Θέλησις
αν θέλης, όπως πρέπει
Κανένας δεν είναι τόσο ανόητος, που να μη θέλη να σωθή. Αλλά δεν αρκεί να θέλης. Ή μάλλον, αρκεί, αν θέλης, όπως πρέπει να θέλης, και αν οι πράξεις σου φανερώνουν άνθρωπο που θέλει. Ενώ τώρα δείχνουμε, ότι δεν θέλουμε.
Ε.Π.Ε. 18,390
δεν υπάρχει το «δεν μπορώ»
Αν θέλουμε, η αρετή είναι το ευκολώτερο πράγμα, και το να ανεβούμε στον ουρανό. Μόνο θέλησις απαιτείται εδώ. Όλα τα αλλά ακολουθούν. Πραγματικά, δεν λέμε, «Δεν μπορώ».
Ε.Π.Ε. 25,22
ανθρώπου, συνεργεί στη χάρι
Αν θελήσης, τότε θα ενεργήση η θέλησις. Ας μη φοβηθής· καθόλου δεν καταπονείσαι. Αυτός μας δίνει και την προθυμία και την εργασία. Διότι, όταν εμείς κινήσουμε τη θέλησί μας, Εκείνος την αυξάνει στη συνέχεια.
Ε.Π.Ε. 21,570
απ’ αυτήν το παν
Κάθε τι εξαρτάται απ’ το αν θέλουμε ή το αν δεν θέλουμε. Γι’ αυτό και τιμωρούμαστε ή επαινούμαστε. Μακάρι δε εμείς, να είμαστε απ’ εκείνους που επαινούνται και ν’ απολαύσουμε τα αγαθά, που έχει υποσχεθή ο Θεός!
Ε.Π.Ε. 22,466
και πεπρωμένο
Η ειμαρμένη (η θεωρία περί τύχης) βάζει νόμους αντίθετους απ’ την πραγματικότητα. Ο Θεός είπε, «Αν θέλετε και αν δεν θέλετε», και μας καθιστά έτσι κυρίους της αρετής και της κακίας. Αφήνει την εκλογή στη δική μας θέλησι. Ο άνθρωπος της ειμαρμένης λέει, ότι το πεπρωμένο δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, είτε το θέλουμε είτε δεν το θέλουμε. Ο Θεός λέει: Αν θελήσετε, θ’ απολαύσετε τα αγαθά της γης. Η ειμαρμένη λέει: Και αν ακόμα το θέλουμε, αν δεν είναι γραφτό μας, κανένα όφελος δεν έχουμε από το να το θέλουμε.
Ε.Π.Ε. 23,288
θεός και ειμαρμένη
Ο Θεός λέει: «Μπροστά σου έβαλα τη φωτιά και το νερό, τη ζωή και το θάνατο. Όπου θέλεις άπλωσε το χέρι σου». Ο δαίμονας λέει: «Δεν μπορείς να απλώσης το χέρι σου ελεύθερα, αλλά σύρεσαι από κάποια αναγκαιότητα και βία.
Ε.Π.Ε. 34,564
Θεμέλιο
το δύσκολο
Το δυσκολώτερο είναι να θέσουμε το θεμέλιο και να εδραιώσουμε τη βάσι.
Ε.Π.Ε. 21,248
Θεοδίδακτοι
στην ελεημοσύνη
Γι’ αυτό έχει νομοθετήσει ο Θεός την ελεημοσύνη. Θα μπορούσε και χωρίς την ελεημοσύνη να διατρέφη τους φτωχούς. Αλλ’ έδωσε την ελεημοσύνη, για να συνδέση τους ανθρώπους με την αγάπη. Για να ζεσταίνη με την αγάπη ο ένας τον άλλον, άφησε να τρέφωνται οι φτωχοί από μας.
Ε.Π.Ε. 18α,354
Θεομηνία
παλλαϊκή λιτανεία
Πριν από τρεις μέρες συνέβη καταρρακτώδης βροχή, που παρέσυρε τα πάντα. Σαν να πήρε από το στόμα των γεωργών την τροφή τους. Τα στάχυα, που ήσαν ώριμα, σωριάστηκαν και όλα τα άλλα το πλεονάζον υγρό στοιχείο τα σάπισε. Και μεις κάναμε λιτανείες και προσευχές, και ξεχύθηκε σαν χείμαρρος όλη η πόλις στους τόπους των Αποστόλων... Και όμως ούτε μια μέρα δεν πέρασε και δεν συγκρατήθηκαν οι πολλοί ούτε από το φόβο των πλημμυρών ούτε από τα μεγάλα θαύματα των Αποστόλων. Σε βλέπω αμέσως να σκιρτάς και να φωνάζης, παρασυρμένος από τα πάθη τα αμαρτωλά.
Ε.Π.Ε. 21,248

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 367-368)