Ο άθεος είναι δήμιος του εαυτού του. Όταν ο άνθρωπος στρέψει το πρόσωπό του στον Θεό, όλοι οι δρόμοι οδηγούν σ’ Αυτόν. Όταν ο άνθρωπος αποστρέψει το πρόσωπό του από τον Θεό, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην καταστροφή.Όποιος αρνηθεί τον Θεό, με τον λόγο και την καρδιά, τίποτα δεν μπορεί να κάνει στη ζωή, που να μην οδηγεί στην ολοκληρωτική ερήμωση του σώματος και της ψυχής.Γι’ αυτό μην βιάζεσαι να ψάξεις δήμιο για τον άθεο. Τον βρήκε μόνος του στον εαυτό του, πιο αξιόπιστο, απ’ όσο όλος ο κόσμος μπορούσε να του προσφέρει. Τα δυνατά πνεύματα. Δεν φθάνει μόνο η…

Πραγματική λύσσα σε κυριεύει, κάθε φορά που τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν τί τους λες η σε παρακούνε η κάνουν ζημιές. Οπωσδήποτε αυτό είναι ένα μεγάλο σφάλμα σου. Πρέπει να παλέψεις σκληρά με το φοβερό πάθος του θυμού που, καθώς φαίνεται, σ’ έχει αρπάξει για τα καλά στα νύχια του. Διάβασε στην “Κλίμακα” τον όγδοο λόγο «περί αοργησΐας» και τον εικοστό τέταρτο «περί πραότητος και απλότητος». Ο Αββάς Κασσιανός και ο όσιος Νείλος Σόρσκυ είναι επίσης πολύ διαφωτιστικοί. * * * Μην αποθαρρύνεσαι. Γενναία πολέμησε τα ξεσπάσματα του θυμού σου. Μη χάνεις ποτέ την ελπίδα ότι θα τα χαλιναγωγήσεις. Ο θυμός…

Με πολλή θλίψη άκουσα πώς είσαι ακόμα ευέξαπτος και ευερέθιστος, όπως πάντα. Τρία φάρμακα σου χρειάζονται: ο φόβος του Θεού, η αγάπη και η ταπείνωση. Η υπερηφάνεια είναι η ρίζα του πάθους που σε βασανίζει.Σου συνιστώ να μελετήσεις, στον πρώτο τόμο της Φιλοκαλίας, την επιστολή του οσίου Μάρκου του ασκητή προς τον μονάζοντα Νικόλαο. Και να θυμάσαι πάντα το σοφό λόγο ενός αγίου: Αν το Άγιο Πνεύμα ονομάζεται — και πράγματι είναι — «ειρήνη ψυχής», ενώ η οργή «ταραχή καρδίας», τότε οπωσδήποτε τίποτε άλλο δεν το διώχνει από μέσα μας τόσο, όσο ο θυμός.* * * Λες ότι η υπηρέτριά…

Πάθη. Οι συλλογισμοί σου πάνω στα πάθη είναι ολότελα λαθεμένοι. Ο Θεός μας έχει οπλίσει με τη λογική και την ελεύθερη βούληση. Ο νόμος Του, όταν εφαρμόζεται συνετά και αβίαστα, γίνεται η ασπίδα που μας προστατεύει από την επιβουλή του εχθρού. Εμείς οφείλουμε να διατηρούμε τα όπλα μας σε καλή κατάσταση, και να τα χρησιμοποιούμε με γενναιότητα στους δυό ακατάπαυστους πολέμους μας: τον επιθετικό πόλεμο, την προσπάθειά μας δηλαδή να κατανοήσουμε και ν’ ακολουθήσουμε το νόμο Του. και τον αμυντικό πόλεμο, την αποφασιστική άρνησή μας να υποκύψουμε σε οτιδήποτε είναι αντίθετο στο νόμο Του. Και όταν λέω νόμο, δεν εννοώ άλλο…

Πραγματοποίησες ένα αληθινά ιερό έργο: Με αξιοθαύμαστο ζήλο, όχι μόνο πήγες και προσκύνησες τα χαριτόβρυτα λείψανα άγιων ανδρών και γυναικών, αλλά υπομονετικά και ακούραστα ακολούθησες τα ίχνη του Κυρίου μας, περιοδεύοντας στους Αγίους Τόπους.Με χαρά διαπιστώνω ότι η ιεραποδημία σου δεν ήταν μια πρόφαση για την πραγματοποίηση ενός ανώφελου και χασομέρικου «θρησκευτικού τουρισμού», που είναι πολύ της μόδας σήμερα.Πήγες στην Αγία Γή σαν συνειδητός πιστός, ταπεινός και ευλαβής προσκυνητής, για να πάρεις την ευλογία και να οικειωθείς τη μυστική χάρη, που αναβλύζει πλούσια μεσ’ από τα πανίερα προσκυνήματά της. Και μετά από πολλούς κόπους, πράγματι αμείφθηκες με πολύτιμους πνευματικούς θησαυρούς.Επομένως,…

