Η μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας
- Γέροντα, γιατί υπερηφανεύομαι εύκολα;
- Για να υπερηφανεύεσαι εύκολα, σημαίνει ότι έχεις μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου. Πιστεύεις ότι κάτι είσαι. Δεν μπορεί να υπερηφανευθή κανείς, αν δεν πιστεύη ότι κάτι είναι. Αφού λοιπόν πιστεύεις ότι είσαι σπουδαία, μετά με το παραμικρό υπερηφανεύεσαι, σαν τους υπερτασικούς πού, μόλις λίγο στενοχωρηθούν, αμέσως ανεβάζουν πίεση.
- Γέροντα, έχει παγώσει πάλι η καρδιά μου. Γιατί φθάνω σ’ αυτήν την κατάσταση;
- Γιατί αφήνεις το κεφάλι σου ξεβίδωτο και παίρνει αέρα το μυαλό σου. Εγώ βάζω τάπα, την βιδώνω, αλλά εσύ την πετάς. Τώρα χρειάζεται να βάλουμε τάπα μεγάλη και να την βιδώσουμε γερά-γερά. Ξέρεις πόσα θα σού έδινε ο Χριστός, αν δεν είχες αυτό το ελάττωμα; Όταν δεν προσέχουμε, έρχεται ο διάβολος ύπουλα, μας τρυπάει το κεφάλι με το σουβλί του, την οίηση, μας το φουσκώνει σαν μπαλόνι και μας σηκώνει στον αέρα.
- Γέροντα, ένας που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, δεν είναι εύκολο να δη το καλό που έχει ο άλλος.
- Έτσι είναι. Αυτός που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, παραμένει μέσα στην αντάρα της υπερηφανείας και δεν έχει ούτε πνευματική υγεία ούτε ορατότητα, οπότε δεν μπορεί να δη τα χαρίσματα του άλλου. Αλλά γιατί να έχη κανείς μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του; Πώς θα έρθουν οι θείες ιδέες, αν δεν πετάξη την δική του μεγάλη ιδέα; Αν πάρη το κατσαβίδι ο Χριστός, λίγο την βιδούλα να στρίψη, μπανταλομάρες1 θα λέμε. Τί ιδέα να έχης λοιπόν για τον εαυτό σου;
Αυτός που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, είναι εκτός του εαυτού του, παράφρων. Χρειάζεται να κατεβή-νά κατεβή, να προσγειωθή, για να βρη τον εαυτό του· αλλιώς θα γυρίζη στα σύννεφα και θα ξοδεύη την βενζίνη στον αέρα!
(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 68-69)
Πρός τούς προσφιλεστάτους ἀδελφούς μας,
τό εὐλογημένο Πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας.
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Καθώς βρισκόμαστε σέ αὐτή τή δύσκολη καί πρωτόγνωρη κατάσταση·
Καθώς εἴμαστε ἀναγκασμένοι ὅλοι μας νά τηρήσουμε τά μέτρα πού ἔχουν ληφθεῖ·
Καθώς δέν ἔχουμε τή δυνατότητα νά συνέλθουμε στίς ἐκκλησιές μας γιά νά προσευχηθοῦμε ὅλοι μαζί. Γιά νά τελέσουμε τή θεία Λειτουργία, τό μυστήριο τῶν μυστηρίων, καί νά κοινωνήσουμε τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου μας·
δέν σᾶς κρύβω ἡ ψυχή μου γεμίζει ἀπό θλίψη καί ἡ σκέψη μου στρέφεται σέ σᾶς, τούς εὐλογημένους χριστιανούς τῆς Μητροπόλεώς μας.
Δέν μπορῶ νά σᾶς δῶ ἀπό κοντά,
νά ἀτενίσω τά πρόσωπά σας.
Δέν μπορῶ νά σᾶς ἀπευθύνω τόν λόγο, λόγο οἰκοδομῆς καί παρακλήσεως, εἴτε προφορικό εἴτε γραπτό.
Ἔτσι κατέληξα νά ἐπικοινωνήσω μαζί σας μέσω τῆς ἱστοσελίδας τῆς Μητροπόλεώς μας.
