Πως γίνεται κόλασις και σωτηρία
Αλλά όπως αυτό το πράγμα είναι σπουδαίο και αξιοθαύμαστο, έτσι, αν προσέλθεις με καθαρότητα, προσέρχεσαι σε σωτηρία, αν όμως προσέρχεσαι με πονηρή συνείδηση, για κόλαση και τιμωρία. Διότι, όπως λέγει ο Απόστολος, "Εκείνος που τρώγει και πίνει με τρόπο ανάξιο από το σώμα και αίμα του Κυρίου, τρώγει και πίνει την καταδίκη του" (Α' Κορ. 11,29). Εάν λοιπόν εκείνοι, που λερώνουν την βασιλική πορφύρα, τιμωρούνται όπως και εκείνοι, που την σχίζουν, τί το παράξενο, αν και αυτοί που δέχονται το σώμα του Χριστού με ακάθαρτη σκέψη, υφίστανται την ίδια τιμωρία, αφού σχίζουν το σώμα αυτό με τα καρφιά; Προσέξετε λοιπόν με ποιά λόγια παρουσιάζει ο Παύλος την τιμωρία. "Εάν παραβεί κανείς τον νόμο του Μωυσή, θανατώνεται χωρίς ευσπλαγχνία με την κατάθεση δύο ή τριών μαρτύρων. Πόσης χειροτέρας τιμωρίας νομίζετε ότι είναι άξιος εκείνος, ο όποιος κατεπάτησε τον Υιό του Θεού και θεώρησε μολυσμένο το αίμα της διαθήκης, με το οποίο αγιάσθηκε;" (Α' Κορ. 11,29).
Ας προσέχουμε λοιπόν, αγαπητοί μου, τους εαυτούς μας, αφού απολαμβάνουμε τέτοια αγαθά. Και όταν θελήσουμε να πούμε κάτι κακό ή όταν δούμε τους εαυτούς μας να καταλαμβάνονται από οργή ή από κάποιο άλλο παρόμοιο πάθος, ας σκεφθούμε, ποιών πραγμάτων γίναμε άξιοι και πόσο απολαύσαμε το άγιο Πνεύμα• και αυτή η σκέψη θα μας σωφρονίσει από τα παράλογα πάθη. Μέχρι πότε θα είμαστε προσηλωμένοι στα παρόντα; Μέχρι πότε δεν θα αντιστεκώμαστε; Μέχρι πότε δεν θα φροντίζουμε για την σωτηρία μας; 
Ας κατανοήσουμε ποιών πραγμάτων μας έκρινε άξιους ο Θεός, ας Τον ευχαριστήσουμε και ας Τον δοξάσουμε όχι μόνο με την πίστη μας αλλά και με τα έργα μας, για να πετύχουμε και τα μέλλοντα αγαθά, με την χάρη και την φιλανθωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού....
(Εις το κατά Ιωάννην, ΜΣΤ', ΕΠΕ 13,578-586.  PG 59,260-262)

Όταν μετέχουμε ανάξια στα θεία Μυστήρια, καταστρεφόμαστε όπως αυτοί που φονεύουν τον Χριστό.
(Εις το κατά Ιωάννην ΜΖ', ΕΠΕ 13,612 PG 59,268).

"Ποτήριον ευλογίας και ευχαριστίας"
"Το ποτήριο της ευλογίας, το οποίο ευλογούμε, δεν είναι κοινωνία του αίματος του Χριστού;". Τί λέγεις, μακάριε  Παύλε; Επειδή θέλεις να κάνεις τον ακροατή να ντραπεί και ενώ έχεις μνημονεύσει φρικτά μυστήρια, ονομάζεις ποτήριο ευλογιάς εκείνο το φοβερό και φρικωδέστατο ποτήριο; Ναι, λέγει, δεν είναι βέβαια μικρό αυτό που λέχθηκε. Γιατί, όταν λέω ευλογία, εννοώ ευχαριστία• όταν πάλι λέω ευχαριστία, ολόκληρο τον θησαυρό της ευεργεσίας του Θεού εξηγώ και ενθυμίζω εκείνες τις μεγάλες δωρεές. Αλλά και εμείς όταν ομολογούμε κατά την ώρα του ποτηρίου τις απερίγραπτες ευεργεσίες του Θεού και όλα όσα απολαύσαμε, έτσι προσφέρουμε στον Θεό και κοινωνούμε, ευχαριστώντας, γιατί απάλλαξε από την πλάνη το γένος των ανθρώπων• γιατί, ενώ είχαμε απομακρυνθεί, μας έφερε πλησίον Του, και, ενώ δεν είχαμε ελπίδα και είμασταν χωρίς Θεό στον κόσμο, μας έκανε αδελφούς και συγκληρονόμους Του• ευχαριστώντας λοιπόν για όλα αυτά και τα παρόμοια, έτσι προσερχόμαστε στον Θεό. Πώς λοιπόν, λέγει, δεν κάνετε αντίθετα πράγματα, Κορίνθιοι, όταν, ενώ ευλογείτε τον Θεό, γιατί σας απάλλαξε από τα είδωλα, τρέχετε πάλι στις ειδωλολατρικές τράπεζες;

