ισχυρότερη παρθενίας, ασκήσεως
Παρ’ όλο που η παρθενία και η νηστεία και το να κοιμάσαι στο χώμα είναι πιο κοπιαστικά και δύσκολα, εν τούτοις δεν είναι τόσο ισχυρά και δυνατά στο να σβήνη η φωτιά των αμαρτημάτων μας, όσο η ελεημοσύνη. Αυτή είναι ανώτερη από όλα. Οδηγεί τους φίλους της κοντά στον ουράνιο βασιλιά.
Ε.Π.Ε. 24,126
μητέρα της αγάπης
Η ελεημοσύνη είναι μητέρα της αγάπης· της αγάπης, που χαρακτηρίζει τους χριστιανούς· της αγάπης, που είναι ανώτερη από όλα τα θαύματα· της αγάπης, από την οποία διακρίνονται οι μαθητές του Χριστού. Η ελεημοσύνη είναι το φάρμακο για τις αμαρτίες μας· είναι εξάλειψις της βρώμας της δικής μας ψυχής· είναι η σκάλα, που στηρίζεται στον ουρανό. Η ελεημοσύνη συνενώνει όλους εκείνους, που συναποτελούν το σώμα του Χριστού.
Ε.Π.Ε. 24,128
και ταπείνωσις
Αν συγχωρούμε τα αμαρτήματα των άλλων, θα συγχωρηθούν και τα δικά μας. Αν κάνουμε ελεημοσύνες και αν είμαστε ταπεινοί, πάλι συγχωρούνται οι αμαρτίες μας. Αν είμαστε ταπεινοί και συντετριμμένοι, θα μπορέσουμε να ‘χουμε πολύ το έλεος του Θεού. Αν ομολογούμε τα αμαρτήματα μας και κατηγορούμε τους εαυτούς μας, θα ξεπλύνουμε το πλεόνασμα της βρωμιάς.
Ε.Π.Ε. 24,158
και στους ενόχους!
Αυτό είναι ελεημοσύνη, το να ελεής και τους αμαρτωλούς και τους ενόχους. Διότι ελεημοσύνη σημαίνει το να ελεή κανείς όχι μόνο τους ενάρετους, αλλά και τους αμαρτωλούς.
Ε.Π.Ε. 24,464
απλόχερα και ευχάριστα
Ο απ. Παύλος ονομάζει την προσφορά απλότητα, που ετοιμάζει ευχαριστία στο Θεό. Διότι δεν αρκεί μόνο να γίνεται η ελεημοσύνη, αλλά πρέπει να γίνεται και υπόθεσις πολλής ευχαριστίας.
Ε.Π.Ε. 24,464
χωρίς εξέτασι
Αν δης κάποιον να υποφέρη, να μη περιεργάζεσαι να μάθης το ποιος είναι. Δικαιούται τη βοήθειά σου, αφού υποφέρει. Αν ένα γαϊδούρι, που κινδυνεύει, το σηκώνης χωρίς να εξετάζης τίνος είναι, πολύ περισσότερο έναν άνθρωπο· μην έρευνας το που ανήκει. Στο Θεό ανήκει, είτε είναι ειδωλολάτρης είτε είναι Ιουδαίος. Και αν ακόμα είναι άπιστος, έχει ανάγκη βοήθειας.
Ε.Π.Ε. 24,466
θυσία που ανεβαίνει στον ουρανό
Η ελεημοσύνη είναι καλή θυσία, που δεν έχει ανάγκη την παρουσία ιερέως, αλλά μόνο εκείνου που την προσφέρει. Είναι καλή θυσία, που τελείται μεν κάτω στη γη, αλλ’ αμέσως ανεβαίνει στον ουρανό.
Ε.Π.Ε. 24,482
σε ποιους;
Τι λες, άνθρωπέ μου; Για λίγο ψωμί και ένα ρούχο, που ο άλλος σου ζητάει, τον αποκαλείς απατεώνα; «Ναι, γιατί αμέσως το πουλάει αυτό που του έδωσα». Σε ερωτώ: Εσύ όλα τα δικά σου τα χειρίζεσαι σωστά; Για πες μου: Όσοι είναι φτωχοί, το οφείλουν στην τεμπελιά τους; Κανένας δεν είναι φτωχός από κάποιο ναυάγιο της ζωής; Κανένας από ποικίλες συμφορές; Κανένας από δικαστήρια που τά χασαν όλα; Κανένας από κλοπή που του έκαναν; Κανένας από αρρώστιες; Κανένας από άλλη περίστασι;
Ε.Π.Ε. 24,484
όχι εξεταστές
Δεν μας έχει καταστήσει ο Θεός ανακριτές της ζωής των άλλων. Γιατί έτσι κανένα δεν θα ελεήσουμε. Γιατί εσύ, όταν παρακαλής τον Θεό, λες: «Κύριε, να μη θυμηθής τις αμαρτίες μου»;
Ε.Π.Ε. 24,488

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 181-183)