-Γέροντα, καμμιά φορά, όταν λέω την ευχή για να μη φεύγη ο νους μου λέω:
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, σε αγαπώ».
-Πώς γίνεται να αγαπάς τον Χριστό και να φεύγει ο νους σου, όταν λες,
την ευχή; Αν το πεις καμμιά δε πειράζει. Αλλά, αν το λες συνέχεια,
αυτό είναι ψέμα. Να μην έχουμε αλλά στην καρδιά μας, αλλά στον νου μας
και αλλά να λένε τα χείλη μας. Τότε ισχύει το «Ο λαός ούτος τοις χείλεσι με τιμά,
η δε καρδία αυτών πόρρω απέχει απ’εμού».
-Γεροντα, γιατί λέω την ευχή χωρίς θέρμη;
-Επειδή σκορπίζεσαι στα έξω, η καρδιά σου είναι αλλού,
λείπει το σκίρτημα, η αγάπη για τον Θεό οπότε η ευχή βγαίνει αποδυναμωμένη.
Η αγάπη του Θεού συμμαζεύει τον νου στην καρδιά και μετά παλαβώνει ο άνθρωπος.
-Γέροντα, πώς κατορθώνει κανείς να έχη διαρκή πόθο προς τον Θεό
και να λέει την ευχή καρδιακά;
-Αν έχη συνεχώς στον νου του τις ευεργεσίες του Θεού και την δική του αχαριστία,
κεντιέται και παίρνει μπρός η καρδιά. Πιέζεται από μόνη της φιλότιμα η καρδιά
και τον κυνηγάει μετά η ευχή. Γι’ αυτό να έχης πάντοτε φιλότιμους
και ταπεινούς λογισμούς. Έτσι θα έρθη μέσα σου η χάρις του Θεού,
γιατί ο Κύριός στην καρδιά των ταπεινών κατοικεί και τότε γλυκαίνεται
η καρδιά, και η ευχή γίνεται καρδιακή.
-Τότε, Γέροντα, μπορεί να έρθει κακός λογισμός;
-Όχι, δεν μπορεί. Για να έρθη κακός λογισμός, πρέπει να σταματήσεις την ευχή.
Αλλά, και -να σταματήσεις να λες την ευχή με τον νου, αν την λέει η καρδιά,
πάλι δεν μπορεί να έρθη, γιατί την λέει η καρδιά.
-Γέροντα, δώστε μου μια ευχή, για να συμμαζέψω τον νου μου.
-Εύχομαι να μαζευτεί ο νους σου στην καρδιά. Τι εννοούμε, όταν λέμε «καρδιά»;
Η καρδιά δεν είναι στάμνα, που μέσα της θα βάλουμε τον νου η καρδιά
είναι αυτό που νιώθουμε. Επομένως, όταν λέμε «να συμμαζευθεί
ο νους μέσα στην καρδιά», εννοούμε να συμμαζευθεί στην αγάπη,
στην καλοσύνη, στην λαχτάρα, σε αυτό το σκίρτημα, σε αυτό το γλυκό πράγμα...
Αφού ο Θεός είναι Αγάπη και η καρδιά έχει αγάπη, αν η καρδιά είναι εξαγνισμένη
τότε ο άνθρωπος έχει μέσα του τον Θεό. «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου
εν όλη τη καρδία σου και εν όλη τη ψυχή σου και εν όλη τη διανοία σου…».
Να Τον αγαπήσεις με όλο σου το είναι. Αν ο νους γλυκαθεί από την αγάπη
και την καλοσύνη της καρδιάς, όταν θα λέει το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με»,
θα συγκλονίζεται ολόκληρος.
Όλη η βάση της πνευματικής ζωής είναι να καθαρίσει ο άνθρωπος την καρδιά,
ώστε να δεχθή τον Χριστό, και να χαλιναγώγηση τον νου, να τον γλυκάνει
μέσα στην καρδιά. Αν ο νους γλυκαθεί μέσα στην καρδιά, δεν του κάνει
καρδιά να φύγη, όπως το παιδάκι όταν το αφήσεις ελεύθερο μέσα
σ’ ένα ζαχαροπλαστείο, δεν θέλει να φύγη από εκεί.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.190-192)