ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΝΟΕΜΒΡ.-ΔΕΚΕΜΒΡ.
π. Νικόλαος (ΧΩΡΙΣ ΡΑΝΤΕΒΟΥ)
Δευτέρα: 12.30-2 μ. & 7-10 μ.μ.
Τρίτη: 12.30-2 μ. & 8.40 - 10 μ.μ.
Τετάρτη: 8.40 - 10 μ.μ.
Πέμπτη: 12.30-2 μ. & 7-10 μ.μ.
Παρασκευή:12.30 -2 μ. & 7-10 μ.μ.
Σάββατο: 12.30-2.30μ. & 7-9.30 μ.μ.
Κυριακή: 8.20-9.30 βράδυ
Διαβάζοντας το βίο της Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας η ψυχή μου συνεκλονίσθη από τη μεταστροφή αυτής της γυναίκας! Έζησε το 344-421μ.χ και για δεκαεπτά χρόνια έκανε άσωτη ζωή. Μια μέρα από περιέργεια βρέθηκε στα Ιεροσόλυμα , στο προσκύνημα του Τιμίου Σταυρού. Είναι συγκλονιστικό ότι προσπάθησε δειλά δειλά να μπει αρκετές φορές στο Ναό της Αναστάσεως αλλά μια δύναμη τη σταματούσε. Όμως η καρδιά της με τη χάρη της Παναγίας αισθάνθηκε μεγάλη μετάνοια και κατάφερε και προσκύνησε τον Τίμιο Σταυρό! Από τότε άλλαξε ζωή και μέχρι σήμερα αποτελεί υπόδειγμα μετάνοιας και ασκήσεως! Η Μαρία η Αιγυπτία όμως είναι μια εκ των πολλών περιπτώσεων όπου βλέπουμε την ευσπλαχνία και τη συγχωρητικότητα του Θεού!
Τη Μ.Τρίτη ακούμε στο τροπάριο της Κασσιανής για μια πόρνη που συναισθανόμενη τη θεότητα του Χριστού, πέφτει στα πόδια του, τα αλείφει με μύρο και Του ζητά να δεχτεί τα δάκρυα της που χύνονται εξαιτίας της αμαρτωλότητας της.
Ποιος δε θυμάται και το ληστή όταν πάνω στο σταυρό την ύστατη ώρα λέει στον Κύριο ‘ Μνήσθητι μου Κύριε όταν έλθης εν τη Βασιλεία Σου’.
Καταγράφω μόνο τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις μετανοίας ανθρώπων των οποίων αν έβλεπε κάποιος πρωτύτερα τα έργα και τις ημέρες τους θα έλεγε με σιγουριά ότι αυτοί οι άνθρωποι θα καούν στην κόλαση, έχοντας φυσικά διασφαλίσει για λογαριασμό του το κλειδί του Παραδείσου αυτοδικαιώνοντας τον εαυτό του! ‘Μα ναι, είμαι ενάρετος, πάω στην εκκλησία, προσεύχομα, κοινωνώ, κάνω και καμία ελεημοσύνη!’ Ξεχνά όμως ότι η αυτοδικαίωση είναι του διαβόλου καθώς κρύβει μέσα της εγωισμό, αλαζονεία και υπερηφάνεια! Και φυσικά γι’αυτόν το ότι κατακρίνει, μνησικακεί, δε συγχωρεί, δεν έχουν σημασία! Ο Κύριος όμως είπε ‘ Δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν’ [ Ματθ.25,34] και οι άσπλαχνοι θα ακούσουν ‘Πορεύεσθε απ’εμού οι κατηραμένοι εις το πυρ το αιώνιον..’
Για κανέναν λοιπόν δεν πρέπει να λέμε αυτός θα σωθεί και αυτός όχι! Μην ξεχνάμε άλλωστε και την περίπτωση του Ιούδα ο οποίος ήταν μαθητής του Χριστού, έκατσε δίπλα του για χρόνια, άκουγε τη διδασκαλία Του, έβλεπε τα θαύματα Του αλλά στο τέλος και Τον πρόδωσε αλλά και δε μετανόησε για την προδοσία του! Ένας άνθρωπος που έζησε δίπλα στο Θεάνθρωπο… τι ειρωνία!
Μια στιγμή μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή. Μια στιγμή μπορεί να σου αλλάξει θέση και να σε βάλει από την κόλαση στον παράδεισο και αντίστροφα! Μπορεί όλη σου τη ζωή να είσαι αμαρτωλός αλλά ένα δάκρυ αληθινής μετανοίας να σου χαρίσει τη Βασιλεία των Ουρανών! Μπορεί όμως και όλη σου τη ζωή να είσαι ενάρετος και καλός χριστιανός αλλά μια χαμένη ευκαιρία ελεημοσύνης και ευσπλαχνίας να σε αφήσει απ’ έξω! Ο Κύριος που εξετάζει νεφρούς και καρδίας μόνο Εκείνος ξέρει ποιοι θα σωθούν! Γι’αυτό ας έχουμε πάντα στο μυαλό μας το δεύτερο μακαρισμό ‘ Μακάριοι οι πενθούντες ότι αυτοί παρακληθήσονται’. Μακάριοι δηλαδή είναι εκείνοι που όχι απλώς λυπούνται αλλά πενθούν για τις δικές τους αμαρτίες αλλά και των άλλων ανθρώπων γιατί αυτοί θα παρηγορηθούν από το Θεό στο μέγιστο βαθμό! (Α>Κ)
Θυμάμαι την πρώτη εβδομάδα που παρουσιάστηκα στο στρατό, στο πρώτο επισκεπτήριο, μου έδωσε η αδερφή μου ένα γράμμα από μια κοπέλα που είχα γνωρίσει στο αποχαιρετιστήριο πάρτυ. Μου έκανε εντύπωση η τόλμη της να μου γράψει για τη ζωή της και για αυτά που αισθάνεται. Μου γνωστοποιούσε τον εαυτό της και από τότε με παρακίνησε να το κάνω κι εγώ αυτό σε όσους αγαπώ. Τους αποκαλύπτω τον εαυτό μου ως ένδειξη αγάπης, τιμής και εμπιστοσύνης! Όταν τα πράγματα στο στρατό ζορίζανε αρκετά έβρισκα μεγάλη παρηγοριά σε αυτά τα γράμματα και ξαναρχόταν το χαμόγελο στα χείλη μου… αργότερα κατάλαβα ότι ο πνευματικός αγώνας, η εκγύμναση της ψυχής είναι κάτι πολύ πιο σκληρό και επίπονο και από τις Ειδικές Δυνάμεις! Εδώ χρειάζεται ένας άλλος έρωτας για να ενισχύει τους στρατιώτες του Χριστού! Ο Θείος Έρωτας! Αυτό το μεγαλειώδες και ανυπέρβλητο συναίσθημα που τοποθετεί ο Κύριος μέσα στις καρδιές μας μέσω του Αγίου Πνεύματος και κάνει όλα τα εμπόδια και τις δυσκολίες χαρά και δοξολογία! Όπως λέει ο Ιωάννης στην α’ επιστολή του ‘ημείς αγαπώμεν αυτόν, ότι αυτός πρώτος ηγάπησεν ημάς’ [ δ’19].
Ήρθε ο Χριστός μας στη γη, αποκαλύφτηκε στους μαθητές Του Πρόσωπο προς πρόσωπο, αλλά θέλησε σε όλους μας να αποκαλυφθεί, να μας γνωστοποιήσει ποιος είναι, γιατί μας αγαπάει τόσο πολύ και θέλει κι εμείς να Τον αγαπήσουμε, αλλιώς πώς θα σωθούμε, πώς θα είμαστε σε κοινωνία μαζί Του; Έτσι, μπορεί να αναλήφθηκε, αλλά μας άφησε μεγάλη παρηγοριά το Πανάγιο Πνεύμα, την Εκκλησία Του και την Αγία Γραφή, μαζί με την Παλαιά τώρα και την Καινή Διαθήκη, το Λόγο του Θεού! Αυτές είναι οι επιστολές του Θείου Έρωτα προς όλους που Τον ποθούν! Όταν διάβασα πρώτη φορά την Καινή Διαθήκη, όταν ρουφούσα την κάθε λέξη της, ένιωθα ότι ο χρόνος έχει σταματήσει, ότι δεν υπάρχει χρόνος, πως ο Χριστός είναι μαζί μου τώρα στο δωμάτιο κι εγώ μαζί Του παντού, από τη Γέννηση ως την Ανάληψη και στη φοβερή ώρα της Κρίσεως και στη Νέα Ιερουσαλήμ… δεν ήθελα να σταματήσει ποτέ η μελέτη! Δεν εστίαζα σε νόμους, εντολές και θαύματα αλλά στην παρουσία του Χριστού και τη γνωριμία μου μαζί Του! Ένιωθα ότι η Καινή Διαθήκη είχε γραφτεί για μένα! Ήταν ένα γράμμα, μια επιστολή από τον Αγαπημένο μου! Και ήθελα κι εγώ να Του γράψω την ερωτική επιστολή με τη ζωή μου μέσα σ’Αυτόν! Όλη μέρα αυτά σκεφτόμουν και έλεγα ‘ Κύριε θέλω να Σε γνωρίσω πιο πολύ’ κι Αυτός δε μου χαλούσε το χατίρι! Με οδήγησε, με τη βοήθεια και του πνευματικού μου, στα πιο ψυχωφελή βιβλία των Πατέρων, να γνωρίσω το δόγμα μας, τί γίνεται στη Θεία Λειτουργία, τη διδασκαλία των νηπτικών πατέρων, τη ζωή των Αδερφών μου και το υπερχείλισμα της αγάπης τους μέσα από τους βίους των Αγίων… και το ένα έφερνε το άλλο και ήμουν τόσο χαρούμενος!
Όσα πιο πολλά γνωρίζεις για το Χριστό, τόσο πιο πολύ Τον αγαπάς! Η Θεολογία είναι η επιστήμη της πνευματικής αγάπης! Νομίζω Θεολογία χωρίς Θείο Έρωτα δε γίνεται! Δεν ήθελα ποτέ να ξεθωριάσει αυτή η σχέση, αυτός ο ζήλος που είχα να μελετώ! Γιατί όσο μελετούσα, γνώριζα το Θεό, τί έπρεπε να κάνω κάθε φορά, το θέλημα Του και έπαιρνα Δύναμη να τηρήσω αυτά που μου έλεγε! Κι όμως… έπεσα σε διάφορες παγίδες… στη συνήθεια, στην έπαρση, ότι εγώ τώρα πια γνωρίζω πολλά, στην έλλειψη χρόνου και στην ενασχόληση μου με άλλα πράγματα. Κι έτσι ήρθε η ραθυμία, το σκοτάδι του νου και η απομάκρυνση σιγά σιγά από το δρόμο Του! Συνειδητοποίησα πόσο καλό μου έκανε η συχνή και τακτική μελέτη, όταν πια η ψυχή μου λιμοκτονούσε! Και αντιλήφθηκα σε βάθος γιατί επιμένουν τόσο πολύ οι Πατέρες μας στο να μελετούμε καθημερινά το Θείο Λόγο, χωρίς αναβολές!
Όπως δεν αναβάλλουμε το φαγητό και το νερό του σώματος και όπως δεν αναβάλλουμε να αναπνέουμε, έτσι δεν πρέπει να παραμελούμε τη μελέτη μας. Αυτή είναι, όπως και η προσευχή, το οξυγόνο μας, η επικοινωνία με τον Αγαπημένο μας, η τροφή και η φροντίδα της ψυχής μας… μια σκάλα προς τον ουρανό!
Εύχομαι να μην το ξεχάσω ποτέ ξανά… (Κ.Β.)
Όταν ο Ιησούς μια μέρα βρισκόταν στο Ναό των Ιεροσολύμων για να διδάξει είδε μια φτωχή χήρα να ρίχνει στο θησαυροφυλάκιο του Ναού δύο λεπτά. Τη θαύμασε και γι’αυτό κάλεσε τους μαθητές του και τους είπε πως αυτή έριξε περισσότερα από όλους αυτούς που ρίχνουν στο θησαυροφυλάκιο γιατί αυτή έριξε από το υστέρημα της ενώ οι άλλοι από το περίσσευμα τους.[ Κατά Μάρκον ιβ’42-44]
Όταν ο πλούσιος νέος ρώτησε το Χριστό τί αγαθό και καλό να κάνει για να έχει ζωή αιώνια Εκείνος του είπε να φυλάσσει τις εντολές Του, να πουλήσει τα υπάρχοντα του, να τα μοιράσει στους φτωχούς και να Τον ακολουθήσει και έτσι θα έχει θησαυρό στον ουρανό. Εκείνος έφυγε λυπημένος γιατί η καρδιά του ήταν προσκολλημένη στα επίγεια αγαθά. [ Κατά Ματθαίον ιθ’16-22]
Αλλά και στους πειρασμούς του Κυρίου βλέπουμε το διάβολο να προσφέρει στο Χριστό όλα τα βασίλεια, τα πλούτη και τη δόξα του κόσμου αν τον προσκυνούσε και τον Κύριο να του απαντά ‘ Κύριον τον Θεόν σου προσκυνήσεις και αυτώ μόνω λατρεύσεις’.[ Κατά Ματθαίον δ’8-10]
Η φιλαργυρία αποτελεί ένα από τα πιο δυνατά και επικίνδυνα, για την ψυχή του ανθρώπου, πάθη. Ο Κύριος είπε ότι είναι πιο εύκολο να περάσει μια καμήλα από την τρύπα της βελόνας παρά να μπει ένας πλούσιος στη Βασιλεία των Ουρανών.[ Κατά Ματθαίον ιθ’23] Στους πολύ ενάρετους βέβαια ο Θεός εμπιστεύεται την παροχή όλων των αγαθών όπως στον Αβραάμ και στον Ιώβ γιατί ξέρει πως θα Τον δοξάσουν!
