συζυγική
Από όλα τιμιώτερη είναι η αγάπη ανάμεσα στους συζύγους. Ε.Π.Ε 18α,176

καθολική
Δεν είναι η αγάπη όπως τα χαρίσματα, που δίνονται αυτά στους μεν, εκείνα στους δε, και που δεν έχουν δοθή όλα σε όλους.
Πρόκειται για δώρο, που ανήκει σε όλους. Ε.Π.Ε. 18α, 342

ενώνει, ενώ τα χαρίσματα διαιρούν
Τα μεν χαρίσματα όχι μόνο δεν συνένωσαν τότε τους χριστιανούς της Κορίνθου, αλλά, κι ενώ ήσαν ενωμένοι, τους διαίρεσαν.
Ενώ η αγάπη αυτούς, που χωρίστηκαν λόγω των χαρισμάτων, θα τους συνενώση και θα τους κάνη ένα σώμα. Ε.Π.Ε. 18α,120

επιτεταμένη
Τίποτε άλλο δεν φανερώνει, ότι κάποιος ακολουθεί το Χριστό και είναι μαθητής Του, όσο το ν’ αγαπώμαστε μεταξύ μας.
Ο Χριστός ζητάει αγάπη σε μεγάλη ένταση. Ε.Π.Ε. 18α,356

λύνει όλα τα προβλήματα
Αν όλοι έδιναν αγάπη και εισέπρατταν αγάπη, κανένας δεν θα αδικούσε σε τίποτε, αλλά φόνοι, φιλονικίες, πόλεμοι, επαναστάσεις, κλοπές, πλεονεξίες και όλα τα κακά θα εξαφανίζονταν.
Ακόμα και το όνομα «κακία» θα ήταν άγνωστο. Ε.Π.Ε. 18α, 358

τί κερδίζει;
Ποιά είναι τα κέρδη της αγάπης; Μα αυτό καθ’ εαυτό το ν’ αγαπάς, είναι σπουδαίο και φέρνει χαρά και δίνει χάρι στην ψυχή.
Η αγάπη μαζί με το κέρδος έχει και πολλή την ηδονή. Ε.Π.Ε. 18α,362

και βρώμικη υπάρχει
Μη μου πής για τη βρώμικη και κοσμική, που σωστότερα θα την αποκαλέσουμε λοιμώδη νόσο, παρά αγάπη.
Μιλάω για την αγάπη, που επιζητεί ο Παύλος. Ε.Π.Ε. 18α,364

μείζων χαρισμάτων
Ας αποκτήσουμε την αγάπη, που είναι ανώτερη από όλα τα χαρίσματα. Ε.Π.Ε. 18α, 374

την ζωγραφίζει ο Παύλος
Ζωγραφίζει (ο Παύλος) την απαράμιλλη ομορφιά της αγάπης, σαν να καταστολίζη την εικόνα της με χρώματα των επί μέρους αρετών και αφού συνέθεσε όλα τα μέλη της με κάθε τελειότητα. Ε.Π.Ε. 18α, 376

χρυσή
Είδες πώς η αγάπη απλώνεται παντού και οικονομεί τα πάντα;
Αλλά μη κουραστής μέχρις ότου γνωρίσης ολόκληρη τη χρυσή σειρά της. Ε.Π.Ε. 18α,378

του πάσχοντος Ιησού
Τον Κύριον ημών Ιησού Χριστό και Τον φτύνανε και Τον χτυπούσαν ελεεινοί υπηρέτες.
Όχι μόνο δεν θεωρούσε ότι ντροπιάζεται, αλλά θεωρούσε αυτά ως καύχημα και τα αποκαλούσε δόξα.
Και όταν εισήγαγε το ληστή και δολοφόνο μαζί Του στον παράδεισο πριν από κάθε άλλον, και όταν συνωμιλούσε με την πόρνη, δεν θεωρούσε ντροπιαστικό το πράγμα.
Διότι η αγάπη δεν κάνει, ούτε νιώθει ασχήμια. Ε.Π.Ε. 18α,382

δεν διαπομπεύει
Η αγάπη δεν κάνει ασχήμιες. Με χρυσές φτερούγες σκεπάζει όλα τα σφάλματα των αγαπωμένων, ώστε να μη φαίνωνται. Ε.Π.Ε 18α,384

«πάντα στέγει, πάντα ελπίζει»
Η αγάπη μακροθυμεί. Αυτό φαίνεται από την καλωσύνη που δείχνει, έστω κι αν συναντά σκληρότητα, ατιμώσεις, πληγές, θάνατο, οτιδήποτε...
Η αγάπη δεν απελπίζεται. Κι αν ακόμα αυτόν που αγαπά είναι κακός, επιμένει στο να τον διορθώση, προνοεί και φροντίζει γι’ αυτόν. Ε.Π.Ε. 18α,394

δεν μπορεί να μισήση
Όποιος αγαπά, δεν μπορεί να μισήση, ό,τι κι αν γίνη.
Αυτό, λοιπόν, είναι το μέγιστο αγαθό της αγάπης. Ε.Π.Ε. 18α, 396

διδάσκαλος
Μεγάλη δασκάλα είναι η αγάπη. Μπορεί και μας απομακρύνει απ’ την πλάνη.
Μπορεί κι αλλάζει τη ζωή μας. Μπορεί να μαλακώνη τις πέτρες και να τις κάνη ανθρώπους. Ε.Π.Ε. 18α,406

με την αγάπη κερδίζεις τον άλλον
Είτε επιπλήττει κανείς, είτε εξουσιάζει, είτε εξουσιάζεται, είτε διδάσκεται, είτε διδάσκει, όλα να τα πράττη με αγάπη και από αγάπη. Ε.Π.Ε. 18α,744-746

αν υπήρχε η αγάπη!
Αν υπήρχε αγάπη, δεν θα δικάζονταν σε κοσμικά δικαστήρια, μάλλον δε ούτε καν θα δικάζονταν.
Αν υπήρχε η αγάπη, ούτε εκείνος θα έπαιρνε τη γυναίκα του πατέρα του.
Δεν θα καταφρονούσαν τους φτωχούς αδελφούς. Δεν θα είχαν διαιρεθή.
Δεν θα είχαν πέσει σε ματαιοδοξία για τα χαρίσματα. Ε.Π.Ε. 18α,746

