(Ν.Π Βασιλειάδη,Αρχαιολογία και Αγία Γραφή,εκδ. Σωτήρ, σελ.337-341)
«…Οι αναφορές αυτές τού θεοπνεύστου Ευαγγελιστού [Λουκά] υπήρξαν μία πρόκλησις δια τον ιστορικόν και τον αρχαιολόγον. Ήδη εκάμαμε εις προηγούμενα κεφάλαια εκτενή λόγον δια το πότε εβασίλευσεν ο Ηρώδης ο Μέγας και οι διάδοχοί του. Εδώ υπενθυμίζομεν μόνον ότι ο Ηρώδης εβασίλευσεν από το 37 μέχρι το 4 π.Χ.. Τούτο σημαίνει ότι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός εγεννήθησαν πριν από τον θάνατον του Ηρώδου, δηλαδή πριν από το 4 π.Χ.. Σήμερα είναι πλέον αποδεκτόν ότι «εκ πλάνης κατά τον ε΄ αιώνα έτος γεννήσεως του Κυρίου ωρίσθη το 753 (από κτίσεως Ρώμης), ήτοι τρία ή τέσσαρα έτη βραδύτερον της πραγματικής χρονολογίας»(Π. N. ΤΡΕΜΠΕΛΑ, Υπόμνημα εις το κατά Λουκάν Ευαγγέλιον σελ. 34 σχόλια εις τον στίχο 5). Ενώ άλλοι, βασιζόμενοι εις το Ματθ. β' 1, τοποθετούν την γέννησιν του Κυρίου εις τα τέλη του 5 π.Χ. ή και το 6 π.Χ., και τούτο, διότι η απογραφή, η οποία ωρίσθη από την Ρώμην το 9 - 8 π.Χ., καθυστέρησεν ένεκα των αντιδράσεων των Ιουδαίων και έγινε μόλις το 7 - 6 π.Χ. Ο Sir W. Μ. Ramsay υποστηρίζει ότι αυτή είναι η απογραφή, περί της οποίας ομιλεί ο ιερός Λουκάς (β' 1-3) σχετικά με την γέννησιν του Χριστού. Οπότε ή απογραφή αυτή μάς οδηγεί εις το 6 π.Χ. ως έτος γεννήσεως τού Χριστού.(Ρ. FREE, Archaeology and Bible History, σελ. 285. Επίσης W. Μ. RAMSAY, Was Christ Born at Bethlehem? (London 1898), σσ. 174 έξ. Επίσης J. A. THOMPSON, The Bible and Archaeology, σσ. 378-379)
Δια το πότε ακριβώς έγινε η απογραφή του Αυγούστου και Κυρηνίου (Λουκ. β' 1έξ.) παρατηρούμε: Βεβαίως ο λόγος του Ευαγγελιστού «πάσαν την οικουμένην» δεν εννοεί όλον τον κόσμον, αλλά μόνον τους λαούς, οι οποίοι ήσαν υπό την κυριαρχίαν των Ρωμαίων των χρόνων εκείνων.
Κατά της επιμονής τού Λουκά περί της ανωτέρω απογραφής οι αρνηταί της ιστορικότητος του τρίτου Ευαγγελίου προέβαλαν τρεις ενστάσεις. Είπαν: α) Η Ιστορία δεν αναφέρει καμμίαν τέτοιαν απογραφήν. β) Ο Κυρήνιος ήταν κυβερνήτης της Συρίας τουλάχιστον δέκα χρόνια αργότερα. γ) Είναι παράλογον να υποθέσωμεν ότι ο λαός πρέπει να φύγη από τα σπίτια του δια να απογραφή.
