κανείς αθάνατος
Δεν γέννησες κάποιον αθάνατο. Σκέψου ακόμα, ότι κι αν τώρα δεν πέθαινε, πάντως ύστερα (κάποια ημέρα) θα πέθαινε. Λες, ότι δεν πρόλαβες να το χορτάσης το παιδί; Πάντως είναι σίγουρο, ότι εκεί θα το απολαύσης. Επιθυμείς να το βλέπης και τώρα; Και, λοιπόν, τι σε εμποδίζει; Μπορείς και τώρα, αν ζης πνευματικά. Διότι για τους χριστιανούς η ελπίδα των μελλόντων είναι πιο ζωηρή από την πραγματική θέα.
Ε.Π.Ε. 10,362
ύπνος
«Ο θάνατος ου θάνατος, αλλ’ ύπνος»
Ε.Π.Ε. 11,194
μαρτυρικός
Πολλοί θυσίασαν και χρήματα και καλοπέρασι και δόξα. Λύγισαν όμως μπροστά στο θάνατο. Ο Παύλος λέει: Θέλω τον αγωνιστή να παλεύη μέχρις αίματος· Οι αγώνες να φτάνουν μέχρι θυσίας, μέχρι σφαγής. Και αν χρειαστή, να υπομένουμε θάνατο, είτε ατιμωτικό, είτε επικατάρατο, είτε να διασύρεται η υπόληψίς μας, πρέπει όλα να τα υποφέρουμε με γενναιότητα. Και αντί να θλιβώμαστε, μάλλον για τα μαρτύρια να χαιρώμαστε.
Ε.Π.Ε. 11,214
αθάνατος
Ας αποφύγουμε την τόσο οδυνηρή ζωή της αμαρτίας, διότι και μετά την οδύνη αυτή θ’ ακολουθήση θάνατος, θάνατος αθάνατος.
Ε.Π.Ε. 12,556
σεμνός πόνος, όχι θρήνος
Τι, λέει, μπορεί κάποιος να μη δακρύζη αφού είναι άνθρωπος; Και εγώ δεν το εμποδίζω αυτό, αλλ’ εμποδίζω τους κοπετούς, το να θρηνής υπερβολικά. Δεν είμαι σκληρόψυχος· δεν είμαι ασυγκίνητος. Ξέρω, ότι η φύσις επιθυμεί την καθημερινή συναναστροφή. Δεν είναι δυνατόν να μη λυπάται κανείς. Αυτό άλλωστε το έδειξε και ο Χριστός, που δάκρυσε για το Λάζαρο. Αυτό και συ να κάνης. Να δακρύσης, αλλά ήρεμα. Αν έτσι δακρύσης, δεν δυσπιστείς στην ανάστασι, αλλά και δείχνεις τη λύπη σου για το χωρισμό.
Ε.Π.Ε. 14,196
μη τρέμουμε
«Μή τοίνυν τρέμωμεν τον θάνατον»
Ε.Π.Ε. 14,670
σπινθήρας και θάλασσα
Να μη ζητάς να μάθης, πώς ο σπινθήρας της αμαρτίας και του θανάτου εξαφανίστηκε, αφού ήρθε τόσο μεγάλη θάλασσα χαρισμάτων.
Ε.Π.Ε. 17,20
ευεργέτης
Όχι μόνον δεν ζημιωθήκαμε καθόλου από το θάνατο και την καταδίκη του, αλλ’, αν είμαστε πιστοί, κερδίζουμε με το να είμαστε θνητοί. Πρώτον, δεν αμαρτάνουμε για πάντα, έχοντας θνητό σώμα. Δεύτερον, έχουμε άπειρες αφορμές για ευσέβεια. Διότι πραγματικά ο θάνατος, και όταν είναι παρών και όταν τον περιμένουμε, μας πείθει να είμαστε και μετριόφρονες και συνετοί και ταπεινοί και ν’ απαλλασσώμαστε από κάθε κακία. Και ακόμα μας χάρισε περισσότερα αγαθά. Αν εμείς θέλουμε, όχι μόνο ο θάνατος, αλλ’ ούτε ο διάβολος μπορούν να μας βλάψουν.