Πρέπει να αντιμετωπίζουμε και την πτωχεία και τα πλούτη σαν δύο δοκιμασίες στις οποίες καλούμαστε να δώσουμε εξετάσεις για να πάρουμε το εισιτήριο για τον Ουρανό. Αν έχουμε λίγα, να ζούμε ταπεινά και απλά δοξολογώντας το Θεό για τα υπάρχοντα μας και έχοντας εμπιστοσύνη στην Πρόνοια και την Αγάπη Του. Αν έχουμε πολλά να είμαστε πάλι ταπεινοί και ευγνώμονες και να σκεφτόμαστε ότι μας τα εμπιστεύτηκε ο Κύριος για να κάνουμε συνετή διαχείριση, να βοηθήσουμε και άλλους ανθρώπους που έχουν ανάγκες. Να καλλιεργήσουμε δηλαδή τις αρετές της ευσπλαχνίας, της γενναιοδωρίας, της ελεημοσύνης και να μην πέσουμε στο θανάσιμο αμάρτημα της πλεονεξίας. Ας μη γίνουμε αλαζόνες, εγωιστές και καταχραστές του θεϊκού χρήματος!
Ο Κύριος μας έδειξε το δρόμο! Για τον καθένα μας έχει ένα σχέδιο σωτηρίας. Σε εμένα δεν έδωσε πλούτη, σε εσένα έδωσε μεγάλη περιουσία. Κι εγώ κι εσύ έχουμε το ίδιο χρέος… να διαφυλάξουμε την ψυχή μας! Και η πτωχεία και ο πλούτος είναι δύο συνθήκες, δύο στάδια με το ίδιο ζητούμενο… τη σωτηρία της ψυχής μας! Γιατί τελικά αυτός είναι ο μεγαλύτερος πλούτος που έχουμε… η ψυχή μας! Αυτή θα μας οδηγήσει στον Αληθινό και Μοναδικό Θησαυρό, στη Βασιλεία των Ουρανών… στο Χριστό! (Κ.Β.)
Επιστολή 46.- ΣΤΟΝ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΑΘΑΝΑΣΙΟ.Εναντίον των εθνικών.
Πες σ΄ αυτόν που φιλονείκησε μαζί σου και πρεσβεύει τα δόγματα των εθνικών, και σου είπε, ότι το Ευαγγέλιο υπέδειξε μια καινούργια και διαφορετική από την αρχαία συνήθεια ζωή:
Σοφώτατε, φαίνεται πώς αγνοείς, ότι την κακή συνήθεια μόνο μία καινοτομία μπορεί από τη φύση της να την παύσει.
Γι΄ αυτό και ήρθε εδώ ο Δεσπότης του Ευαγγελίου και υπέδειξε μια ζωή που ταιριάζει στον ουρανό. Εάν βέβαια συμβούλευε να επιμείνουμε στα καθιερωμένα, δεν θα υπήρχε ανάγκη να καινοτομήσει.
Εφόσον όμως ήρθε για να επικρίνει αυτά που δεν βρίσκονταν σε σωστή κατάσταση, χρειάζονταν νεώτερα πράγματα, για να διαλυηθεί η κακία που επικρατούσε.
Γιατί δεν ήταν δυνατόν, όσο επικρατούσε αυτή η ακαταστασία, να γίνει η διόρθωση, αλλ΄ είναι ανάγκη αυτός που θέλει να μετακινήσει και να αφανίσει τα κακά, να φέρει τα μη καθιερωμένα και να τα τοποθετήσει στη θέση εκείνων που είχαν επικρατήσει προηγουμένως προς βλάβη.
Ώστε αντίθετα, θα ήταν φυσικό να απορούμε εάν, έχοντας έρθει εδώ για τη μεταβολή της κατάστασης, δεν έδινε τίποτε το καινούργιο στους νόμους.
Γιατί πρέπει και ο νομοθέτης και ο σύμβουλος, λέγοντας αυτά που ωφελούν, να μη υπολογίζει καθόλου αν υπάρχει κάτι καινούργιο στις συμβουλές του.
Γιατί, όπως εκείνον που διδάσκει αυτά που δεν είναι ωφέλιμα αξίζει να τον μισούν, έστω και αν δίνει την εντύπωση ότι ακολουθεί τα έθιμα,
έτσι και εκείνον που διδάσκει τα καλύτερα είναι δίκαιο να τον επικροτούν, έστω και αν συμβουλεύει διαφορετικά από τα καθιερωμένα.
