325.Ερώτηση
Όταν κλείνω τα μάτια μου στις συνάξεις, μαζεύονται οι λογισμοί• άραγε είναι καλό, ή μήπως φαίνομαι ότι κάνω κάτι παράξενο μπροστά στους αδελφούς που είναι εκεί παρόντες και σκανδαλίζονται;
Απόκριση Ιωάννη.:Εάν γενικά κλείνοντας τα μάτια σου στις συνάξεις μαζεύονται οι λογισμοί σου για το Θεό, μη σκεφθείς κανένα• κι αν ακόμα φανείς, όπως είπες, ότι κάνεις κάτι παράξενο μπροστά στους αδελφούς που είναι παρόντες εκεί μαζί με σένα.
384.Ερώτηση
Εάν παρακαλέσω τους αγίους για το πάθος της ψυχής ή του σώματος, και πιστεύω ότι υπάρχει άμεση θεραπεία, άραγε θα γίνει έτσι, κι αν ακόμα δε με συμφέρει η άμεση θεραπεία;
Απόκριση Ιωάννη.:Δεν είναι καλό από τώρα να προσεύχεσαι με αυθεντία, χωρίς να γνωρίζεις αν σε συμφέρει να γιατρευθείς από το πάθος, αλλά να το αφήσεις σ’ εκείνον που είπε• «ο ουράνιος Πατέρας σας γνωρίζει τι χρειάζεσθε, προτού να του το ζητήσετε». Έτσι λοιπόν προσευχήσου στο Θεό, λέγοντας• ‘Δέσποτα, είμαι στα χέρια σου, ελέησε με σύμφωνα με το θέλημα σου• και αν με συμφέρει, θεράπευσε με γρήγορα’. Παρακάλεσε τους αγίους να προσευχηθούν το ίδιο και πίστεψε αδίστακτα, ότι θα κάνει αυτό που σε ωφελεί. Και ευχαρίστησε τον σε κάθε περίπτωση, ενθυμούμενος το, «να τον ευχαριστείτε για το κάθε τι», και θα ωφεληθείς στην ψυχή και στο σώμα.
421.Ερώτηση
Όταν θλίβομαι για κάτι και προσεύχομαι και με βοηθεί η απερίγραπτη αγαθότητα του Θεού, ο λογισμός μου, επειδή εισακούσθηκε, υψηλοφρόνει. Τι να κάνω λοιπόν;
Απόκριση: Όταν, αφού προσευχηθείς και επιτύχεις, υψηλοφρονήσεις, είναι φανερό, ότι ούτε προσευχήθηκες όπως αρέσει στο Θεό, ούτε έλαβες τη βοήθεια από το Θεό, αλλά ενεργήθηκες από τους δαίμονες, για να αλαζωνευθεί η καρδιά σου. Διότι, όταν η επιτυχία προέρχεται από το Θεό, δεν υψηλοφρόνει η ψυχή, αλλά μάλλον δείχνει ταπεινοφροσύνη, και θαυμάζει το μεγάλο έλεος του Θεού, πως καταδέχεται να ελεεί τους αμαρτωλούς, ενώ είναι ανάξιοι και πάντα τον εξοργίζουν. Και υπερευχαριστεί την ένδοξη και απερίγραπτη αγαθότητα του, διότι δεν μας παραδίδει στην καταστροφή σύμφωνα με τις αμαρτίες μας, αλλά με τη μεγάλη ανεξικακία του δείχνει μακροθυμία και ευσπλαχνία, και δεν υψηλοφρόνει πλέον, αλλά τρέμει και δοξολογεί.
... Απόκριση
Αν το αγαθό έργο, δηλαδή η προσευχή, έγινε εξαρχής με κενοδοξία, είναι αναμφίβολα διαβολικό έργο. Αν όμως στην αρχή δεν είχες την κενοδοξία, και τη δέχθηκες ύστερα, τότε κατέστρεψες εξαιτίας της κενοδοξίας εκείνο που έγινε καλά, όπως εκείνος που οικοδομεί έναν τοίχο, αλλά στρέφεται και τον γκρεμίζει. Αν όμως η κενοδοξία σε πολεμούσε, αλλά εσύ δεν την δέχθηκες, δεν σε έβλαψε σε τίποτε.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Β, σελ.171. 271. 335-337. 337)

127-     ΕΠΙΘΥΜΙΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΥ. «Θα ήθελα να φθάσω μέχρι τα πέρατα της γης, για να σώσω μια ψυχή…Όταν σκέπτωμαι χίλια χρόνια, χίλιες χιλιάδες χρόνια, τόσα εκατομμύρια χρόνια, όσα είναι τα φύλλα των δένδρων, οι κόκκοι της άμμου όλων των θαλασσών, βρίσκομαι ακόμη μακρυά από τη λέξι: αιωνιότης!
            Αιωνιότης που με θαμπώνεις! Και στις Ινδίες να πρέπει να φθάσω για να κερδίσω μια ψυχή στο Χριστό, θα έφευγα αμέσως, κι ας έβρισκα εκεί το μαρτύριο!»
132-     ΔΟΚΙΜΗ. Ένα παιδί συζητούσε με τους φίλους του για τις τιμωρίες της κολάσεως, και ένας απ’ αυτούς συμπέρανε: «το παν είναι να μην πάμε στην Κόλασι, αν όμως πάμε, υπομονή!..»
            Το πρώτο παιδί, τότε, άναψε ένα σπίρτο και το έβαλε κάτω από το χέρι του φίλου του.
            -Έ, τι κάνεις. Τρελλάθηκες; Του φωνάζει.
            -Καθόλου. Ήθελα μόνο να δοκιμάσω την ηρωική σου υπομονή! του απαντά ειρωνικά εκείνο.
133-     ΑΤΕΛΕΥΤΗΤΗ ΑΙΩΝΙΟΤΗΣ!..       Ένας νέος, που ζούσε έκφυλη ζωή, μπήκε μια μέρα στην πρώτη εκκλησία που βρέθηκε μπροστά του και άκουσε, για να περάση η ώρα, ένα κήρυγμα με θέμα: «Ατελεύτητη αιωνιότης».
            Μετά το κήρυγμα είχε να πάη να συναντήση τη συνηθισμένη του παρέα, αλλά οι δυο αυτές λέξεις τον κυνηγούσαν παντού: ατελεύτητη αιωνιότης!
            Άλλαξε σχέδιο. Δεν πήγε. Οι τύψεις όμως και η εσωτερική φωνή του επαναλάμβαναν: Ατελεύτητη αιωνιότης.
            Δεν ησύχασε παρά μόνον όταν εξομολογήθηκε και πήρε την απόφασι ν’ αλλάξη ζωή. Ο νέος αυτός ήταν ο Δομένικο Μάνσι, που αργότερα έγινε διάσημος επίσκοπος στην Ιταλία (+1769).
136-     ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ. Ένα ιερωμένος καθηγητής σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα επανελάβαινε συνεχώς στους μαθητές του το ρητό, «στιγμή από την οποία εξαρτάται η αιωνιότης», και προσπαθούσε να το ριζώση στις καρδιές των μαθητών του. Ένας από τους μαθητάς του παρασύρθηκε στον κακό δρόμο και στο τέλος αποφάσισε ν’ αυτοκτονήση. Ο δυστυχής ετοιμαζόταν να εκτελέση το έγκλημα, όταν ξαφνικά θυμήθηκε το ρητό που είχε ακούσει τόσες φορές. Σαν αστραπή πέρασε απ’ το μυαλό του  η εικόνα της αιωνιότητος και τρομαγμένος πέταξε το όπλο.
            Την ίδια στιγμή κάποιος κτυπούσε την πόρτα και ο γέρο καθηγητής μπήκε. Ο νέος έπεσε στο λαιμό του κλαίγοντας και με φωνή διακοπτομένη από λυγμούς του διηγήθηκε τι του συνέβηκε και πως η ενθύμησις του ρητού που είχε τόσες φορές ακούσει τον είχε σώσει από ένα φρικτό θάνατο.

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 69-71)

89-       ΕΑΝ ΑΜΕΛΗΣΗΣ. Μια χειμωνιάτικη μέρα, πάνω σ’ ένα κομμάτι από επιπλέοντα πάγο, ένα πτώμα παρασυρόταν απ’ τον καταρράκτη του Νιαγάρα. Ένας αετός το διέκρινε και ώρμησε, έχωσε τα νύχια του στη λεία του και άρχισε να τρώη άπληστος. Το ρεύμα όμως έσπρωχνε τον ογκόπαγο με τον φτερωτό επιβάτη και το γεύμα του προς τον καταρράκτη. Αυτό όμως δεν ενδιέφερε το βασιληά του αέρος. Πόσες φορές είχε κάνει τέτοια συμπόσια σε ταξίδι! Τα μεγάλα του φτερά ήσαν έτοιμα να τον ανεβάσουν σε μια στιγμή στα ύψη. Και η στιγμή αυτή ήρθε. Ο φοβερός καταρράκτης ήσαν μπροστά του, αλλ’ εις μάτην! Τα νύχια του, όπως είχαν χωθή  βαθιά μέσα στο παγωμένο πτώμα, εκόλλησαν στον πάγο. Δεν μπορούσε να τα ξεκολλήση. Δεν είχε και τον καιρόν. Ο καταρράκτης τον παρέσυρε εις την άβυσσον. Είχε αργοπορήσει…Πόσοι πηγαίνουν έτσι στην αιώνια άβυσσο, διότι απορροφημένοι στις απολαύσεις τους αμελούν την έγκαιρο σωτηρία τους (Κ. Κούρκουλα: 500 Πετράδια, σελ. 188).
96-       ΒΟΥΤΥΡΟ, ΑΥΓΑ ΚΑΙ ΟΜΕΛΕΤΤΑ. Ο πατήρ Λακορνταίρ, ο μεγάλος ιεροκήρυξ, βρέθηκε κάποτε σε γεύμα με κάποιον που του είπε:
            -Πάτερ, εγώ πιστεύω μόνο αυτά που βλέπω. Εκείνη την ώρα ο υπηρέτης έφερε μπροστά τους μια ομελέττα με το βούτυρο. Ο άπιστος έκοψε μια καλή μερίδα. Και ο πατέρας Λακορνταίρ τον ρωτά , χαμογελώντας:
            -Καταλαβαίνετε, κύριε, γιατί η φωτιά το μεν βούτυρο το λυώνει, το δε αυγό το σφίγγει;
            -Δυστυχώς όχι.
            -Και όμως, βλέπω ότι πιστεύετε στην ομελέττα!..
105-     ΣΟΦΗ ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ. Μια νέα ζήτησε τη συμβουλή ενός περιοδικού. «Είμαι δώδεκα ετών, πηγαίνω στη Δευτέρα Γυμνασίου, είμαι χαριτωμένη, αλλά έχω ένα ελάττωμα: κάθε φορά που θα με κοιτάξη ένα αγόρι, κοκκινίζω. Θα ήθελα να ελευθερωθώ από αυτό το ελάττωμα».
            Και η απάντησις ήλθε:
            «Για όνομα του Θεού, μην κόψετε αυτό το ελάττωμα. Απεναντίας, αν κατορθώσετε να το διατηρήσετε επί πολύ ακόμη, αυτό το «σύμπλεγμα κατωτερότηρος» θα σας επιφέρη τον θαυμασμό πολλών».
118-     ΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ. Ο Αλβέρτος Άϊνστάϊν, στην ερώτησι ενός δημοσιογράφου, ποιους συγραφείς προτιμά, απήντησε:
            -Εκείνους, στους οποίους το λογικό δεν περιώρισε την καρδιά.