* * *
Ὅλοι μας, σεῖς οἱ χριστιανοί, οἱ κληρικοί καί ἐφημέριοι τῶν Ἐνοριῶν μας καί ἡ ἐλαχιστότητά μου θλιβόμαστε γιατί βρισκόμαστε μακριά ἀπό τά ἱερά θυσιαστήρια τῶν Ἐκκλησιῶν μας· γιατί δέν μποροῦμε νά ἐκκλησιαστοῦμε· γιατί εἴμαστε ἀναγκασμένοι, Μεγάλη Τεσσαρακοστή, νά μένουμε μακριά ἀπό τό Ποτήριο τῆς Ζωῆς.
Δέν γίνεται ὅμως ἀλλιώτικα. Βρισκόμαστε μπροστά σέ μία πανδημία. Δοκιμάζεται ὁλόκληρος ὁ πλανήτης μας. Φυσικά, καί ἡ χώρα μας.
Μέ κάθε θυσία θά πρέπει νά ἐμποδίσουμε τήν ἐξάπλωση τοῦ φονικοῦ ἰοῦ. Νά προφυλάξουμε τούς ἄλλους καί νά προφυλαχτοῦμε κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι. Ὁ συγχρωτισμός καί ὁ συνωστισμός πολλῶν κατά τούς εἰδικούς εὐνοεῖ τή γρήγορη μετάδοση τοῦ Κορωνοϊοῦ ἀπό τόν ἕνα στόν ἄλλο.
Γι᾽ αὐτό μένουμε στά σπίτια μας. Ἀποφεύγουμε ὅσο μποροῦμε περιττές ἐξόδους. Καί λαμβάνουμε ὅλα τά μέτρα καί τίς προφυλάξεις πού μᾶς συνιστοῦν οἱ ἁρμόδιοι.
* * *
Ὡς χριστιανοί γνωρίζετε ὅτι ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών. Γεμίζει μέ τή θεία Παρουσία Του ὁλόκληρο τόν κόσμο. Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος μᾶς βεβαίωσε ὅτι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι μέσα μας (Λουκ. 17,21) καί «ὅπου εἶναι συναγμένοι δύο ἤ τρεῖς στό ὄνομά μου, ἐκεῖ εἶμαι κι ἐγώ ἀνάμεσά τους» (Ματθ. 18,20). Ἑπομένως εἶναι παρών καί στά σπίτια μας. Ἄς λειτουργήσουμε, λοιπόν, αὐτές τίς δύσκολες ἡμέρες ὡς «κατ᾽ οἶκον ἐκκλησίες»—«Ἐκκλησία μικρά», ὀνομάζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τό χριστιανικό σπίτι.
Τακτική καί θερμή ἡ προσευχή μας. Τό πρωί ἡ ἑωθινή. Τό ἀπόγευμα ἡ Παράκληση τῆς Παναγίας μας ἤ οἱ Χαιρετισμοί. Καί τό βράδυ τό Ἀπόδειπνο. Εἶναι ἡ ὥρα μέ συντριβή καί μετάνοια νά ψάλλουμε τό : «Κύριε τῶν Δυνάμεων, μεθ᾽ ἡμῶν γενοῦ· ἄλλον γάρ ἐκτός σου βοηθόν, ἐν θλίψεσιν οὐκ ἔχομεν. Κύριε τῶν Δυνάμεων, ἐλέησον ἡμᾶς».
Καί στήν προσευχή μας θέση δέν ἔχει μόνο ὁ ἑαυτός μας ἤ τά μέλη τῆς οἰκογένειάς μας. Προσευχόμαστε θερμά γιά ὁλόκληρο τόν κόσμο. Γιά ὅσους ἔχουν ἀρρωστήσει. Γιά ὅσους κατέληξαν ἐξαιτίας τοῦ φονικοῦ ἰοῦ.
Προσευχόμαστε μέ περισσή ἀγάπη καί γιά ὅλους ἐκείνους, γιατρούς, νοσηλευτές, ὑγειονομικούς, ἄνδρες καί γυναῖκες, πού μέ κίνδυνο νά προσβληθοῦν καί οἱ ἴδιοι ἀπό τόν ἰό, ἀγωνίζονται ὑπε-ράνθρωπα γιά νά περιθάλψουν ὅσους ἔχουν νοσήσει.
