Ελευθερία
φθείρεται από την αμαρτία
Όταν παρεισέφρυσε η αμαρτία, κατέστρεψε την ελευθερία και τη φυσική της αξία, και εισήγαγε τη δουλεία.
Ε.Π.Ε. 3,252
αληθινή
Ας απελευθερωθούμε και ας μη γινώμαστε δούλοι της αμαρτίας. Και όταν αποκτήσουμε την αληθινή ελευθερία, θα επιτύχουμε τα απερίγραπτα εκείνα αγαθά (της βασιλείας των ουρανών).
Ε.Π.Ε. 3,262
από την τυραννία της αμαρτίας
Η αμαρτία είναι πραγματικά τύραννος φοβερός. Προστάζει πονηρά παραγγέλματα. Ξευτελίζει όσους την υπακούουν. Γι’ αυτό, σας παρακαλώ, ας αποφεύγουμε με σκληρό αγώνα και επιμέλεια την τυραννία της. Ας την πολεμάμε. Ποτέ να μη συμφιλιωνώμαστε μαζί της. Κι αφού λευτερωθούμε από τη σκλαβιά της, ας μένουμε ελεύθεροι πνευματικά.
Ε.Π.Ε. 7,22
η προσήκουσα
Ας παρακαλέσουμε το Λυτρωτή των ψυχών μας, και να μας σπάση τα δεσμά και να μας απαλλάξη από το σκληρό φορτίο των σιδερένιων αλυσίδων της αμαρτίας, κάνοντας το φρόνημα να πετά προς τα πάνω. Παρακαλώντας δε, να προσφέρουμε συγχρόνως και μεις την προθυμία και τον αγώνα μας. Έτσι θα πετύχουμε σε λίγο χρόνο να απαλλαγούμε από τα βάρη που μας πιέζουν, να συνειδητοποιήσουμε που βρισκόμασταν και να κερδίσουμε την ελευθερία, που μας αρμόζει.
Ε.Π.Ε. 9,458
πως την σέβεται ο Κύριος!
Όποιος χρησιμοποιεί βία, πολλές φορές απομακρύνει, ενώ όποιος αφήνει ελεύθερο τον ακροατή να ενεργήση μόνος του, τον προσελκύει περισσότερο. Η φροντίδα για κάποιον έχει μεγαλύτερη δύναμι από τη βία. Δεν είναι δυνατόν να προσελκύση κάποιος με τη βία ούτε κι αν ακόμα προσφέρη χρυσάφι και βάζει θησαυρούς μπροστά στον άλλον. Πολύ περισσότερο δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο στα ουράνια αγαθά. Αν δε σε πείθη να προσέλθης η ποιότητα του πράγματος, τότε δεν είσαι άξιος να το πάρης. Και αν το πάρης, δεν θα καταλάβης την αξία του. Γι’ αυτό και ο Χριστός, επειδή σέβεται την ελευθερία μας, δεν αναγκάζει τους ανθρώπους, αλλά τους προτρέπει.
Ε.Π.Ε. 5,240
δεν την καταργεί ο Θεός
Μπορώ, λέει ο Χριστός, επειδή είμαι ο Υιός του Θεού, να μη σε αφήσω να συνάντησης δυσκολίες. Αλλά προς χάριν σου δεν το θέλω, για να συνεισφέρης και συ και να καταστής άξιος της τιμής. Και ο αγωνοθέτης, που έχει κάποιον αθλητή, δεν θέλει να τον στεφανώση μόνο χαριστικά, αλλά τότε τον στεφανώνει, όταν δείξη και τους δικούς του πόνους και κόπους.
Ε.Π.Ε. 11,210
αδούλωτη ψυχή
Δεν βλάπτει τόσο η σωματική δουλεία, όσο η όντως δουλεία, δηλαδή, η αμαρτία. Αν δεν είσαι δούλος της, να έχης θάρρος και να χαίρεσαι. Κανένας δεν θα μπορέση σε τίποτε να σε αδικήση, αν έχης αδούλωτο φρόνημα. Αν όμως είσαι δούλος της αμαρτίας, και όταν είσαι ελεύθερος, κανένα όφελος δεν έχεις από την εξωτερική ελευθερία σου. Πες μου· Ποιο το όφελος, όταν δεν είσαι μεν δούλος ανθρώπου, αλλά υποδουλώνης τον εαυτό σου στα πάθη;
Ε.Π.Ε. 18,540
και παθών δουλεία
Μένε κύριος του φαγητού. Πρόσεχε, μη γίνης δούλος αυτού του πάθους. Όποιος απλώς κάνει χρήσι αυτού του δικαιώματος (της τροφής), είναι κύριος. Όποιος όμως σύρεται σε άμετρη χρήσι (κατάχρησι), παύει να είναι κύριος. Γίνεται δούλος. Σκλάβος της τυραννίας, που λέγεται πολυφαγία.
Ε.Π.Ε. 18,474
και ειμαρμένη
Πού είναι όσοι υψώνουν στην ελευθερία της βουλήσεως τείχος την αναγκαστικότητα, την ειμαρμένη (τύχη); Όποιος θέλει να γίνη αγαθός, από τίποτε δεν εμποδίζεται, έστω κι αν βρίσκεται μπροστά στο χειρότερο εμπόδιο.
Ε.Π.Ε. 18α,28
(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 189-192)