Εάν λοιπόν διαβλέπεις ότι υπάρχει κάποια βλάβη στις εντολές, δείξε την, και αυτήν που υπερτερεί θα σου την παραχωρήσω.
Εάν όμως, ενώ δεν μπορείς να το πεις αυτό, μένεις προσκολλημένος στο έθιμο, σαν κάτι το ισχυρό, δεν κάνεις λάθος, όταν εξαιτίας της ευπρέπειας των καθιερωμένων παραιτείσαι από αυτό που είναι συμφέρον;
Γιατί δεν είναι τρομερό να καινοτομεί κανείς, εάν το μέρος του ωφελίμου βρίσκεται στο καινούργιο.
Γιατί τα βλαβερά και τα μη βλαβερά δεν κρίνονται με τον χρόνο, αλλά εάν στα παλιότερα πράγματα βρεθεί κάποια κακία, και, αντίθετα, στα νεώτερα βρεθεί αρετή.
Συ όμως μοιάζεις να νομίζεις, ότι σ’ αυτόν που από τη νεαρή ηλικία του περνά τον καιρό του στα πορνεία, δεν πρέπει να σπαρεί ο λόγος για τη σωφροσύνη, ούτε στον φονιά ο λόγος για την επιείκεια.
Γιατί, εάν ο καθένας από αυτούς προτιμήσει τη συνήθεια να γίνεται αυτό που πρέπει, σουβλίζει τον εαυτό σου με μύρια κακά.
(ΕΠΕ έργα Ισιδώρου 2,61-63)
173.- ΣΤΟΝ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΘΕΟΔΟΣΙΟ.Γιατί ο Κύριος δάκρυσε μπροστά στον Λάζαρο.
Δάκρυσε, ώ λαμπρό κόσμημα της ευσέβειας! ο Χριστός μπροστά στον Λάζαρο, ορίζοντας κατά κάποιο τρόπο σε μάς,
κυρίως βέβαια μ’ αυτό, όπως και μετα άλλα, κανόνες και όρια για να μη κυριευόμαστε εξαιτίας της λύπης μας από βακχική μανία.
Αυτοί λοιπόν που τον είδαν είπαν «Κοίταξε πόσο τον αγαπούσε».
Επειδή όμως είπες, ότι δεν ταίριαζε σ’ αυτόν που γνώριζε εκ των προτέρων ότι θα αναστηθεί, να δακρύσει
(γιατί όλοι δακρύζουμε για τους νεκρούς, επειδή δεν περιμένουμε ευθύς αμέσως ότι αυτοί θα αναστηθούν),
πρόσεχε αν ο λόγος θα μπορέσει να αγγίξει την αλήθεια. Ήταν φίλος τού Σωτήρα.
Ήταν λοιπόν φίλος αυτού, αυτού που οπωσδήποτε ήταν δίκαιος, γιατί δεν θα αγαπιόταν από την αμόλητη δικαιοσύνη, αν δεν ήταν δίκαιος.
Γιατί ο Χριστός δεν γνώριζε να αγαπά χαριστικά, άλλα με δίκαια κρίση. Επειδή λοιπόν ήταν δίκαιος, και βγήκε ένδοξα απότο στάδιο αυτής της ζωής,
οπωσδήποτε βρισκόταν σε ανάπαυση και τιμή. Αυτόν λοιπόν που επρόκειτο, εξαιτίας της δόξας του, να τον αναστήσει,
αυτόν δάκρυσε, σαν κατά κάποιο τρόπο να έλεγε
«Αυτόν που μπήκε στο λιμάνι της γαλήνης, τον καλώ πάλι να γυρίσει στις τρικυμίες,
και αυτόν που ήδη στεφανώθηκε, τον οδηγώ πάλι στους αγώνες».
(ΕΠΕ έργα Ισιδώρου, 2,265)
287.- ΣΤΟΝ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΘΕΟΔΟΤΟ.Στον αείμνηστο θάνατο του Σωτήρα μας.
Πίστευε ότι η αμαρτία είναι ύλη,
και ο θάνατος φωτιά.
Εκεί λοιπόν που εύρισκε την τροφή του την κατέτρωγε,
στον Χριστό όμως,
επειδή δεν βρήκε τροφή,
εύλογα σβήστηκε,
ή καλύτερα πέθανε.
(ΕΠΕ έργα Ισιδώρου 2, 405)
Επιστολή 123.- ΣΤΟΝ ΚΟΜΗΤΑ ΔΩΡΟΘΕΟ.Εξήγηση του μυστηρίου της θείας ευχαριστίας.
Το καθαρό σεντόνι που απλώνεται κατά τη διακονία των θείων δώρων, είναι η ιερή διακονία του Ιωσήφ από την Αριμαθαία.
Όπως δηλαδή εκείνος τύλιξε το σώμα του Κυρίου με σεντόνι και το παρέδωσε στον τάφο,
μέσω του οποίου καρπώθηκε όλο το γένος μας την ανάσταση, έτσι και εμείς, αγιάζοντας τον άρτο της προθέσεως πάνω σε σεντόνι,
πιστεύουμε χωρίς καμιά αμφιβολία, ότι είναι σώμα του Χριστού, το οποίο πηγάζει για μας εκείνη την αφθαρσία,
που μας χάρισε ο Σωτήρας Ιησούς, που κηδεύθηκε βέβαια από τον Ιωσήφ, αλλά αναστήθηκε από τους νεκρούς.
Επιστολή 228.- ΣΤΟΝ ΚΟΜΗ ΣΩΡΑΝΝΟ.Για τη θεία κοινωνία.
Η μετάληψη των θείων μυστηρίων ονομάζεται κοινωνία,
επειδή μας χαρίζει την ένωσή μας με τον Χριστό και μας καθιστά κοινωνούς της βασιλείας του.
(ΕΠΕ έργα Ισιδώρου τόμος 1, 145. 1,237)
Επιστολή 22. ΣΤΟΝ ΖΩΣΙΜΟ. Για την ιερωσύνη.
Κάποιοι λένε ότι επιθυμείς την ιερωσύνη, που είναι απλησίαστη για τους πολλούς, ιδιαίτερα όμως για σένα.
Ή λοιπόν διόρθωσε τη ζωή σου, ή κρατήσου μακριά από την επιθυμία των θείων ανακτόρων, που είναι απλησίαστα για σένα.
29.- ΣΤΟΝ ΛΟΥΚΙΟ, ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟ ΤΟΥ ΠΗΛΟΥΣΙΟΥ. Προς όσους είναι άρρωστοι από τη φιλαργυρία.
Αν οι διάκονοι του ιερού θυσιαστηρίου είναι τα μάτια του επισκόπου, και εσύ, κατά παραχώρηση του Θεού, είσαι ο αρχηγός τους, οφείλεις να είσαι ολόκληρος οφθαλμός, σαν τις πολυόμματες αγγελικές υπάρξεις (επειδή μιμείσαι εκείνες ως προς την εγγύτητά τους προς τον Θεό, όχι με τη ζωή σου, όπως μαθαίνω, αλλά μόνο με το λειτούργημα σου),
και να μη σκοτίζεις με φαύλα έργα τη σεβαστή εκείνη συνοδεία και χορεία, ούτε τον επίσκοπό σου, που σε εμπιστεύεται χωρίς κρίση, ούτε να λερώνεις το θείο βήμα με την πλεονεξία, συγκεντρώνοντας χρήματα για τον εαυτό σου από τις χειροτονίες. Γιατί ο Κύριος έδιωξε με το μαστίγιο από το ναό εκείνους που πουλούσαν περιστέρια.
Για να μη διωχθείς λοιπόν και συ μαζί με εκείνους, σταμάτησε να πλουτίζεις μ’ αυτό τον τρόπο και να ετοιμάζεις καύσιμη ύλη για τη μελλοντική φωτιά.
32.- ΣΤΟΝ ΔΟΣΙΘΕΟ. Ότι ο ιερέας πρέπει να είναι λυχνάρι που φωτίζει.
Ο Θεός ανάβει σαν λυχνάρι τον ιερέα και τον τοποθετεί αξίωμά του σαν σε λυχνοστάτη,
για να ακτινοβολεί και να φωτίζει την Εκκλησία και με τους λόγους της αλήθειας και με τις πράξεις, που είναι απαλλαγμένες από το σκοτάδι, ώστε βλέποντας οι άνθρωποι τις ακτίνες του ζωογόνου φωτός, να κατευθύνονται προς εκείνες και να δοξάζουν τον Πατέρα των φώτων. Έχεις λοιπόν σύντομη την απάντηση στις ερωτήσεις σου.
44.-ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΜΩΥΣΗ. Προς ιερείς που παραμελούν τη φροντίδα των φτωχών.
Δεν πρέπει να μοιράζονται οι τροφές των φτωχών χωρίς έλεγχο, αλλ’ εκείνος που ορίσθηκε να τις διαχειρίζεται θα πρέπει να πιστεύει απόλυτα, ότι εάν κάτι ξοδεύεται παραπάνω από όσο πρέπει, γίνεται υπεύθυνος του αμαρτήματος της ιεροσυλίας.