Όσο άτοπη είναι η κατάκρισή σου για τις μοναχές της μονής X., άλλο τόσο πλανεμένες είναι και οι απόψεις σου για το μοναχισμό. Η κλήση στο δρόμο μιας ανώτερης πνευματικής ζωής, όπως είναι η μοναχική, γίνεται βέβαια από τον ίδιο το Θεό, αν κι εμείς την αποδεχόμαστε με απόλυτη ελευθερία για να σώσουμε τις ψυχές μας. Για ν’ αναγνωρίσουν όμως οι άνθρωποι την πνευματική τους φτώχεια και να συνειδητοποιήσουν τα ψυχικά τους έλκη, απαιτούνται μακροχρόνιες δοκιμασίες, πολλοί πειρασμοί και πικρές θλίψεις. Όλ’ αυτά καθαρίζουν την καρδιά, την εξαγνίζουν, και αποκαθιστούν την υγεία στην άρρωστη ψυχή, που χωρίστηκε από το Υπέρτατο…

Πνευματική ζωήΛες πώς η ανικανότητά σου ν’ αντισταθείς στους πειρασμούς, η καθυστέρηση στην περιστολή των παθών σου και η γενική ψυχική ατονία σου σε καταπιέζουν και σ’ αποθαρρύνουν τρομερά. Όλ’ αυτά όμως αποδεικνύουν ότι λογαριάζεις να σωθείς αποκλειστικά με τις δικές σου δυνάμεις!Εγώ θέλω να σου πω ένα πράγμα μονάχα, και κράτησέ το: Στην κατάσταση που βρίσκεσαι σήμερα, ίσως θα μπορούσες να περιστείλεις τα πάθη που σε πιέζουν. Αλλά μόνο στο μέτρο που θα πολεμήσεις και θα περικόψεις ένα απ’ αυτά. Ένα μόνο, που αποτελεί όμως τη ρίζα όλων των άλλων. Και φαίνεται πώς αυτό το ένα δεν σ΄έχει απασχολήσει…

Μισθός εργαζομένωνΣου δίνω με χαρά την ευλογία μου. Ναι, οπωσδήποτε και με κάθε τρόπο πείσε τον εργοδότη σου ν’ αυξήσει το μισθό των εργατών του. Το ότι δεν δίνει μια λογική αμοιβή, που θα επέτρεπε σ’ αυτούς τους βιοπαλαιστές να ζήσουν κάπως άνετα και, αντί να βαρυγγωμούν, να δοξάζουν το Θεό, είναι μια πολύ μεγάλη αμαρτία, που βοά προς τον ουρανό για εκδίκηση!Εύχομαι αυτή η θλιβερή κατάσταση ν’ αλλάξει με το ενδιαφέρον και τις ενέργειές σου. Ο Θεός επιδοκιμάζει και ευλογεί την απόφασή σου. Αν πετύχεις, θα δώσεις απέραντη χαρά σ’ αυτούς τους ταλαιπωρημένους ανθρώπους, που θα ενώσουν τις προσευχές…

Αφού ζεις μέσα στον κόσμο και έχεις οικογένεια, μάλλον δεν μπορείς να δώσεις σ’ ελεημοσύνες όλα τα υπάρχοντα σου. Πρέπει επομένως να επιδιώξεις την εξεύρεση της «χρυσής τομής», και να επιμείνεις στην εφαρμογή της: ούτε θα γυρίσεις την πλάτη σου στους συνανθρώπους σου, ούτε πάλι θα τους μοιράσεις όλο το βιός σου.Όσα πράγματα χρειάζονται στα παιδιά σου, οφείλεις να τους τα εξασφαλίζεις με περισσή φροντίδα. Αν σου περισσεύει κάτι, δίνε και σ’ εκείνους που έχουν ανάγκη.Η επιθυμία σου να βοηθήσεις τους φτωχούς ανθρώπους, που τα σπίτια τους καταστράφηκαν από τη φωτιά, είναι καλή. Αλλά θα παραμείνει καλή μόνο αν τη…

1. Η ζωή στον κόσμο. Χαίρομαι που μπόρεσες να δεις ότι η ζωή μέσα στον κόσμο μπορεί να είναι τόσο ευάρεστη στο Θεό, όσο και η ζωή μέσα σε μοναστήρι. Εκείνο που πραγματικά έχει σημασία, οπουδήποτε κι αν είμαστε, είναι η τήρηση των εντολών του Θεού, η αγάπη προς όλους και η γνήσια βίωση της ταπεινοφροσύνης.Θυμήσου τον άγιο Αντώνιο και τον τσαγκάρη της Αλεξάνδρειας.2. ΠλούτοςΑπό τα παλιά χρόνια, όπως διαβάζουμε στους βίους των οσίων και στην εκκλησιαστική ιστορία, πολλοί άνθρωποι, ακολουθώντας την κλήση του Θεού, άφηναν τον κόσμο και αποσύρονταν στην έρημο. Κάνοντας χρήση - με τη βοήθεια του Θεού -…