Ἀδυνατώντας νά λειτουργηθοῦμε στούς Ναούς μας, εἶναι αὐτονόητο ὅτι γιά τήν παρακολούθηση τῆς θείας Λειτουργίας, τῶν Χαι-ρετισμῶν καί κάθε ἄλλης Ἀκολουθίας θά καταφεύγουμε εἴτε στήν τηλεόραση εἴτε στούς δύο Ραδιοφωνικούς Σταθμούς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας.
* * *
Μένοντας στό σπίτι, ἔχουμε χρέος νά διαβάσουμε μέ περισ-σότερη ἄνεση καί προσοχή τήν Ἁγία Γραφή. Νά διαβάσουμε ἰδιαιτέρως τό Ψαλτήρι. Οἱ Ψαλμοί τοῦ Δαβίδ γλυκαίνουν καί παρηγοροῦν τήν καρδιά μας καί αὐξάνουν τήν ἐλπίδα καί τήν ἐμπιστοσύνη μας στόν Θεό Πατέρα μας. Ἀκόμη νά διαβάσουμε καί κάποιο χρισταινικό βιβλίο ἀπό τά πολλά καί ἀξιόλογα πού ὑπάρχουν.
Παραμένοντας στά σπίτια μας, ἄς δώσουμε νόημα καί περιεχόμενο πνευματικό σ᾽ αὐτή τήν παραμονή μας. Δυστυχῶς, οἱ πολλοί ἐθισμένοι σέ μιά ἐξωστρεφῆ καί θορυβώδη ζωή, δυσκολευόμα-στε νά μείνουμε μόνοι. Ἀθυμοῦμε. Ἐκνευριζόμαστε ἤ πέφτουμε σέ κατάθλιψη.
Μακριά ἀπό μᾶς τέτοια συναισθήματα. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς εἶναι ἡ πηγή χαρᾶς καί ἐλπίδας γιά τόν Χριστιανό ἀκόμη καί στίς πιό δύσκολες ὧρες. Ἡ μυστική παρουσία Του μᾶς ἀναπαύει. Καί ἡ ἐπικοινωνία μας, μέσω τῆς προσευχῆς, μαζί Του μᾶς εἰρηνεύει.
Παραμένοντας στό σπίτι πολλοί αἰσθάνονται σάν φυλακισμένοι. Λάθος, καί λάθος μεγάλο! Ὁ Κορωνοϊός μᾶς ἀναγκάζει νά δυναμώσουμε τούς οἰκογενειακούς μας δεσμούς. Νά βιώσουμε τή χα-ρά, τήν ἀγάπη, τήν ὀμορφιά τῆς οἰκογένειάς μας. Ἄς μή χάσουμε, λοιπόν, τήν εὐκαιρία.
Παραμένοντας στό σπίτι ἀσφαλῶς θά ἐνημερωνόμαστε. Προσοχή ὅμως! Μήν κολλήσουμε στό ἀκουστικό τοῦ τηλεφώνου ἤ στό κινητό μας. Μή μᾶς ἀπορροφᾶ ὅλη μέρα καί ὅλη νύχτα ἡ τηλεόραση. Καί μή χανόμαστε στό διαδίκτυο. Ἔτσι, μπερδευόμαστε, ζαλιζόμαστε, ἐκνευριζόμαστε καί ὄχι σπάνια πέφτουμε θύματα παραπληροφόρησης.
* * *
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
«Θαρσεῖτε!» (Ἰω. 16,38). Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου καί ἡ πηγή τῆς ζωῆς καί τῆς ἀθανασίας. Ὡς Χριστιανοί Τοῦ ἀνήκουμε. Εἴτε ζοῦμε εἴτε πεθαίνουμε, ὅπως γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Ρωμ. 14,8).
Εὔχομαι ὁ Κύριος νά εὐλογεῖ ὅλους σας, νά εἰρηνεύει τίς καρδι-ές σας καί νά σᾶς στηρίζει τίς δύσκολες αὐτές ὧρες.
Ἡ δοκιμασία θά παρέλθει. Ὁ Κορωνοϊός μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ θά νικηθεῖ. Οἱ ἐρευνητές θά βροῦν τό ἐμβόλιο πού θά μᾶς προφυ-λάσσει ἀπό τόν φονικό ἰό καί τά ἀναγκαῖα φάρμακα γιά τή θεραπεία αὐτῶν πού νοσοῦν.