146-     ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΩΝΕΨΗ. Ο εφημέριος μιας αστικής ενορίας εκλήθη επειγόντως στο προσκέφαλο ενός ετοιμοθάνατου.
            Ο ιερεύς παρηγόρησε με κατάλληλα λόγια τους παρευρισκομένους, αρκετά αμαθείς σχετικά με τη θρησκεία, και στο τέλος πρόσθεσε:
            -Νομίζω ότι είναι καιρός να του δώσωμε το Ευχέλαιο.
            -Είναι περιττόν, πάτερ, του απάντησαν, ο ασθενής δεν μπορεί να χωνέψη τίποτε.
147-     Η ΑΓΙΑ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ. Μια κυρία ακούγοντας να μιλούν για την Πεντηκοστή, ρώτησε με απορία:
            -Μα, σας παρακαλώ, πείτε μου, τι αγία είναι αυτή η Πεντηκοστή; Πολύ περίεργο όνομα.

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 55-65, 77)

«όχι» Χριστού σε μαρτυρία τους
Ο Χριστός δεν ήθελε και δεν επέτρεπε να δίνουν τα δαιμόνια καλή μαρτυρία γι’ Αυτόν. Ο δαίμονας για ποιο λόγο το έκανε αυτό; Γιατί ήθελε να προκαλέση σύγχυσι, να ανατρέψη την τάξι και να αρπάξη το αξίωμα των αποστόλων, ώστε να πείση τους ανθρώπους να προσέχουν σ’ αυτόν. Αν αυτό είχε γίνει, θα φαινόταν ο δαίμων εύκολα αξιόπιστος και θα ανακάτευε τα δαιμονικά με την αλήθεια.
Ε.Π.Ε. 18α,250
Θα καταργηθούν
Τώρα μεν δεν έχουν τελείως καταργηθεί, αφού ενεργούν πολλές φορές. Τότε όμως θα παύση κάθε ενέργειά τους.
Ε.Π.Ε. 18α,606
Και Χριστός
Όταν δεις άνθρωπο να ταράζεται από δαίμονα, προσκύνησε τον Κύριο και μάθε την κακία των δαιμόνων. Μπορεί να δεις και τα δύο στην περίπτωσι των δαιμονιζομένων των Γαδαρηνών: και τη φιλανθρωπία του Θεού και την κακία των δαιμόνων. Βλέπεις την κακία των δαιμόνων, όταν ταράζουν και αναστατώνουν την ψυχή του δαιμονιζομένου. Βλέπεις τη φιλανθρωπία του Θεού, όταν ένα τόσο άγριο δαίμονα, που κατοικεί μέσα στον άνθρωπο και θέλει να τον γκρεμίση, τον συγκρατεί, τον εμποδίζει και δεν του επιτρέπει να χρησιμοποίηση όλη τη δύναμί του. Του επιτρέπει μόνο να δείξη τη δύναμί του τόσο, όσο αρκεί για να σωφρονιστή ο άνθρωπος και να καταστήση και ο δαίμονας φανερή τη δική του κακία.
Ε.Π.Ε. 31,58
δεν λυπούνται τους ανθρώπους
Περιμένεις γιατρειά από τους δαίμονες; Όταν ο Χριστός επέτρεψε να μπουν στα γουρούνια, οι δαίμονες έρριξαν τα γουρούνια στη θάλασσα. Δεν λυπήθηκαν τα γουρούνια, και θα λυπηθούν τα ανθρώπινα σώματα; Μακάρι να μη φόνευαν! Μακάρι να μην επεδίωκαν την καταστροφή των ανθρώπων! Σε έβγαλαν από τον παράδεισο, σου στέρησαν την ουράνια τιμή, και θα σου γιατρέψουν το σώμα;
Ε.Π.Ε. 34,132-134
Δεν θέλει ο Παύλος μαρτυρία τους
Οι δαίμονες ήξεραν, ότι με τα ωραία λόγια τους θα εξαπατούσαν πολλούς από τους αφελείς, κι έτσι θα τους έπειθαν να τους προσέχουν και σε άλλα θέματα. Για να ανοίξουν, λοιπόν, πόρτα στις άπατες τους και να δώσουν μεγάλη δύναμι στο ψέμα τους, γι’ αυτό ανακάτεψαν το κακό με μερικές αλήθειες, όπως ακριβώς όσοι ανακατεύουν τα δηλητηριώδη φάρμακα, αλείφοντας με μέλι το στόμιο του ποτηριού, κάνοντας ευπρόσδεκτη τη ζημιά. Γι’ αυτό, λοιπόν, και ο Παύλος αγανάκτησε και έσπευσε αμέσως να αποστομώση τα δαιμόνια.
Ε.Π.Ε. 34,322

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 13-14)