Ανυπόκριτη
Η αγάπη πάντοτε συνάγει και συνενώνει τα μέλη (της Εκκλησίας).
Αφού λοιπόν ο Παύλος συνέδεσε τους Κορινθίους με την παραίνεσι, τώρα τους προτρέπει να συναφθούν με το άγιο φίλημα.
Διότι αυτό ενώνει τους χριστιανούς σε ένα σώμα. Βέβαια πρόκειται για το άγιο φίλημα, χωρίς πονηριά και υποκρισία. Ε.Π.Ε. 18α,750

σβήνει τα αμαρτήματα
Η αγάπη εξαφανίζει και εκδιώκει από τον άνθρωπο κάθε είδους αμαρτία. Ε.Π.Ε. 18α,752

του Παύλου
Τίποτε το ανθρώπινο δεν έχει η αγάπη του Παύλου, ούτε κάτι το σαρκικό, αλλ’ είναι πνευματική. Ε.Π.Ε. 18α,754

και έλεγχος
Οι γιατροί καυτηριάζουν την πληγή χωρίς να κατακρίνωνται γι’ αυτό.
Αντίθετα, οι ασθενείς, αν και πονάνε που καυτηριάζονται και χειρουργούνται, θεωρούν τους γιατρούς ευεργέτες τους.
Το ίδιο κι όποιος δέχεται έλεγχο από πνευματικό γιατρό, αντιμετωπίζει τον άλλον ως αδελφό, όχι ως εχθρό.
Kι εμείς που ελέγχουμε, ας προσέχουμε να το κάνουμε με πολλή αγάπη. Ε.Π.Ε. 18α,754

όλα τα τολμά
Η αγάπη πάντα πείθει τολμάν. Ε.Π.Ε. 18α, 762

Με την αγάπη κερδίζεις τον άλλον.
Να προσφεύγεις συνέχεια στην αγάπη.
Έτσι μετριάζεις τα λόγια σου, σαν να του λες, δεν σε αναγκάζω, αλλ’ αφήνω το παν στη δική σου προαίρεσι.
Αν έτσι χρησιμοποιούμε τον έλεγχο, εύκολα θα μπορέσουμε να διορθώσουμε όσους εκτρέπονται. Ε.Π.Ε. 18α, 764

του Χριστού για όλους
Είναι πραγματικά υπερβολική η αγάπη Του, και για το ότι πέθανε για όλη την οικουμένη, και για το ότι πέθανε για μία οικουμένη,
που βρισκόταν σε τέτοια κατάστασι. Ε.Π.Ε. 19,302

διαστολή της καρδιάς
Όπως η θερμοκρασία διαστέλλει τα υλικά σώματα, έτσι και η αγάπη δημιουργεί πλάτος.
Διότι η αρετή είναι ζεστή και ολόθερμη.
Αυτή άνοιξε το στόμα του Παύλου και πλάτυνε την καρδιά του. Ε.Π.Ε. 19,358

σφοδρή
Τίποτε άλλο δεν στερεώνει τη φιλία, όσο το να μάθη κανείς αυτόν που αγαπά, διότι ο αγαπών πάρα πολύ επιθυμεί την αγάπη. Ε.Π.Ε. 19,382

αμοιβαία
Το να σ’ αγαπάνε οπωσδήποτε εκείνοι που αγαπάς, σου δίνει μεγάλη χαρά, γιατί τους αγαπάς πολύ. Ε.Π.Ε. 19,388

και φόβος
Αγαπούσαν τον Παύλο σαν πατέρα και τον φοβόνταν σαν πνευματικό ηγέτη.
Ούτε όμως ο φόβος επισκίαζε την αγάπη ούτε η αγάπη εξαφάνιζε το φόβο. Ε.Π.Ε. 19,388

και ομόνοια
Ας διώξουμε το φθόνο, ας περιφρονήσουμε τη δόξα του κόσμου, κι ας αγκαλιάσουμε την αγάπη και την ομόνοια. Ε.Π.Ε. 20,78

και ειρήνη
Από την αγάπη έρχεται η ειρήνη. Από αυτήν η κατάργησις όλων των κακών. Η αγάπη έσωσε την οικουμένη.
Αυτή κατέλυσε τον ασταμάτητο πόλεμο. Η αγάπη ένωσε τη γη με τον ουρανό. Η αγάπη έκανε τους ανθρώπους, αγγέλους.
Την αγάπη ας μιμηθούμε κι εμείς. Η αγάπη είναι η μητέρα απείρων αγαθών.
Δια της αγάπης σωθήκαμε. Δια της αγάπης μας χαρίστηκαν τα απόρρητα αγαθά. Ε.Π.Ε. 20,140

ανταπόκρισις
Ας μένουμε σταθεροί στο να φυλάμε με ακρίβεια τα δόγματα, αλλά και στο να προσελκύουμε την αγάπη του Θεού.
Διότι, ενώ Τον μισούσαμε, Εκείνος μας αγάπησε. Ενώ ήμασταν εχθροί, μας πήρε και συμφιλιωθήκαμε μαζί Του.
Στο εξής όμως θέλει να Τον αγαπάμε, για να μας αγαπά. Ε.Π.Ε. 20,148

δεν φείδεται
Είτε χρήματα, είτε τα σώματα μας, είτε την ψυχή μας χρειαστή να δώσουμε για την αγάπη, ας μη τα λυπηθούμε.
Δεν αρκεί να λέμε, ότι αγαπάμε, αλλά πρέπει και εμπράκτως να το αποδεικνύουμε. Ε.Π.Ε. 20, 148

Στο Θεό
Όταν ο Χριστός σου παραγγέλλη ν’ αγαπάς, τότε κυρίως δείχνει ότι σε αγαπά.
Διότι τίποτε δεν συγκροτεί τη δική μας σωτηρία, όσο το ν’ αγαπάμε. Ε.Π.Ε. 20,148

όλα τα μαλακώνει
Εκείνος, που αγαπά, όπως πρέπει, τον πλησίον, δεν διστάζει να τον υπηρετή περισσότερο από κάθε δούλο.
Διότι, όπως ακριβώς όταν το κερί ενωθή με τη φωτιά, εύκολα γίνεται μαλακό,
έτσι κάθε υπερηφάνεια και ανοησία την διαλύει η θερμότητα της αγάπης, με δύναμι μεγαλύτερη απ’ τη φωτιά. Ε.Π.Ε. 20,368

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 38 - 43)

Οι οδηγίες του αγγέλου. 

