14 Σεπτεμβρίου -- Ύψωση Τιμίου Σταυρού
Μεγάλη δεσποτική εορτή της Χριστιανοσύνης, με την οποία τιμάται η διπλή ανεύρεση του Σταυρού, πάνω στον οποίο μαρτύρησε ο Χριστός.
Σύμφωνα με την παράδοση, το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της, Μεγάλου Κωνσταντίνου.
Ωστόσο, ξεκίνησε τις έρευνες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού. Στο Γολγοθά υπήρχε ειδωλολατρικός ναός της θεάς Αφροδίτης, τον οποίο γκρέμισε και άρχισε τις ανασκαφές. Σε κάποιο σημείο, βρέθηκαν τρεις σταυροί. Για να βρουν ποιος ήταν ο Σταυρός του Χριστού, ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος με αρκετούς Ιερείς, αφού έκανε δέηση, άγγιξε στους σταυρούς το σώμα μιας ευσεβέστατης κυρίας που είχε πεθάνει. Όταν άγγιξε τον τρίτο σταυρό, που ήταν εκείνος του Κυρίου, η γυναίκα αμέσως αναστήθηκε.
Η είδηση διαδόθηκε σε όλα τα μέρη της Ιερουσαλήμ. Πλήθη πιστών άρχισαν να συρρέουν για να προσκυνήσουν τον Σταυρό του Χριστού. Από το συνωστισμό σημειώθηκαν πολλά δυστυχήματα και τότε πάρθηκε η εξής απόφαση. Ύψωσαν τον Τίμιο Σταυρό μέσα στο ναό σε μέρος υψηλό, για να μπορέσουν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι.
Αυτήν την ύψωση γιορτάζουμε σήμερα.
Ορισμένοι Συναξαριστές, αυτή την ημέρα, αναφέρουν και την ύψωση του Τιμίου Σταυρού στην Κωνσταντινούπολη το 628 μ.Χ. από τον βασιλιά Ηράκλειο, πού είχε νικήσει και ξαναπήρε τον Τίμιο Σταυρό από τους Αβάρους, οι οποίοι τον είχαν αρπάξει από τους Αγίους Τόπους.