Καί ὅλοι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴθε νά συνηδειτοποιήσουμε πόσο ἀδύναμοι εἴμαστε. Νά ταπεινώσουμε τό φρόνημά μας —δέν εἴμαστε ὑπεράνθρωποι!— καί νά ἐμπιστευόμαστε τή ζωή καί τήν ὑγεία μας πρωτίστως στήν ἀγάπη καί τήν πρόνοια τοῦ ζῶντος καί ἀληθινοῦ Θεοῦ.
Μέ πολλή ἐν Χριστῷ πατρική ἀγάπη
Ὁ Ἐπίσκοπός σας
† Ο ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΣΥΜΕΩΝ
Για όσους κρύβουν τον εαυτό τους
Κάποιοι άνθρωποι κρύβουν τις αδυναμίες τους από εκείνους, που τους αγαπούν για να μην αηδιάσουν μαζί τους. Και κρύβουν τον εαυτό τους από εκείνους, που τους επαινούν, για να μην τους επιπλήξουν.
Διπλό λάθος. Πρώτον, δεν γνωρίζουν πως εάν μόνοι τους αποκάλυπταν τις αδυναμίες τους σε εκείνους που τους αγαπούν και τους επαινούν, δεν θα τους αγαπούσαν ή επαινούσαν λιγότερο. Εάν όμως οι άλλοι ανακαλύψουν τις αδυναμίες αυτών, τότε αναπόφευκτα θα έρθει η αποστροφή και ο χλευασμός, που τόσο πολύ τα φοβούνται.
Δεύτερον, ξεχνούν ότι ένα μάτι όλα τα βλέπει, όλα τα ξέρει και όλα τα αποκαλύπτει.
Καλύτερα, λοιπόν να αποκαλύπτεις τις αδυναμίες σου νωρίτερα, παρά να τις αφήνεις να μεγαλώσουν και να φανούν αργότερα. Αφού είναι πιο εύκολο να αντέξεις τη ντροπή στα νιάτα παρά στα γηρατειά.
(Στοχασμοί περί καλού και κακού, Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, σελ. 39).
1,8. «ο και δηλώσας ημίν την υμών αγάπην εν Πνεύματι».
Στον χριστιανό το παν είναι Θεανθρώπινο και τίποτε καθαρά ανθρώπινο. Αυτό ισχύει και για την χριστιανική αγάπη. Αυτή προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα και όλη βρίσκεται στο Άγιο Πνεύμα. Εμείς δίνουμε την καρδιά μας και το Άγιο Πνεύμα δίνει την αγάπη μας. «Η αγάπη του Θεού εκκέχυται εν ταις καρδίαις ημών δια Πνεύματος Αγίου του δοθέντος ημίν». (Ρωμ. 5, 5). Η αγάπη του Θεού δοσμένη διαμέσου των ιερών μυστηρίων και των αγίων αρετών.
Γι’ αυτό η χριστιανική αγάπη είναι μοναδική, κατά πάντα, στον δικό μας ανθρώπινο κόσμο: Όλη είναι άγια, όλη χωρίς πάθος, όλη αθάνατη και αιώνια. Και ο ιερός Χρυσόστομος ευαγγελίζεται. «Η πνευματική όμως αγάπη είναι απ’ όλες ανώτερη, όπως ακριβώς κάποια βασίλισσα που εξουσιάζει τα δικά της. Γιατί τίποτε το γήινο δεν την παράγει, ούτε η συνήθεια, ούτε η ευεργεσία, ούτε η φύση, ούτε ο χρόνος, αλλά κατέρχεται από πάνω, από τον ουρανό. Και γιατί θαυμάζεις, εάν δεν χρειάζεται την ευεργεσία για να υπάρξει, όπου βέβαια ούτε με την κακή μεταχείριση ανατρέπεται;... Στην περίπτωση όμως της πνευματικής φιλίας και αγάπης τίποτε απ’ αυτά δεν υπάρχει. Ούτε ο χρόνος, ούτε τα πολλά ταξίδια, ούτε η κακή μεταχείριση, ούτε η επίκριση (αποδοκιμασία), ούτε ο θυμός, ούτε η ύβρη (βρισιά), ούτε τίποτε άλλο επεισέρχεται, ούτε μπορεί να την διαλύσει» (Ιερού Χρυσοστόμου. Ομιλίαι Α' προς Κολασσαείς).
(Προς Κολασσαείς Επιστολή Αποστόλου Παύλου, Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, σ. 22-23)
Η αναχαίτησις της θαλάσσης
Ποθώντας την ησυχία ο λαμπρότατος φωστήρας της ερήμου όσιος Θεόγνιος ήρθε και κατοίκησε σ’ ένα σπήλαιο κοντά στο κοινόβιο του αγίου Θεοδοσίου, μεταξύ της Βηθλεέμ και της λαύρας του αγίου Σάββα.
Στο σπήλαιο αυτό έζησε ησυχαστική ζωή για λίγο χρονικό διάστημα και, αφού αναδείχθηκε ναός του Αγίου Πνεύματος και θωρακίσθηκε με θεία δύναμι, άρχισε να θεραπεύη θαυματουργικά χρόνιες ασθένειες και να επιτελή πολλά θαύματα.
Όταν η φήμη του απλώθηκε, έχτισε περίλαμπρο κοινόβιο σε προσιτότερο τόπο. Αργότερα χειροτονήθηκε από τον αρχιεπίσκοπο Ιεροσολύμων Ηλία επίσκοπος του Βιτυλίου, μιας παραθαλάσσιας πολίχνης που απέχει 130 χιλιόμετρα από την αγία πόλι. Μολονότι χωρίς τη θέλησί του, ο θείος Θεόγνιος δέχθηκε την επισκοπή και εγκαταστάθηκε στην πολίχνη εκείνη.
Ενώ λοιπόν ζούσε εκεί, η θάλασσα κάποτε υψώθηκε, πλημμύρισε την ξηρά και χτύπησε με άγρια κύματα την πολίχνη, απειλώντας να την ξεθεμελιώση βίαια και να την εξαφανίση. Μάλλον όμως ο Θεός οικονόμησε έτσι τα πράγματα, ώστε οι κάτοικοι να σωφρονιστούν και να φανερωθή η χάρις που είχε αποκτήσει ο όσιος. Γιατί οι κάτοικοι, βλέποντας τα κύματα να υψώνονται σαν βουνά, κατατρόμαξαν και κατέφυγαν στον δίκαιο ικετεύοντας τον να χαλιναγωγήση με τη δύναμι της προσευχής του την ορμή της θαλάσσης.
Ο μεγάλος αγωνιστής της αρετής Θεόγνιος υποχώρησε στις πολλές παρακλήσεις τους, κατέβηκε στην ακρογιαλιά και μπαίνοντας στη θάλασσα στερέωσε ένα σταυρό εκεί που ήταν προηγουμένως τα όρια της, λέγοντας προς αυτήν τα λόγια της Γραφής: «Τάδε λέγει Κύριος• μέχρι του σημείου τούτου ελεύση και ουχ υπερβήση, αλλ’ εν σεαυτή συντριβήσονταί σου τα κύματα».
Αφού έστησε τον σταυρό, γύρισε πίσω. Αμέσως η θάλασσα ξαναγύρισε στα παλαιά της όρια και από τότε όσο κι αν φουρτούνιαζε, μόλις άγγιζε τον σταυρό που είχε στήσει ο όσιος, αναχαιτιζόταν και οπισθοχωρούσε.
(Βίοι οσίων Ιωάννου,…)
(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 121-122)
33. «Αίμα και πυρ και ατμίδα καπνού, α προείδεν Ιωήλ» (ΜΔ).
Ο ωραίος αυτός χριστουγεννιάτικος ύμνος είναι εμπνευσμένος από τη σχετική προφητεία του Ιωήλ: «Δώσω τέρατα εν ουρανώ και επί γης, αίμα και πυρ και ατμίδα καπνού» (γ’ 3) που αναφέρεται στην Ενσάρκωσι. Ο ίδιος ο υμνογράφος, ερμηνεύοντας την προφητεία κάνει την αντιπαράθεσι των στοιχείων: «αίμα την σα ρ κ ω σι ν, πυρ την θ ε ό τ η τ α, ατμίδα δε καπνού το Π ν ε ύ μ α τ ο Ά γ ι ο ν, το επελθόν τη Παρθένω... μέγα το μυστήριον της σης ενανθρωπήσεως, Κύριε, δόξα σοι»
Ολόκληρη η Π. Διαθήκη, όπως είδαμε, είναι γεμάτη από προεικονίσεις και προτυπώσεις της Θεοτόκου και της Ενσαρκώσεως του Θεού. Η Π. Διαθήκη μοιάζει με ένα βιβλίο γεμάτο με «μαγικές εικόνες» που μας προκαλεί να ανακαλύψουμε σ’ αυτές το κρυμμένο πρόσωπο της Θεοτόκου ή του Χριστού. Τα βουνά, τα δάση, η φωτιά, ο καπνός, τα σύννεφα, ο ουρανός, η γη, τα ποτάμια, τα πουλιά, τα δένδρα – όλα, έμψυχα και άψυχα, σε υπέροχους συνδυασμούς και εικόνες προτυπώνουν και προεικονίζουν την μορφή του Χριστού και της Θεομήτορος.
Η προφητεία του Ιωήλ εδώ μιλάει για τα τρία στοιχεία «τέρατα γης» ( = εκπληκτικά σημεία) που συνυπάρχουν στο μυστήριο της Ενσαρκώσεως.
Το Αίμα είναι το δομικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσεως. Εδώ, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι πρόκειται για το πανάχραντο αίμα της Παρθένου Μαρίας. Το αίμα της γυναίκας (του μηνιαίου κύκλου) στην Π. Διαθήκη και σύμφωνα με τις ραββινικές παραδόσεις νομιζόταν ακάθαρτο και δαιμονικό στοιχείο της γυναικείας υπάρξεως, προερχόμενο από τις ανόσιες σχέσεις της Εύας με τον Όφι.
Ο Θεός στο πρόσωπο της Παρθένου αποκαθιστά το αίμα της γυναικός στην τιμή και το σκοπό της δημιουργίας, στη σάρκωσι δηλαδή του Θεανθρώπου, όπως ο ίδιος είχε προαναγγείλη με το «πρωτευαγγέλιο» του Παραδείσου (βλ. σημείωμα αριθ. 6) .
Το γενετήσιο αίμα δεν δόθηκε στη γυναίκα για μολυσμό και κατάρα της ίδιας και του κόσμου, αλλά για την εκπλήρωσι του σκοπού της δημιουργίας και ειδικώτερα για τη σάρκωσι του Θεού. Η αιμάτινη πηγή της γυναίκας είναι η φλέβα της Ζωής και το ποτάμι που ποτίζει τον επίγειο παράδεισο της ανθρωπότητος.
Η φ ω τ ι ά (το πυρ) είναι το δεύτερο στοιχείο της προφητείας. Πρόκειται για το στοιχείο της θεότητος. Τόσο στην Π. Διαθήκη όσο και στο αρχαίο ελληνικό Πάνθεο ο Γιαχβέ ή ο Ζεύς ταυτίζεται με τη φωτιά. Ο Όμηρος ονομάζει συνήθως τον Δία «τερπικέραυνο» (Ιλ. θ' 2 βλ. και Έξοδ. ιθ' 18). Ο Προμηθεύς που κατά την μυθολογία έκλεψε τη φωτιά από τους θεούς (πρβλ. Προμηθεύς Πυρφόρος) τιμωρήθηκε σκληρά από τους θεούς (πρβλ. Προμηθεύς Δεσμώτης). Η αλήθεια όμως είναι ότι η φωτιά ήταν το πρώτο στοιχείο που βοήθησε τον άνθρωπο να σκεφθή τον Θεό. Η φωτιά ήταν το πρώτο στοιχείο που ο άνθρωπος χρησιμοποίησε για την λατρεία του Θεού (στους βωμούς, W. JAEGER, ΠΑΙΔΕΙΑ, Α' σελ. 300).
Στην περίπτωσι της Ενσαρκώσεως έχομε τις εξής διαφορές: Η φωτιά του Θεού κατεβαίνει απ’ τον ουρανό σαν ευλογία και όχι σαν τιμωρία του ανθρώπου (βλ. τα όσα σημειώθηκαν για τη φλεγομένη βάτο) . Ο Θεός όχι μόνο δεν αρνείται να δώση στους ανθρώπους το «πυρ» της θεότητος, αλλά και φροντίζει ο ίδιος να ενωθή η φωτιά της θείας φύσεως με την «βάτο» της ανθρώπινης φύσεως σε μια στενή και αδιάσπαστη ενότητα. Και η ένωσις αυτή τελικά δεν είναι αφορμή κακών για τον άνθρωπο, αλλ΄ αντίθετα, αποδεικνύεται πηγή απελευθερώσεως και σωτηρίας του (πρβλ. Προμηθεύς λυόμενος) !
Η «ατμίς», ο α τ μ ό ς δηλαδή, που προέρχεται από το νερό (υδρατμός = εξατμισμένο νερό) είναι το τρίτο στοιχείο της προφητείας.
Στη Γένεσι βλέπομε ότι η πρώτη ζωή δημιουργείται μέσα στο παρθενικό υγρό στοιχείο (α' 20). Έτσι το «ύδωρ» συνδέεται από την αρχή με τη δημιουργία της ζωής. Στην προτύπωσι, όπως είδαμε, το υδάτινο στοιχείο (ατμίς καπνού) αναφέρεται στο Άγιο Π νεύμα και στη συμβολή του για τη σάρκωσι του Λόγου του Θεού. Το Άγιον Πνεύμα, μέσα στην παρθενική ύπαρξι της Θεοτόκου (πρβλ. «εν τη ερυθρά θαλάσση της απειρογάμου») κυοφορεί και δημιουργεί Εκείνον, που είναι «η ζωή» (Ιω. ιδ' 6) των πάντων. Η πρώτη ζωή προήλθε από το Άγιο Πνεύμα και κυοφορήθηκε μέσα στα παρθενικά ύδατα. Η «Ζωή», δηλαδή ο Θεάνθρωπος Ιησούς προήλθε από το Άγιο Πνεύμα και κυοφορήθηκε μέσα στην παρθενική μήτρα της Θεοτόκου.
Η προφητεία αυτή του Ιωήλ αποτελεί επίσης προτύπωσι της Εκκλησίας, μέσα στην οποία δεσπόζουν τα τρία στοιχεία: το Αίμα του Χριστού, το «πυρ» της Πεντηκοστής και η «ατμίς», (το άγιον Πνεύμα που μεταδίδεται με τα Ι. Μυστήρια).
(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 56-57)
883.ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΩΡΑ ΚΑΙΡΟ.
Στον Αρχία, βασιλιά της Θήβας, ένα βράδυ, ενώ διασκέδαζε με τους φίλους του, ένας αγγελιαφόρος έφερε ένα γράμμα εξαιρετικά επείγον. Εκείνος όμως δεν έδωσε σημασία και το άφησε κατά μέρος λέγοντας: «Αύριον τα σπουδαία γράμματα. Τώρα δεν έχω καιρό». Την επομένη όμως ήταν πολύ αργά, γιατί με το γράμμα τον ειδοποιούσαν για μια συνωμοσία εναντίον του και εκείνος δεν έλαβε τα μέτρα του και έπεσε θύμα.
(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 410)
Δεν αμάρτησες που "δοκίμασες" το φαγητό
Εγώ πάντα νήστευα. Έκανα όπως όλες οι μητέρες που δε θέλουν δυστυχώς να στερούν τα παιδιά τους.
Τα έβαζα να νηστεύουν τρεις μέρες μόνο.
Επίσης, είχα την συνήθεια, όταν έκανα κρέμα, να βάζω το δάχτυλό μου μέσα και να τη γεύομαι.
Κάπου με βασάνιζε αυτό αν ήταν αμαρτία, και το σκεφτόμουνα.
Μία μέρα, το Δεκαπενταύγουστο συγκεκριμένα, είχα ξένους και ντρεπόμουνα να πώ : " Εγώ δεν τρώω, να ετοιμάσω μόνο για σας ".
Έφερα, λοιπόν, μπριζόλες και πατάτες και αναγκάστηκα να φάω μαζί τους.
Πήγα μετά στον Γέροντα και του το είπα. Μου λέει : " Έλα μωρέ που έκανες έτσι και τάχα αμάρτησες.