Γιατί λέγεται "Ποτήριον ευλογίας"
"Το ποτήριον της ευλογίας, το οποίο ευλογούμε, δεν είναι κοινωνία του αίματος του Χριστού;". Φοβερό πράγμα είπε και με απόλυτη βεβαιότητα πιστοποιεί αυτό, εκείνο δε που εννοεί είναι το εξής• οτι το αίμα που είναι μέσα στο ποτήριο είναι αυτό το ίδιο το οποίο έτρεξε από την πλευρά του Χριστού και ότι σ´αυτό το αίμα μετέχουμε. Το ονόμασε μάλιστα ποτήριο ευλογιάς, επειδή, όταν το κρατούμε στα χέρια, έτσι ανυμνούμε Αυτόν με θαυμασμό, με έκπληξη για την απερίγραπτη δωρεά, με ευλογία, γιατί και αυτό το ίδιο το αίμα Του έχυσε, για να μη μείνουμε στην πλανη, και όχι μόνο το εχυσε, αλλά και σε όλους εμάς μετέδωσε από αυτό. Ώστε, εάν επιθυμείς αίμα, λέγει, όχι τον βωμό των ειδώλων με την σφαγή των ζώων, αλλά το δικό μου θυσιαστήριο να βάφεις κόκκινο με το δικό μου αίμα. Τί είναι φρικτότερο από αυτό; Τί περισσότερο φιλόστοργο; πες μου.
 Αυτό κάνουν και εκείνοι που αγαπούν, όταν δουν τους αγαπημένους τους να επιθυμούν τα πράγματα των άλλων και να καταφρονούν τα δικά τους• δίνουν τα δικά τους και τους πείθουν ν´απομακρυνθούν από τα πράγματα των άλλων. Αλλά αυτοί μεν οι οποίοι αγαπούν, δείχνουν αυτή την φιλοτιμία σε χρήματα και ενδύματα και κτήματα, ενώ στο να δώσουν το αίμα τους ποτέ κανείς• ο Χριστός όμως και σ´αυτό έδειξε την φροντίδα και την θερμή αγάπη για μας. Και στην Παλαιά Διαθήκη, επειδή οι άνθρωποι ήταν ατελέστεροι πνευματικά, το αίμα που πρόσφεραν στα είδωλα,   αυτό καταδέχθηκε ο Χριστός να δεχθεί, για ν´απομακρύνει από τα είδωλα, πράγμα που και αυτό ήταν πάλι αποτέλεσμα απερίγραπτης φιλόστοργίας• εδώ όμως μετέβαλε την ιερουργία στο πολύ φρικτότερο και μεγαλοπρεπέστερο μυστήριο, ώστε και την θυσία εκείνη άλλαξε και έδωσε εντολή να προσφέρουν τον Εαυτό Του αντί της σφαγής των ζώων.
"Ο άρτος τον οποίο τεμαχίζουμε, δεν είναι κοινωνία του σώματος του Χριστού;". Γιατί δεν είπε, μετοχή; Γιατί θέλησε να δείξει ότι είναι κάτι περισσότερο και να φανερώσει ότι είναι πολύ στενή η συνάφεια. Γιατί όχι μόνο μετέχοντας και λαμβάνοντας, αλλά και ερχόμενοι σε ένωση κοινωνούμε.  Και γιατί πρόσθεσε, "τον οποίον τεμαχίζουμε"; Γιατί αυτό θα δει κανείς να γίνεται στην θεία ευχαριστία, στον Σταυρό όμως όχι, αλλά το αντίθετο από αυτό• γιατί "οστούν από αυτόν", λέγει, "δεν θα συντριβεί". Αλλ´ αυτό που δεν έπαθε επάνω στον Σταυρό, αυτό πάσχει στην προσφορά για σένα και ανέχεται να κατατεμαχίζεται, για να μας γεμίσει όλους.
Ύστερα, επειδή είπε, "κοινωνία του σώματος", εκείνο δε το οποίο κοινωνεί είναι άλλο απο αυτόν που κοινωνεί, και αυτήν την διάφορα που φαίνεται μικρή την κατήργησε. Όταν είπε δηλαδή "κοινωνία του σώματος ", θέλησε πάλι να πή κάτι που να εκφράζει ότι η ένωσις προχωρεί περισότερο• γι` αυτό και πρόσθεσε, "Γιατί ένας είναι ο άρτος και εμείς οι πολλοί είμαστε ένα σώμα".
