεί το παν και αγωνίζεται, να μην αφήση την παραμικρή αμφιβολία σε όσους έχουν τη διάθεσι να βάλουν κάτι πονηρό στο μυαλό τους. Και προσπαθεί ν’ αποφύγη όχι μόνο τις κατηγορίες, αλλά και τις τυχόν επικρίσεις και την παραμικρή υπόνοια.
Ε.Π.Ε. 19,480
άκων
Όποιος προσφέρει χωρίς τη θέληση του ελεημοσύνη, αυτός προσφέρει πλεονεξία.
Ε.Π.Ε. 19,500
με προθυμία
Ζητάει ο απόστολος Παύλος να ενεργήσουν γρήγορα και απλόχερα και με προθυμία... Επειδή αντιμάχονται η προσφορά εξ ανάγκης με την προθυμία για ελεημοσύνη, και ο ένας που δίνει πολλά δυσανασχετεί πολλές φορές, ενώ ο άλλος δίνει λίγα για να μη στενοχωριέται, πρόσεχε, πως φροντίζει και για τους δυο με την πρέπουσα σύνεσι.
Ε.Π.Ε. 19,500

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 169-172)