Να προσευχόμαστε από φιλότιμο

- Γέροντα, με τόση κούραση που έχετε, πώς μπορείτε και προσεύχεσθε;
- Εμένα η προσευχή με ξεκουράζει. Και έχω δει ότι μόνον η προσευχή
ξεκουράζει πραγματικά τον άνθρωπο. Όταν γίνεται με την καρδιά,
διώχνει και την κούραση και τον ύπνο και την πείνα, γιατί θερμαίνεται
η ψυχή, και ύστερα δεν θέλεις ούτε να κοιμηθείς ούτε να φας.
Ζεις σε μια υπερφυσική κατάσταση και τρέφεσαι διαφορετικά,
σε τρέφουν τα πνευματικά.

- Γέροντα, δεν έχω αγάπη για την προσευχή.
- Δεν έχει θερμανθεί ακόμη η καρδιά σου και η προσευχή δεν γίνεται από μέσα,
τα κάνεις όλα από μια πειθαρχία, ξερά. Πώς ξεκινάς την προσευχή σου;
- Αρχίζω, Γέροντα, με την σκέψη ότι πρέπει να προσεύχομαι για μένα και για όλους.
- Α, παράξενος άνθρωπος είσαι! Εσύ πας με ένα «πρέπει»,
«πρέπει να προσεύχομαι, πρέπει να κάνω πνευματικά, πρέπει, πρέπει...»,
και ζορίζεσαι. Καλό είναι που υπάρχει μέσα σου αυτή η δύναμη,
αλλά να ξεκινάς με έναν ταπεινό λογισμό, με έναν πόνο.
Να δουλέψει, να πονέσει η καρδιά, και τότε δεν θα ζορίζεσαι,
θα νιώθεις χαρά, θα υπάρχη μέσα σου μια εσωτερική αγαλλίαση.
- Γέροντα, νιώθω ένα σφίξιμο, δεν υπάρχει μέσα μου πνευματικό φτερούγισμα.
- Χαίρεσαι, όταν προσεύχεσαι; Γιατί νομίζω ότι ζορίζεσαι λίγο.
Πηγαίνεις με φιλότιμο να κάνεις κάτι, αλλά, χωρίς να το καταλαβαίνεις,
μπαίνει και λίγος εγωισμός. «Να κάνω τόσες μετάνοιες, λες, να κάνω
τόσα κομποσκοίνια, να αυξήσω τις μετάνοιες, να αυξήσω τα κομποσχοίνια».
Και αυτό όχι για την αγάπη του Χριστού
ή για κάποιον που έχει ανάγκη, αλλά για να κάνεις πολλά, να αγιάσεις.
Δεν λες δηλαδή ταπεινά: «αφού ο Θεός είπε "άγιοι γίνεσθε”, θα κάνω
κι εγώ ό,τι μπορώ», αλλά πας με μια ξερή λογική: «πρέπει να αγιάσω».
- Γέροντα, πώς να σφίξω τον εαυτό μου στην προσευχή;
- Γιατί να σφίξης τον εαυτό σου στην προσευχή και να μην προσεύχεσαι από φιλότιμο;
- Πώς θα γίνη αυτό, Γέροντα;
- Αν σκεφτείς τις ευεργεσίες του Θεού, θα σκεφτείς και τον Θεό, τον Ευεργέτη σου,
και θα συναισθανθείς την αχαριστία σου κα την αμαρτωλότητα σου
και θα ζητήσης το έλεός Του. Όταν νιώσει κανείς τις μεγάλες ευλογίες του Θεού,
δυναμώνει, θερμαίνεται η καρδιά, και φθάνει και στην αδιάλειπτη προσευχή.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, "Περί προσευχής", εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, σσ. 56-57)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 14

Στίχ. 15-24. Η παραβολή του μεγάλου δείπνου.
14.23 καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον, ῎Εξελθε(1) εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ
φραγμοὺς(2) καὶ ἀνάγκασον(3) εἰσελθεῖν, ἵνα γεμισθῇ ὁ οἶκος μου(4)·
23 Είπε πάλι ο κύριος στο δούλο: “πήγαινε έξω από την πόλη στους δρόμους
και στα μονοπάτια κι ανάγκασέ τους να έρθουν, για να γεμίσει το σπίτι μου·
(1) Έξω από την πόλη πλέον, έξω από την Ιερουσαλήμ (δ). «Δες εδώ, σε παρακαλώ,
την κλήση των εθνών, που μπήκαν μέσω της πίστης, μετά από τους εξ’ αίματος
Ισραηλίτες. Διότι ανέκαθεν μεν ήταν οι εθνικοί αγροίκοι στη σκέψη,
άγριοι στο νου και κατά κάποιο τρόπο έξω από την πόλη, επειδή δεν ζούσαν
κάτω από τον καλό νόμο, αλλά μάλλον σαν κτήνη και με πολλή έλλειψη λογικής·
εκεί λοιπόν και στους δρόμους έξω από την πόλη και στους φραγμούς που είναι
στους αγρούς στάλθηκε αυτός που καλούσε στο δείπνο» (Κ).
(2) Οι φράχτες που περικλείουν τις ιδιοκτησίες στην ύπαιθρο,
γύρω από τους οποίους μαζεύονται οι περιπλανώμενοι (g).
(3) «Διέταξε να αναγκάσουν τους εθνικούς, όχι με την έννοια ότι παραγγέλλει
να τους ασκήσουν βία» (Ζ). «Η λέξη λοιπόν [ανάγκασε] εμφανίζει την κλήση
ως έργο δύναμης που αρμόζει στο Θεό. Διότι έπρεπε, ναι έπρεπε, επειδή
οι εθνικοί ήταν υποδουλωμένοι στην ανυπόφορη πλεονεξία… και κατά κάποιο
τρόπο ήταν δεμένοι με τις αδιάσπαστες αλυσίδες των αμαρτημάτων τους
και δεν γνώριζαν καθόλου αυτόν που είναι από τη φύση του και αληθινά Θεός,
χρειάζονταν εντονότερη πρόσκληση που έμοιαζε με εξαναγκασμό,
για να μπορέσουν να αναβλέψουν προς το Θεό… και να απομακρυνθούν από την
αρχαία απάτη» (Κ). «Για να μάθουμε λοιπόν, ότι είναι θαύμα μεγάλης δύναμης
του Θεού το να πιστέψουν τα έθνη, που είχαν τόσο μεγάλη έλλειψη γνώσης,
για αυτό είπε, Ανάγκασε… και θέλοντας να δηλώσει το παράδοξο της μεταβολής τους,
ονόμασε το πράγμα ανάγκη» (Θφ). Το ανάγκασε αναφέρεται σε ανθρώπους
που θέλουν μεν να μπουν, διστάζουν όμως από φυσική δειλία και φοβούνται
μήπως διωχτούν. Ο κύριος προβλέπει τους δισταγμούς αυτούς και προτρέπει
τον δούλο να παρακινήσει αυτούς να προσέλθουν (g).
Ανάγκασε αυτούς με την πειθώ. Ένας και μόνο δούλος, πώς θα ήταν δυνατόν
να χρησιμοποιήσει βία και πώς θα ήταν δυνατόν οι αρνούμενοι, που ήταν πολλοί,
να εξαναγκαστούν στο να μπουν. Δες το «παρεβιάσαντο» στο Λουκ. κδ 29
και Πράξ. ιστ 15. Το χωρίο δεν αμνηστεύει τους θρησκευτικούς διωγμούς.
Υποδηλώνοντας, ότι φυσική βία δεν επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί, μάλλον
καταδικάζει αυτούς (p). Ανάγκασε αυτούς με την πειθώ των επιχειρημάτων.
Διότι στην περίπτωση των ανθρώπων αυτών παρίστατο ανάγκη να πειστούν
αυτοί ότι η πρόσκληση ήταν ειλικρινής και δεν αποτελούσε ειρωνεία ή χλεύη.
Θα είναι αυτοί δειλοί και ταπεινοί και δύσκολα θα πειστούν, ότι αυτοί
οι περιπλανώμενοι και ανάξιοι θα είναι ευπρόσδεκτοι σε μεγάλο και ηγεμονικό δείπνο.
(4) Ούτε η φύση ούτε η χάρη ανέχονται το κενό (b).
«Θέλει λοιπόν όλοι να μπουν εξαιτίας του άπειρου πλούτου της αγαθότητός του» (Ζ).
Η οικία του Χριστού αν και ευρύχωρη και μεγάλη, τελικά θα γεμίσει.
Θα γίνει όμως αυτό, όταν ο αριθμός των εκλεκτών συμπληρωθεί και όταν όλοι
όσοι του δόθηκαν, οδηγηθούν σε αυτόν.