Ε.Π.Ε. 17,22
θανατώθηκε
Ο θάνατος του Χριστού έγινε ο θάνατος του θανάτου.
Ε.Π.Ε. 17,50
αθάνατος
Av η μέρα του θανάτου μας πιάση να κοιμώμαστε (ν’ αδιαφορούμε), θ’ ακολουθήση θάνατος αθάνατος.
Ε.Π.Ε. 17,536
και ειδωλολατρικά πράγματα
Τι να πη κανείς για όσα σατανικά παρατηρούνται γύρω από το θάνατο και την εκφορά του πεθαμένου, για τους παράλογους θρήνους και τους κλαυθμούς, για την παραφροσύνη στους τάφους, για τη σπουδή στα μνήματα, για το πλήθος των γελοίων γυναικών που μοιρολογούν, για τις προλήψεις γύρω από μέρες, πότε αρχίζουν και πότε τελειώνουν;
Ε.Π.Ε. 18,352
πλουσίου
Ούτε ο θάνατος μπορεί να κρατήση σε ασφάλεια τον πλούσιο. Και νεκρό ακόμα τον ληστεύουν οι κακούργοι τόσο επισφαλές πράγμα είναι ο πλούτος. Διότι δεν κλέβονται πλέον μόνο σπίτια, αλλά κλέβονται και οι τάφοι και τα οστεοφυλάκια.
Ε.Π.Ε. 18α,482
αθάνατος
Αν δεν αναστήθηκε, ούτε θυσιάστηκε. Αν δε ούτε θυσιάστηκε, ούτε και η αμαρτία καταλύθηκε. Αν όμως δεν καταλύθηκε, βρίσκεστε ακόμα σ’ αυτήν. Αν δε είστε στην αμαρτία, μάταια κηρύξαμε. Αν δε μάταια κηρύξαμε, μάταια πιστεύσατε, ότι έχετε απαλλαγή απ’ την αμαρτία.
Ε.Π.Ε. 18α,596
θα καταργηθεί τελευταίος
Πώς καταργείται τελευταίος ο θάνατος; Μετά από όλους, μετά από το διάβολο, μετά από όλα τα άλλα. Καθ’ όσον κι απ’ την αρχή τελευταίος μπήκε στη δημιουργία. Πρώτα δόθηκε η συμβουλή από το διάβολο, ακολούθησε η παρακοή και τότε ήλθε βίαια ο θάνατος. Και ως προς μεν τη δύναμι και τώρα έχει καταργηθεί, αλλ’ ως προς την ενέργεια τότε θα εξαφανιστή τελείως.
Ε.Π.Ε. 18α,606
η πηγή και το ποτάμι
Αφού θα έχει καταργηθεί η κακία, πολύ περισσότερο θα παύση ο θάνατος. Διότι δεν είναι δυνατόν, όταν ξεραίνεται η πηγή, να εξακολουθή να υπάρχη ο ποταμός, που προέρχεται απ’ αυτήν, και όταν η ρίζα καταστρέφεται, να παραμένη ο καρπός.
Ε.Π.Ε. 18α,624
σπορά
Να μη κλαίμε γι’ αυτούς που πέθαναν. Να κλαίμε γι’ αυτούς που έζησαν αμαρτωλά και αμετανόητα όλο το βίο. Διότι και ο γεωργός, σαν βλέπη το σπόρο του σίτου να σαπίζη στη γη, δεν θρηνεί. Μόλις αρχίζει να σαπίζη, χαίρεται. Η διάλυσις είναι η αρχή για τη μέλλουσα σπορά και καρποφορία. Έτσι κι εμείς oι χριστιανοί. Ας χαιρώμαστε τότε, που πέφτει η φθαρτή οικία μας, δηλαδή, που πέφτει το σώμα στον τάφο.
Ε.Π.Ε. 18α,688

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 319-322)