Ο ιερέας να είναι ολόκληρος ένα μάτι που βλέπει τα πάντα και δεν παραβλέπει τίποτε, αφού, αν κάτι ξεφύγει από την προσοχή του, δεν ταλαιπωρεί μόνον εκείνον, αλλά πολλές φορές μαζί με εκείνον και ολόκληρη την Εκκλησία.
319.- ΣΤΟΝ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΔΩΡΟΘΕΟ. Για το γέλιο.
Αν ο ιερέας, που ονομάστηκε εικόνα του ποιμνίου και φως της Εκκλησίας, είναι τέτοιος στην πραγματικότητα,
τότε είναι ανάγκη στην ηθική του συμπεριφορά να αντανακλάται και το ποίμνιό του, όπως η σφραγίδα στο κερί.
Αν θέλεις λοιπόν να είσαι φως, να μισείς τις αστειότητες και να αποφεύγεις τη συμπεριφορά που προξενεί γέλια,
για να μη μάθεις σε πολλούς να ατακτούν. Γιατί «ο ιερέας είναι άγγελος του Κυρίου του Παντοκράτορα», και ο άγγελος δεν γνωρίζει το γέλιο, γιατί υπηρετεί τον Θεό με φόβο.
11.- ΣΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΟ, ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΕΓΙΝΕ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ. Ότι είναι αισχρό, εκείνος που θέλει να διοικεί τους υπηκόους του, να μη μπορεί να εξουσιάζει τον εαυτό του
Γνώριζε, εντιμότατε, ότι σ’ ολόκληρη βέβαια τη ζωή, ιδιαίτερα μάλιστα τώρα που ανέβηκες στα ύψη αυτής που φαίνεται βέβαια εξουσία, είναι όμως λειτούργημα, ότι πρέπει, για να είσαι δίκαιος,
να κόψεις τις επιθυμίες σου, ώστε να μην υποχωρείς σε κανένα από τους διεφθαρμένους υπηκόους σου.
Γιατί είναι αισχρότατο, εάν, θέλοντας να διατάσσεις τους υπηκόους σου, συλληφθείς να μη μπορείς να διοικήσεις ούτε τον εαυτό σου.
26.- ΣΤΟΝ ΔΙΑΚΟΝΟ ΩΡΙΩΝΑ. Για την αγάπη των δασκάλων.
Οι μαθητές πρέπει να αγαπούν τους πραγματικούς δασκάλους τους σαν πατέρες, και να τους φοβούνται σαν άρχοντες,
και ούτε εξαιτίας της αγάπης να καταργούν τον φόβο, ούτε εξαιτίας του φόβου να επισκιάζουν την αγάπη
200.- ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ. Ότι από τους επίγειους επιτρόπους αυτός που έχει τιμηθεί με την ιερωσύνη είναι κυριότερος από εκείνον που φορεί την αλουργίδα
Κυριότερος βέβαια από τους επίγειους επιτρόπους είναι αυτός που έχει τιμηθεί με την ιερωσύνη, και όχι εκείνος που φορεί την αλουργίδα. Γιατί ο ένας εξουσιάζει ψυχές, ενώ ο δεύτερος σώματα. Εάν όμως, αγνοώντας την αξία του, ή καλύτερα το λειτούργημα του, δεν δείχνει καμιά φροντίδα για τις ψυχές, αλλά φροντίζει τους τοίχους και τους κίονες, και επιδίδεται στην απόλαυση και στην οικειοποίηση χρημάτων, εξευτελίζει τον εαυτό του και όχι την ιερωσύνη. Αλλά οι περισσότεροι από τους ανόητους, ενώ πρέπει να εκθειάζουν την ιερωσύνη και να κατηγορούν αυτόν, αυτοί, αντίθετα, στρέφουν όλη την κατηγορία τους στην ιερωσύνη.
41.- ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ. Ότι πρέπει να αναμειγνύει κανείς στην ευφυΐα την ευσέβεια, και στη δεινότητα των λόγων την ήπια συμπεριφορά.
Κάποιοι που σε θαυμάζουν για την οξύτητα του νου σου και την ευφράδειά σου, σε κατηγορούν ως φιλόνικον και δυσκολοπλησίαστον και δύσκολον.
Γιατί πρέπει στους κατώτερους να δείχνεις συγκατάβαση, χωρίς να ενδίδεις στους ανώτερους.
Εάν λοιπόν αυτό έτσι είναι, μην ατιμάζεις την άριστη παιδεία σου με την τραχύτητα του τρόπου σου, αλλά να αναμιγνύεις στην ευφυΐα την ευσέβεια, και στη δεινότητα των λόγων σου την ήπια συμπεριφορά, για να είσαι και από τις δύο πλευρές υπέροχος.
42.- ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ. Για το ποιος πρέπει να είναι ο σοφός στο λόγο.