Εις τις τρεις αυτές ενστάσεις απαντούμε:
Απογραφές πληθυσμού εγίνοντο από πολύ παλαιά, διότι ήσαν απαραίτητες δια την φορολογίαν. Άλλωστε χωρίς αυτές πώς θα εισέπραττε η Ρώμη τα τεράστια ποσά, πού της ήσαν απαραίτητα δια τα πολυτελή κτίριά της, την άσωτη ζωή των αρχόντων και του λαού, την συντήρησιν του στρατού και το πολυδάπανον και εκτεταμένο διοικητικόν της σύστημα; Πάπυροι, τους οποίους κατέχει σήμερα η Αρχαιολογία, μάς πληροφορούν ότι εις το Ρωμαϊκόν κράτος εγίνοντο απογραφές κάθε δεκατέσσερα χρόνια. Η απογραφή περιελάμβανε τους «Ρωμαίους πολίτας», αλλά και την Ισπανίαν, την Γαλατίαν, την Αίγυπτον, την Συρίαν και την Παλαιστίνην. Οι πάπυροι αυτοί ομιλούν περί απογραφής, η οποία έγινε το 9 - 6 π.Χ.( P. FREE, ένθ' ανωτ.. σσ 285 - 286. Επίσης W. KELLER. Η Βίβλος ως ιστορία λαών και πολιτισμών, σελ. 463). Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (155 - 220 μ.Χ.) ομιλεί περί συστήματος απογραφής και λέγει ότι αυτό άρχισε με την απογραφήν, η οποία έγινε το έτος της γεννήσεως του Χριστού. Κείμενα παπύρων αναφέρουν απογραφές, οι οποίες έγιναν κάθε 14 χρόνια: Δηλαδή το 90, 104, 118, 132 και εξής μέχρι το 230 μ.Χ.( A. Τ. ROBINSON, Luke the Historian in the Light of Research (Edinburgh 1920, σσ. 123έξ). Επίσης υπάρχουν αναφορές εις τον Πλίνιον και εις τον Τάκιτον περί απογραφής κατά τα έτη 35, 48, 61 και 74 μ.Χ.. Ο Sir W. Μ. Ramsay υπογραμμίζει, ότι κατέχομεν πληροφορίες περί απογραφής εις την Αίγυπτον κατά το 34 και το 62 μ.Χ., και ακόμη ότι έχομεν έμμεσες πληροφορίες περί απογραφής το 20 και το 48 π.Χ.. Δεν κατέχομεν μόνον πληροφορίες δια την απογραφήν του 6 μ.Χ., εις την οποίαν φαίνεται να αναφέρεται ο ιερός Λουκάς (Πράξ. ε' 37), αλλά μπορούμε να υποθέσωμεν ότι έγινε. Η απογραφή, η οποία έγινε πριν από αυτήν, θα πρέπη να ήταν εκείνη τού 8 π.Χ.( J. A. THOMPSON, ένθ’ άνωτ.. σελ. 378)
Επομένως το επιχείρημα των αρνητών, ότι η Ιστορία δεν αναφέρει τίποτε περί της απογραφής, δια την οποίαν ομιλεί ο ιερός Λουκάς δεν ευσταθεί! Ο ιερός Λουκάς είναι ακριβής.
2. Κατά τον Ιουδαίον ιστορικόν Ιώσηπον, ο Κυρήνιος ήταν κυβερνήτης της Συρίας το 6 μ.Χ.. Τότε έλαβε χώραν μία απογραφή, η οποία εξώργισε τους Ιουδαίους. Ο Κύριος όμως δεν εγεννήθη το 6 μ.Χ. αλλά, όπως εξηγήσαμε περί το 4 π.Χ.. Ώστε ο Κύριος ήταν ήδη περισσότερον από δέκα ετών, όταν ο Κυρήνιος «ηγεμόνευε» εις την Συρίαν. Τι συμβαίνει λοιπόν;
Εν πρώτοις η Ελληνική λέξις «ηγεμονεύοντος» (Λουκ. β' 2) «έχει γενικήν έννοιαν και δηλοί το αξίωμα οιουδήποτε άρχοντος». Ο δε ευαγγελιστής Λουκάς «δεν καθορίζει ότι ο Κυρήνιος ήτο τότε legatus, όπως υπήρξε το 6 μ.Χ.»( Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ. ένθ' ανωτ.. σελ. 84. σχόλιον εις τον στίχ. 2). Κατά συνέπειαν το «ηγεμονεύοντος Κυρηνίου» σημαίνει ουσιαστικώς «επιτήρησιν» υπό διάφορες μορφές.
