ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 15

Στίχ. 11-32. Η παραβολή του ασώτου υιού.
15.11 Εἶπε δέ(1), ῎Ανθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς(2).
11 Τους είπε επίσης ο Ιησούς: «Κάποιος άνθρωπος είχε δύο γιους.
(1) «Εισάγει και άλλη πάρα πολύ ωφέλιμη παραβολή, που υποδηλώνει
και την δύναμη της μετάνοιας των αμαρτωλών και το μέγεθος της
φιλανθρωπίας του Θεού» (Ζ). Η παραβολή του ασώτου γιου συμπληρώνει
την τριλογία των παραβολών αυτών της χάριτος, δεν είμαστε όμως βέβαιοι,
εάν ειπώθηκε στην ίδια περίσταση, κατά την οποία και οι άλλες δύο παραβολές.
Ο ευαγγελιστής πάντως χωρίζει αυτήν από τις άλλες δύο, κάνοντας
νέα έναρξη με το «Είπε δε». Οι δύο πρώτες παραβολές παρουσιάζουν
την θεία πλευρά της χάρης (=η αγάπη του Θεού που αναζητά τον αμαρτωλό).
Η τρίτη παραβολή παρουσιάζει την ανθρώπινη πλευρά,
δηλαδή την ανάπτυξη της μετάνοιας στην καρδιά του αμαρτωλού.
Ονομάστηκε ευαγγέλιο μέσα στο ευαγγέλιο, λόγω του αριθμού των αληθειών
που αναφέρονται στην άφεση, οι οποίες απεικονίζονται σε αυτήν.
Διαιρείται σε δύο μέρη, το καθένα από τα οποία φαίνεται ειδικά
να αναφέρεται στις περιστάσεις, στις οποίες ο Λουκάς τοποθετεί αυτήν.
Ο νεότερος δηλαδή γιος (σ. 11-24), που χάθηκε και ξαναβρέθηκε,
μοιάζει με τους τελώνες και αμαρτωλούς· και ο μεγαλύτερος γιος,
που γογγύζει για την υποδοχή του αδελφού του που επέστρεψε (σ. 25-32),
μοιάζει με τους Φαρισαίους. Σύμφωνα με την ευρύτερη εφαρμογή της παραβολής,
ο νεότερος γιος μπορεί να παριστάνει τα έθνη και ο μεγαλύτερος τους Ιουδαίους (p).
Το πρώτο μέρος της παραβολής αποτελείται από 5 σκηνές, οι οποίες
ανταποκρίνονται στις 5 φάσεις της ζωής του αμαρτωλού που επέστρεψε.
Η αναχώρηση (=η αμαρτία) σ. 11-13, η αθλιότητα (=η τιμωρία) σ. 14-16,
η μεταμέλεια (=μετάνοια) σ. 17-19, η επάνοδος (=η επιστροφή) σ. 20-21,
η αποκατάσταση (=συγχώρηση και δικαίωση) σ. 22-24 (g).
(2) «Άνθρωπο μεν ονομάζει τον φιλάνθρωπο πατέρα και Θεό» (Ζ)
«ενώ δύο γιους, τα δύο τάγματα των ανθρώπων, τους δίκαιους, εννοώ,
και τους αμαρτωλούς» (Θφ). Ο Θεός είναι ο κοινός Πατέρας όλης της ανθρωπότητας.
«Δεν είναι ένας ο Πατέρας όλων μας; Δεν μας δημιούργησε ένας Θεός;» (Μαλ. β 10).
Σε αυτόν οφείλουμε την ύπαρξή μας, μέσα σε αυτόν ζούμε και κινούμαστε
και είμαστε, σε αυτόν οφείλουμε την συντήρηση και διατήρησή μας.
Είναι ο Πατέρας μας, διότι μας παιδαγωγεί με πατρική στοργή
και έχει ετοιμάσει μερίδα κληρονομιάς για τον καθένα από εμάς.
Εμάς αφορά η Διαθήκη του και εάν αποκλειστούμε από αυτήν, αυτό θα οφείλεται
σε υπαιτιότητα δική μας. Θα περιληφθούμε σε αυτήν ή θα αποκλειστούμε
από αυτήν, στο βαθμό που είμαστε ή δεν είμαστε παιδιά του υπάκουα,
που τον ευλαβούνται και δεν απομακρύνονται από αυτόν.