Θρήνος
για τις αμαρτίες
Αν δεν θέλουμε εδώ να κλάψουμε για τις αμαρτίες μας, είναι όμως σίγουρο ότι θα θρηνούμε και θα κλαίμε εκεί. Κι εκεί μεν τα δάκρυα είναι ανώφελα, ενώ εδώ αποδίδουν μεγάλο κέρδος.
Ε.Π.Ε. 5,266
μη κλαίμε τους πεθαμένους
Κανένας ας μη κλαίη απαρηγόρητα. Κανένας ας μη θρηνή. Διότι ο Χριστός νίκησε το θάνατο. Γιατί, λοιπόν, περιττά θρηνείς; Το φαινόμενο δεν είναι θάνατος· είναι ύπνος. Γιατί κτυπιέσαι και κλαις; Και οι ειδωλολάτρες, αν έκαναν κάτι τέτοιο, θα ήσαν άξιοι γέλιου. Όταν εν τούτοις, όχι ειδωλολάτρης, αλλ’ ο πιστός ασχημονή με μοιρολόγια, τι λόγο θα δώση;
Ε.Π.Ε. 10,532
για τους εχθρούς του Σταυρού
Ας θρηνούμε γι’ αυτούς, διότι ο λόγος του Σταυρού είναι γι’ αυτούς μωρία, ενώ ο ίδιος ο Σταυρός είναι σοφία και δύναμις.
Ε.Π.Ε. 18,84
για τις αμαρτίες
Όταν αμαρτήσης, τότε μόνο να στενάξης, τότε να δακρύσης. Δεν εμποδίζω στην περίπτωσι αυτή το θρήνο, μάλλον και συνιστώ. Αλλά και τότε με μέτρο το πένθος, κι αυτό το λέω, διότι υπάρχει επάνοδος με τη μετάνοια και συγχώρησις.
Ε.Π.Ε. 18α,580
όχι για τους νεκρούς
Να μη κλαίμε γι’ αυτούς που πέθαναν. Να κλαίμε γι’ αυτούς που έζησαν αμαρτωλά και αμετανόητα όλο το βίο. Διότι και ο γεωργός, σαν βλέπη το σπόρο του σίτου να σαπίζη στη γη, δεν θρηνεί. Μόλις αρχίζει να σαπίζη, χαίρεται. Η διάλυσις είναι η αρχή για τη μέλλουσα σπορά και καρποφορία. Έτσι και μείς οι χριστιανοί. Ας χαιρώμαστε τότε, που πέφτει η φθαρτή οικία μας, δηλαδή, που πέφτει το σώμα στον τάφο.
Ε.Π.Ε. 18α,688
διδασκάλου για τους μαθητές του
Πενθεί ο Παύλος για τους αμετανοήτους. Αυτό είναι το γνώρισμα του μεγάλου δασκάλου, το να συμπάσχη στις συμφορές των μαθητών, το να θρηνή και να πενθή για τα τραύματα των υποτακτικών του.
Ε.Π.Ε. 20,88
για τον αμετανόητο λαό
Ανάγκη θρήνου, όπως έκαναν και οι προφήτες σε δύσκολες στιγμές του λαού. Είναι και αυτό ένα είδος θεραπείας αποτελεσματικό, δηλαδή, όχι μόνο να συμβουλεύη κανείς, αλλά και να θρηνή.
Ε.Π.Ε. 20,334
για τον αμετανόητο
Να μη κλαίμε τους πεθαμένους. Να κλαίμε όσους επιμένουν στις αμαρτίες. Διότι, πες μου, ποια ελπίδα έχουν όσοι μαζί με τα αμαρτήματα φεύγουν για κει, όπου είναι αδύνατον να αποθέσουν τα αμαρτήματα;
Ε.Π.Ε. 21,436
για όσους δεν έχουν ελπίδα
Το να οδύρεται κανείς για τους τεθνεώτες είναι γνώρισμα εκείνων, που δεν έχουν ελπίδα για την άλλη ζωή. Και είναι τούτο φυσικό. Διότι άνθρωπος, που δεν γνωρίζει τίποτε για ανάστασι, αλλά νομίζει, ότι είναι πραγματικός θάνατος ο θάνατος, δικαιολογημένα οδύρεται και θρηνεί και αφόρητα πενθεί γι’ αυτούς, σαν να έχουν χαθή. Συ όμως, που περιμένεις ανάστασι, για ποιο λόγο οδύρεσαι; Άρα το να οδύρεται κανείς είναι ίδιον εκείνων, που δεν έχουν ελπίδα.
Ε.Π.Ε. 22,472
από απιστία
Κατάλαβες; Θρηνούμε τους νεκρούς όχι από συνήθεια, αλλά από απιστία.
Ε.Π.Ε. 22,480
μάταιος στην κόλασι
Θα έρθη καιρός, που θα θρηνήσουμε άσκοπα και μάταια, κάτι που εύχομαι να μη συμβή. Μακάρι να μετανοήσουμε εδώ και να κατορθώσουμε έργα αγαθά, κατευθύνοντας με κάθε ακρίβεια τη ζωή μας, για να μπορέσουμε να κερδίσουμε τα αγαθά, που υποσχέθηκε σ’ όσους Τον αγαπούν.
Ε.Π.Ε. 23,64
για την πτώσι μας
Αν όλος ο κόσμος αποκτούσε φωνή, κι οι πέτρες και τα ξύλα και τα δέντρα και τα θηρία και τα πτηνά και τα ψάρια, και γενικά όλη η φύσις αποκτούσε φωνή για να θρηνήση εμάς, που έχουμε εκπέσει από τα αγαθά εκείνα, δεν θα μπορούσε επάξια να μας πενθήση και να μας κλάψη.
Ε.Π.Ε. 25,144
για την απώλεια ψυχών
Κανένας δεν αγωνιά και δεν τρέμει, μήπως πέσουμε στη γέεννα. Αυτά είναι άξια θρήνων και κατηγοριών. Άξια κατακρίσεως.
Ε.Π.Ε. 25,150
λύει την αμαρτία
Αμάρτησες; Να πενθήσης, και σβήνει η αμαρτία. Είναι τόσο κουραστικό αυτό; Δεν σου ζητάω τίποτε άλλο, παρά μόνο να λυπηθής για την αμαρτία.
Ε.Π.Ε. 30,120
ανασταίνει νεκρό
Στα πνευματικά, αν θρηνήσης, πολλές φορές ανασταίνεις τον πεθαμένο στην ψυχή.
Ε.Π.Ε. 30,304
εδώ ή εκεί;
Άκαιρος μετάνοια δεν σώζει. Τελείωσε το θέατρο αυτής της ζωής, πέρασαν οι αγώνες της, δεν υπάρχει πλέον χρόνος για παλαίσματα. Γι’ αυτό παρακαλώ και δέομαι και ικετεύω: Εδώ, σε τούτη τη ζωή πρέπει να θρηνούμε και να κλαίμε για τα αμαρτήματα. Ας μας λυπούν εδώ τα λόγια του κηρύγματος, παρά να μας φοβίζουν εκεί οι τραγικές πραγματικότητες. Ας μας δαγκώνη εδώ ο λόγος, κι ας μη μας δαγκώνη εκεί το σκουλήκι με το δηλητήριο. Ας μας καίη εδώ η επιτίμησις, παρά να μας καίη εκεί η η φωτιά της κολάσεως.
Ε.Π.Ε. 31,150
για την αμετανοησία
Όσοι για τα αμαρτήματά τους γελάνε και δεν πονάνε και καλοπερνάνε, είναι απόλυτα σίγουρο, ότι θα θρηνήσουν και θα κλάψουν εκεί, οπού ο βρυγμός των οδόντων.
Ε.Π.Ε. 31,150
αρχίζει με κλάμα η ζωή
Πολύ συμβολικά το βρέφος κλαίει μόλις βγη από την κοιλιά της μητέρας. Αρχίζει με κλάμα, και όχι με γέλιο τη ζωή. Κλαίει σαν να παραπονήται για τη ζωή αυτή, αφού θα γευτή τόσα πικρά και θνησιμαία δώρα.
Ε.Π.Ε. 31,382

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 385-389)