Η φήμη της ασκητικής ζωής του οσίου Παχωμίου, καθώς απλωνόταν παντού, προσείλκυε πλήθη αδελφών που ήθελαν να γίνουν υποτακτικοί του και να κοινοβιάσουν κάτω από τη σοφή καθοδήγησή του.
O ίδιος βλέποντας ότι έχασε πλέον την αγαπητή του ησυχία και επωμίστηκε τεράστιες ευθύνες και μέριμνες, αναρωτιόταν ποιο ήταν το θέλημα του Κυρίου.
Παρουσιάστηκε τότε ένας άγγελος και του είπε:
- Παχώμιε, θέλημα Θεού είναι να υπηρετείς τους αδελφούς σου!
Του έδωσε κατόπιν λεπτομερείς οδηγίες για το ποιμαντικό του έργο:
- Το γεύμα όλων των αδελφών να είναι κοινό. Να φορούν στη μέση ζώνη και στο κεφάλι κουκούλι, σημειωμένο με κόκκινο σταυρό. Να τους χωρίσεις σε εικοσιτέσσερα τάγματα, όσα και τα γράμματα του αλφαβήτου, ανάλογα με τον χαρακτήρα τους. Να δοκιμάζεις επί μια τριετία τους κοσμικούς που έρχονται να γίνουν μοναχοί. Οι αδελφοί όταν τρώνε στην τράπεζα, να είναι καλυμμένοι με το κουκούλι, για να μη βλέπουν ο ένας τον άλλον και συνομιλούν.
Αυτά και άλλα πολλά που του αποκάλυψε ο άγγελος, τα εφήρμοσε με ακρίβεια ο Μ. Παχώμιος και έτσι κυβερνούσε τους αδελφούς σύμφωνα με το θείο θέλημα.
(Συναξαριστής Ε᾽)

(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β,᾽σελ.15-16). 

Ξυλουργός. 
Σύμφωνα με μαρτυρίες συμμαθητών του, στο Δημοτικό σχολείο ήταν προσεκτικό, συνετό και αγαπητό παιδί, με ιδιαίτερη ευαισθησία στην συμπεριφορά του και ευλάβεια στα θρησκευτικά μαθήματα. Ήταν καλός μαθητής, έξυπνος, εύστροφος και φιλότιμος. Η συμπάθειά του για τους άλλους έφθανε μέχρι θυσίας. Είχε μάτια ζωηρά και εκφραστικά, τόσο φωτεινά, που τον αποκαλούσαν «Γουμπισία» στα φαρασιώτικα, που σημαίνει πυγολαμπίδα. Ο μικρός Αρσένιος τελείωσε το Δημοτικό με βαθμό οκτώ και διαγωγή κοσμιωτάτη. Δεν θέλησε όμως να συνεχίση τα γράμματα, επειδή στην Κόνιτσα δεν υπήρχε Γυμνάσιο, και επιθυμούσε να γίνη ξυλουργός, γιατί αγάπησε την τέχνη του Κυρίου μας.
Τον καιρό που δούλευε με τον αρχιμάστορα σε σπίτια, δεν έτρωγε μαζί του, αλλά με κάποια πρόφαση πήγαινε στο σπίτι του, έτρωγε γρήγορα και αμέσως επέστρεφε. Αργότερα κατάλαβε ο μάστορας- δάσκαλός του ότι το έκανε για να μη χαλάη τη νηστεία.
Όταν έμαθε καλά την τέχνη, έφτιαξε ένα ωραίο εικονοστάσι για το σπίτι τους και ένα Σταυρό, σαν εκείνον που έβλεπε στις εικόνες να κρατούν οι άγιοι Μάρτυρες.
Αργότερα άνοιξε δικό του ξυλουργείο. Έφτιαχνε κουφώματα, ταβάνια, πατώματα, εικονοστάσια, ακόμη και φέρετρα, από τα οποία όμως ποτέ δεν πήρε χρήματα, συμμετέχοντας στον πόνο των ανθρώπων.
Στην τέχνη του ήταν «χρυσοχέρης». Οι άνθρωποι ήταν αναπαυμένοι από την δουλειά του. Όλοι στην Κόνιτσα έλεγαν: «Τι παιδί έχει η κυρά-Ευλαμπία! Καλός τεχνίτης, συνεπής και γρήγορος, και στον χαρακτήρα δίκαιος και ειλικρινής». Γι’ αυτό τον προτιμούσαν. Έτσι οικονομούσε τα προς το ζην, βοηθούσε τους δικούς του και έδινε ελεημοσύνη.

Χαριτωμένο παιδί. 
Μεταξύ των κατοίκων της Κόνιτσας είχε κυκλοφορήσει η φήμη ότι ο γυιός του Εζνεπίδη (ο Αρσένιος) είδε τον άγιο Γεώργιο και ύστερα νήστευσε πολλές ημέρες. Ο ίδιος ο Γέροντας ποτέ δεν ανέφερε κάτι σχετικό ούτε εξακριβώθηκε από άλλους. Ακόμη και αν πρόκειται για φήμη, δείχνει την μεγάλη εκτίμηση των συμπατριωτών του προς το πρόσωπό του. Τον θεωρούσαν προικισμένο από τον Θεό με ιδιαίτερη χάρι. Μια Τουρκάλα τον έπαιρνε κάθε πρώτη του μηνός στο σπίτι της για να πάη καλά ο μήνας. Με τα παιδιά της πήγαινε μαζί στο σχολείο και κάποια βαπτίσθηκαν Χριστιανοί. Τον σεβασμό της η Τουρκάλα τον εκδήλωσε και όταν τον είδε μοναχό λέγοντάς του: «Θυσία να γίνω για σένα». Συγκινημένη έπαιρνε σκόνη από τα παπούτσια του και άλειφε με πίστη το παράλυτο χέρι της.

