Θεία Κοινωνία και η ευθύνη των ιερέων
Αυτά σας λέγω σε σας που μεταλαμβάνετε και σε σας που υπηρετείτε στα μυστήρια. Γιατί το θεωρώ απαραίτητο να μιλήσω και προς εσάς, για να παρέχετε αυτά τα δώρα με πολλή προθυμία. Δεν είναι μικρή η ευθύνη σας, εάν επιτρέψετε σε κάποιον να λάβει μέρος στην τράπεζα αυτή, μολονότι  γνωρίζετε ότι έχει κάνει κάποια κακιά. Το αίμα του θα ζητηθεί από τα δικά σας χέρια. Και αν ακόμη είναι στρατηγός ή ύπαρχος ή ακόμη ο ίδιος ο βασιλιάς και προσέρχεται αναξίως, εμπόδισέ τον, έχεις μεγαλύτερη δύναμη από εκείνον.  

Εσύ όμως, εάν μέν σου είχαν εμπιστευθεί να φυλάσεις μια πηγή ύδατος καθαρή για το ποίμνιο και έβλεπες ένα πρόβατο να έχει στο στόμα του πολύ βούρκο, δεν θα το άφηνες να σκύψει κάτω και να θολώσει την πηγή. Τωρα όμως σου έχει ανατεθεί η φύλαξης πηγής, όχι ύδατος, αλλά αίματος και πνεύματος και ενώ βλέπεις να προσέρχoνται μερικοί έχοντας αμαρτία χειρότερη από χώμα και βούρκο, δεν αγανακτείς ούτε τους εμποδίζεις; Ποιά συγγνώμη μπορείς να έχεις; Για αυτό ο Θεός σας τίμησε με αυτήν την τιμή, για να τα διακρίνετε αυτά. Αυτό είναι η αξία σας, αυτό είναι η ασφάλειά σας, αυτό είναι η αμοιβή σας όλη και όχι να περιφέρεσθε έχοντας λευκό και γυαλιστερό χιτωνίσκο.

Και από που γνωρίζω, λέγει, τον δείνα και τον δείνα; Δεν μιλώ για τους άγνωστους, αλλά για τους γνωστούς. Να πω κάτι πιο φοβερό; Δεν είναι τόσο κακό να βρίσκονται μέσα στον ναό οι αποπατούντες, όσο αυτοί, που, λέγει ο Παύλος, ότι καταπάτησαν τον Χριστό, και "το αίμα της Διαθήκης το θεωρούν κοινό και βρίζουν την χάρη του Πνεύματος" (Έβρ. 10,29). Διότι είναι χειρότερος από δαιμονισμένο αυτός που έχει αμαρτήσει και προσέρχεται στην Κοινωνία. Γιατί εκείνοι, όντας δαιμονισμένοι, δεν τιμωρούνται- αυτοί όμως, όταν προσέρχονται ανάξια, παραδίνονται σε αιώνια τιμωρία.

Ας μη απομακρύνουμε λοιπόν μόνον αυτούς, αλλά γενικά όλους εκείνους τους οποίους βλέπουμε να προσέρχονται αναξίως. Κανείς να μη κοινωνεί από τους μη χριστιανούς. Να μη γίνεται δεκτός κανένας Ιούδας, για να μη πάθει αυτά που έπαθε ο Ιούδας. Σώμα Χριστού είναι και αυτό εδώ το πλήθος. Πρόσεξε λοιπόν, εσύ ο όποιος διακώνεις τα μυστήρια, να μη παροξύνεις τον Δεσπότη μη καθορίζοντας το σώμα αυτό. Μη δίνεις ξίφος αντί για τροφή, αλλά και αν ακόμη εκείνος έρχεται να συμμετάσχει στα μυστήρια από άγνοια, εμπόδισέ τον, μη τον φοβηθείς. Φοβήσου τον Θεό και όχι τον άνθρωπο. Αν φοβηθείς άνθρωπο, θα γίνεις καταγέλαστος και από αυτόν, ενώ εάν φοβηθείς τον Θεό, θα γίνεις σεβαστός και στους ανθρώπους. Εάν όμως εσύ δεν τολμάς, φέρε τον σε εμένα. Δεν θα επιτρέψω να γίνονται τέτοια. Προτιμώ να αποχωριστώ την ψυχή μου, παρά να μεταδώσω το αίμα του Δεσπότου αναξίως. Και προτιμώ να χύσω το αίμα το δικό μου παρά να μεταδώσω αίμα τόσο φρικτό εκεί που δεν πρέπει.


Εάν όμως κάποιος δεν αντιλήφθηκε τον αμαρτωλό, αφού κατέβαλε πολλή προσπάθεια, δεν είναι έγκλημα. Γιατί αυτά τα είπα για τους φανερούς. Γιατί, εάν διορθώνουμε αυτούς, και τους άγνωστους γρήγορα θα μας τους γνωρίσει ο Θεός, ενώ εάν τους αφήσουμε αυτούς, γιατί να μας κανείς γνωστούς εκείνους;

Αυτά τα λέω, όχι για να εμποδίζουμε και να αποκόπτουμε μόνο, αλλά και για να τους επαναφέρουμε αφού τους διορθώσουμε, και για να τους φροντίσουμε. Γιατί έτσι και τον Θεό θα τον έχουμε σπλαγχνικό και θα βρούμε πολλούς να μεταλαμβάνουν επάξια και για την δική μας προσπάθεια, αλλά και για την φροντίδα για τους άλλους, θα απολαύσουμε πολύ μισθό, τον οποίο είθε όλοι μας να επιτύχουμε, με την χάρη και φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον Οποίο ανήκει η δόξα αιώνια. Αμήν.


(Εις το κατά Ματθαίον, ΠΒ`, ΕΠΕ 12,212-220. PG 58,7 43-7 45)