Εκείνο που θα μας οδηγήσει στον κήπο της Γεθσημανή, όπου ο Χριστός προσευχόταν για ολόκληρο τον κόσμο, είναι το να αγαπάμε τον πλησίον μας όπως τον εαυτό μας, να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές του Χριστού.
Όταν κατηγορείται κανείς από τους ανθρώπους, να το αντιμετωπίζει με σιωπή, διότι, όπως λέγει ο Ιωάννης της Κλίµακος, η σιωπή του Χριστού κατήσχυνε τον Πιλάτο.
– Ο πόλεμος που δεχόμαστε είναι πολύ μεγάλος. Όλοι είναι εναντίον µας: η επιστήμη και η πολιτική. Δεν είμαι απαισιόδοξος, αλλά νομίζω ότι ζούμε στους τελευταίους καιρούς. Η δική µας στάση πρέπει να είναι μαρτυρική: «Ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη, και ως αμνός άµωµος εναντίον του κείροντος αυτόν άφωνος, ούτως ουκ ανοίγει το στόμα αυτού» (Ησ. νγ’ 7). Όταν εξασκήσουμε βία στην βία, δεν κάνουμε τίποτε. Η μαρτυρική (σιωπηλή) στάση θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη χρονική διάρκεια νίκης.
Ο άνθρωπος αρχίζει από την αίσθηση της αµαρτωλότητος και το πένθος, και φθάνει στην σύγκρουση με τον κόσμο: «Μακάριοι οι δεδιωγµένοι… » (Ματθ. ε10). Αυτό είναι φυσικό. Τότε ο άνθρωπος θεολογεί. Η αυτάρκεια σταματά κάθε πνευματική πρόοδο.
– Όταν ο άνθρωπος περιφρονείται, τότε είναι ελεύθερος. Αυτό συμβαίνει και στο Μοναστήρι. Όταν τον περιφρονούν μπορεί να ζει ησυχαστικά. Όταν κάποιος θεωρείται σπουδαίος, τότε κρίνεται αυστηρά από τους άλλους μοναχούς, αλλά και ο ίδιος προσέχει να µη χαθεί η καλή ιδέα που έχουν οι άλλοι γι’ αυτόν. Έτσι δεν είναι ελεύθερος.
Οι Χριστιανοί θα είναι πάντοτε παρεξηγημένοι από τους γύρω τους ανθρώπους.
Πολλές φορές αισθάνθηκα τον εαυτό μου σταυρωμένο πάνω σε αόρατο σταυρό…. Σε οποιαδήποτε κατεύθυνση κι αν πήγαινα, υπήρχε κάποιος που θα φώναζε από τον πόνο. Αυτό μου αποκάλυψε τα παθήματα των σύγχρονων ανθρώπων, των συντετριμμένων από την αγριότητα του περιβόητου πολιτισμού μας. Η κολοσσιαία κρατική μηχανή, παρόλο που δημιουργήθηκε από τους ανθρώπους, έχει εντούτοις χαρακτήρα απρόσωπης, για να μην πω απάνθρωπης συσκευής, η οποία με αδιαφορία καταπιέζει εκατομμύρια ανθρωπίνων υπάρξεων. Ανίσχυρος να αλλάξω τα κατ’ ουσίαν ανυπόφορα και όμως νόμιμα εγκλήματα της κοινωνικής ζωής των λαών, κατά την έξω από κάθε ορατή εικόνα προσευχή μου αισθάνθηκα την παρουσία του εσταυρωμένου Χριστού. Ζούσα πνευματικά το Πάθος Του τόσο καθαρά, ώστε η φυσική όραση του "υψούμενου εκ της γης" (Ιωαν. 12, 32) δεν θα ενίσχυε καθόλου τη συμμετοχή μου στον πόνο Του…..
Ζούμε και πάλι στην ατμόσφαιρα των πρώτων αιώνων της χριστιανικής εποχής: «Ημίν εχαρίσθη το υπέρ Χριστού, ου μόνον το εις αυτόν πιστεύειν, αλλά και το υπέρ αυτού πάσχειν» (Φιλιπ. Α΄ 29). Αρκετές φορές χάρηκα με τη σκέψη ότι η ζωή μου κατά το μεγαλύτερο μέρος της συνέπεσε με διωγμούς κατά του Χριστιανισμού. Αυτό μου επιτρέπει να αισθανθώ καθαρότερα τον εαυτό μου ως χριστιανό, να συνειδητοποιήσω την ασύγκριτη τιμή κατά τους χρόνους μας να ακολουθώ τον Μονογενή Υιό του Πατρός στην πορεία Του προς τον Γολγοθά.
Παντού διωγμοί, αλλά σε ποικίλες μορφές. Εν τούτοις κανέναν από αυτούς δεν μπορεί κάποιος να υπομείνη εύκολα. Είθε ο Θεός της αγάπης να λυτρώσει κάθε ψυχή από τη συμφορά να γίνει διώκτης έστω και «ενός των μικρών τούτων».
Στο «υπέρ Αυτού πάσχειν» περικλείεται ιδιαίτερη ευλογία ή ακόμη και εκλογή. Ο πάσχων δια της πορείας αυτής των εξωτερικών περιστάσεων βρίσκεται σε αδιάκοπη σχέση μετά τον Ιησού Χριστό, εισάγεται στη σφαίρα της Θείας αγάπης, γίνεται θεοφόρος.
Πεθαίνοντας μαζί με Αυτόν και εν Αυτώ, ήδη από εδώ προγευόμαστε την ανάσταση.
Ο Κύριος έπαθε για όλους εμάς. Τα παθήματά Του καλύπτουν όλες τις ασθένειες της ζωής μας μετά την πτώση του Αδάμ. Για να γνωρίσουμε όπως πρέπει τον Χριστό, είναι απαραίτητο να συμμετάσχουμε κι εμείς στα παθήματά Του και να βιώσουμε, αν είναι δυνατόν, το παν, όπως και Αυτός ο Ίδιος. Έτσι και μόνο έτσι γνωρίζεται ο Χριστός – Αλήθεια, δηλαδή υπαρξιακά, όχι αφηρημένα, όχι με ψυχολογική ή θεωρητική πίστη που στερείται βιωματικής πείρας.
(Γέροντος Σωφρονίου Σαχάρωφ, "Περί Προσευχής", Δ’ για την έμπονη προσευχή, εκδ. Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας)