ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 16

Στίχ. 14-18. Επιτίμηση των Φαρισαίων.
16.16 ῾Ο(1) νόμος καὶ οἱ προφῆται έως ᾽Ιωάννου(2)·
ἀπὸ τότε ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ(3) εὐαγγελίζεται(4)
καὶ πᾶς εἰς αὐτὴν βιάζεται(5).
16 Ο νόμος και οι προφήτες προφήτεψαν ως τον Ιωάννη το Βαπτιστή.
Από τότε το χαρμόσυνο μήνυμα για τη βασιλεία του Θεού κηρύττεται,
κι ο καθένας σπεύδει να μπει σ’ αυτήν.
(1) Για τη σύνδεση των σ. 16-18 με τα συμφραζόμενα, προβλήθηκαν διάφορες εκδοχές.
«Φαίνονται δηλαδή αυτά ότι είναι αυτοτελή στο νόημα και δεν έχουν καμία σχέση
με τα προηγούμενα που λέχθηκαν, αλλά σε αυτόν που προσέχει δεν θα φαινόντουσαν
ότι είναι ανακόλουθα, αλλά πολύ σχετικά με τα προηγούμενα» (Θφ).
Ή «κρύβει με την ασάφεια το λυπηρό και κάνει κάπως έμμεση την προαναγγελία
αυτών που θα συμβούν σε αυτούς που διάλεξαν να μην τον υπακούνε.
Ο Μωϋσής δηλαδή… και ο νόμος, λέει, έδειχναν με σκιές και τύπους,
ότι θα υπομείνω τον θάνατο του σώματος… Δεν είναι καθόλου παράξενο λοιπόν…
όταν δείξετε ανυπακοή στα λόγια μου· διότι μέχρι τον Ιωάννη τον Βαπτιστή
εκτείνεται ο λόγος της προφητείας σχετικά με μένα και με εσάς» (Κ).
Ή «επειδή αυτός μεν εισηγήθηκε την ακτημοσύνη με όσα είπε παραπάνω…
για να μην του πει κάποιος χλευάζοντάς τον, όπως ακριβώς οι Φαρισαίοι, Τι λες εσύ;
Αντίθετα με τον νόμο; Εκείνος και στον πλούτο ευλογεί και εσύ διδάσκεις ακτημοσύνη;
Για αυτό λέει· Ο νόμος και οι προφήτες είχαν τον καιρό τους μέχρι τον Ιωάννη…
Από τη στιγμή όμως που ο Ιωάννης… ήλθε στον κόσμο… δεν είναι πλέον ο καιρός
των αγαθών της γης, αλλά κηρύττεται η βασιλεία των ουρανών» (Θφ).
Πιο σωστή ίσως η επόμενη ερμηνεία. Αντί να δικαιώνεστε μπροστά στους ανθρώπους,
προσπαθήστε να δικαιωθείτε μπροστά στο Θεό. Το να δικαιωθεί κάποιος μπροστά
στο Θεό είναι απαραίτητο και κατεξοχήν επείγον τώρα, που η βασιλεία του Θεού
ιδρύθηκε μεταξύ των ανθρώπων. Οι τύποι του νόμου ήδη εκπληρώθηκαν
και η αποκλειστικότητά του καταργήθηκε. Όχι μόνο οι Ιουδαίοι, αλλά ο καθένας
τώρα μπορεί να βιάσει τον εαυτό του για να πετύχει τη σωτηρία του.
Οι ηθικές όμως εντολές του νόμου διατηρούν αιώνιο το κύρος τους και κανείς
δεν μπορεί να το καταργήσει. Τα συχνά λοιπόν διαζύγιά σας παραβιάζουν
το πνεύμα του νόμου (p).
(2) Δες Ματθ. ια 12 και τις εκεί σημειώσεις. Ο νόμος και οι προφήτες παραχώρησαν
τη θέση τους στην κλήση της θείας χάρης, η οποία προσκαλεί όλους τους αμαρτωλούς
να μπουν στη νέα κατάσταση της βασιλείας (g).
(3) «Εδώ βασιλεία ουρανών ονομάζει την δικαίωση μεσώ της πίστης, το ξέπλυμα της
αμαρτίας… τον αγιασμό μέσω του Πνεύματος… το χάρισμα της υιοθεσίας,
την ελπίδα της δόξας που πρόκειται να δοθεί στους αγίους» (Κ).
(4) «Δεν προφητεύεται πλέον με σκοτεινό τρόπο, αλλά φανερά καταγγέλλεται» (Ζ),
«αφού ήλθε στο προσκήνιο ο Βαπτιστής και λέει, Ετοιμάστε τον δρόμο του Κυρίου,
και παρουσιάζει ήδη παρόντα τον Αμνό του Θεού που σηκώνει την αμαρτία του κόσμου» (Κ).
(5) Στο μεν Ματθ. ια 12 είναι με παθητική έννοια, ενώ εδώ με μέση όπως το
χρησιμοποιούν οι κλασικοί συγγραφείς. Και το «καθένας» πρέπει να το πάρουμε
με την έννοια, ότι ο Ιουδαίος δεν έχει πλέον αποκλειστικά δικαιώματα (p).
«Κάθε συνετός σε αυτήν βιάζει τον εαυτό του» (Ζ). «Καθένας που έγινε ακροατής
και εραστής των ιερών κηρυγμάτων, βιάζει τον εαυτό του για να μπει·
δηλαδή αφού χρησιμοποιήσει κάθε προθυμία και όλη τη δύναμη, επιθυμεί να μπει
μέσα σε αυτήν την ελπίδα» (Κ). Αυτοί που θέλουν να κατακτήσουν τον ουρανό
πρέπει να κοπιάσουν, πρέπει να αγωνιστούν εναντίον του ρεύματος των δικών τους
παθών και επιθυμιών και των πειρασμών και ωθήσεων από τον κόσμο.