(Βίος Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, ιερομ. Ισαάκ, σελ. 48-51).

444.Ερώτηση
Εάν ονειροπολήσω στην προσευχή, τι να κάνω;
Απόκριση:Εάν προσεύχεσαι στο Θεό και ονειροπολήσεις, αγωνίσου ως που να προσευχηθείς χωρίς ονειροπολήματα και κατάστησε επάγρυπνο τον νου σου, ώστε να μη κυριευθεί από μετεωρισμό. Εάν όμως αυτό επιμείνει, διότι είμαστε ασθενείς, ακόμα και στο τέλος της προσευχής κέντησε την καρδιά σου και πες με κατάνυξη: ‘Κύριε, ελέησε με και συγχώρησε μου όλα τα πλημμελήματα μου’, και μαζί με όλα τα πλημμελήματα σου θα λάβεις συγχώρηση και του ονειροπολήματος που σου συνέβηκε στην προσευχή.
509. Ερώτηση
Πάτερ, προσευχήσου για μένα και πες μου, τι σημαίνει που τη νύχτα, όταν θέλω να ψάλλω, αισθάνομαι οκνηρία, και μάλιστα όταν είναι ψύχρα, και έτσι τις περισσότερες φορές καθιστός ψάλλω δήθεν και προσεύχομαι. Επειδή λοιπόν φοβάμαι μήπως αυτά τα παθαίνω από ραθυμία, καταξίωσε με, πάτερ, να λάβει ο νους μου από εδώ και στο εξής φωτισμό, για να κάνω ό,τι λέγω.
Απόκριση: Όλοι διαταχθήκαμε να προσευχόμαστε ο ένας για τον άλλον. Όσο γι’ αυτά που ερώτησες θέλοντας να μάθεις τι είναι, ένα μέρος είναι ανακατεμένο με το σπέρμα των δαιμόνων και ένα μέρος είναι από ασθένεια του σώματος. Ώστε λοιπόν το να ψάλλεις ή να προσεύχεσαι καθιστός με κατάνυξη, δεν εμποδίζει τη λειτουργία να ευαρεστήσεις το Θεό. Διότι, αν την κάνει κανείς όρθιος με ονειροπολήματα, δεν υπολογίζεται καθόλου ο κόπος του.
711.Ερώτηση
Όταν προσεύχομαι ή ψάλλω και δεν αισθάνομαι το νόημα των λεγομένων, εξαιτίας της σκληρότητας της καρδιάς μου, τι ωφελούμαι;
Απόκριση: Αν εσύ δεν το αισθάνεσαι, όμως οι δαίμονες το αισθάνονται και ακούουν και τρέμουν. Μή σταματήσεις λοιπόν να ψάλλεις και να προσεύχεσαι, και σύντομα με τη βοήθεια του Θεού απαλύνεται η σκληρότητα.
... Όσο για την προσευχή είναι φως, και ο κάθε Χριστιανός προτού κάνει οτιδήποτε, οφείλει να προσεύχεται, κυρίως ο ιερεύς του Θεού.
833.Ερώτηση
Αν αμφιβάλλω για κάτι, πες μου, πρέπει να το κάνω ή να μη το κάνω;
Απόκριση: Αν σε απασχολεί λογισμός για κάποιο πράγμα, προσευχήσου τρεις φορές στον Θεό γι’ αυτό, παρακαλώντας να μη πλανηθείς, και αν μείνεις στον ίδιο λογισμό, τότε κάνε τα του λογισμού, διότι σου γίνεται από τον Θεό και όχι από τον εαυτό σου, όταν δεν έχεις ευκαιρία να ερωτήσεις τους πατέρες.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Β και 18Γ, σελ.Β,477-479. Γ,323-325, 477)

... Απόκριση
Εάν θέλεις να προσευχηθείς για πολλά κεφάλαια, εφόσον ο Θεός γνωρίζει ποια πράγματα χρειαζόμαστε, προσευχήσου λέγοντας: ‘Δέσποτα Κύριε Ιησού Χριστέ, οδήγησε με σύμφωνα με το θέλημα σου’. Εάν πρόκειται για πάθη, λέγε: ‘θεράπευσε με σύμφωνα με το θέλημα σου’. Εάν πάλι πρόκειται για πειρασμούς, λέγε: ‘εσύ γνωρίζεις το συμφέρον μου, βοήθησε την ασθένεια μου και δώσε την έκβαση των πειρασμών σύμφωνα με το θέλημα σου’.
... Απόκριση
Να προσεύχεται ως έξης: ‘Κύριε, είμαι στα χέρια σου, εσύ γνωρίζεις το συμφέρον μου, οδήγησε με σύμφωνα με το θέλημα σου, και μη με αφήσεις να πλανηθώ και να φθάσω σε κατάχρηση πράγματος, διότι τα πράγματα είναι δικά σου, και εσύ τα κυβερνάς. Ως Δεσπότης ρύθμισε να γίνουν σύμφωνα με το φόβο σου. Διότι δική σου είναι η δόξα στους αιώνες’. Γένοιτο
441.Ερώτηση
Όταν κάθομαι, είτε διαβάζοντας είτε κάνοντας εργόχειρο, και θέλω να προσευχηθώ, ο λογισμός μου απαιτεί να προσέχω στην ανατολή. Τι πρέπει να κάνω, πάτερ;
Απόκριση:Είτε κάθεσαι είτε περπατάς είτε εργάζεσαι είτε τρώγεις είτε κάνεις κάτι άλλο είτε αυτήν ακόμα την ανάγκη του σώματος, μη διστάσεις να προσευχηθείς είτε έτυχε να βλέπεις πρός την ανατολή είτε προς τη δύση, διότι μας δόθηκε εντολή να το κάνουμε αυτό αδιάκοπα και σε κάθε τόπο. Και πάλι έχει γραφεί, «ετοιμάστε δρόμο σ’ αυτόν που πηγαίνει στη δύση, του οποίου το όνομα είναι ‘Κύριος’ », το οποίο δείχνει ότι ο Θεός είναι παντού. Και όταν έχεις σκεπασμένο το κεφάλι, μην αποφύγεις να προσευχηθείς, προσέχοντας μόνο αυτό, το να μη το κάνεις αυτό με περιφρόνηση.
443.Ερώτηση
Επειδή μου συμβαίνει όταν στιχολογώ τους ψαλμούς να ονειροπολώ ή να πλανιέμαι, τι να κάνω;
Απόκριση:Αν πλανηθείς, επανάλαβε τα ρητά του ψαλμού αυτού που τα θυμάσαι, και αν επαναλαμβάνοντας μία φορά και δύο και τρεις δεν βρίσκεις να θυμηθείς κανένα ρητό, ή αν θυμηθείς δεν μπορείς να προχωρήσεις, πάρε από την αρχή τον ίδιο ψαλμό. Διότι σκοπός του εχθρού είναι να εμποδίσει τη δοξολογία με τη λησμοσύνη. Το να λέγει κανείς στη συνέχεια είναι δοξολογία. Το να μη ονειροπολεί είναι γνώρισμα εκείνων που έχουν καθαρά τα αισθητήρια. Εμείς όμως είμαστε ασθενείς. Όταν καταλαβαίνουμε το ονειροπόλημα, ας συγκεντρώσουμε όλη την προσοχή μας για να κατανοούμε στη συνέχεια τα λεγόμενα, ώστε να μη αποβούν προς κατάκριση μας.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Β, σελ.361,363.365-367)

