Ομιλία για την υπερηφάνεια, Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
«προ συντριβής ηγείται ύβρις, προ δε πτώματος κακοφροσύνη» (Παροιμίες 16:18)
Τι άραγε υπάρχει στις τέσσερις γωνιές της γης, θνητέ άνθρωπε, το οποίο μπορεί να μας κάνει περήφανους, παρεκτός ανοησίες και δαιμονικές ψευδαισθήσεις; Μήπως δεν ήρθαμε στον κόσμο γυμνοί κι ανήμποροι; Και με τον ίδιο τρόπο δεν θα αναχωρήσουμε απ’ τον κόσμο; Ό,τι έχουμε, δεν το έχουμε δανειστεί; Με το θάνατό μας δεν θα επιστρέψουμε όλα τα δανεικά; Ω, πόσες φορές έχει ειπωθεί αυτό και αγνοηθεί;
Ο σοφός απόστολος λέει: «Γιατί τίποτε δε φέραμε μαζί μας όταν ήρθαμε στο κόσμο κι είναι φανερό πως ούτε μπορούμε να βγάλουμε τίποτα φεύγοντας» (Α’ Τιμόθεον 6:7). Όταν προσφέρουμε τη θυσία μας στο Θεό, το κοινό ψωμί και το κρασί, λέμε: Τα Σα εκ των Σων Σοι προσφέρομεν. Διότι τίποτε απ’ όσα έχουμε εδώ στον κόσμο δεν είναι δικά μας, ούτε καν ένα ψίχουλο ψωμί ή μια σταγόνα κρασί· στ’ αλήθεια δεν υπάρχει κάτι που να μην είναι του Θεού. Πραγματικά η υπερηφάνεια είναι θυγατέρα της ανοησίας, η θυγατέρα ενός σκοτισμένου νου, γεννημένη από φαύλους δεσμούς με τους δαίμονες.
Η υπερηφάνεια είναι ένα ορθάνοιχτο παράθυρο, μέσα από το οποίο όλες οι αρετές -και τα καλά έργα ακόμη- εξανεμίζονται. Τίποτε δεν μας κάνει τόσο κενούς ενώπιον των ανθρώπων και τόσο ανάξιους ενώπιον του Θεού, όσο η υπερηφάνεια. Αν ο Κύριος δεν είναι υπερήφανος, γιατί να είμαστε εμείς; Ποιος να έχει περισσότερο δίκαιο να είναι υπερήφανος από τον ίδιο τον Κύριο, ο Οποίος δημιούργησε τον κόσμο και ο Οποίος τον συντηρεί με τη δύναμή Του; Δείτε! Εκείνος ταπεινώνει τον Εαυτό Του σαν δούλος και υπήκοος, ο οποίος διακονεί όλο τον κόσμο· υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρού!
Ω, ταπεινέ Κύριε, κάψε μέσα στις καρδιές μας με τη φωτιά του Αγίου Σου Πνεύματος το σπόρο της υπερηφάνειας, που σπέρνει ο διάβολος και φύτεψε μέσα της τον ευγενικό σπόρο της ταπείνωσης και της πραότητας.
Ότι Σοι πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ημερολόγιο – Ο Πρόλογος της Αχρίδος, μήνας Φεβρουάριος, εκδόσεις Άθως)