Η αγάπη είναι το δυνατότερο όπλο που υπάρχει! (Γέροντος Θαδδαίου της Βιτόβνιτσα)

Η αγάπη είναι το δυνατότερο όπλο που υπάρχει. Δεν υπάρχουν δυνάμεις και όπλα τέτοια που να μπορούν να εναντιωθούν στην αγάπη. Τα πάντα υποχωρούν μπροστά στην αγάπη.

Βλέπετε, οι άγγελοι δεν υποδουλώνονται από τα πράγματα, όπως εμείς που πέσαμε. Εμείς που πέσαμε, όπως και τα πνεύματα που έπεσαν, υποδουλωνόμαστε από τα πράγματα, τα αντικείμενα, τα κτιστά. Τα αγγελικά τάγματα όχι. Και εκείνοι που ενώνονται με την καρδιά τους, με όλο τους το είναι με τον Κύριο δεν υποδουλώνονται από οτιδήποτε αυτού του κόσμου. Τίποτα δεν μπορεί να τους σκλαβώσει. Η καρδιά τους δεν μπορεί να υποδουλωθεί. Είναι πλήρεις, πλήρεις Χάριτος του Θεού, ενωμένοι με τον Κύριο και γι’ αυτό αγαπούν τα πάντα εν Κυρίω. Είναι απίστευτο πως τότε αισθανόμαστε ότι όλοι είναι αδέλφια μας, είτε είναι καλοί είτε όχι. Όλοι είναι αδέλφια μας και το μόνο που μας δυσαρεστεί είναι ότι οι σκέψεις τους εναντιώνονται στην αγάπη, εναντιώνονται στο καλό. Αυτό που τους εμποδίζει και τους απομακρύνει από μας.

(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς. Οσίου Ιουστίνου Πόποβιτς. Γέροντος Θαδδαίου της Βιτόβνιτσα, Περί αγάπης λόγοι, εκδ. Παρρησία, Αθήνα 2016)

«Άρχισε να τους αποστέλλει δύο δύο» (Μαρκ. 6:7)

Ένας τυφλός κι ένας παράλυτος σκόνταψαν ο ένας πάνω στον άλλο μέσα στο δάσος. Ο τυφλός είπε: «Χάθηκα και δεν μπορώ να βρω το δρόμο μου, γιατί δε βλέπω». Ο παράλυτος είπε: «Δεν μπορώ να πάω πουθενά, γιατί δεν μπορώ αν περπατήσω». Καθώς συνέχισαν να μιλούν απελπισμένοι, ο παράλυτος αναφώνησε ξαφνικά: «Το βρήκα! Το βρήκα! Εσύ θα με σηκώσεις στους ώμους σου, κι εγώ θα σου λέω που να πηγαίνουμε». Έτσι, οι δύο μαζί κατάφεραν να βγουν από το δάσος.
Είμαστε όλοι μας σαν τους δύο ανθρώπους που είχαν χαθεί στο δάσος. Χρειαζόμαστε ο ένας τη βοήθεια του άλλου. Οι πιέσεις του κόσμου, οι απογοητεύσεις της ζωής και η αμαρτία που εμπλέκεται σ’ αυτήν συχνά μας καταβάλλουν. Χρειαζόμαστε βοήθεια! Γι’ αυτό, ο Θεός δε μας άφησε μόνους, αλλά μας έκανε μέλη μιας μεγάλης οικογένειας, της εκκλησίας Του. Ο καθένας μας έχει κάποιο χάρισμα, ένα ταλέντο να χρησιμοποιήσει για την οικοδομή του σώματος του Χριστού και για τη διάδοση του ευαγγελίου Του. Κανένας δεν μπορεί να τα κάνει όλα μόνος του. Μαζί όμως μπορούμε να κάνουμε πολλά, και ο Κύριος να δώσει τη δική Του καρποφορία!

«Η σοφία ζωοποιεί όσους την κατέχουν. Αυτή είναι η ωφέλεια για εκείνους που τη γνωρίζουν» (Εκκλησιαστής 7:12)

- Για τον κόσμο είσαι απλά ένα άτομο. Αλλά για ένα άτομο μπορείς να γίνεις ο κόσμος ολόκληρος.
- Είμαι μια πένα στο χέρι του Θεού με το οποίο γράφει ένα γράμμα στον κόσμο.
- Ευτυχέστεροι άνθρωποι δεν είναι κατ’ ανάγκη εκείνοι που έχουν τα καλύτερα απ’ όλα τα πράγματα, αλλά εκείνοι που κάνουν καλύτερη χρήση όλων των πραγμάτων που διαθέτουν,
- Αν θέλεις πραγματικά να κάνεις κάτι, θα βρεις τον τρόπο να το κάνεις, Αν δε θέλεις να το κάνεις, θα βρεις πολύ εύκολα μια δικαιολογία για να μην το κάνεις.
- Τα δύο δυσκολότερα πράγματα που μπορείς να διαχειριστείς σωστά στη ζωή σου είναι η αποτυχία και η επιτυχία.
- Η ευγενική ομιλία δεν τραυματίζει τη γλώσσα σου.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

532. Αντί του δένδρού της ζωής υπάρχει ο «Άρτος ο Ζων». Αντί του καρπού του δένδρου της γνώσεως, υπάρχει ο ζωοποιός αυτός Άρτος. Τότε, είχε λεχθή: «Οὐ φάγεσθε ἀπ' αὐτοῦ οὐδὲ μὴ ἅψησθε αὐτοῦ, ἵνα μὴ ἀποθάνητε» (Γεν. γ’ 3). Τώρα λέγεται: «ἐάν τις φάγῃ ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου, ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα» (Ιω. στ’ 51-58). Τότε, ο Αδάμ και η Εύα πίστευσαν στον Πειραστή και βρήκαν τον θάνατο. Τώρα, αντίθετα, ποιστεύουμε στα λόγια του Κυρίου: «τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου… τοῦτο ἐστι τὸ αἷμά μου» (Ματθ. κστ’ 26, 28) και παίρνουμε νέα ζωή. Σηκωνόμαστε από την ίδια κατεύθυνσι που πέσαμε. Πέσαμε με την απιστία του Θεού, ενωθήκαμε με τον πατέρα του ψεύδους και του θανάτου. Τώρα, συνδεθήκαμε με τον Θεό και Σωτήρα μας, με την Αυτοαλήθεια, και βρήκαμε τη ζωή την αληθινή.

533. Τώρα, ακόμη, στεκόμαστε και πέφτουμε. Αλλά ελπίζουμε ότι κάποτε δεν θα πέφτουμε πλέον, θα είμαστε φθασμένοι σε σημείο που η πτώσις θα είναι αδύνατο να συμβή. Οι Άγγελοι το έχουν επιτύχει αυτό. Είναι πλέον άτρωτοι από το κακό. Και ο πιστός λοιπόν μπορεί να φθάση σ’ αυτό το σημείο. Στο μεταξύ, μάχεται την αμαρτία και ελπίζει ότι θα έλθη η ημέρα της τελικής νίκης κατεπάνω στην αμαρτία και τον θάνατο, τον υιό της αμαρτίας, όπως τον ονομάζει ο ιερός Χρυσόστομος. «Ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος» (Α’ Κορ. ιε’ 26).

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 221-222)

529. Σε τι συνίσταται η ζωή του αληθινού χριστιανού; Στο να μην έχη τίποτε πιο ακριβό και αγαπημένο η καρδιά του από τον Χριστό, στο να είναι στραμμένη εξ ολοκλήρου προς τον Κύριο, αδιαφορώντας για τα γήινα θέλγητρα.

530. Παρά το ότι ο Θεός γνωρίζει όλες τις ανάγκες μας, η προσευχή μας είναι αναγκαία για την εξάγνισι και τον φωτισμό της ψυχής μας. Το να βρίσκεται κανείς στη λιακάδα, κάνει καλό: απολαμβάνει φως και ζεστασιά. Κατά τον ίδιο τρόπο, όταν προσευχώμαστε ενώπιον του Θεού, του πνευματικού μας Ηλίου, θερμαινόμαστε και φωτιζόμαστε.

531. Δεν παίρνει κάποιος από τον Θεό ό,τι του ζητεί, αν δεν απαλλάχθηκε από τη βδελυρά ειδωλολατρία: την προσκόλλησι στα υλικά. Προσεύχεται στον αληθινό Θεό, αλλά υπηρετεί τα είδωλα, τα γήινα αγαθά. «Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν» (Ματθ. στ’ 24). Πρέπει να παύση ο άνθρωπος εκείνος να λατρεύη αυτά τα αγαθά. Κατόπιν, ας είναι βέβαιος ότι η προσευχή του θα εισακούεται από τον Κύριο. Δεν συμβιβάζεται η προσευχή στον αληθινό Θεό με την υποταγή σε κιβδήλους θεούς. «Εμὲ ἐγκατέλιπον πηγὴν ὕδατος ζωῆς, καὶ ὤρυξαν ἑαυτοῖς λάκκους συντετριμμένους, οἳ οὐ δυνήσονται ὕδωρ συνέχειν» (Ιερεμ. β’ 13). Ζήτησαν νερό σε στέρνες που τα τοιχώματα τους είχαν ρωγμές και δεν ήταν δυνατόν να το συγκρατήσουν. Πώς θα εύρισκαν εκεί νερό; Η πηγή του ζώντος ύδατος είναι μόνο ο Κύριος.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 220-221)

Εορτή
ασχημοσύνες ή ελεημοσύνες
Είναι καιρός για εντονώτερες προσευχές, όχι για μέθη. Φυσικά πάντοτε, αλλά περισσότερο στις γιορτές. Γι’ αυτό θεσπίστηκε η γιορτή, όχι για να ακολασταίνουμε, όχι για να συσσωρεύουμε αμαρτήματα, αλλά για να εξαλείφουμε και όσα ήδη έχουμε... Να καλέσης σε γεύμα το Χριστό. Να Του δώσης από τα δικά σου, ή μάλλον από τα δικά Του. Κάτι τέτοιο παρέχει απέραντη χαρά και ευχαρίστησι μόνιμη.
Ε.Π.Ε. 18α, 208
όλη η ζωή
Όλη η ζωή είναι καιρός γιορτής για τους χριστιανούς. Και ποιο αγαθό δεν μας χάρισε! Ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος για σένα. Σε απάλλαξε από το θάνατο. Σε κάλεσε στη βασιλεία Του. Κανένας ας μην είναι κατηφής, λόγω αρρώστιας, λόγω φτώχειας ή λόγω εχθρικής επιθέσεως. Όλος ο καιρός της παρούσης ζωής είναι ο καιρός της γιορτής μας.
Ε.Π.Ε. 18α,214
και θ. Κοινωνία
Δεν επιδιώκουμε να προσέλθουμε, αφού προετοιμαστούμε και καθαρίσουμε τα κακά από τους εαυτούς μας και αφού γεμίσουμε από κατάνυξι, αλλ’ όταν είναι γιορτή, οπότε προσέρχονται όλοι!
Ε.Π.Ε. 18α,214
όχι από ημερομηνίες· από καρδιά
Ο χριστιανός δεν πρέπει να γιορτάζη σύμφωνα με τους μήνες ή τις νουμηνίες ή τις Κυριακές, αλλά σ’ όλη τη ζωή του πρέπει να ζη με πρέπουσα γιορτή. Αν έχης καθαρή συνείδησι, έχεις πάντοτε γιορτή.
Ε.Π.Ε. 31,472
βδελυκτή στο Θεό
Ο Θεός μισεί τις βρώμικες θυσίες, και συ παίρνεις μέρος σ’ αύτες; Και δεν είπε με το στόμα του προφήτου, ότι μισεί την τάδε ή την τάδε, αλλά όλες μαζί τις υποκριτικές θυσίες.
Ε.Π.Ε. 34,130
κατά Θεόν, τότε σεμνή
Ήταν κάποτε σεμνή αυτή η εορτή, τότε που γινόταν σύμφωνα με το νόμο του Θεού. Τώρα δεν είναι. Όλη η αξία της χάθηκε, επειδή συμβαίνουν πράγματα παρά το θέλημα του Θεού.
Ε.Π.Ε. 34,330
όχι από συνήθεια
Γνωρίζω, ότι πολλοί από εδώ μέσα τρέχουν προς το Μυστικό Δείπνο από συνήθεια, λόγω της εορτής (του Πάσχα ή των Χριστουγέννων). θα έπρεπε, όπως πολλές φορές έχω τονίσει, να μη παρατηρούν τις εορτές, για να δουν πότε πρέπει να κοινωνούν, αλλά να καθαρίζουν τη συνείδησί τους, και τότε να πλησιάζουν στη θεία Κοινωνία. Αυτός, που είναι βρωμερός και ακάθαρτος ούτε την περίοδο της εορτής καθίσταται άξιος του φρικτού Μυστηρίου. Αυτός, που είναι καθαρός και έχει αποπλύνει τα αμαρτήματά του με τη μετάνοια και την εξομολόγησι, και κατά την εορτή και πάντοτε είναι άξιος να μετέχη των θείων Μυστηρίων και ν’ απολαμβάνη τις δωρεές του Θεού.
Ε.Π.Ε. 35,512

