ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 15

Στίχ. 11-32. Η παραβολή του ασώτου υιού
15.27 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ῾Ο ἀδελφός σου ἥκει(1), καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου
τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν(2), ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν(3).
27 Εκείνος του είπε: “γύρισε ο αδερφός σου, κι ο πατέρας σου έσφαξε
το σιτευτό μοσχάρι, γιατί του ήρθε πίσω γερός”.
(1) =έχει έλθει (δ).
(2) Κανείς λόγος δεν γίνεται για την στολή, το δαχτυλίδι και τα υποδήματα,
αλλά μόνο για το μοσχάρι το σιτευτό και αυτό, διότι τα άσματα και οι χοροί,
για τα οποία ο μεγαλύτερος ρωτά, γίνονταν τη στιγμή που τρωγόταν το μοσχάρι (ο).
(3) Ο δούλος στην απάντησή του αντικαθιστά τις λέξεις του πατέρα: νεκρός ην…
και απολωλός…με την τελείως απλή αυτή φράση, η οποία και μόνη άρμοζε
στα χείλη του δούλου: επειδή τον πήρε πίσω υγιή (g). Το υγιή πιο σωστό
είναι να μην το πάρουμε με ηθική έννοια (= «απέβαλε την νόσο με την μετάνοια» Ζ),
διότι για αυτό ο δούλος δεν θα ήταν σε θέση να εκφέρει γνώμη,
αλλά με τη σημασία της σωματικής υγείας. Όλοι στο σπίτι γνώριζαν,
πόσο ο πατέρας ενδιαφερόταν και αγωνιούσε για την ασφάλεια και υγεία του γιου του (p).

15.28 ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν(1) εἰσελθεῖν.
ὁ ουν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν(2) παρεκάλει(3) αὐτόν.
28 Αυτός τότε θύμωσε και δεν ήθελε να μπει μέσα.
Ο πατέρας του βγήκε και τον παρακαλούσε,
(1) Είναι αξιοσημείωτη η αλλαγή των χρόνων στα δύο αυτά ρήματα.
Δεν ήθελε με επιμονή να μπει. Ο παρατατικός σημαίνει πεισματική
και συνεχιζόμενη κατάσταση (p). Η άρνηση αυτή ζωγραφίζει θαυμάσια
την δυσαρέσκεια των Φαρισαίων, οι οποίοι δεν ήθελαν να έχουν καμία σχέση
με τους αμαρτωλούς, ούτε κάποιο μέρος στη χαρά για την σωτηρία τους με την μετάνοια (g).
(2) «Ο φιλάνθρωπος πατέρας όμως βγαίνει και τον παρακαλεί
και του εξηγεί πάλι την αιτία της ευφροσύνης» (Θφ). «Σαν φιλότεκνος και σοφός
που είναι και αυτόν που επέστρεψε τιμά και αυτόν που έμεινε έξω παρακαλεί» (Ζ).
Δείχνει και στους δύο γιους την ίδια τρυφερότητα. Το «βγήκε» εδώ είναι παράλληλο
με το «έτρεξε» του σ. 20 (p). Θα μπορούσε να πει δίκαια:
«Εάν δεν θέλει να έλθει, αφήστε τον να στέκεται έξω· κλείστε του την πόρτα
και ας πάει να περάσει τη νύχτα του όπου του αρέσει.
Δεν μπορώ να κάνω ό,τι θέλω στο σπίτι μου; Και δεν ήταν δικό μου
το μοσχάρι το σιτευτό»; Αλλά όχι· ο πατέρας δεν στέλνει στον μεγαλύτερο
κάποιον δούλο, αλλά βγαίνει ο ίδιος και παρακαλεί τον γιο του.
Δείχνεται έτσι η αγαθότητα και συγκατάβαση του Θεού.
Πόσο μειλίχιος και μακρόθυμος και ανεκτικός δείχνεται ο ουράνιος Πατέρας
και στους ανθρώπους που τον προκαλούν. Πώς μιλά στον Κάιν και πώς ζητά
να τον πείσει ότι άδικα λυπήθηκε, επειδή δεν έγιναν δεκτές οι θυσίες του (Γεν. δ 6).
Και πώς «για σαράντα χρόνια υπέμεινε την διαγωγή τους στην έρημο» (Πράξ. ιγ 18).
Και ειδικότερα πόσο μειλίχια συζητά με τον Ιωνά και με συλλογισμούς
ζητά με το παράδειγμα της κολοκύθας να πείσει αυτόν,
ότι δίκαια λυπήθηκε το λαό της Νινευΐ.
(3) Παρατατικός όπως και το προηγούμενο «δεν ήθελε». Συνεχώς και αυτός
παρακαλούσε αυτόν να μπει (p). Το διάβημα αυτό του πατέρα,
ο οποίος βγήκε και προσκαλούσε τον γιο του να μπει, πραγματοποιούνταν
στη συνομιλία αυτή ανάμεσα στον Ιησού και τους ακροατές του Φαρισαίους (g).