Δεν έχουμε να παλέψουμε με ένα και μόνο εχθρό, τον εαυτό μας. Πολλοί εχθροί και ποικιλώνυμοι επιβουλεύονται τη σωτηρία μας. Και επιδιώκουν με κάθε μέσο να μας παρασύρουν προς την αμαρτία και την απώλεια. Κάθε ένας από τους εχθρούς αυτούς έχει το δικό του μέτωπο, το δικό του ζωτικό χώρο, το δικό του σύστημα πολεμικής. Μα όλοι μαζί συμφωνούν σ’ ένα σκοπό, που είναι η ματαίωση του έργου της λυτρώσεώς μας, αυτής που Κύριος με τη θυσία Του προσφέρει σε όσους την επιθυμούν. Ο Κύριος έγινε ο «αίτιος σωτηρίας αιωνίου» (Εβρ. 5, 9) για όλους μας, και οι εχθροί αυτοί επιδιώκουν την παραμονή μας στην κατάσταση της φθοράς και του θανάτου.
Εάν θα θέλαμε να κάνουμε μια κάποια αναγνώριση του εδάφους και να επισημάνουμε τους ψυχικούς μας εχθρούς, εκτός βέβαια από τον κακό μας εαυτό, θα έπρεπε να αναφέρουμε βασικά τον κόσμο και τον διάβολο. Ο κόσμος που μας περιβάλλει με το δικό του φρόνημα και τις δικές του αντιλήψεις γίνεται τις πιο πολλές φορές εμπόδιο στον πνευματικό μας αγώνα. Πολλές φορές η γνώμη των άλλων ανθρώπων, το «τι θα πει ο κόσμος» γίνεται αρνητικό στοιχείο και παράγοντας ανασχετικός για την πνευματική μας πρόοδο. Και τούτο γιατί οι άνθρωποι που μας περιβάλλουν δεν έχουν όλοι τις δικές μας πεποιθήσεις. Εκείνοι με άλλο τρόπο έχουν συλλάβει το νόημα της ζωής. Δεν πολυ-ενδιαφέρονται για τα πνευματικά ζητήματα. Το θέλημα του Θεού δεν τους απασχολεί. Έχουν τη δική τους κοσμοθεωρία. Αγνοούν τη βουλή του Θεού. Έτσι οι σκέψεις και οι πράξεις τους δεν συμπορεύονται με τη διδασκαλία της πίστεώς μας. Είναι σκέψεις και πράξεις εγωιστικές, υλιστικές, χοϊκές.
Είναι λοιπόν φυσικό οι άνθρωποι του κόσμου να μη συμφωνούν με τους ανθρώπους του Θεού. Πόσο χαρακτηριστικά διατυπώνει την αλήθεια αυτή ο Θείος Ιάκωβος: «Ος αν ουν βουληθή φίλος είναι του κόσμου, εχθρός του Θεού καθίσταται» (Ιάκ. 4, 4). Δεν υπάρχει μέση λύση. Ή θα πρέπει να είμαστε με το μέρος του κόσμου ή με το μέρος του Θεού. Είναι ασυμβίβαστα και τα δύο μαζί. Για τούτο και ο απ. Παύλος τόνιζε ότι «ει ανθρώποις ηρεσκόν, Χριστού δούλος ουκ αν ήμην» (Γαλ. 1, 10). Αν ήθελα να αρέσω δηλ. στους ανθρώπους δεν θα ήμουν δούλος Χριστού, γιατί οι άνθρωποι πιστεύουν, λένε και πράττουν τελείως διαφορετικά απ’ όσα σχετικά εντέλλεται ο Θεός.
Βασικός, λοιπόν, εχθρός της πνευματικής μας πορείας είναι ο κόσμος και οι επιθυμίες του. Και χρειάζεται να προσέχουμε πολύ στις επιθέσεις του για να προφυλάξουμε τον εαυτό μας από πτώσεις.
Εκτός από τον κόσμο υπάρχει, όπως είπαμε, και άλλος εχθρός. Είναι ο διάβολος. Εχθρός ισχυρός, δυνατός, πονηρός και πανούργος. Αυτός ο εχθρός πρόκειται να μας απασχολήσει διεξοδικώτερα στη συνέχεια. Όσο δυνατός, μεθοδικός και άγρυπνος είναι εκείνος, άλλο τόσο προσεκτικοί πρέπει να είμαστε εμείς. Για να είμαστε όμως προσεκτικοί, δεν αρκεί να γνωρίζουμε απλώς τον εχθρό. Χρειάζεται να τον σπουδάσουμε, να μελετήσουμε τη δύναμη και τα όπλα του, και κυρίως να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο δρα, κινείται και μάχεται, ώστε ανάλογη να είναι και η εκ μέρους μας αντιμετώπισή του.
Πόλεμος κατά του σατανά, Χριστοδούλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος,
Εκδόσεις Χρυσοπηγή