Ευχαριστία
το μόνο για τις άπειρες ευεργεσίες Του
Τίποτε άλλο δεν ζητάει ο Θεός των όλων από τον άνθρωπο, υστέρα από τις μύριες ευεργεσίες Του, παρά μόνο την ευγνωμοσύνη και το να μάθουμε να Τον ευχαριστούμε για όσα μας χαρίζει.
Ε.Π.Ε. 3,356
θεία Λειτουργία
Τα φρικώδη μυστήρια, που τελούνται στην καθημερινή μας σύναξι, ονομάζονται «ευχαριστία». Διότι είναι ανάμνησις των πολλών ευεργετημάτων. Και φανερώνεται το αποκορύφωμα της προνοίας του Θεού. Και δι’ όλων μας ετοιμάζει να ευχαριστούμε τον Κύριο.
Ε.Π.Ε. 10,158
πριν και μετά το φαγητό
«Ευλογημένος ο Θεός, που με τρέφει από τη νεότητά μου, που δίνει τροφή σε κάθε ζώσα ύπαρξι. Γέμισε την καρδιά μας με χαρά και ευφροσύνη. Έχοντας πάντοτε κάθε αυτάρκεια, να περισσεύουμε σε κάθε έργο καλό, δια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που μαζί με Σένα, Πατέρα, και με το Άγιο Πνεύμα, αρμόζει κάθε δόξα, τιμή και δύναμις στους αιώνες των αιώνων. Αμήν. Δόξα σε Σένα Κύριε! Δόξα σε Σένα Άγιε! Δόξα σε Σένα, Βασιλιά! Μας έδωσες τροφές και μας εύφρανες. Γέμισέ μας με Πνεύμα Άγιο, για να βρεθούμε αρεστοί μπροστά Σου και όχι καταντροπιασμένοι, όταν θα αποδίδης στον καθένα σύμφωνα με τα έργα του». Αξίζει, λοιπόν, να θαυμάσουμε ολόκληρο αυτό τον ύμνο. Επειδή συνήθως το υλικό τραπέζι και το πολύ φαγητό αποχαυνώνει και βαρύνει τον άνθρωπο, χρησιμοποιούν οι μοναχοί την προσευχή αυτή σαν χαλινάρι κατά το χρόνο της τραπέζης, ενθυμούμενοι τη μέρα της κρίσεως. Άλλωστε ξέρουν τι έπαθαν οι Ισραηλίτες από την πολυτελή τραπεζα (Δευτ. 32,15).
Ε.Π.Ε. 11,228
για όλα
Η ευχαριστία δεν γίνεται μόνο για τη συγκεκριμένη μέρα, αλλά για ολόκληρη τη ζωή.
Ε.Π.Ε. 11,230
δια παντός
Ας ευχαριστούμε πάντοτε το Θεό. Ας Τον υμνούμε πάντοτε. Και ας φροντίζουμε για τη σωφροσύνη και τις άλλες αρετές. Και ας φέρουμε στις πόλεις τη ζωή της ερήμου (των μοναχών).
Ε.Π.Ε. 11,240
για τη χάρι
Αυτός που ευχαριστεί, ευχαριστεί και διότι ευεργετήθηκε και διότι έλαβε τη χάρι. Η δε χάρις δεν είναι οφειλή ούτε αμοιβή ούτε ανταπόδοσις.
Ε.Π.Ε. 18,36
γιατί λέγεται η θ. Κοινωνία;
Όταν λέω «ευλογία», εννοώ ευχαριστία. Όταν μιλάω για ευχαριστία, εξηγώ και θυμίζω όλο το θησαυρό της ευεργεσίας του Θεού και τις μεγάλες Του δωρεές. Το Ποτήριο το ωνόμασε ευλογίας, επειδή, όταν το κρατάμε στα χέρια, ανυμνούμε τον Κύριο, με θαυμασμό και έκπληξι για την απερίγραπτη δωρεά.
Ε.Π.Ε. 18α, 22
και προσφορά
Αν προσέρχεσαι και συ για ευχαριστία, μη κάνης τίποτε που να είναι ανάξιο της ιερής ακολουθίας. Να προσέρχεσαι, για να ευχαριστής για όσα απήλαυσες. Αλλά και συ ν’ ανταποδίδης ευγνωμοσύνη και να μην αποκόπτης τον εαυτό σου από τον άλλον. Ο Χριστός εξ ίσου σε όλους και για όλους έδωσε, λέγοντας: «Λάβετε, φάγετε». Ο Χριστός έδωσε εξ ίσου το σώμα Του. Και συ ούτε τον κοινό άρτο δεν μοιράζεσαι με τους άλλους. Για όλους ομοίως μοιράστηκε ο Χριστός. Έγινε σώμα εξ ίσου για όλους.
Ε.Π.Ε. 18α,200
θεία Ευχαριστία
Όταν μιλάω για ευλογία, την ευχαριστία εννοώ. Κι όταν μιλάω για ευχαριστία, ξετυλίγω όλο το θησαυρό της ευεργεσίας του Θεού και υπενθυμίζω τις μεγάλες εκείνες δωρεές. Διότι κι εμείς, όπως με το άγιο Ποτήριο μιλάμε για τις άφατες ευεργεσίες του Θεού που απολαύσαμε, έτσι προσεγγίζουμε και κοινωνάμε, ευχαριστώντας, γιατί απάλλαξε το ανθρώπινο γένος από την πλάνη, γιατί ενώ ήμασταν μακριά, μας έφερε κοντά, γιατί μας ανέδειξε αδελφούς Του και συγκληρονόμους Του. Για όλα αυτά και τα παρόμοια, με ευχαριστία προσερχόμαστε στη θεία Κοινωνία.
Ε.Π.Ε. 18α,200
για την ελεημοσύνη
Για την ελεημοσύνη ευχαριστούν, λένε το Θεό. Για τη δική σας αγάπη και τη δική σας συμβολή Τον παρακαλούν να αξιωθούν να σας δουν. Το ποθούν πολύ όχι για τα χρήματα, αλλά για να δουν με τα μάτια τους τη χάρι, που σας έδωσε ο Θεός.
Ε.Π.Ε. 19,522

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 275-276)