Θεία Κοινωνία
και ειρήνη
Η θυσία της Λειτουργίας γίνεται για την ειρήνη με τους άλλους, και συ δεν πετυχαίνεις να έχης ειρήνη με όλους, αν και βρίσκεσαι στη Λειτουργία; Τότε σου είναι ανώφελη η μετάληψις χωρίς την αρετή της ειρήνης. Κάνε πρώτα αυτό, να έχης ειρήνη με τους άλλους, που γι’ αυτό προσφέρεται η θυσία, και τότε θ’ απολαύσης σωστά τη θ. Λειτουργία. Άλλωστε γι’ αυτό ήρθε στον κόσμο ο Υιός, για να συμφιλιώση τον άνθρωπο με το Θεό.
Ε.Π.Ε. 5,620-622
ευχαριστία
Το μυστήριο, που κάθε ήμερα τελούμε στη σύναξί μας, ονομάζεται Ευχαριστία. Διότι είναι ανάμνησις πολλών ευεργεσιών, και διότι είναι η σύνοψις όλης της φροντίδας του Θεού, που ετοιμάζει να Τον ευχαριστούμε με όλα.
Ε.Π.Ε. 10,158
ενωμένοι
Ενωθήκαμε με το Χριστό στην πνευματική τράπεζα. Ας ενωθούμε και με την αγάπη, αφού πάντοτε μετέχουμε του Σώματος του Δεσπότου.
Ε.Π.Ε. 10,408
όχι απροετοίμαστα
Κανένας απάνθρωπος ας μη προσέλθη στη θεία Κοινωνία. Κανένας σκληρός και ανελέητος. Κανένας τελείως ακάθαρτος. Τα λέω και σε σας, που μεταλαμβάνετε, αλλά και σε σας που διακονείτε τα μυστήρια. Δεν είναι μικρή η ευθύνη σας, αν επιτρέψετε σε κάποιον να μετάσχη της τραπέζης αυτής, ενώ ξέρετε ότι έχει διαπράξει πονηρία και δεν έχει μετανοήσει. Το αίμα του θα ζητηθή από τα δικά σας χέρια. Και αν ακόμα είναι στρατηγός, εμπόδισέ τον. Και αν ακόμα είναι ύπαρχος, εμπόδισέ τον. Και αν ακόμα είναι αυτός ο βασιλιάς, εμπόδισε, αν προσέρχεται ανάξια. Έχεις μεγαλύτερη από εκείνον εξουσία.
Ε.Π.Ε. 12,218
μάννα
Όπως ακριβώς συ τρως το Σώμα του Δεσπότου, έτσι και εκείνοι το μάννα. Και όπως συ πίνεις το Αίμα, έτσι και εκείνοι το νερό, που ξεπήδησε από την πέτρα. Διότι, αν και ήσαν αισθητά τα διδόμενα, παρείχοντο και πνευματικά. Έτσι μαζί με το σώμα έτρεφαν και την ψυχή και την ωδηγούσαν στην πίστι.
Ε.Π.Ε. 18α,50
ευχαριστία
Το ποτήριο, που ευλογείται στη θεία Λειτουργία, είναι κοινωνία του Αίματος του Χριστού. Όταν λέω ευλογία, εννοώ ευχαριστία. Όταν μιλάω για ευχαριστία, ξεδιπλώνω όλο το θησαυρό των ευεργεσιών του Θεού και θυμάμαι όλες τις μεγάλες Του δωρεές. Γι’ αυτό και μεις μπροστά στο άγιο Ποτήριο αναφέρουμε τις άφατες ευεργεσίες του Θεού και όλα όσα έχουμε από το Θεό απολαύσει. Έτσι προσφέρουμε την αναίμακτη λατρεία και κοινωνούμε, ευχαριστώντας που απήλλαξε ο Θεός από την πλάνη το γένος των ανθρώπων. Ήμασταν μακριά και μας έφερε κοντά Του. Ενώ ήμασταν χωρίς ελπίδα και ζούσαμε ως άθεοι, μας έκανε αδελφούς και συγκληρονόμους. Ευχαριστώντας γι’ αυτά και τα παρόμοια, προσερχόμαστε στο Ποτήριο.
