Να έχεις διάθεση να αρχίσεις
Γέροντα, γιατί έχω αμέλεια;
Αμέλεια; Γιατί σου λείπει το ...μέλι! Δεν έχεις, φαίνεται,
γλυκαθεί από τα πνευματικά.
Γέροντα, μετά από μια περίοδο αμελείας, βοηθάει να ξεκινήσω σιγά σιγά;
Την μια μέρα να κάνω ένα κομποσκοίνι, την άλλη δύο κ.λπ.;
Να έχεις την διάθεση να αρχίσεις και να βιάσεις λίγο τον εαυτό σου,
για να βάλεις μια αρχή. Ακόμη και κουρασμένος αν είναι κανείς,
αν βιάσει λίγο τον εαυτό του, περνάει η κούραση και νιώθει καλά.
Αυτή η μικρή προσπάθεια που κάνει έχει μεγάλη σημασία,
γιατί ο Θεός την διάθεση θέλει για να επέμβει, και αυτό είναι
που θα μας σώσει, η θεία επέμβαση.
Γέροντα, ακόμη και όταν έχω χρόνο, δεν έχω διάθεση να κάνω πνευματικά.
Ε, συμβαίνει καμμιά φορά αυτή η ανορεξία, αλλά χρειάζεται λίγη βία.
Όταν κάνεις είναι αδιάθετος, συνήθως δεν έχει όρεξη για φαγητό,
αλλά βιάζει τον εαυτό του και τρώει. Έχει δεν έχει όρεξη,
τρώει κάτι ελαφρύ στην αρχή, γιατί δεν σηκώνει το στομάχι του,
και έρχεται σιγά σιγά η όρεξη. Αν δεν φάει, πώς θα στυλωθεί;
Έτσι κι εσύ, δεν πρέπει να αφήσεις τον εαυτό σου ρέμπελο, γιατί θα καταστραφεί.
Να του δώσεις ελαφριά πνευματική τροφή, ώστε σιγά σιγά να συνέλθει.
Να κάνεις μια προσπάθεια λίγο λίγο, για να αρχίσεις.
Πράγματι, Γέροντα, η δυσκολία μου είναι να άρχισα να κάνω πνευματικά.
Ναι, γιατί τα λάδια σου είναι παγωμένα. Να κάνεις λίγες μετάνοιες,
λίγη μελέτη, λίγο κομποσκοίνι, για να ζεσταθεί η καρδιά.
Να λες: «Θα κάνω μόνον πέντε μετάνοιες». Αν πάρει μπρός η μηχανή,
μετά δεν θα μπορείς να την σταματήσεις, φρενάρισμα θα θέλει.
(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.53-54)