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 218-220)

Εορτή
ασχημοσύνες ή ελεημοσύνες
Είναι καιρός για εντονώτερες προσευχές, όχι για μέθη. Φυσικά πάντοτε, αλλά περισσότερο στις γιορτές. Γι’ αυτό θεσπίστηκε η γιορτή, όχι για να ακολασταίνουμε, όχι για να συσσωρεύουμε αμαρτήματα, αλλά για να εξαλείφουμε και όσα ήδη έχουμε... Να καλέσης σε γεύμα το Χριστό. Να Του δώσης από τα δικά σου, ή μάλλον από τα δικά Του. Κάτι τέτοιο παρέχει απέραντη χαρά και ευχαρίστησι μόνιμη.
Ε.Π.Ε. 18α, 208
όλη η ζωή
Όλη η ζωή είναι καιρός γιορτής για τους χριστιανούς. Και ποιο αγαθό δεν μας χάρισε! Ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος για σένα. Σε απάλλαξε από το θάνατο. Σε κάλεσε στη βασιλεία Του. Κανένας ας μην είναι κατηφής, λόγω αρρώστιας, λόγω φτώχειας ή λόγω εχθρικής επιθέσεως. Όλος ο καιρός της παρούσης ζωής είναι ο καιρός της γιορτής μας.
Ε.Π.Ε. 18α,214
και θ. Κοινωνία
Δεν επιδιώκουμε να προσέλθουμε, αφού προετοιμαστούμε και καθαρίσουμε τα κακά από τους εαυτούς μας και αφού γεμίσουμε από κατάνυξι, αλλ’ όταν είναι γιορτή, οπότε προσέρχονται όλοι!
Ε.Π.Ε. 18α,214
όχι από ημερομηνίες· από καρδιά
Ο χριστιανός δεν πρέπει να γιορτάζη σύμφωνα με τους μήνες ή τις νουμηνίες ή τις Κυριακές, αλλά σ’ όλη τη ζωή του πρέπει να ζη με πρέπουσα γιορτή. Αν έχης καθαρή συνείδησι, έχεις πάντοτε γιορτή.
Ε.Π.Ε. 31,472
βδελυκτή στο Θεό
Ο Θεός μισεί τις βρώμικες θυσίες, και συ παίρνεις μέρος σ’ αύτες; Και δεν είπε με το στόμα του προφήτου, ότι μισεί την τάδε ή την τάδε, αλλά όλες μαζί τις υποκριτικές θυσίες.
Ε.Π.Ε. 34,130
κατά Θεόν, τότε σεμνή
Ήταν κάποτε σεμνή αυτή η εορτή, τότε που γινόταν σύμφωνα με το νόμο του Θεού. Τώρα δεν είναι. Όλη η αξία της χάθηκε, επειδή συμβαίνουν πράγματα παρά το θέλημα του Θεού.
Ε.Π.Ε. 34,330
όχι από συνήθεια
Γνωρίζω, ότι πολλοί από εδώ μέσα τρέχουν προς το Μυστικό Δείπνο από συνήθεια, λόγω της εορτής (του Πάσχα ή των Χριστουγέννων). θα έπρεπε, όπως πολλές φορές έχω τονίσει, να μη παρατηρούν τις εορτές, για να δουν πότε πρέπει να κοινωνούν, αλλά να καθαρίζουν τη συνείδησί τους, και τότε να πλησιάζουν στη θεία Κοινωνία. Αυτός, που είναι βρωμερός και ακάθαρτος ούτε την περίοδο της εορτής καθίσταται άξιος του φρικτού Μυστηρίου. Αυτός, που είναι καθαρός και έχει αποπλύνει τα αμαρτήματά του με τη μετάνοια και την εξομολόγησι, και κατά την εορτή και πάντοτε είναι άξιος να μετέχη των θείων Μυστηρίων και ν’ απολαμβάνη τις δωρεές του Θεού.
Ε.Π.Ε. 35,512