Ε.Π.Ε. 18α,82-84
κλάσις του Άρτου
«Τον κόβουμε τον άρτο». Αυτό είναι δυνατό να το δη κανείς στη θεία Ευχαριστία. Στο Σταυρό όμως όχι, αλλά το αντίθετο από αυτό. Διότι για εκείνο το Σώμα λέει, «οστούν απ’ Αυτόν δεν θα συντριβή». Αλλ’ αυτό, που δεν έπαθε πάνω στο Σταυρό, αυτό πάσχει για σένα στην προσφορά. Ανέχεται να κατακόπτεται, για να μας γεμίση όλους.
Ε.Π.Ε. 18α,86
αξίως και αναξίως
Η θυσία απαιτεί να προσερχώμαστε με ομόνοια και θερμή αγάπη. Ως αετοί του πνεύματος να πετάμε σε ουράνιο χώρο. Μάλλον δε και πάνω από τον ουρανό. Διότι η Τράπεζα αυτή είναι για τους αετούς, όχι για τις καρακάξες.
Ε.Π.Ε. 18α,96
με αγάπη και ευλάβεια
Ας προσερχώμαστε με θερμότητα προς Αυτόν και με πυρακτωμένη αγάπη, για να μην υποστούμε μεγαλύτερη τιμωρία. Ας ανορθώσουμε τους εαυτούς μας και ας φρίξουμε και ας δείξουμε πολύ περισσότερη ευλάβεια. Διαφορετικά, αν απροετοίμαστοι και χωρίς δέος προσερχώμαστε στο Μυστήριο, θα επισωρεύσουμε φωτιά πάνω στα κεφάλια μας.
Ε.Π.Ε. 18α,102
εφόδιο ζωής αιωνίου
Όπως είναι κίνδυνος το να προσερχώμαστε απερίσκεπτα, έτσι το να μη κοινωνούμε στις θείες Λειτουργίες, είναι πνευματική πείνα και θάνατος. Διότι η άγια Τράπεζα είναι ενίσχυσις της ψυχής, είναι η συγκράτησις του μυαλού μας, είναι ο τρόπος να παρουσιαστούμε στο Θεό, είναι η ελπίδα μας, η σωτηρία μας, το φως μας, η ζωή μας. Φτάνοντας στην εκεί ζωή με αυτή την αναίμακτη θυσία, με πολλή παρρησία θα παρουσιαστούμε στα ιερά πρόθυρα, ασφαλισμένοι από παντού, σαν να φοράμε χρυσή πανοπλία.
Ε.Π.Ε. 18α,104
υποδοχή
Είδες πώς βλέπεις το τιμιώτερο από όλα τα πράγματα της γης; Και όχι μόνο βλέπεις, αλλά και αγγίζεις; Και όχι μόνο αγγίζεις, αλλά και τρώγεις; Και αφού το απολαύσεις, πηγαίνεις στο σπίτι σου. Καθάριζε, λοιπόν, την ψυχή σου, ετοί¬μαζε τη διάνοιά σου για την υποδοχή αυτών των μυστηρίων.
Ε.Π.Ε. 18α,104
για όλους
Λέει ο Παύλος: «Όταν συνέρχεστε στη σύναξι, μερικοί σαν να μην έρχωνται στο Κυριακό δείπνο». Η σύναξις της εκκλησίας είναι σύναξις αγάπης και αδελφότητας. Σ’ εκείνον τον μυστικό δείπνο ήσαν όλοι μαζί συμμετέχοντες.
Ε.Π.Ε. 18α,190

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 352-356)