...Η ασθένεια αυτή δεν σου ήλθε για κανένα άλλο λόγο, παρά για να μη φύγεις άκαρπος πρός το Θεό. Εάν λοιπόν την υπομείνεις και ευχαριστήσεις το Θεό, θα σου υπολογισθεί σαν μοναχική ζωή, διότι δεν έζησες πολύ χρόνο στο μοναχικό σχήμα...
513.Ερώτηση
Ο ίδιος, επειδή έπεσε σε σωματικό πάθος και δεν μπορούσε να υποφέρει την οδύνη, παρακάλεσε τον ίδιο μεγάλο Γέροντα για προσευχή και βοήθεια.
Απόκριση: Αδελφέ μου και αγαπητέ μου εν Κυρίω• για να σου φανερώσω την πνευματική εν Χριστώ αγάπη μου πρός εσένα, σου αποκαλύπτω τα μυστήρια του Θεού. Διότι γνωρίζεις και έχεις πεισθεί, πως παρακαλώ το Θεό νύχτα και μέρα για να μας σώσει από τον πονηρό στην αιώνια βασιλεία του. Και καθώς προσευχόμουν κατά τη συνήθεια, μου είπε: 'άφησε με να τον δοκιμάσω, για ωφέλεια της ψυχής του, και με σωματικό πάθος, για να καταλάβω ποιά είναι η υπομονή του και τι πρόκειται να κληρονομήσει με δεήσεις και πόνους’. Και είπα: ‘λοιπόν, Δέσποτα, κάνε το με έλεος σαν πρός υιό και όχι σαν πρός νόθο’.
Δεν ήταν ανάγκη να φανερωθούν αυτά, αλλά σου τα φανέρωσα για να μάθεις τη χαρά που σε περιμένει. Μη λυπηθείς λοιπόν, ο Θεός θα σε ελεήσει. Εάν όμως διστάζεις, βάλε κάτω τον αυχένα, γνωρίζοντας τι υπέμειναν οι άγιοι μάρτυρες, και βάλε ροδόσταγμα με άγιασμα και ο Θεός μας με το θέλημα του θα σου δείξει το έλεος του όπως θέλει. Δεν μ’ ευχαριστεί να σε πονά κάτι, ούτε στην ψυχή, ούτε στο σώμα. Είθε ο Θεός να σε ελεήσει. Προσευχήσου για μένα.
514.Του ίδιου.
Αίτηση προσευχής και βοήθειας για το ίδιο πάθος προς τον ίδιο μεγάλο Γέροντα.
Απόκριση: Αδελφέ αδιάφορε και γογγυστή, γιατί στενοχωριέσαι; τι φωνάζεις; τι στέλνεις μακριά δεήσεις, ενώ έχεις κοντά σου τον Ιησού να στέκεται και να επιθυμεί να τον καλέσεις για βοήθεια σου; Φώναξε τον, «επιστάτη», και θα σου αποκριθεί• άγγιξε το άκρο του ενδύματος του, και θα σου θεραπεύσει όχι μόνο το ένα πάθος, αλλά όλα τα πάθη σου. Αν ήταν ο νους εκεί που όφειλε να είναι, δε θα μπορούσαν να σε κάνουν να αισθανθείς πόνο σάρκας ούτε τα δαγκώματα των φαρμακερών ερπετών και των σκορπιών. «Ξέχασα», λέγει, «να φάγω τον άρτο μου από τη φωνή του στεναγμού μου». Μη θλίβεσαι, είναι κοντά το έλεος του Θεού. Και σε ασπάζομαι εν Κυρίω, υγιή, παραπονιάρη.
... Απόκριση
Είθε ο Θεός μου να σου στείλει τη γρήγορη θεραπεία στην ψυχή και στο σώμα• και πιστεύω στο άγιο όνομα του ότι θα γίνεις καλά. Όσο μπορείς λοιπόν, κράτησε την ευχαριστία προς αυτόν, για το ότι σε αγάπησε και σε ελέησε με την άγια παιδαγωγία του.
516.Ευχαριστία του ίδιου.
Μόλις βγήκε αυτή η απόκριση από τον Γέροντα, αμέσως θεραπεύθηκε εκείνη την ώρα και έστειλε ευχαριστία στο Θεό και στον Γέροντα, ζητώντας συγχρόνως και αδιάλειπτη προσευχή για την προκοπή και σωτηρία του.
...Απόκριση
Προσφιλέστατε αδελφέ, ας στείλουμε αδιαλείπτως τη δοξολογία στο Δεσπότη μας Θεό, που μας παρέχει τα παρόντα για ανάπαυση ζωής• διότι παιδεύοντας μας αποκτά και πειράζοντας μας παρέχει την έκβαση και τη δύναμη για υπομονή των θλίψεων, θανατώνει και ζωοποιεί όλους εμάς, κάνοντας μας θέατρο στον κόσμο και τους αγγέλους και τους ανθρώπους. Ας τον χαροποιήσουμε λοιπόν με την ταπείνωση μας, την υπομονή, την πραότητα, τη μακροθυμία, τη σεμνότητα, την ειρήνη, την ευχαριστία.
Είθε να σου γίνουν, ποθητέ, όσα ζήτησες στο όνομα του Ιησού Χριστού, στο όνομα του οποίου σας ασπάζομαι και παρακαλώ να σας φυλάξει στο όνομα του από κάθε κακό. Γένοιτο.
... Απόκριση
Χαύνε αδελφέ, πώς δεν αφήνεις «τους νεκρούς να θάψουν τους νεκρούς τους»83; Καταφρόνησε το σκωληκόβρωτο σώμα• καθόσον δεν το ωφελείς καθόλου, όταν παραδοθεί στη σήψη. Διότι λέγει, «μη φροντίζετε για τη σάρκα για να ικανοποιήσετε τις επιθυμίες της». Αυτά για μελέτη.
Για όσα όμως έγραψες, η μικρή ασθένεια οφείλεται σε υπόλειμμα χολής και σε υπόλειμμα δαιμόνων. Στερέωσε λίγο το λογισμό σου στον εαυτό σου και αν ανακουφισθεί με το θέλημα του Θεού το υπόλειμμα των δαιμόνων, το υπόλειμμα της χολής δεν βλάπτει. Εγώ προσεύχομαι κατά τη δύναμη της δικής μου ασθένειας, για να μη αθετήσει ο Πατέρας μου και ο Θεός μου τα αιτήματα σου, αλλά να σου τα παράσχει πλουσίως και φιλανθρώπως. Δικό του είναι το να δώσει το έλεος, ενώ δικό σου είναι το να προσεύχεσαι και το να μη προσεύχεσαι. Σκέψου βαθιά αυτά που λέγω και προσευχήσου για μένα.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Β,18Γ σελ.2,213. 2,487-489,491,493)

293 Ερωτηση.Του ίδιου προς τον ίδιο.
Εάν κάποιος αδελφός κάνει κάτι αδιάφορο, εγώ όμως εξαιτίας του θελήματος μου θλίβομαι μ’ αυτό, τι να κάνω; Να σιωπήσω και να μη αναπαύσω την καρδιά μου, ή να μιλήσω με αγάπη και να μη μείνω ταραγμένος; Εάν πάλι το πράγμα θλίβει άλλους και όχι έμενα, να μιλήσω για τους άλλους, ή μήπως φανεί αυτό κακοήθεια;
Απόκριση Ιωάννη:Εάν είναι κάτι που δεν έχει αμαρτία αλλά αδιάφορο και μιλήσεις για να αναπαύσεις την καρδιά σου, αυτό είναι ήττα για σένα• διότι από ασθένεια δεν μπόρεσες να το βαστάξεις. Μέμψε λοιπόν τον εαυτό σου και σιώπα. Εάν όμως θλίβει άλλους, πες το στον αββά σου• και ή αυτός θα του μιλήσει ή θα πει σε σένα τι να πεις και σύ θα αμεριμνείς.
296.Ερώτηση του ίδιου.
Εάν λοιπόν βλέπω τον λογισμό μου, ότι δεν θέλω να μιλήσω για ωφέλεια του αδελφού, αλλά με σκοπό να τον διαβάλω, να μιλήσω ή να σιωπήσω;
Απόκριση Ιωάννη: Νουθέτησε τον λογισμό να μιλήσει κατά Θεόν, αλλ’ όχι προς ικανοποίηση του πάθους. Εάν όμως νικιέσαι από την καταλαλιά, τότε μίλησε, ομολογώντας στον αββά τη δική σου καταλαλιά, για να θεραπευτείτε και οι δύο• αυτός από το πταίσμα και εσύ από την καταλαλιά.
658 Ερώτηση
Όταν βλέπω κάποιον να βρίζει τη θρησκεία και να βλασφημεί την άγια πίστη, σαν από ζήλο ταράσσομαι προς αυτόν• τι σημαίνει αυτό;
Απόκριση: Άκουσες οπωσδήποτε ότι δεν γίνεται διόρθωση με το κακό, αλλά μάλλον με το καλό. Μίλησε λοιπόν με πραότητα και μακροθυμία, συμβουλεύοντας με φόβο Θεού αυτόν που βρίζει• αν όμως βλέπεις τον εαυτό σου να ταράζεται, δεν πρέπει να πεις τίποτε.
699.Ερώτηση
Εάν η συνάντηση είναι για πράγματα που δεν έχουν βλάβη ψυχής, να σιωπήσω ή να μιλήσω;
Απόκριση: Πριν ερωτηθείς, δεν είναι καλό να μιλήσεις• αν όμως ερωτηθείς να πεις, πες εκείνο που γνωρίζεις με ταπείνωση και φόβο Θεού, χωρίς να υπερηφανευθείς αν γίνει δεκτός ο λόγος σου, ούτε να λυπηθείς αν δεν γίνει δεκτός• διότι αυτός είναι ο δρόμος του Θεού. Για να μη θεωρηθείς όμως ότι είσαι σιωπηλός, πες από μόνος σου μερικά που τα γνωρίζεις και με συντομία και απαλλάσσεσαι έτσι από την πολυλογία και την άκαιρη δόξα.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομοι 18Β, 18Γ, σελ. Β,129, Β.133-135. Β,137. Γ,259. Γ,313)

Ο ΟΣΙΟΣ Ποιμήν ασκήτευε μαζί με τους τέσσερις αδελφούς του στην αιγυπτιακή έρημο. Ο Παΐσιος, ο νεώτερος αδελφός, δεν είχε ακόμη κατορθώσει να διορθώσει τις αδυναμίες του και στενοχωρούσε με τις αταξίες του τους άλλους.

- Αυτός ο μικρός δεν μας αφήνει σε ησυχία, είπε μια μέρα στενοχωρημένος στον μεγαλύτερο αδελφό του ο Αββάς Ποιμήν. Έλα να φύγουμε από το μέρος αυτό, να ηρεμήσει ο λογισμός μας.

Πήραν τον δρόμο κι έψαχναν να βρουν τόπο κατάλληλο για να μείνουν. Ο Παΐσιος όμως κατάλαβε πως τα αδέλφια του τον άφησαν κι έφυγαν και βγήκε να τους γυρεύει.

Ο Αββάς Ποιμήν τον είδε από μακριά να έρχεται και είπε στον Αββά ανούβ, τον μεγαλύτερο:

- Ας περιμένουμε τον αδελφό που κοπιάζει να μας φθάσει.

Τέλος, πλησίασε εκείνος και τους παραπονέθηκε:

- Που πηγαίνετε και με αφήνετε μόνο;

Φεύγουμε να βρούμε ησυχία.Εσύ διαρκώς μας θλίβεις με τις απερισκεψίες σου, του είπε ο Αββάς Ποιμήν.

- Ναι, ναι, πάμε όλοι μαζί όπου θέλετε, είπε με αφέλεια ο νέος.

Βλέποντας την ακακία του ο Αββάς Ποιμήν, είπε στον μεγάλο του αδελφό:

- Ας γυρίσουμε πίσω, Ανούβ. Νομίζω πως άθελά του ατακτεί ο νεαρός αυτός ή ο Θεός επιτρέπει έτσι, για να δει την υπομονή μας.

Επέστρεψαν λοιπόν στο κελλί τους και έζησαν όλοι μαζί μέχρι τέλους.

Ο ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΣ κάποιου Γέροντα έμενε σε μια καλύβα δέκα μίλια μακριά από την σκήτη. Μια μέρα θέλησε να τον ειδοποιήσει ο Γέροντας να πάει να πάρει το ψωμί του.'Ύστερα όμως σκέφθηκε: Για λίγα ψωμιά να κάνω τον αδελφό να περπατήσει δέκα μίλια; ας του τα πάω μόνος. Έβαλε το ταγάρι στον ώμο και ξεκίνησε. Πηγαίνοντας, σκόνταψε σε μια πέτρα κι έκανε τέτοια πληγή στο πόδι, που ήταν αδύνατον να σταματήσει το αίμα. από τον υπερβολικό πόνο που ένιωσε, άρχισε να κλαίει.

- Γιατί κλαίς, Αββά; άκουσε πίσω του μια γλυκειά φωνή να τον ρωτά.

Έστρεψε το κεφάλι και είδε έναν ωραίο Άγγελο. Δεν φοβήθηκε, αλλά του έδειξε με το δάχτυλο την πληγή.

- Παύσε να κλαίς γι’ αυτό το τιποτένιο πράγμα, τον πρόσταξε ο Άγγελος. Τα βήματα που κάνεις για την αγάπη του αδελφού τα έχω μετρημένα και θα πάρεις την αμοιβή σου από τον Θεό.

Ο Γέροντας πήρε θάρρος και χαρούμενος συνέχισε τον δρόμο του. από τότε προθυμοποιήθηκε να εξυπηρετεί τους αδελφούς.

Μια μέρα πήρε πάλι ψωμιά να τα πάει σ’ άλλον Ερημίτη, που έμενε πολύ πιο μακριά. Συνέβη όμως να έρχεται κι εκείνος με τον ίδιο σκοπό και συναντήθηκαν στον δρόμο.

- Αδελφέ μου, είπε πρώτος ο Γέροντας, με κόπο απέκτησα έναν μικρό θησαυρό και πρόλαβες εσύ να μου τον πάρεις.

- Μήπως η στενή πύλη χωράει μόνο εσένα, Αββά; Κάνε λίγο τόπο να περάσουμε κι εμείς, του αποκρίθηκε ο αδελφός.

Ενώ έλεγαν αυτά, ήρθε πάλι ο Άγγελος και τους είπε:

- Αυτή η φιλονικία σαν ευωδιαστό λιβάνι ανεβαίνει στον ουρανό.

ΌΤΑΝ ο Όσιος Σάββας ο Ηγιασμένος ήταν υποτακτικός στο μοναστήρι του αγίου Ευθυμίου, πολύ νέος ακόμη στην ηλικία, του είχαν αναθέσει να ετοιμάζει το ψωμί των αδελφών. Μια βροχερή ημέρα, ενώ ζύμωνε, μπήκε ένας αδελφός στον φούρνο και άφησε τα βρεγμένα ρούχα του να στεγνώσουν. Ο Σάββας που δεν είχε δει τι είχε κάνει ο άλλος, άναψε τον φούρνο. Εν τω μεταξύ ήρθε κι εκείνος να τα πάρει και όταν είδε τον φούρνο αναμμένο, από την λύπη του κόντευε να κλάψει, γιατί δεν είχε αλλά ρούχα και εκείνα που φορούσε ήταν δανεικά.

Βλέποντας ο Σάββας την στενοχώρια του αδελφού, δεν έχασε καιρό. Με ένα πήδημα βρέθηκε μέσα στον φούρνο και μάζεψε τα ρούχα.

Και τι θαύμα! Ούτε τα ρούχα είχαν πειραχθεί καθόλου από την φωτιά ούτε ο συμπαθέστατος νέος έπαθε τίποτε. Δεν τον έθιξαν οι φλόγες όχι για την ευσέβειά του, όπως τους τρεις Παίδες, αλλά για την φιλαδελφία του.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 13-15 )