Απλώς γεύτηκες κάτι για να δεις εάν είναι γλυκό ή αλμυρό.
Για το φαγητό όμως δεν έπρεπε να το κάνεις.
Άλλη φορά να μην το ξανακάνεις ".
[Γερ. 98π.]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.284-285)
Ιεραπόστολος χωρίς να μιλάς
Σε ζηλεύω, μωρέ σε ζηλεύω. Εσύ μπορείς να γίνεις ο μεγαλύτερος ιεραπόστολος μέσα στο μοναστήρι, χωρίς να μιλάς καθόλου. Σιωπηρά θα προσεύχεσαι για όλους. Για όλη την Εκκλησία, για τον κλήρο, για τους μοναχούς. Περνάει κρίση σήμερα η Εκκλησία μας.
Προπαντός να προσεύχεσαι για την πνευματική σου οικογένεια.
Να αφήνεις την καρδιά σου ολάνοιχτη στο Χριστό μας, όλο αγάπη, όλο λατρεία.
Αλλιώς πάει το Πνεύμα του Θεού, έφυγε, όταν αρχίζουν το γιατί τούτο... γιατί εκείνο !
Ω, να ήμουν στα νιάτα σου, να ζω την υπακοή ! Δεν υπάρχει πιο ευτυχία, από το να κάνεις ότι σου λένε και να βυθίζεσαι μέσα στην αγάπη του Θεού.
['Α 52π.]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.281-282)
Η μεταστροφή ενός απίστου
Ανάμεσα στους αγίους μάρτυρες της Εκκλησίας μας συγκαταλέγεται και ο νεομάρτυρας Αχμέτ ( 17ος αι.). Ήταν Τούρκος και καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη. Στο σπίτι του είχε δούλες δύο αιχμάλωτες Ρωσίδες, μια νέα και μια ηλικιωμένη. Και οι δύο ήταν ευσεβείς. Η τελευταία συνήθιζε να πηγαίνει στην εκκλησία σε κάθε γιορτή. Εκεί έπαιρνε αντίδωρο και αγιασμό, κι έφερνε απ’ αυτά και στη νέα. Αλλά κάθε φορά που γινόταν αυτό, ο Αχμέτ ένιωθε να βγαίνει από το στόμα της κοπέλας μια υπέροχη ευωδία.
-Τί είν’ αυτό που τρως, κι ευωδιάζει το στόμα σου; τη ρωτούσε.
-Τίποτα ιδιαίτερο, απαντούσε εκείνη.
-Δεν μπορεί. Κάτι συμβαίνει, επέμενε ο Τούρκος.
-Να τί συμβαίνει, διευκρίνισε η νέα. Συνηθίζω να τρώω ευλογημένο άρτο, που μου φέρνει η γερόντισσα από την εκκλησία των χριστιανών.
Τότε ο Αχμέτ θέλησε από περιέργεια να δει πώς λειτουργούν οι χριστιανοί στις εκκλησίες τους. Ντύθηκε λοιπόν σαν χριστιανός και πήγε στην εκκλησία του Πατριαρχείου, όπου παρακολούθησε τη θεία λειτουργία. Στη διάρκεια της ο Δεσπότης Χριστός επέτρεψε και δεύτερο θαύμα:
Την ώρα που βάδιζε ο ιερέας προς την ωραία πύλη, τον εχριστίδε ο Αχμέτ υψωμένο στον αέρα και ολόφωτο. Φωτεινές ακτίνες έπεφταν από το σώμα του και φώτιζαν τα κεφάλια των χριστιανών. Δεν φώτιζαν όμως το κεφάλι του Αχμέτ.
Συγκλονίστηκε με όσα είδε ο αλλόθρησκος. Τα μάτια της ψυχής του άνοιξαν και πίστεψε χωρίς δισταγμό στον αληθινό Θεό. Ζήτησε από τον ιερέα να τον βαπτίσει. Και αργότερα, στις 3 Μαΐου 1682, ομολόγησε την πίστη του σε μια συνάθροιση μεγιστάνων, οπότε αξιώθηκε να λάβει και το βάπτισμα του μαρτυρίου.
( Θαύματα και Αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία, Ι. Μονή Παρακλήτου, σελ.77-79)