Και γιατί λέγω κοινωνία; λέγει. Αυτό το ίδιο το σώμα είμαστε. Γιατί τί είναι ο άρτος; Σώμα Χριστού. Τί γίνονται οι πιστοί που μεταλαμβάνουν; Σώμα Χριστού• όχι πολλά σώματα, άλλ' ένα σώμα. Γιατί όπως ο άρτος είναι ένας, μολονότι αποτελείται από πολλούς κόκκους, ώστε πουθενά να μη φαίνονται οι κόκκοι, αλλά να υπάρχουν, χωρίς να είναι ορατή η διάφορα στην συνάφεια, έτσι και ενωνόμαστε μεταξύ μας και με τον Χριστό. Γιατί δεν τρέφεσαι από άλλο σώμα εσύ, και από άλλο εκείνος, αλλά από το ίδιο όλοι- γι` αυτό και πρόσθεσε- "γιατί  όλοι από τον ένα άρτο μετέχουμε". Εφ` όσον όμως τρεφόμαστε από το ίδιο και το ίδιο γινόμαστε όλοι, γιατί δεν δείχνουμε και την ίδια αγάπη και δεν γινόμαστε ένα και σε αυτό; Γιατί αυτό γινόταν τον παλιό καιρό στους προγόνους μας. Γιατί όλοι όσοι είχαν πιστεύσει, λέγει, ήσαν ομόφρονες και οι καρδιές και ολόκληρη η πνευματική τους ύπαρξη ήταν ενωμένα σε ένα.
Σήμερα όμως δεν συμβαίνει αυτό, αλλά το τελείως αντίθετο. Πολλοί και διάφοροι είναι οι πόλεμοι μεταξύ όλων και συμπεριφερόμαστε χειρότερα και από τα θηρία απέναντι στα ίδια τα μέλη μας, τους ομόπιστους. Και ο μεν Χριστός, ενώ τόσο πολύ είχες απομακρυνθεί, σε ένωσε με τον Εαυτό Του, ενώ εσύ ούτε με τον αδελφό καταδέχεσαι να ενωθείς με την πρέπουσα επιμέλεια, αλλά ξεχωρίζεις τον εαυτό σου, ενώ τόση αγάπη και ζωή απόλαυσες από τον Κύριο. Γιατί όχι μόνο απλά έδωσε το σώμα Του, αλλά επειδή η μέχρι τότε φύση της σαρκός που πλάσθηκε από την γη, κατάντησε να νεκρωθεί από την αμαρτία και να ερημωθεί από ζωή, κατά κάποιον τρόπο, διαφορετική ύλη και ζύμη εισήγαγε σ' αυτήν, την δική Του σάρκα, η οποία ως προς την φύση είναι μεν ίδια, αλλ' είναι απαλλαγμένη από αμαρτία και γεμάτη από ζωή και επέτρεψε σε όλους να μεταλαμβάνουν από αυτήν, ώστε, τρεφόμενοι από αυτήν και αποθέτοντας την προηγούμενη, την νεκρή, να συνενωθούμε στην ζωντανή και αθάνατη με την Θεία Κοινωνία.
"Κοιτάξετε τους Ισραηλίτες που είναι σαρκικοί, αλλ' όχι και πνευματικοί απόγονοι των Πατριαρχών• εκείνοι που τρώγουν τις θυσίες, που προσφέρονται από τους ιερείς του Ισραήλ, δεν είναι κοινωνοί του θυσιαστηρίου;". Πάλι από την Παλαιά Διαθήκη οδηγεί και σ' αυτό. Επειδή ήταν  πολύ κατώτεροι από το μέγεθος αυτών που λέχθηκαν, τους πειθει και από τα προηγούμενα και συνήθη. Και σωστά λέγει σαρκικοί, σαν να είναι αυτοί πνευματικοί.
Αυτό που εννοεί λοιπόν είναι το εξής• διδαχθείτε τουλάχιστον από τα χονδροειδέστερα, ότι, δηλαδή, αυτοί που τρώνε τις θυσίες, είναι κοινωνοί του θυσιαστηρίου. Βλέπεις πως δείχνει ότι δεν έχουν τέλεια γνώση αυτοί που νομίζουν ότι είναι τέλειοι, αφού βέβαια ούτε αυτό γνωρίζουν,ότι δηλαδή από αυτά γίνεται κοινωνία και φιλία σε πολλούς πολλές φορές με τους δαίμονες και σιγά σιγά η συνήθεια αυτή τους παρασύρει πίσω της; Γιατί, εάν στους ανθρώπους η συμμετοχή κάποιου σε συγκεντρώσεις και τράπεζα αποτελεί αφορμή και σύμβολο φιλίας, τότε αυτό μπορεί να συμβεί και με τους δαίμονες. 
Εσύ όμως πρόσεχε σε παρακαλώ,ότι για τους Ιουδαίους δεν είπε ότι κοινωνούν τον Θεό, αλλά ότι είναι κοινωνοί του θυσιαστηρίου, γιατί καιγόταν τελείως ό,τι προσφερόταν• ενώ στο σώμα του Χριστού δεν γίνεται έτσι• αλλά πως; Κοινωνία του σώματος του Κυρίου είναι. Όχι λοιπόν του θυσιαστηρίου, αλλά του ίδιου του Χριστού γινόμαστε κοινωνοί.
( Εις την Α' προς Κορινθίους ΚΑ' ΕΠΕ 18Α, 82-88.  PG 61,199-201)

Πηγή: Χρυσοστομικός Άμβων ΣΤ