ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 13
Στίχ. 22-30. Πόσοι θα σωθούν. Η στενή πύλη.
13.28 ἐκεῖ(1) ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων(2),
ὅταν ὄψησθε ᾽Αβραὰμ καὶ ᾽Ισαὰκ καὶ ᾽Ιακὼβ(3) καὶ πάντας τοὺς προφήτας
ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ, ὑμᾶς(4) δὲ ἐκβαλλομένους ἔξω.
28 Εκεί θα κλαίτε και θα τρίζετε τα δόντια σας, όταν θα δείτε τον Αβραάμ,
τον Ισαάκ, τον Ιακώβ και όλους τους προφήτες στη βασιλεία του Θεού,
κι εσάς να σας πετάνε έξω.
(1) Δες Ματθ. η 11,12 και τις εκεί ερμην. σημειώσεις. Το «εκεί» δεν είναι ανάγκη
να το πάρουμε με την σπανιότατη έννοιά του, του «τότε» (όπως ο Ζ),
αλλά με τοπική έννοια=Εκεί στη θέση της αποβολής και του αποκλεισμού σας (p).
(2) «Το κλάμα το απαρηγόρητο και το τρίξιμο των δοντιών που γίνεται από αφόρητο πόνο» (Ζ).
Αξιόλογη και η επόμενη: Το κλάμα θα προέρχεται από τον αποκλεισμό τους,
το τρίξιμο των δοντιών από τη θέα της ευτυχίας των εθνικών,
που έγιναν δεκτοί και σώθηκαν (g). «Διότι οι Ιουδαίοι με αυτό κατεξοχήν δαγκώνονταν,
με το να ακούνε, ότι άλλοι μεν, οι εθνικοί, θα αναπαυτούν μαζί με τον Αβραάμ
και τους πατέρες, ενώ αυτοί θα διωχτούν έξω» (Θφ)
(3) Η μεσσιακή ευτυχία παριστάνεται εδώ με εικόνα συνηθισμένη στους Ιουδαίους
(Λουκ. ιδ 15), με δείπνο, στο οποίο προεξάρχουν οι πατριάρχες (g).
(4) Εσάς που «που έχετε μεγάλη ιδέα για το ότι είστε απόγονοι του Αβραάμ και των άλλων» (Ζ).

13.29 καὶ ἥξουσιν ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν καὶ ἀπὸ βορρᾶ καὶ νότου(1)
καὶ ἀνακλιθήσονται(2) ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ.
29 Θα έρθουν άνθρωποι από την ανατολή και τη δύση, απ’ το βορρά και το νότο
και θα καθίσουν στο τραπέζι της βασιλείας του Θεού.
(1) Θα έλθουν «οι εθνικοί από τα τέσσερα μέρη του κόσμου, ανατολή και δύση
και βορρά και νότο. Διότι με τη λέξη βορρά σημαίνεται το βόρειο μέρος
ενώ με τη λέξη Νότος το νότιο» (Ζ). Συνδυασμός των Ησαΐου με 6 και μθ 12.
Δες και Ησ. νθ 19, Ιερεμ. γ 18,Μαλ. α 11 (p). Αυτοί που θα παρακαθήσουν
στη βασιλεία του Θεού κόπιασαν πολύ για να μπουν σε αυτήν, διότι ήλθαν από μακρινά μέρη.
Πέρασαν από διάφορα κλίματα και νίκησαν πολλές δυσκολίες και απογοητεύσεις.
Το οποίο σημαίνει ότι οι εισερχόμενοι στη βασιλεία πρέπει να καταβάλλουν προσπάθειες,
όπως άλλοτε η βασίλισσα Σαβά, η οποία ήλθε από τα πέρατα της γης,
για να ακούσει τη Σοφία του Σολομώντα.
(2) «Ανάκλιση λοιπόν εννοεί, την ανάπαυση, την απόλαυση» (Ζ). Όσοι βαδίζουν και αγωνίζονται
τώρα μοχθώντας στη διακονία του Θεού και της θρησκείας του,
μετά από λίγο θα αναπαυτούν στη βασιλεία του.

13.30 καὶ ἰδοὺ(1) εἰσὶν ἔσχατοι(2) οἳ ἔσονται πρῶτοι, καὶ εἰσὶν πρῶτοι οἳ ἔσονται ἔσχατοι(3).
30 Και υπάρχουν πολλοί που τώρα είναι τελευταίοι αλλά τότε θα είναι πρώτοι·
και πρώτοι που θα είναι τελευταίοι».
(1) Εκφράζει την έκπληξη, η οποία θα μπορούσε να προκληθεί από την ιδέα αυτής
της αντιστροφής και ανατροπής (g). Το χωρίο που ακολουθεί συναντιέται
και στο Ματθ. ιθ 30 και Μάρκ. ι 31, από το οποίο συμπεραίνουμε, ότι αποτελεί λόγο
του Κυρίου που λέχθηκε πολλές φορές (p).
(2) Δεν λέει ότι όλοι οι πρώτοι, όλοι οι Ιουδαίοι θα γίνουν τελευταίοι, ούτε ότι όλοι
οι άλλοτε έσχατοι θα γίνουν πρώτοι (g). «Οι πιστοί από τα έθνη που δίνουν μεν τώρα
την εντύπωση ότι είναι τελευταίοι, επειδή γνώρισαν καλά το Θεό τελευταίοι,
θα γίνουν πρώτοι τότε για την ειλικρινή πίστη τους. Ενώ οι άπιστοι Ιουδαίοι,
που φαίνονται μεν τώρα πρώτοι, επειδή πρώτοι γνώρισαν το Θεό… θα γίνουν τότε τελευταίοι
για την απιστία τους» (Κ).
(3) Η πρακτική απάντηση στον σ 23, που βγαίνει ως συμπέρασμα από τα λεχθέντα
από τον σ. 24 και εξής, θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξής: Οποιοσδήποτε και αν είναι
ο αριθμός των σωζομένων, εσείς για αυτό και μόνο πρέπει να ενδιαφέρεστε,
πώς θα εξασφαλίσετε χωρίς αναβολή θέση μεταξύ τους (p).