ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 15

Στίχ. 11-32. Η παραβολή του ασώτου υιού
15.24 ὅτι(1) οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησεν,
καὶ ἀπολωλὼς(2) ἦν καὶ εὑρέθη(3). καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι(4).
24 γιατί αυτός ο γιος μου ήταν νεκρός και αναστήθηκε,
ήταν χαμένος και βρέθηκε”.
Έτσι άρχισαν να ευφραίνονται.
(1) Είναι σ. θριαμβευτικός και ύμνος, που έχει μέσα του κάποιο ρυθμό
και φαίνεται να επαναλήφθηκε κάποιες φορές στο γεύμα ως επωδός (δες σ. 32),
με συνοδεία με μουσική συμφωνία (σ. 25).
Οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν τραγούδι,
όταν ήταν βαθιά συγκινημένοι. Δες Γεν. λζ 33, Α΄ Παρ. ιβ 18,
όπου οι στίχοι παρουσιάζουν τον παραλληλισμό της εβραϊκής ποίησης (b).
(2) «Νέκρωση μεν και χάσιμο εννοεί αυτήν που προέρχεται από την αμαρτία,
ενώ ανάσταση και εύρεση, αυτήν που προέρχεται από την μετάνοια» (Ζ).
Η κατάσταση αυτού που ζει στην αμαρτία, είναι κατάσταση θανάτου,
διότι η αμαρτία νεκρώνει στην ψυχή στην οποία κυριαρχεί,
κάθε πνευματική ζωή. Ένωση με το Χριστό δεν υπάρχει·
οι πνευματικές αισθήσεις με τις οποίες εισδύει
το φως της αλήθειας στην ψυχή, ολοένα αμβλύνονται, μέχρις ότου έλθει
και η πλήρης τύφλωση και πώρωση της ψυχής· καμία ζωή για το Θεό
και για δόξα του Θεού. Νέκρωση λοιπόν και λήθαργος βαθύς,
προμήνυμα του αιώνιου θανάτου.
(3) Το «χαμένος είναι πιο μέτριο από το νεκρός» (Θφ).
Γιατί λοιπόν να προστεθεί, αφού η εικόνα και λιγότερο ισχυρή από αυτήν
του νεκρού είναι και όχι εξ’ ολοκλήρου ακριβής,
αφού ο πατέρας δεν ζήτησε τον χαμένο; (L).
Διότι το μεν νεκρός αναφέρεται στην προσωπική αθλιότητα του αμαρτωλού
(αντίστοιχο με το χαμένο πρόβατο), ενώ το χαμένος αναφέρεται στην απώλειά του
για τον ίδιο το Θεό (αντίστοιχο είναι η χαμένη δραχμή). Η παραβολή του ασώτου
συνενώνει τις δύο αυτές οπτικές: Ο γιος χάθηκε για τον εαυτό του
και ο πατέρας έχασε επίσης αυτόν (g).
(4) Η επιστροφή μιας ψυχής από την αμαρτία προς το Θεό,
είναι ανάστασή της από το θάνατο και επάνοδός της στη ζωή,
συγχρόνως όμως και ανεύρεση του χαμένου. Είναι λοιπόν μεγάλη, θαυμάσια,
ταυτόχρονα υπερφυσική και χαρμόσυνη μεταβολή.
Μοιάζει από κάποια άποψη με την μεταβολή, την οποία παρουσιάζει η όψη της γης,
όταν επιστρέφει η άνοιξη. Είναι όμως και υπόθεση χαράς στο Θεό και σε όλο το σπίτι του.
Εδώ ο πατέρας προτρέπει τους πάντες να χαρούν και να ευφρανθούν,
δίνοντας ο ίδιος το σύνθημα για αυτό.