Η μέλλουσα Κρίση
-Γέροντα, πώς εξαγνίζεται η ψυχή;
-Όταν ο άνθρωπος εργασθή τις εντολές του Θεού,
κάνη δουλειά στον εαυτό του και καθαρισθή από τα πάθη,
τότε ο νούς φωτίζεται, φθάνει σε ύψος θεωρίας,
και η ψυχή λαμπρύνεται και γίνεται όπως ήταν πριν
από την πτώση των Πρωτοπλάστων. Σε τέτοια κατάσταση
θα βρίσκεται μετά την ανάσταση των νεκρών.
Μπορεί όμως ο άνθρωπος να δη την ανάσταση της ψυχής του
πριν από την κοινή ανάσταση, αν καθαρισθή τελείως από τα πάθη.
Το σώμα του τότε θα είναι αγγελικό, άυλο,
και δεν θα νοιάζεται για τροφή υλική.
-Γέροντα, πώς θα γίνη η μέλλουσα Κρίση;
-Στην μέλΛουσα Κρίση θα αποκαλυφθή σε μια στιγμή η κατάσταση
του κάθε ανθρώπου και μόνος του καθένας θα τραβήξη για κεί που είναι.
Καθένας θα βλέπη σαν σε τηλεόραση τα δικά του χάλια
και την πνευματική κατάσταση του άλλου.
Θα καθρεφτίζη τον εαυτό του στον άλλον και θα σκύβη το κεφάλι
και θα πηγαίνη στην θέση του. Δεν θα μπορή λ.χ. να πη μια νύφη
που καθόταν μπροστά στην πεθερά της σταυροπόδι
και η πεθερά της με σπασμένο πόδι φρόντιζε το εγγονάκι:
«γιατί, Χριστέ μου, βάζεις την πεθερά μου στον Παράδεισο
κι εμένα δεν με βάζεις;», επειδή θα έρχεται μπροστά της εκείνη η σκηνή.
Θα θυμάται την πεθερά της που στεκόταν όρθια με σπασμένο πόδι
και φρόντιζε το εγγονάκι της και δεν θα έχη μούτρα να πάη στον Παράδεισο,
αλλά ούτε και θα χωράη στον Παράδεισο.
Ή οι μοναχοί θα βλέπουν τί δυσκολίες, τί δοκιμασίες είχαν οι κοσμικοί
και πώς τις αντιμετώπισαν καί, αν δεν έχουν ζήσει σωστά,
θα σκύψουν το κεφάλι και θα τραβήξουν μόνοι τους για εκεί που θα είναι.
Θα δούν εκεί οι μοναχές, που δεν ευαρέστησαν στον Θεό, ηρωίδες μάνες,
που ούτε υποσχέσεις έδωσαν, ούτε τις ευλογίες και τις ευκαιρίες
τις δικές τους είχαν, πώς αγωνίσθηκαν και σε τί κατάσταση
πνευματική έφθασαν, και εκείνες, καλόγριες,
με τί μικροπρέπειες ασχολούνταν και βασανίζονταν, και θα ντρέπωνται!
Έτσι μου λέει ο λόγισμός ότι θα γίνη η Κρίση.
Δεν θα πη δηλαδή ο Χριστός: «έλα εδώ εσύ, τί έκανες;» ή
«εσύ θα πάς στην κόλαση, εσύ στον Παράδεισο», αλλά ο καθένας
θα συγκρίνη τον εαυτό του με τον άλλον και θα τραβήξη για εκεί που θα είναι.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης
ο Θεολόγος", σελ.282-283)