3. «Έλαβε μίαν των πλευρών αυτού (του Αδάμ) και ανεπλήρωσε σάρκα αντ’ αυτής» (Γεν. β' 21).
Η δημιουργία της πρώτης γυναίκας (Εύας) συγκέντρωσε τη θεολογική σκέψι και τον ευλαβικό στοχασμό σχεδόν όλων των Πατέρων και Συγγραφέων της Εκκλησίας μας. Είναι δε χαρακτηριστικό, ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας, διαβλέπουν μια σχέσι μεταξύ Εύας και Θεοτόκου, την οποία, πολύ ενωρίς, άρχισαν να ονομάζουν «νέαν» ή «δευτέραν Εύαν» (Ειρηναίος). Τη σχέσι της Εύας με την Θεοτόκο την διακρίνουν στο προαιώνιο σχέδιο και τη βούλησι του Θεού να γίνη άνθρωπος για να εξυψώση και θεώση την ανθρώπινη φύσι.
Γράφει ο Ν. Καβάσιλας: «Ο Δημιουργός... από την πρώτη στιγμή έπλασε την ανθρώπινη φύσι τέτοια (εννοεί εδώ την Εύα) ώστε, όταν θα χρειαζόταν να γεννηθή, να πάρη από αυτή τη Μητέρα (εννοεί την Θεοτόκο)» (Κ, 151). Και ο Π. Νέλλας (βλ. Κ, 150) σχολιάζει σχετικά: «Σκοπός της δημιουργίας του ανθρώπου δεν είναι άλλος από το να προσφέρει "μητέρα” στο Θεό! Αποτελεί πράγματι βαθειά και άρρητη πεποίθηση όλων των Πατέρων της Εκκλησίας το γεγονός ότι η προαιώνια βουλή του Θεού, ο τελικός και ύψιστος σκοπός των πάντων είναι "η εισαγωγή του πρωτοτόκου εις την οικουμένην"» (Εβρ. α' 6). Γι΄ αυτό και ο Ι. Αυγουστίνος συμπεραίνει ότι «η πλάσις της Θεοτόκου ήταν έργον της αϊδίου βουλής του Θεού» (X, 44) .
Όταν ο Θεός Λόγος δημιουργούσε την Εύα, στο πρόσωπό της διέβλεπε την Θεοτόκο·
το εκλεκτό αυτό όργανο της «βουλής» του, που θα δεχόταν να γίνη μητέρα του· που θα γινόταν, αιτία της σωτηρίας και της θεώσεως του ανθρώπου, η αρχή της ανακαινίσεως και της μεταμορφώσεως της Κτίσεως.
Κάθε νέα γυναίκα που γεννιέται στον κόσμο δεν έχει μόνο τον προορισμό της Εύας: να πληθύνη τους ανθρώπους (Γεν. α' 28)· έχει μαζί και τον προαιώνιο προορισμό της «νέας Εύας», της Θεοτόκου: την «εισαγωγή του Χριστού» στον κόσμο. Κάθε γυναίκα που γίνεται Μητέρα καλείται να γίνεται μαζί και όργανο της «προαιώνιας βουλής» του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου. Τη βούλησι αυτή του Θεού μπορεί να διακονήση, σε σχετικό βέβαια βαθμό, κάθε σύζυγος και μητέρα με την προσπάθεια να «εισαγάγη» στην οικογένειά της τον Σωτήρα Χριστό και ειδικώτερα με τη χειραγωγία των παιδιών της στην πίστι και τη ζωή της Εκκλησίας.

4. «Το όνομα της γυναικός αυτού (του Αδάμ) Ζωή, ότι αύτη μήτηρ πάντων των ζώντων» (Γεν. γ’ 20).
Ο Αδάμ ωνόμασε τη γυναίκα του Ζωή (εβρ.=Εύα), που σημαίνει μητέρα όλων των ζωντανών δημιουργημάτων. Τελικά όμως η Εύα αποδείχθηκε πηγή και αιτία θανάτου, ιδίως για τους απογόνους της. Διότι όλοι οι απόγονοι της Εύας κληρονόμησαν απ’ αυτή τον θάνατο. Το όνομα επομένως «Ζωή» ταιριάζει περισσότερο στην Παρθένο Μαρία, διότι αυτή μόνο αποδείχθηκε μητέρα της ζωής και όχι του θανάτου.
Όσοι πιστεύουν στον Υιό και Θεό της, γνωρίζουν την ανάστασι από τον θάνατο της αμαρτίας (πρώτη Ανάστασις) και ζουν από τώρα τη ζωή του Θεού, όπως το υποσχέθηκε ο ίδιος ο Κύριος: «Αμήν λέγω υμίν· ότι έρχεται ώρα, και νυν έστιν, ότε οι νεκροί ακούσονται και φωνής του υιού του Θεού, και οι ακούσαντες ζήσονται» (Ιω. ε' 25). Η ζωή και η Ανάστασις των πιστών θα ολοκληρωθή και θα γίνη αιωνία κατάστασις με τη δεύτερη Ανάστασι όλων των ανθρώπων κατά τη Β' Παρουσία του Χριστού στη γη. Έτσι θα εφαρμοσθή και η άλλη υπόσχεσις του Χριστού: «ο τον λόγον μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον» (Ιω. ε' 24).
Η Εύα συνετέλεσε, ώστε να επικρατήσει η λαθεμένη αντίληψις ότι ο Θεός είναι «Θεός νεκρών». Η Θεοτόκος, η νέα Εύα, συνετέλεσε, ώστε να διακηρυχθή η αλήθεια ότι «ουκ έστιν ο Θεός Θεός νεκρών, αλλά ζώντων» (Ματθ. κβ' 32).
«Η Θεοτόκος είναι πραγματικά η κοινή μητέρα όλων των ζώντων, όλων των χριστιανών, των γεγεννημένων και αναγεννημένων εν Πνεύματι» (Φ, 138).

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη)

160- Ο ΑΡΙΘΜΟΣ. Πολλοί εκπλήσσονται γιατί στην εξομολόγησι τους ρωτούν πόσες φορές διέπραξαν την ίδια αμαρτία.

Νομίζουν πως δεν έχει σημασία, αν δίνουν ένα ή δέκα χαστούκια στον Εσταυρωμένο την ημέρα.

163- Η ΟΛΕΘΡΙΑ ΔΟΚΙΜΗ. Παρακάλεσε η Σεμίραμις το βασιλιά τον Ασσυρίων να της επιτρέψη να βασιλέψη για μια μόνο μέρα. Έπειτα από πολλές αντιρρήσεις δέχτηκε ο βασιλιάς.

Μόλις όμως αυτή πήρε στα χέρια της την εξουσία τα πράγματα άλλαξαν. Παρευθύς βγάζει διαταγή να συλλάβουν και να θανατώσουν το βασιλιά. Και αφού τον θανάτωσαν έμεινε για πάντα βασίλισσα.