Το 1828 ευρέθη εις την Ρώμην μία επιγραφή, η οποία ανέφερεν ότι ο Κυρήνιος υπήρξε κυβερνήτης της Συρίας δύο φορές (Ρ. FREE, ένθ' ανωτ.. σελ. 286), παρ’ όλον ότι η υπηρεσία του δεν ήταν η ιδία και τις δύο φορές. Μία επιγραφή επίσης αναφέρει ότι ο «Ρ. Suplicius Quirinius dumvir» (=ανώτατος άρχων εις τις αποικίες) κατηύθυνε μίαν εκστρατείαν εις την Συρίαν λίγο πριν από το 6 π.Χ.( A.Τ. ROBINSON, ένθ’ ανωτ.. σελ. 128). Ο F.F. Bruce (Μπρούς) πιστεύει, ότι «υπάρχει ουσιώδης μαρτυρία ότι ο Κυρήνιος κατείχε τέτοια θέση ενωρίτερα, πιθανώς μεταξύ του 10 και 7 π.Χ., όταν ως αυτοκρατορικός απεσταλμένος στην επαρχία της Συρο-Κιλικίας για στρατιωτικούς σκοπούς, κατηύθυνε εκστρατείαν εναντίον των Homanadenses, μιας ορεινής φυλής της Μ. Ασίας» (πρόκειται διά βαρβαρικήν φυλήν, η οποία ζούσε εις το όρος Ταύρος)(F.F. BRUCE, Are the Ν. Testanent Documents Roliable σελ 85). Ο Ράμσεϋ ευρήκε πράγματι, λίγο πριν από τον Α' Παγκόσμιον πόλεμον, μίαν επιγραφήν εις την Αντιόχειαν της Πισιδίας, η οποία επιβεβαιώνει τις δύο διοικητικές περιόδους του Κυρηνίου εις την Συρίαν. Ημπορούσε λοιπόν ο Κυρήνιος να έχη διοικητική εξουσία τότε που εγεννήθη ο Χριστός, όπως επίσης να είναι διοικητής και αργότερα, κατά το 6 μ.Χ.( J. P. FREE, ένθ άνωτ σελ. 286).
Εξ άλλου ο απόστολος Λουκάς δεν γράφει, ότι ο ίδιος Κυρήνιος έκαμε την απογραφήν, η οποία έλαβε χώραν το έτος της γεννήσεως του Κυρίου· γράφει απλώς ότι η απογραφή έγινε τότε που ο Κυρήνιος ήταν ηγεμών της Συρίας· «ηγεμονεύοντος της Συρίας Κυρηνίου»· Τότε δε ο Κυρήνιος, όπως γράφει ο αρχαιολόγος Τόμπσον «ήταν επιφορτισμένος με έκτακτον αποστολήν παραλλήλως πρός τον κανονικόν ηγεμόνα, ο οποίος ήταν τότε ο Sentius Saturnius (8 - 6 π.Χ.)» ( J. A. THOMPSON. ενθ. ανωτ.. σελ. 379). Ώστε ο απόστολος Λουκάς είναι απολύτως ακριβής. Η απογραφή έγινε τότε που εγεννηθη ο Κύριος. Την ιδίαν εποχήν ο Κυρήνιος, δηλαδή περί το 4 π.Χ., ευρίσκετο εις την Συρίαν με έκτακτη αποστολή και ειδικήν εξουσιοδότησιν της Ρώμης και όχι ως ηγεμών, όπως το 6 μ.Χ..