325.Ερώτηση
Όταν κλείνω τα μάτια μου στις συνάξεις, μαζεύονται οι λογισμοί• άραγε είναι καλό, ή μήπως φαίνομαι ότι κάνω κάτι παράξενο μπροστά στους αδελφούς που είναι εκεί παρόντες και σκανδαλίζονται;
Απόκριση Ιωάννη.:Εάν γενικά κλείνοντας τα μάτια σου στις συνάξεις μαζεύονται οι λογισμοί σου για το Θεό, μη σκεφθείς κανένα• κι αν ακόμα φανείς, όπως είπες, ότι κάνεις κάτι παράξενο μπροστά στους αδελφούς που είναι παρόντες εκεί μαζί με σένα.
384.Ερώτηση
Εάν παρακαλέσω τους αγίους για το πάθος της ψυχής ή του σώματος, και πιστεύω ότι υπάρχει άμεση θεραπεία, άραγε θα γίνει έτσι, κι αν ακόμα δε με συμφέρει η άμεση θεραπεία;
Απόκριση Ιωάννη.:Δεν είναι καλό από τώρα να προσεύχεσαι με αυθεντία, χωρίς να γνωρίζεις αν σε συμφέρει να γιατρευθείς από το πάθος, αλλά να το αφήσεις σ’ εκείνον που είπε• «ο ουράνιος Πατέρας σας γνωρίζει τι χρειάζεσθε, προτού να του το ζητήσετε». Έτσι λοιπόν προσευχήσου στο Θεό, λέγοντας• ‘Δέσποτα, είμαι στα χέρια σου, ελέησε με σύμφωνα με το θέλημα σου• και αν με συμφέρει, θεράπευσε με γρήγορα’. Παρακάλεσε τους αγίους να προσευχηθούν το ίδιο και πίστεψε αδίστακτα, ότι θα κάνει αυτό που σε ωφελεί. Και ευχαρίστησε τον σε κάθε περίπτωση, ενθυμούμενος το, «να τον ευχαριστείτε για το κάθε τι», και θα ωφεληθείς στην ψυχή και στο σώμα.
421.Ερώτηση
Όταν θλίβομαι για κάτι και προσεύχομαι και με βοηθεί η απερίγραπτη αγαθότητα του Θεού, ο λογισμός μου, επειδή εισακούσθηκε, υψηλοφρόνει. Τι να κάνω λοιπόν;
Απόκριση: Όταν, αφού προσευχηθείς και επιτύχεις, υψηλοφρονήσεις, είναι φανερό, ότι ούτε προσευχήθηκες όπως αρέσει στο Θεό, ούτε έλαβες τη βοήθεια από το Θεό, αλλά ενεργήθηκες από τους δαίμονες, για να αλαζωνευθεί η καρδιά σου. Διότι, όταν η επιτυχία προέρχεται από το Θεό, δεν υψηλοφρόνει η ψυχή, αλλά μάλλον δείχνει ταπεινοφροσύνη, και θαυμάζει το μεγάλο έλεος του Θεού, πως καταδέχεται να ελεεί τους αμαρτωλούς, ενώ είναι ανάξιοι και πάντα τον εξοργίζουν. Και υπερευχαριστεί την ένδοξη και απερίγραπτη αγαθότητα του, διότι δεν μας παραδίδει στην καταστροφή σύμφωνα με τις αμαρτίες μας, αλλά με τη μεγάλη ανεξικακία του δείχνει μακροθυμία και ευσπλαχνία, και δεν υψηλοφρόνει πλέον, αλλά τρέμει και δοξολογεί.
... Απόκριση
Αν το αγαθό έργο, δηλαδή η προσευχή, έγινε εξαρχής με κενοδοξία, είναι αναμφίβολα διαβολικό έργο. Αν όμως στην αρχή δεν είχες την κενοδοξία, και τη δέχθηκες ύστερα, τότε κατέστρεψες εξαιτίας της κενοδοξίας εκείνο που έγινε καλά, όπως εκείνος που οικοδομεί έναν τοίχο, αλλά στρέφεται και τον γκρεμίζει. Αν όμως η κενοδοξία σε πολεμούσε, αλλά εσύ δεν την δέχθηκες, δεν σε έβλαψε σε τίποτε.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Β, σελ.171. 271. 335-337. 337)

127-     ΕΠΙΘΥΜΙΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΥ. «Θα ήθελα να φθάσω μέχρι τα πέρατα της γης, για να σώσω μια ψυχή…Όταν σκέπτωμαι χίλια χρόνια, χίλιες χιλιάδες χρόνια, τόσα εκατομμύρια χρόνια, όσα είναι τα φύλλα των δένδρων, οι κόκκοι της άμμου όλων των θαλασσών, βρίσκομαι ακόμη μακρυά από τη λέξι: αιωνιότης!
            Αιωνιότης που με θαμπώνεις! Και στις Ινδίες να πρέπει να φθάσω για να κερδίσω μια ψυχή στο Χριστό, θα έφευγα αμέσως, κι ας έβρισκα εκεί το μαρτύριο!»
132-     ΔΟΚΙΜΗ. Ένα παιδί συζητούσε με τους φίλους του για τις τιμωρίες της κολάσεως, και ένας απ’ αυτούς συμπέρανε: «το παν είναι να μην πάμε στην Κόλασι, αν όμως πάμε, υπομονή!..»
            Το πρώτο παιδί, τότε, άναψε ένα σπίρτο και το έβαλε κάτω από το χέρι του φίλου του.
            -Έ, τι κάνεις. Τρελλάθηκες; Του φωνάζει.
            -Καθόλου. Ήθελα μόνο να δοκιμάσω την ηρωική σου υπομονή! του απαντά ειρωνικά εκείνο.
133-     ΑΤΕΛΕΥΤΗΤΗ ΑΙΩΝΙΟΤΗΣ!..       Ένας νέος, που ζούσε έκφυλη ζωή, μπήκε μια μέρα στην πρώτη εκκλησία που βρέθηκε μπροστά του και άκουσε, για να περάση η ώρα, ένα κήρυγμα με θέμα: «Ατελεύτητη αιωνιότης».
            Μετά το κήρυγμα είχε να πάη να συναντήση τη συνηθισμένη του παρέα, αλλά οι δυο αυτές λέξεις τον κυνηγούσαν παντού: ατελεύτητη αιωνιότης!
            Άλλαξε σχέδιο. Δεν πήγε. Οι τύψεις όμως και η εσωτερική φωνή του επαναλάμβαναν: Ατελεύτητη αιωνιότης.
            Δεν ησύχασε παρά μόνον όταν εξομολογήθηκε και πήρε την απόφασι ν’ αλλάξη ζωή. Ο νέος αυτός ήταν ο Δομένικο Μάνσι, που αργότερα έγινε διάσημος επίσκοπος στην Ιταλία (+1769).
136-     ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ. Ένα ιερωμένος καθηγητής σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα επανελάβαινε συνεχώς στους μαθητές του το ρητό, «στιγμή από την οποία εξαρτάται η αιωνιότης», και προσπαθούσε να το ριζώση στις καρδιές των μαθητών του. Ένας από τους μαθητάς του παρασύρθηκε στον κακό δρόμο και στο τέλος αποφάσισε ν’ αυτοκτονήση. Ο δυστυχής ετοιμαζόταν να εκτελέση το έγκλημα, όταν ξαφνικά θυμήθηκε το ρητό που είχε ακούσει τόσες φορές. Σαν αστραπή πέρασε απ’ το μυαλό του  η εικόνα της αιωνιότητος και τρομαγμένος πέταξε το όπλο.
            Την ίδια στιγμή κάποιος κτυπούσε την πόρτα και ο γέρο καθηγητής μπήκε. Ο νέος έπεσε στο λαιμό του κλαίγοντας και με φωνή διακοπτομένη από λυγμούς του διηγήθηκε τι του συνέβηκε και πως η ενθύμησις του ρητού που είχε τόσες φορές ακούσει τον είχε σώσει από ένα φρικτό θάνατο.

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 69-71)

89-       ΕΑΝ ΑΜΕΛΗΣΗΣ. Μια χειμωνιάτικη μέρα, πάνω σ’ ένα κομμάτι από επιπλέοντα πάγο, ένα πτώμα παρασυρόταν απ’ τον καταρράκτη του Νιαγάρα. Ένας αετός το διέκρινε και ώρμησε, έχωσε τα νύχια του στη λεία του και άρχισε να τρώη άπληστος. Το ρεύμα όμως έσπρωχνε τον ογκόπαγο με τον φτερωτό επιβάτη και το γεύμα του προς τον καταρράκτη. Αυτό όμως δεν ενδιέφερε το βασιληά του αέρος. Πόσες φορές είχε κάνει τέτοια συμπόσια σε ταξίδι! Τα μεγάλα του φτερά ήσαν έτοιμα να τον ανεβάσουν σε μια στιγμή στα ύψη. Και η στιγμή αυτή ήρθε. Ο φοβερός καταρράκτης ήσαν μπροστά του, αλλ’ εις μάτην! Τα νύχια του, όπως είχαν χωθή  βαθιά μέσα στο παγωμένο πτώμα, εκόλλησαν στον πάγο. Δεν μπορούσε να τα ξεκολλήση. Δεν είχε και τον καιρόν. Ο καταρράκτης τον παρέσυρε εις την άβυσσον. Είχε αργοπορήσει…Πόσοι πηγαίνουν έτσι στην αιώνια άβυσσο, διότι απορροφημένοι στις απολαύσεις τους αμελούν την έγκαιρο σωτηρία τους (Κ. Κούρκουλα: 500 Πετράδια, σελ. 188).
96-       ΒΟΥΤΥΡΟ, ΑΥΓΑ ΚΑΙ ΟΜΕΛΕΤΤΑ. Ο πατήρ Λακορνταίρ, ο μεγάλος ιεροκήρυξ, βρέθηκε κάποτε σε γεύμα με κάποιον που του είπε:
            -Πάτερ, εγώ πιστεύω μόνο αυτά που βλέπω. Εκείνη την ώρα ο υπηρέτης έφερε μπροστά τους μια ομελέττα με το βούτυρο. Ο άπιστος έκοψε μια καλή μερίδα. Και ο πατέρας Λακορνταίρ τον ρωτά , χαμογελώντας:
            -Καταλαβαίνετε, κύριε, γιατί η φωτιά το μεν βούτυρο το λυώνει, το δε αυγό το σφίγγει;
            -Δυστυχώς όχι.
            -Και όμως, βλέπω ότι πιστεύετε στην ομελέττα!..
105-     ΣΟΦΗ ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ. Μια νέα ζήτησε τη συμβουλή ενός περιοδικού. «Είμαι δώδεκα ετών, πηγαίνω στη Δευτέρα Γυμνασίου, είμαι χαριτωμένη, αλλά έχω ένα ελάττωμα: κάθε φορά που θα με κοιτάξη ένα αγόρι, κοκκινίζω. Θα ήθελα να ελευθερωθώ από αυτό το ελάττωμα».
            Και η απάντησις ήλθε:
            «Για όνομα του Θεού, μην κόψετε αυτό το ελάττωμα. Απεναντίας, αν κατορθώσετε να το διατηρήσετε επί πολύ ακόμη, αυτό το «σύμπλεγμα κατωτερότηρος» θα σας επιφέρη τον θαυμασμό πολλών».
118-     ΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ. Ο Αλβέρτος Άϊνστάϊν, στην ερώτησι ενός δημοσιογράφου, ποιους συγραφείς προτιμά, απήντησε:
            -Εκείνους, στους οποίους το λογικό δεν περιώρισε την καρδιά.

146-     ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΩΝΕΨΗ. Ο εφημέριος μιας αστικής ενορίας εκλήθη επειγόντως στο προσκέφαλο ενός ετοιμοθάνατου.
            Ο ιερεύς παρηγόρησε με κατάλληλα λόγια τους παρευρισκομένους, αρκετά αμαθείς σχετικά με τη θρησκεία, και στο τέλος πρόσθεσε:
            -Νομίζω ότι είναι καιρός να του δώσωμε το Ευχέλαιο.
            -Είναι περιττόν, πάτερ, του απάντησαν, ο ασθενής δεν μπορεί να χωνέψη τίποτε.
147-     Η ΑΓΙΑ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ. Μια κυρία ακούγοντας να μιλούν για την Πεντηκοστή, ρώτησε με απορία:
            -Μα, σας παρακαλώ, πείτε μου, τι αγία είναι αυτή η Πεντηκοστή; Πολύ περίεργο όνομα.

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 55-65, 77)

«όχι» Χριστού σε μαρτυρία τους
Ο Χριστός δεν ήθελε και δεν επέτρεπε να δίνουν τα δαιμόνια καλή μαρτυρία γι’ Αυτόν. Ο δαίμονας για ποιο λόγο το έκανε αυτό; Γιατί ήθελε να προκαλέση σύγχυσι, να ανατρέψη την τάξι και να αρπάξη το αξίωμα των αποστόλων, ώστε να πείση τους ανθρώπους να προσέχουν σ’ αυτόν. Αν αυτό είχε γίνει, θα φαινόταν ο δαίμων εύκολα αξιόπιστος και θα ανακάτευε τα δαιμονικά με την αλήθεια.
Ε.Π.Ε. 18α,250
Θα καταργηθούν
Τώρα μεν δεν έχουν τελείως καταργηθεί, αφού ενεργούν πολλές φορές. Τότε όμως θα παύση κάθε ενέργειά τους.
Ε.Π.Ε. 18α,606
Και Χριστός
Όταν δεις άνθρωπο να ταράζεται από δαίμονα, προσκύνησε τον Κύριο και μάθε την κακία των δαιμόνων. Μπορεί να δεις και τα δύο στην περίπτωσι των δαιμονιζομένων των Γαδαρηνών: και τη φιλανθρωπία του Θεού και την κακία των δαιμόνων. Βλέπεις την κακία των δαιμόνων, όταν ταράζουν και αναστατώνουν την ψυχή του δαιμονιζομένου. Βλέπεις τη φιλανθρωπία του Θεού, όταν ένα τόσο άγριο δαίμονα, που κατοικεί μέσα στον άνθρωπο και θέλει να τον γκρεμίση, τον συγκρατεί, τον εμποδίζει και δεν του επιτρέπει να χρησιμοποίηση όλη τη δύναμί του. Του επιτρέπει μόνο να δείξη τη δύναμί του τόσο, όσο αρκεί για να σωφρονιστή ο άνθρωπος και να καταστήση και ο δαίμονας φανερή τη δική του κακία.
Ε.Π.Ε. 31,58
δεν λυπούνται τους ανθρώπους
Περιμένεις γιατρειά από τους δαίμονες; Όταν ο Χριστός επέτρεψε να μπουν στα γουρούνια, οι δαίμονες έρριξαν τα γουρούνια στη θάλασσα. Δεν λυπήθηκαν τα γουρούνια, και θα λυπηθούν τα ανθρώπινα σώματα; Μακάρι να μη φόνευαν! Μακάρι να μην επεδίωκαν την καταστροφή των ανθρώπων! Σε έβγαλαν από τον παράδεισο, σου στέρησαν την ουράνια τιμή, και θα σου γιατρέψουν το σώμα;
Ε.Π.Ε. 34,132-134
Δεν θέλει ο Παύλος μαρτυρία τους
Οι δαίμονες ήξεραν, ότι με τα ωραία λόγια τους θα εξαπατούσαν πολλούς από τους αφελείς, κι έτσι θα τους έπειθαν να τους προσέχουν και σε άλλα θέματα. Για να ανοίξουν, λοιπόν, πόρτα στις άπατες τους και να δώσουν μεγάλη δύναμι στο ψέμα τους, γι’ αυτό ανακάτεψαν το κακό με μερικές αλήθειες, όπως ακριβώς όσοι ανακατεύουν τα δηλητηριώδη φάρμακα, αλείφοντας με μέλι το στόμιο του ποτηριού, κάνοντας ευπρόσδεκτη τη ζημιά. Γι’ αυτό, λοιπόν, και ο Παύλος αγανάκτησε και έσπευσε αμέσως να αποστομώση τα δαιμόνια.
Ε.Π.Ε. 34,322

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 13-14)

