157. «η πρόσληψις υπέρ λόγον και φύσιν» (ΜΔ).
Κατά τον Ευαγγελισμό, η Παρθένος αντιλήφθηκε ότι η σύλληψις του Ιησού ήταν αδύνατη, διότι δεν υπήρχαν οι φυσικές προϋποθέσεις. Γι’ αυτό ρώτησε έκπληκτη τον Άγγελο: «πώς έσται μοι τούτο επεί άνδρα ου γινώσκω»; Εκείνος όμως τη διαβεβαίωσε ότι η σύλληψις αυτή θα γίνη κατά ένα άρρητο τρόπο, έξω και πέρα απ’ τις φυσικές προϋποθέσεις: «Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις Υψίστου επισκιάσει σοι»!
Η πρόσληψις της ανθρώπινης φύσεως από τη θεία είναι λοιπόν υπέρλογο και υπερφυσικό μυστήριο. Είναι δηλαδή γεγονός υπερφυσικό, που ξεπερνάει τους νόμους και τα όρια της φύσεως. Δεν είναι όμως αφύσικο και αντίθετο προς την ανθρώπινη φύσι. Είναι ένα θαύμα. Και όπως σ’ όλα τα θαύματα γίνεται αναστολή των νόμων της φύσεως, έτσι και στην περίπτωσι της συλλήψεως του Ιησού, «εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου» «η φύσις εκαινοτόμησεν» (II) , έγινε δηλαδή κάτι καινούργιο, «το μόνον καινόν υπό τον ήλιον» (Δ, 66) , κάτι ασυνήθιστο, ένα θαύμα με άμεση επέμβασι του Δημιουργού. Η Ενσάρκωσις ήταν ένα θαύμα! Διότι «όπου Θεός βούλεται νικάται φύσεως τάξις» (II) . «Εν τη συλλήψει του Υιού του Θεού οι φυσικοί νόμοι της συλλήψεως παρέμειναν ανενέργητοι» (Θ, 246) . Η Θεοτόκος δέχθηκε να συνεργήση στην Ενσάρκωσι, αν και τούτο ξεπερνούσε τη φύσι της.
Ο Θεός καλεί πολλές φορές τους ανθρώπους για έργα που ξεπερνούν τις φυσικές τους δυνατότητες. Εκείνοι, γνωρίζοντας τα φυσικά τους περιθώρια, εκπλήττονται κατ αρχήν για την κλήσι: «Τις ειμί εγώ, ότι πορεύσομαι προς Φαραώ βασιλέα. Αιγύπτου και ότι εξάξω τους υιούς Ισραήλ εκ της Αιγύπτου»; (Εξοδ. γ’ 11), ρωτάει έκπληκτος ο Μωυσής. Ο Θεός όμως τους καλεί να τον εμπιστευθούν και τους διαβεβαιώνει για την προσωπική του συμπαράστασι και βοήθεια: («έσομαι μετά σου», στ. 12), για την υπερνίκησι οποιουδήποτε φυσικού φράγματος και εμποδίου...
Ο άνθρωπος κινείτο μέσα στα αυστηρά πλαίσια του φυσικού, της φυσικής αναγκαιότητος. Είναι δέσμιος του «φυσικού». Ο Θεός, στις κινήσεις του μέσα στη ζωή και την ιστορία δεν δεσμεύεται από τίποτε ούτε, πολύ περισσότερο, από τα έργα των χειρών του, τους φυσικούς νόμους. Ο Θεός είναι απόλυτα ελεύθερος.
Ειδικώτερα, ο Θεός, όπως διαφαίνεται σ’ ολόκληρη την Αγία Γραφή, χρησιμοποιεί τη φύσι σαν εργαλείο του, ανάλογα με την απόλυτη κρίσι και θέλησί του. Οι ενέργειες του Θεού, όπως είναι πέρα και πάνω από την ανθρώπινη λογική, έτσι και δεν εξαρτώνται από οποιαδήποτε φυσική πραγματικότητα: «Ο Θεός ουκ εν τη δυναστεία του ίππου (= δύναμις ισχυρού ιππικού) θελήσει, ουδέ εν ταις κνήμαις του ανδρός (=δύναμις του πολεμιστού) ευδοκεί» (Ψαλμ. 146,10).
Το έργο της σωτηρίας του ανθρώπου, πρωταρχική έκφρασις του οποίου ήταν η Ενσάρκωσις, ήταν έργο πολύ πιο πέρα και πάνω από τις φυσικές δυνατότητες. Γι’ αυτό και είναι έργο κατ’ εξοχήν του Θεού!
Πέρ’ απ’ τα όρια του φυσικού! Ο σύγχρονος άνθρωπος κατώρθωσε να διάσπαση μερικά όρια και φράγματα που μέχρι προ ολίγου εθεωρούντο ανυπέρβλητα, όπως είναι το φράγμα του Ατόμου (πυρηνική ενέργεια), το φράγμα του Ήχου (υπερηχητικά αεροπλάνα), το φράγμα του Διαστήματος (διαστημικοί πύραυλοι, διαστημόπλοια) . Αυτό βοηθάει να καταλάβωμε πώς ο Θεός, που είναι Δημιουργός της Φύσεως και του Ανθρώπου μπορεί πολύ περισσότερο απ’ το δημιούργημά του, τον άνθρωπο, να ξεπερνά οποιαδήποτε φυσικά όρια και φράγματα που ο ίδιος έχει καθορίσει.
Όσοι πιστεύομε στον Θεό, ζούμε καθημερινά παρόμοιες εμπειρίες. Η χριστιανική ζωή σε πολλά της θέματα είναι μια ζωή υπερφυσική, πάνω και πέρα απ’ τα «καθιερωμένα όρια» της φυσικής τάξεως. Η εγκράτεια, η δικαιοσύνη, η ειλικρίνεια, η τιμιότης κλπ. θεωρούνται συνήθως μη φυσιολογικές καταστάσεις. Κι’ όμως ο πιστός αγωνίζεται να είναι εγκρατής, δίκαιος, ειλικρινής, τίμιος κλπ. Και το κατορθώνει, διότι πιστεύει απόλυτα ότι «όπου Θεός βούλεται νικάται φύσεως τάξις»!
Τι θαυμάζεις Μαριάμ;
Τι εκθαμβείσαι τω εν σοι;
Ότι άχρονον Υιόν,
χρόνω εγέννησα φησί,
του τικτομένου και σύλληψιν μη διδαχθείσα.
Άνανδρος ειμί και πώς τέξω Υιόν;
άσπορον γονήν τις εώρακεν;
Όπου Θεός δε βούλεται,
νικάται φύσεως τάξις, ως γέγραπται.
Χριστός ετέχθη, εκ της Παρθένου
εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας.
(25 Δεκεμβρίου, Κάθισμα του Όρθρου).
(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη)