πώς προετοιμαζόμαστε;
Αφού όλοι καθαριστούμε με ακρίβεια και αφού προετοιμαστούμε με προσευχές, με ελεημοσύνη, με νηστεία, με αγρυπνίες, με δάκρυα, με εξομολόγησι, και με όλα τα πνευματικά μέσα, έτσι, με όσο γίνεται πιο καθαρή τη συνείδησί μας, ας προσερχώμαστε.
Ε.Π.Ε. 34,178
Πάσχα
Αν προσέλθης με καθαρή συνείδησι, κάνεις Πάσχα, όποτε και αν κοινωνής, είτε σήμερα, είτε αύριο, είτε οποτεδήποτε. Διότι δεν έχει σχέσι το πνευματικό Πάσχα με εποχές και καιρούς, αλλά με την καθαρή συνειδησί κρίνεται η μετοχή μας στη θεία Κοινωνία.
Ε.Π.Ε. 34,180
όχι από συνήθεια, σε μεγάλες μέρες
Γνωρίζω, ότι πολλοί από εδώ μέσα τρέχουν προς το Μυστικό Δείπνο από συνήθεια, λόγω της εορτής (του Πάσχα ή των Χριστουγέννων). Θα έπρεπε, όπως πολλές φορές έχω τονίσει, να μη παρατηρούν τις εορτές, για να δουν πότε πρέπει να κοινωνούν, αλλά να καθαρίζουν τη συνείδησί τους, και τότε να πλησιάζουν στη θεία Κοινωνία. Αυτός, που είναι βρωμερός και ακάθαρτος ούτε την περίοδο της εορτής καθίσταται άξιος του φρικτού Μυστηρίου. Αυτός, που είναι καθαρός και έχει αποπλύνει τα αμαρτήματά του με τη μετάνοια και την εξομολόγησι, και κατά την εορτή και πάντοτε είναι άξιος να μετέχη των θείων Μυστηρίων και ν’ απολαμβάνη τις δωρεές του Θεού.
Ε.Π.Ε. 35,512
με ευλάβεια και τάξι
Ποιο είναι το αμάρτημα, που γίνεται τόσο δημόσια; Το να προσέρχωνται στη θ. Κοινωνία χωρίς τρόμο και δέος, αλλά γρονθοκοπώντας, γεμάτοι θυμό, με φωνές και βρισιές, με σπρωξιές και θόρυβο. Πες μου, άνθρωπέ μου, γιατί θορυβείς; Γιατί βιάζεσαι; Η θεία Κοινωνία και είναι και λέγεται Μυστήριο. Και όπου είναι Μυστήρια, εκεί σιγή αρμόζει. Με πολλή, λοιπόν, σιγή, με πολλή τάξι, με την πρέπουσα ευλάβεια, ας πλησιάζουμε την ιερή Θυσία. Έτσι θ’ αποσπάσουμε τη συμπάθεια και το έλεος του Θεού, θα καθαρίσουμε την ψυχή μας και θα απολαύσουμε τα αιώνια αγαθά.
Ε.Π.Ε. 35,514-516
μέχρι τέλους, να ευχαριστήσουμε
Τι κάνεις, άνθρωπέ μου; Μπροστά σου βρίσκεται παρών ο Χριστός, παραστέκουν οι άγγελοι, εκτίθεται η φρικτή τράπεζα του Μυστικού Δείπνου, οι αδελφοί σου ζουν το μυστήριο και ετοιμάζονται να κοινωνήσουν, και συ εγκαταλείπεις την ιερή σύναξι και φεύγεις; Θέλετε να σας πω τίνος έργο κάνουν και αυτοί που αναχωρούν από τη λατρευτική σύναξι πριν να συμπληρωθή η ιερή ακολουθία, και αυτοί που δεν απευθύνουν τους ευχαριστήριους ύμνους στο τέλος της θείας Κοινωνίας; Αν ο Ιούδας δεν έβγαινε απ’ την ιερή σύναξι του Μυστικού Δείπνου, δεν θα γινόταν προδότης. Ο Ιούδας, που εγκατέλειψε το Τραπέζι, τάχθηκε με τους αντίχριστους Ιουδαίους. Οι άλλοι Μαθητές, που παρέμειναν στο Τραπέζι, αφού ύμνησαν με το Δεσπότη Χριστό, βγήκαν μαζί Του. Βλέπεις, ότι η ευχαριστία μετά τη θεία Κοινωνία γίνεται σύμφωνα με την πράξι των Μαθητών και του Χριστού, που ύμνησαν το Θεό μετά τη θεία Ευχαριστία;
Ε.Π.Ε. 35,516-518
με ειρήνη, χωρίς έχθρα
Ο μεν Χριστός θυσίασε τη ζωή Του για σένα, και κρατάς έχθρα στο συνανθρωπό σου; Και πώς μπορείς χωρίς ειρήνη να προχωρής προς τη θεία Κοινωνία;
Ε.Π.Ε. 35,618
Θέλγητρα
γεύσις της αμαρτίας
Η ψυχή, που γεύτηκε μια φορά την αμαρτία και παραμένει αναίσθητη, ετοιμάζει μεγαλύτερη επιδείνωσι στο πάθος.
Ε.Π.Ε. 34,462
πιο επικίνδυνα από τα φόβητρα
Στο μαρτύριο του αγίου Λουκιανού, που τον είχε καταδικάσει ο δήμιος στο μαρτύριο της πείνας, για να τον προκαλέση, έψησε κρέατα μπροστά του, ώστε η έλξις τους να λυγίση τη δύναμι της προθυμίας του. Άλλωστε δεν αιχμαλωτιζόμαστε τόσο πολύ όταν δεν φαίνωνται τα πράγματα που δελεάζουν, όσο όταν βρίσκωνται μπροστά στα μάτια μας. Έτσι ευκολώτερα μπορεί κανείς να νικήση την επιθυμία για γυναίκες όταν δεν βλέπη όμορφη γυναίκα, παρά όταν την έχη συνεχώς μπροστά του.
Ε.Π.Ε. 37,44
Θέλημα του Θεού
η σωτηρία μας
Ο Θεός θέλησε να βρούμε έτσι τη σωτηρία. Εμείς τίποτε δεν κατωρθώσαμε, αλλά βρήκαμε τη σωτηρία διότι το θέλησε Εκείνος. Μας κάλεσε όχι διότι είμεθα άξιοι, αλλ’ επειδή έτσι έκρινε καλό Εκείνος.
Ε.Π.Ε. 18,20

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 364-367)