...Η ασθένεια αυτή δεν σου ήλθε για κανένα άλλο λόγο, παρά για να μη φύγεις άκαρπος πρός το Θεό. Εάν λοιπόν την υπομείνεις και ευχαριστήσεις το Θεό, θα σου υπολογισθεί σαν μοναχική ζωή, διότι δεν έζησες πολύ χρόνο στο μοναχικό σχήμα...
513.Ερώτηση
Ο ίδιος, επειδή έπεσε σε σωματικό πάθος και δεν μπορούσε να υποφέρει την οδύνη, παρακάλεσε τον ίδιο μεγάλο Γέροντα για προσευχή και βοήθεια.
Απόκριση: Αδελφέ μου και αγαπητέ μου εν Κυρίω• για να σου φανερώσω την πνευματική εν Χριστώ αγάπη μου πρός εσένα, σου αποκαλύπτω τα μυστήρια του Θεού. Διότι γνωρίζεις και έχεις πεισθεί, πως παρακαλώ το Θεό νύχτα και μέρα για να μας σώσει από τον πονηρό στην αιώνια βασιλεία του. Και καθώς προσευχόμουν κατά τη συνήθεια, μου είπε: 'άφησε με να τον δοκιμάσω, για ωφέλεια της ψυχής του, και με σωματικό πάθος, για να καταλάβω ποιά είναι η υπομονή του και τι πρόκειται να κληρονομήσει με δεήσεις και πόνους’. Και είπα: ‘λοιπόν, Δέσποτα, κάνε το με έλεος σαν πρός υιό και όχι σαν πρός νόθο’.
Δεν ήταν ανάγκη να φανερωθούν αυτά, αλλά σου τα φανέρωσα για να μάθεις τη χαρά που σε περιμένει. Μη λυπηθείς λοιπόν, ο Θεός θα σε ελεήσει. Εάν όμως διστάζεις, βάλε κάτω τον αυχένα, γνωρίζοντας τι υπέμειναν οι άγιοι μάρτυρες, και βάλε ροδόσταγμα με άγιασμα και ο Θεός μας με το θέλημα του θα σου δείξει το έλεος του όπως θέλει. Δεν μ’ ευχαριστεί να σε πονά κάτι, ούτε στην ψυχή, ούτε στο σώμα. Είθε ο Θεός να σε ελεήσει. Προσευχήσου για μένα.
514.Του ίδιου.
Αίτηση προσευχής και βοήθειας για το ίδιο πάθος προς τον ίδιο μεγάλο Γέροντα.
Απόκριση: Αδελφέ αδιάφορε και γογγυστή, γιατί στενοχωριέσαι; τι φωνάζεις; τι στέλνεις μακριά δεήσεις, ενώ έχεις κοντά σου τον Ιησού να στέκεται και να επιθυμεί να τον καλέσεις για βοήθεια σου; Φώναξε τον, «επιστάτη», και θα σου αποκριθεί• άγγιξε το άκρο του ενδύματος του, και θα σου θεραπεύσει όχι μόνο το ένα πάθος, αλλά όλα τα πάθη σου. Αν ήταν ο νους εκεί που όφειλε να είναι, δε θα μπορούσαν να σε κάνουν να αισθανθείς πόνο σάρκας ούτε τα δαγκώματα των φαρμακερών ερπετών και των σκορπιών. «Ξέχασα», λέγει, «να φάγω τον άρτο μου από τη φωνή του στεναγμού μου». Μη θλίβεσαι, είναι κοντά το έλεος του Θεού. Και σε ασπάζομαι εν Κυρίω, υγιή, παραπονιάρη.
... Απόκριση
Είθε ο Θεός μου να σου στείλει τη γρήγορη θεραπεία στην ψυχή και στο σώμα• και πιστεύω στο άγιο όνομα του ότι θα γίνεις καλά. Όσο μπορείς λοιπόν, κράτησε την ευχαριστία προς αυτόν, για το ότι σε αγάπησε και σε ελέησε με την άγια παιδαγωγία του.
516.Ευχαριστία του ίδιου.
Μόλις βγήκε αυτή η απόκριση από τον Γέροντα, αμέσως θεραπεύθηκε εκείνη την ώρα και έστειλε ευχαριστία στο Θεό και στον Γέροντα, ζητώντας συγχρόνως και αδιάλειπτη προσευχή για την προκοπή και σωτηρία του.
...Απόκριση
Προσφιλέστατε αδελφέ, ας στείλουμε αδιαλείπτως τη δοξολογία στο Δεσπότη μας Θεό, που μας παρέχει τα παρόντα για ανάπαυση ζωής• διότι παιδεύοντας μας αποκτά και πειράζοντας μας παρέχει την έκβαση και τη δύναμη για υπομονή των θλίψεων, θανατώνει και ζωοποιεί όλους εμάς, κάνοντας μας θέατρο στον κόσμο και τους αγγέλους και τους ανθρώπους. Ας τον χαροποιήσουμε λοιπόν με την ταπείνωση μας, την υπομονή, την πραότητα, τη μακροθυμία, τη σεμνότητα, την ειρήνη, την ευχαριστία.
Είθε να σου γίνουν, ποθητέ, όσα ζήτησες στο όνομα του Ιησού Χριστού, στο όνομα του οποίου σας ασπάζομαι και παρακαλώ να σας φυλάξει στο όνομα του από κάθε κακό. Γένοιτο.
... Απόκριση
Χαύνε αδελφέ, πώς δεν αφήνεις «τους νεκρούς να θάψουν τους νεκρούς τους»83; Καταφρόνησε το σκωληκόβρωτο σώμα• καθόσον δεν το ωφελείς καθόλου, όταν παραδοθεί στη σήψη. Διότι λέγει, «μη φροντίζετε για τη σάρκα για να ικανοποιήσετε τις επιθυμίες της». Αυτά για μελέτη.
Για όσα όμως έγραψες, η μικρή ασθένεια οφείλεται σε υπόλειμμα χολής και σε υπόλειμμα δαιμόνων. Στερέωσε λίγο το λογισμό σου στον εαυτό σου και αν ανακουφισθεί με το θέλημα του Θεού το υπόλειμμα των δαιμόνων, το υπόλειμμα της χολής δεν βλάπτει. Εγώ προσεύχομαι κατά τη δύναμη της δικής μου ασθένειας, για να μη αθετήσει ο Πατέρας μου και ο Θεός μου τα αιτήματα σου, αλλά να σου τα παράσχει πλουσίως και φιλανθρώπως. Δικό του είναι το να δώσει το έλεος, ενώ δικό σου είναι το να προσεύχεσαι και το να μη προσεύχεσαι. Σκέψου βαθιά αυτά που λέγω και προσευχήσου για μένα.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Β,18Γ σελ.2,213. 2,487-489,491,493)