Σοφό στον λόγο εγώ τουλάχιστον θα θεωρούσα εκείνον που μπορεί να παρουσιάσει με σαφήνεια αυτό που έχει στη σκέψη του, και όχι αυτόν που και τα σαφή τα συσκοτίζει με πάνσοφες και ψηλές λέξεις. Γιατί ο πρώτος το κρυφό το φέρνει στο φως, ενώ ο άλλος και αυτό που είναι σε όλους φανερό, το κρύβει στο σκοτάδι. Γι’ αυτό και εκείνος βέβαια, επειδή επιθυμεί την ωφέλεια των ακροατών του, είναι ονομαστός, ενώ αυτός, επειδή αποβλέπει στη δική του δόξα, μένει χωρίς βραβείο.
(ΕΠΕ έργα Ισιδώρου κατα σειρά τα κείμενα τόμοι,σελιδα: 1,49. 1,55. 1,57. 1,67. 1,173. 1,303, 2,29. 2,41. 2,295. 3,61. 3,61)
Επιστολή 10.-ΣΤΟΝ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟ ΕΥΣΕΒΙΟ. Ότι δεν υπάρχει τίποτε μεγαλύτερο από την αγάπη. Και απόδειξη είναι τα ζευγάρια των αδελφών.
Τίποτε δεν είναι τόσο αγαπητό στον Θεό, όσο η αγάπη,
εξαιτίας της οποίας έγινε άνθρωπος και έδειξε υπακοή μέχρι θανάτου.
Για τον λόγο αυτό και οι πρώτοι μαθητές που κάλεσε ήταν δύο αδέλφια,
δείχνοντας έτσι από την αρχή ο πάνσοφος Σωτήρας, ότι θέλει όλοι οι μαθητές του να συνδέονται μεταξύ τους με αδελφική αγάπη.
Ας μη θεωρούμε λοιπόν τίποτε προτιμότερο από την αγάπη, η οποία συνδέει τα πάντα μεταξύ τους και τα κρατάει σε ομόνοια,
που είναι για το συμφέρον τους (ΕΠΕ., έργα Ισιδώρου, τόμος 1, 35-7).
Επιστολή 148.- ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ. Ότι ο λόγος αυτών που ζουν ενάρετα θεωρείται από όλους πιο αξιόπιστος από τον όρκο.
Ο λόγος αυτών που ζουν ορθά, θαυμάσιε, θεωρείται πιο αξιόπιστος από τον όρκο από όλους εκείνους που τον ακούν,
ενώ το να θέλει κανείς να αγαπάται πάρα πολύ, γεννιέται από το να θέλει να αγαπά ο ίδιος.
Επομένως, εάν θέλουμε να μας πιστεύουν, ας ζούμε ορθά,
και αν θέλουμε να αγαπιόμαστε, να αγαπάμε (ΕΠΕ., έργα Ισιδώρου, τόμος 2, 233).
Έπειτα είναι και η φαντασία, η μια από τις πέντε δυνάμεις της ψυχής.
Και η φαντασία θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα είδος εικόνας, αφού και τα δύο είναι ομοιώματα.
Άρα η εικόνα δεν είναι άχρηστη, αφού μοιάζει τη φαντασία. Και αν είναι άχρηστη η προηγούμενη, πολύ περισσότερο και η επόμενη,
η οποία υπάρχει στη φύση χωρίς νόημα. Και εάν είναι ανώφελη, ανώφελες είναι και οι αντίστοιχες με αυτήν, αίσθηση, φαντασία, σκέψη, νους.
Έτσι ερμηνεύοντας τα φυσικά φαινόμενα ο λόγος, με θεωρία περισσότερο αλληγορική, ανακηρύσσει ανόητον αυτόν που περιφρονεί την εικόνα,
δηλαδή τη φαντασία. Εγώ πάντως θαυμάζω και με άλλον τρόπο τη φαντασία.
Γιατί λένε μερικοί, πώς κάποια γυναίκα, που κατά την ώρα της σύλληψης φαντάστηκε έναν Αιθίοπα, γέννησε Αιθίοπα.
Τέτοιο είναι και το παράδειγμα του πατριάρχη Ιακώβ με το ξεφλούδισμα των ράβδων,
από την εξωτερική εμφάνιση των οποίων έπαιρναν το λευκό χρώμα και τα αρνιά που γεννιούνταν (Γένεση 30,37),
και, τί θαυμαστό πράγμα αλήθεια, η προβαλλόμενη εικόνα στη φαντασία, έφερε αποτέλεσμα πραγματικής ενέργειας.
(ΕΠΕ, Φιλοκαλία, έργα Θεοδώρου Στουδίτη, τόμος 3,σελ. 425)