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 218-220)

"Μην πηγαίνετε στα μέντιουμ"

Σε έναν άλλο αδελφό έλεγε: "Να μην πηγαίνετε σε μέντιουμ
και σε μάγους και μάγισσες, για να σας λύνουν τα προβλήματά σας.
Αυτοί, παιδί μου, μπορεί να σε τρελάνουν τελείως
και να σου φάνε και όλα τα λεφτά. Μην μπλέκεσαι μ' αυτούς. Μακριά.
Στο Χριστό μόνο κοντά, και στην Εκκλησία".
[Κ 154]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, ΆγιοςΠορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως,
Μήλεσι, σελ.252)

Να δίνουμε στην ψυχή την τροφή που επιθυμεί

Γέροντα, όταν δεν έχω όρεξη για πνευματικά, πώς να βάλω αρχή;
Να κάνεις κάτι πνευματικό που σε ευχαριστεί, και θα έρθη
η όρεξη και για τα αλλά. Να απλώσεις μπροστά σου την πνευματική
τράπεζα και να βρείς τι τραβά η όρεξη σου. Θέλεις να διαβάσεις λίγο;
Θέλεις να κάνεις ένα κομποσκοίνι; Θέλεις να κάνεις μια Παράκληση;
Θέλεις να διαβάσεις Ψαλτήρι ή να κάνεις λίγες μετάνοιες
αν δεν έχεις όρεξη για τίποτε, έ, τότε θέλεις βρεγμένη σανίδα.
Από εργόχειρο, Γέροντα, μπορώ να αρχίσω;
Μπορείς, αλλά να λες συγχρόνως και την ευχή.
Μήπως όμως Γέροντα, κάνοντας ό,τι με ευχαριστεί, κάνω το θέλημά μου;
Κοίταξε, στα πνευματικά πρέπει να δίνουμε στην ψυχή την τροφή που
επιθυμεί και ζητάει μόνη της. Έτσι γλυκαίνεται, τρέφεται
και παρακινείται για περισσότερα πνευματικά. Βλέπεις,
και όταν αρρωσταίνουμε και ζητά κάτι ο οργανισμός μας,
του το δίνουμε, για να γίνουμε καλά. Μικρός, είχα αρρωστήσει
από αναιμία, και ζητούσα να φάω λεμόνι. Οι δικοί μου όμως,
επειδή δεν ήξεραν αν έπρεπε να φάω λεμόνι, δεν μού έδιναν
και περίμεναν τον γιατρό. Και τελικά, όταν ήρθε ο γιατρός,
συνέστησε να τρώω λεμόνια, γιατί ο οργανισμός μου είχε ανάγκη
από βιταμίνες που περιέχονται στα λεμόνια.
Γέροντα, για να αντιμετωπίσω αυτόν τον καιρό την αμέλεια,
έκανα μια προσπάθεια να εφαρμόσω ένα πρόγραμμα.
Το πρόγραμμα καλό είναι, αλλά πρέπει πρώτα να μπει
η καρδιά και μετά το πρόγραμμα. Μήπως, Γέροντα, να μου βάζατε
εσείς ένα πρόγραμμα; -Το πρόγραμμα που θα σου βάλω, είναι να κάνεις
ό,τι πνευματικό σε ευχαριστεί. Να μη στριμώχνεις με άγχος τον εαυτό σου,
αλλά να εξετάζεις από τι είδους πνευματική τροφή έχει ανάγκη η ψυχή σου
και να της το δίνης. Όταν νιώθεις την ανάγκη να ψάλεις,
να ψάλεις όταν σε τραβά η μελέτη, να μελετάς, όταν σε τραβάει η ευχή,
να λες την ευχή. Να κάνεις και ό,τι άλλο πνευματικό επιθυμείς,
αρκεί να μην καταπιέζεις τον εαυτό σου. Νομίζω ότι κατάλαβες.
Αυτό θα γίνει τώρα στις αρχές, μέχρι να γλυκαθεί η ψυχή σου,
και μετά θα μπεις σε μια πνευματική σειρά πού θα σε τραβάει από μόνη της.
Μην ανησυχείς λοιπόν, με την Χάρη του Θεού θα πάρει μπρος η μηχανή
σου και θα τρέχεις.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.54-55)