Έτσι και η αμαρτία πολιτεύεται με την ψυχή. Ζητά να βασιλέψη μόνο μια στιγμή, για δοκιμή, και μόλις πάρη τη συγκατάθεσί της την αλυσοδένει και την θανατώνει.

164- Η ΑΠΟΤΡΟΠΑΙΑ ΛΕΠΡΑ. Η αγία Φραγκίσκα ντέ Σαντάλ τακτοποιούσε στο φέρετρο ένα φτωχό λεπρό που είχε πεθάνει, όταν κάποιος προσεπάθησε να την εμποδίση, από φόβο μην κολλήση από την καταραμένη αρρώστια.

-Δεν φοβούμαι παρά μόνο τη λέπρα της αμαρτίας! απάντησε θαρραλέα η αγία.

166- Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΦΟΒΟΣ. Ο αυτοκράτωρ της Κωνσταντινουπόλεως Αρκάδιος, είχε εξοργισθή φοβερά εναντίον του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Μια μέρα εξέφρασε αυτό το μίσος του μπροστά σε μια παρέα αυλικών του που ήσαν όλοι διεστραμμένοι. Πέντε από αυτούς έδωκαν τη γνώμη τους.

Ο πρώτος του είπε να τον εξορίση ώστε να μη τον ξαναϊδή. Ο δεύτερος είπε να του δημεύση όλα τα αγαθά. Ο τρίτος να τον φυλακίση. Και ο τέταρτος βρήκε σα μόνη λύσι να τον φονεύση για να απαλλαχθή οριστικά. Ο πέμπτος όμως που ήταν πιο έξυπνος και πιο διεστραμμένος, τους είπε:

-Πλανάσθε όλοι. Με τίποτα από αυτά δεν μπορούμε να εκδικηθούμε τον επίσκοπο Ιωάννη. Όπου και να τον εξορίσουμε θα είναι η πατρίδα του. Αν του δημεύσουμε τα αγαθά, το κακό θα το πάθουν οι φτωχοί του. Αν τον φυλακίσουμε, θα του ανοίξουμε τους ουρανούς. Μόνο μια εκδίκησι υπάρχει γι’ αυτόν. Βρήτε τρόπο να τον εξαναγκάσετε να αμαρτήση. Τον ξέρω καλά. Αυτός ο άνθρωπος δε φοβάται τίποτε άλλο στον κόσμο αυτόν παρά μόνο την αμαρτία.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 81-82)

«Μη φοβάσαι, γιατί εγώ σε λύτρωσα· σου ‘δωσα τ’ όνομά μου, δικός μου είσαι… Εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός σου… ο σωτήρας σου» - Ησ. 43:1,3 –NMB 
«Πιστεύω στο δικό μου Θεό»
    Κοινή διαπίστωση στον τύπο στις μέρες μας, ακόμα και στη χώρα μας, είναι ότι όλο και περισσότερο ο άνθρωπος των δυτικών κοινωνιών επείγεται να γνωρίσει τον βαθύτερο εαυτό του, να διατυπώσει το προσωπικό του όραμα για τη ζωή.
    Ένα παράδειγμα αυτού του αιτήματος -γράφεται- είναι η σχέση μας με το Θεό. Στην ερώτηση «πιστεύετε στο Θεό;», όλο και περισσότεροι απαντούν «πιστεύω σ’ ένα δικό μου Θεό». Όχι σ’ αυτόν που προβάλλουν οι διάφορες εκκλησίες ή και θρησκείες, συστήματα από τα οποία οι άνθρωποι έχουν απογοητευτεί πικρά.
    Ο Θεός της Βίβλου, όμως, προσφέρεται να γίνει ο δικός σου Θεός, φίλε αναγνώστη. Να Του μιλάς και να σου μιλάει, να έχετε καθημερινή κοινωνία Πατέρα και παιδιού. Άσε στην άκρη καθετί δικό σου, «ηθικό» ή μη και παραδώσου με μετάνοια και πίστη στην αγάπη Του. Τότε θα μπορείς να μιλάς για το δικό σου Θεό, κι Εκείνος θα σε αναγνωρίζει για δικό Του παιδί…

«Αλλά ο Κύριος ο Θεός λέει: “Εγώ θα βάλω στην Σιών ένα λιθάρι, λιθάρι στέρεο, πολύτιμο, ακρογωνιαίο, λιθάρι θεμέλιο γερό· όποιος πιστεύει σ’ εμένα δε θα απογοητευτεί”» - Ησ. 28:16 
    «Κρατήσου, κρατήσου!», φώναζε ένας άθεος στο φίλο του που πέθαινε. «Από πού να κρατηθώ;» ακούστηκε αδύναμη η φωνή εκείνου, «από πού;». Το να φεύγεις για την αιωνιότητα χωρίς να έχεις από κάπου να κρατηθείς, είναι φοβερό πράγμα. Να νιώθεις πως βυθίζεσαι χωρίς να ξέρεις που θα πατήσεις! Αυτό συμβαίνει στον άνθρωπο που έζησε μια ολόκληρη ζωή χωρίς ποτέ του να βρει το Χριστό και να στηριχτεί σ’ Αυτόν που είναι το στέρεο θεμέλιο.
    Φίλε αναγνώστη, συλλογίσου πόση ανάγκη έχεις από το θεμέλιο αυτό. Τόσο για την εδώ ζωή σου όσο και για την αιωνιότητα. Είναι φοβερό να φύγεις από τη ζωή αυτή χωρίς να ξέρεις που πηγαίνεις. Όσο είναι ακόμα καιρός σπεύσε με μετάνοια και πίστη στο Χριστό και ζήτησέ Του συγχώρεση και σωτηρία. Αυτός είναι το στέρεο θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορείς να στηριχτείς.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)