ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 17

Στίχ. 20-37. Η βασιλεία του Θεού και το καθήκον μας.
17.21 οὐδὲ ἐροῦσιν, ᾽Ιδοὺ ὧδε· ἤ, ιδού εκεῖ(1)· ἰδοὺ γὰρ(2)
ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν(3).
21 Δε θα πούνε “να, εδώ είναι” ή “εκεί”, γιατί η βασιλεία
του Θεού είναι κιόλας ανάμεσά σας».
(1) Εξηγεί εδώ το όχι με παρατήρηση.=Δεν θα πουν οι άνθρωποι·
να εδώ ή να εκεί η προσωποποίηση της βασιλείας αυτής, ο Μεσσίας (δ),
«το οποίο κάνουν στους γήινους βασιλιάδες» (Ζ).
Όταν έλθει ο Μεσσίας για να θεμελιώσει την βασιλεία του, δεν θα πουν:
Να εδώ είναι ο Μεσσίας ή να είναι εκεί, όπως γίνεται όταν κάποιος
επίγειος βασιλιάς περιοδεύει για επίσκεψη των διαμερισμάτων της
δικαιοδοσίας του, και σε όλων τα στόματα υπάρχουν οι λέξεις:
Εκεί είναι ο βασιλιάς, αυτό το μέρος επισκέπτεται τώρα ο βασιλιάς.
Διότι όπου είναι ο βασιλιάς, εκεί είναι και η αυλή του. Αλλά ο Χριστός
δεν θα έλθει έτσι, ούτε οι λεγεώνες που αποτελούν την σωματοφυλακή
αυτού του βασιλιά θα φανούν εδώ ή εκεί.
(2) Το γαρ σημειώνει τον λόγο για τον οποίο το να εδώ ή να εκεί,
δεν μπορεί να γίνει δεκτό (p).
(3) Ή «βρίσκεται μέσα στις δικές σας προαιρέσεις, και είναι στην
εξουσία σας να την λάβετε. Γιατί είναι δυνατόν στον κάθε άνθρωπο,
που πέτυχε την εκ μέρους του Χριστού δικαίωση, δηλαδή αυτήν που έχει
αποκτήσει σαν πλούτο με την πίστη και έχει καταστεί λαμπρός με κάθε αρετή,
να επιτύχει τη βασιλεία των ουρανών» (Κ).
«Η βασιλεία των ουρανών είναι μέσα σας. Συνεπώς η αρετή έχει ανάγκη
μόνον από τη θέλησή μας. Και αυτό βεβαίως, διότι βρίσκεται μέσα μας
και από εμάς τους ίδιους αποκτιέται. Η αρετή δηλαδή αποκτιέται
όταν η ψυχή επιθυμεί εκ φύσεως τα πνευματικά» (Α).
Ή, μέσα στις καρδιές σας. Μη θεωρείτε αυτήν ως κάτι εξωτερικό· η βασιλεία
είναι στην ουσία πνευματική, είναι μέσα στις καρδιές σας,
εάν πράγματι έχετε αυτήν (p). Η βασιλεία του Θεού δεν υπόσχεται κυρίως
να μεταβάλλει τις εξωτερικές συνθήκες της ζωής των ανθρώπων,
αλλά να ανακαινίσει τις καρδιές τους και την διαγωγή τους.
Τότε έρχεται στον καθένα μας, όταν από υπερήφανο και μάταιο,
που ήταν στο παρελθόν, μεταβάλλει αυτόν σε ταπεινό, σοβαρό και σώφρονα·
όταν αποσπάσει αυτόν από την προσκόλληση στον κόσμο και τις επιθυμίες
της σάρκας και στρέψει ολόκληρο το ενδιαφέρον του προς τον ουρανό.
Ο ουρανός, τον οποίο περιμένουμε, είναι α) φως. Αλλά τι ακτινοβολείται
από το φως αυτό; Αλήθεια, ειλικρίνεια, δικαιοσύνη. Και αυτό είναι ο ουρανός.
Εάν είστε παιδιά του Θεού, θα βασιλεύει στις καρδιές σας ευθύτητα,
ακριβής δικαιοσύνη, τέλεια φιλαλήθεια. Η βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας.
Ο ουρανός είναι β) Αρμονία. Εάν αγαπάτε την ενότητα, εάν μισείτε τις διαστάσεις
και διχόνοιες, εάν συντελείτε στην εκκλησιαστική ενότητα,
τότε η βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας. Ο ουρανός είναι γ) Ταπεινοφροσύνη.
Κάθε άγγελος εκεί καλύπτει το πρόσωπο και τα πόδια του με τις φτερούγες του.
Όποτε βλέπουμε άνθρωπο να έχει ταπεινή ιδέα για τον εαυτό του,
μπορούμε να βεβαιώσουμε ότι η βασιλεία του Θεού είναι μέσα του.
δ) σε όλο τον ουρανό είναι εκτάκτως αισθητή η παρουσία του Χριστού,
ο οποίος είναι η χαρά και η ευφροσύνη όλων των καρδιών. Αναλόγως λοιπόν
του τι είναι ο Χριστός για τον καθένα μας, μπορούμε να πούμε:
Η βασιλεία του Θεού είναι μέσα μας.
«Διότι τότε βεβαίως λέγεται ότι βασιλεύει στην πραγματικότητα ο Θεός,
όταν δεν βιώνεται τίποτα κοσμικό στις ψυχές μας, αλλά σε όλα ζούμε
κατά τρόπο υπερκόσμιο» (Θφ).
Πιο σωστή ερμηνεία: η βασιλεία του Θεού είναι ανάμεσά σας στο πρόσωπο
εμού του Χριστού και των μαθητών μου. Και έρχεται τόσο λίγο με παρατήρηση,
ώστε ενώ βρίσκεται ήδη ανάμεσά σας, εσείς δεν έχετε αντιληφθεί την έλευσή της
(έτσι ερμηνεύουν οι L.δ και όλοι σχεδόν οι νεώτεροι ερμηνευτές).