ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 15

Στίχ. 11-32. Η παραβολή του ασώτου υιού
15.16 καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι την κοιλίαν αυτού(1) από τῶν κερατίων(2)
ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ(3).
16 Έφτασε στο σημείο να θέλει να χορτάσει με τα ξυλοκέρατα που
έτρωγαν οι χοίροι, αλλά κανένας δεν του έδινε.
(1) «Χανόταν από την έλλειψη των ουράνιων αγαθών και τον κατέστρεφε
μία πείνα κατά κάποιο τρόπο των ουράνιων διδασκαλιών, και επιθυμούσε
να χορτάσει από τα ξυλοκέρατα που έτρωγαν οι χοίροι, αλλά ξεγλιστρώντας
η κενή ηδονή, τον άφηνε κενό και βρισκόταν εξ’ ολοκλήρου σε φτώχεια» (Κ).
(2) Τα κοινώς ξυλοκέρατα. «Κεράτια μεταφορικά είναι οι ηδονές, με τις οποίες
τρέφονται οι φιλήδονοι και βρωμεροί λογισμοί. Διότι όπως ακριβώς εκείνοι
γλυκαίνουν για λίγο την γεύση, έπειτα προκαλούν περισσότερη πίκρα, έτσι
και αυτές, την μεν γλύκα την έχουν πρώτη και πρόσκαιρη, ενώ την πίκρα
ύστερα και αιώνια» (Ζ). «Η φύση της αμαρτίας παρέχει μικρή ευχαρίστηση
και μεγάλη τιμωρία, δίνει πρόσκαιρη τέρψη και μαστιγώνει αιώνια» (Σχ.).
Τα ξυλοκέρατα είναι τροφή των χοίρων, όχι κατάλληλη όμως και για τους ανθρώπους.
Τα πλούτη του κόσμου και οι απολαύσεις των αισθήσεων ικανοποιούν μόνο τα σώματα.
Τι όμως μπορούν να προσφέρουν στην πολύτιμη ψυχή; Ούτε με τη φύση της προσαρμόζονται,
ούτε τις άπειρες επιθυμίες της μπορούν να χορτάσουν, ούτε στις άλλες
της ανάγκες μπορούν να ανταποκριθούν. Αυτός που προσκολλάται σε αυτά
«επεδίωξε καύσωνα όλη την ημέρα, κενά και μάταια αύξησε» (Ωσηέ ιβ 1).
«Να ξέρεις ότι είναι στάχτη η καρδιά του και κανείς δεν μπορεί να σώσει
την ψυχή του» (Ησ. μδ 20).
(3) Κανείς από όσους ήταν εντεταλμένοι για τη διανομή των ξυλοκέρατων στους χοίρους,
δεν ήθελε να δώσει σε αυτόν, για να μην μείνουν χωρίς την απαραίτητη τροφή οι χοίροι (δ).
«Επιθυμεί ο ελεεινός αυτός να χορτάσει με την αμαρτία και κανείς δεν τον χορταίνει.
Διότι δεν χορταίνει τα κακά, αυτός που εθίστηκε μέσα σε αυτά. Διότι μήπως μένει η ηδονή;
Αλλά με το που γίνεται, ξεγίνεται και βρίσκεται πάλι κενός ο ελεεινός» (Θφ).
Η κατάσταση του αμαρτωλού είναι κατάσταση στην οποία αυτός μένει πάντοτε ανικανοποίητος.
Όταν ο άσωτος πεινούσε, νόμισε ότι θα ανακουφιζόταν εάν προσκολλιόταν
σε κάποιον κύριο ως δούλος. Αλλά και πάλι πεινά. Το κενό της ψυχής,
η οποία υποδουλώθηκε στην αμαρτία, ανοίγεται ολοένα μεγαλύτερο και η απόλαυση
των ηδονών της σάρκας ανάβει καμίνι ολοένα σφοδρότερο και το οποίο ουδέποτε δροσίζεται.
Στην κατάσταση της αμαρτίας δεν είναι δυνατόν να αναμένουμε πραγματική ανακούφιση
από οποιοδήποτε δημιούργημα. Αυτοί που απομακρύνονται από το Θεό από ποιο δημιούργημά
του μπορούν να περιμένουν βοήθεια; Μάταια κράζουν αυτοί προς την σάρκα και προς τον κόσμο.
Η σάρκα και ο κόσμος είναι οι κύριοι στους οποίους δούλεψαν και ως θεούς λάτρεψαν.
Αλλά ούτε από τα ξυλοκέρατα που τρώνε τα γουρούνια δεν δίνουν σε αυτούς.
Παρέχεται σε αυτούς άφθονα ό,τι δηλητηριάζει και οδηγεί στην αποκτήνωση
και τον θάνατο την ψυχή, αλλά εκείνο το οποίο πραγματικά ζωοποιεί και τρέφει την ψυχή,
μόνο κοντά στο Θεό είναι δυνατόν να βρεθεί. Όταν κάποιος αρνείται τη βοήθεια του Θεού,
ποιο δημιούργημα μπορεί να τον βοηθήσει;