«Κάθε δοκησίσοφος λόγω της μαθηματικής πολυμαθείας του δεν θ’ αξιωθεί ποτέ να κοιτάξει και δει τα μυστήρια του Θεού, έως ότου θελήσει πρώτα να ταπεινωθεί και να γίνει μωρός, αποβάλλοντας και την γνώση που κατέχει μαζί με την οίηση. Διότι αυτός που πράττει τούτο και ακολουθεί με αδίστακτη πίστη τους σοφούς στα θεία, χειραγωγούμενος από αυτούς, εισέρχεται μαζί με αυτούς στην πόλη του ζώντος Θεού και οδηγούμενος και φωτιζόμενος από το θείο Πνεύμα, βλέπει και διδάσκεται όσα κανείς από τους άλλους ανθρώπους δεν είδε και δεν μπορεί ποτέ να δει ή να μάθει, και τότε γίνεται μαθητής του Θεού» (τ. 19Α, σ. 527).

«[το κείμενο αναφέρεται στη γνώση του Θεού αρχικά, αλλά ταιριάζει και με την επιστημονική γνώση]· τόσο μάλιστα γνωρίζεται από εμάς (ο Θεός), όσο κάποιος, στεκόμενος την νύχτα στο γιαλό και κρατώντας λαμπάδα για να φωτίζει, διακρίνει απέραντο πέλαγος υδάτων θάλασσας. Πράγματι, πόσο μπορεί αυτός να διακρίνει στην όλη απεραντοσύνη εκείνης της θάλασσας; Βέβαια λίγο ή καθόλου. Πλην όμως βλέπει ακριβώς και απλανώς ποιο είναι το νερό, αν και δεν καταφέρει να πει και τι λογής είναι. Και γνωρίζει βέβαια ότι αυτό που βλέπει είναι θάλασσα, ότι το πέλαγος είναι αχανές και ότι για να ιδωθεί από αυτόν όλο είναι από τα μη ενδεχόμενα· όμως όλο το πέλαγος, αν και δεν το βλέπει, πιστεύει οπωσδήποτε ότι το διακρίνει κάπως από ένα μέρος του και ότι από αυτό αποδεικνύεται και το άπειρο των υδάτων» (τ.19Β, σ. 77).

«Και πώς άραγε θα διαλυθούν (το σύμπαν); Όπως ένα χάλκινο παλαιό σκεύος, που μολύνθηκε και αχρηστεύθηκε από ιό, παραδίδεται από τον τεχνίτη στην φωτιά κι έτσι αναχωνευόμενο κατασκευάζεται απ’ αυτόν πάλι καινούργιο, έτσι ακριβώς και η κτίση, επειδή παλαιώθηκε κι εμολύνθηκε από τις αμαρτίες μας, θα διαλυθεί δια πυρός από τον δημιουργό των όλων, έπειτα θ’ αναχωνευθεί, θ’ αναστοιχειωθεί και θα γίνει λαμπρή και ασυγκρίτως καινότερη από αυτήν που φαίνεται τώρα» (τ. 19Β, σ. 135).

«Η γνώση δεν είναι το φως, αλλά το φως (του Θεού) είναι η γνώση, διότι σ’ αυτό και μέσω αυτού και από αυτό προέρχονται τα πάντα» (τ. 19Δ, σ.375).

(ΕΠΕ, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου)

(Η συλλογή των κειμένων έγινε από τον π. Νικόλαο Πουλάδα)

«Όταν ο άγιος μετέβαινε κάποτε στην πατρίδα του, στο πατρικό του σπίτι, και έφθασε στον μεγάλο ποταμό της Βιθυνίας, τον Γάλλο, βλέπει στην όχθη να στέκεται ένας αλιεύς που ψάρευε ψάρια με το καλάμι και το δίχτυ. Μόλις τον είδε λοιπόν ο άγιος, τον ερώτησε αν έχει ψάρια να του πωλήση. Αυτός απήντησε «ενώ κοπίασα πολύ από βαθιά χαράγματα, τίμιε πάτερ, έως τώρα που, όπως βλέπεις, είναι ενάτη ώρα της ημέρας, δεν έπιασα κανένα απολύτως είτε να φάγω εγώ ο ίδιος είτε να πωλήσω σε άλλον. Και λέγη ο άγιος "ρίξε το αγκίστρι στο όνομά μου και ό,τι πιάσης με την βοήθεια του Θεού θα το πάρω εγώ και συ θα λάβης από εμέ αργυρό νόμισμα για την τιμή του ψαριού". Ο αλιεύς λοιπόν πετά το αγκίστρι όσο γρηγορότερα μπορούσε προς το μέσο του ποταμού, και — ω Χριστέ, τι θαύματα και τι δύναμη έχουν οι άγιοί σου! — χωρίς να περιμένη καθόλου, το σήκωσε με το χέρι και ανέσυρε από εκεί μεγάλο ψάρι. Μόλις δε ο αλιεύς ανελπίστως είδε το μεγάλο ψάρι που ψάρευσε, το λαμβάνει και το φυλάγει κάτω από το ένδυμά του. Λέγει ο άγιος "πάρε τα χρήματα που συμφωνήσαμε και δώσε μου το ψάρι που αλίευσες στ’ όνομά μου". Αυτός όμως άπαντα "το χρεωστώ στον τάδε πατρίκιο και δεν το πωλώ". Ο δε άγιος αντιλαμβανόμενος από αυτό την κακία και την αδικία της ψυχής του, τον εγκατέλειψε και πηγαίνοντας λίγο μακρύτερα καταράσθηκε την αδικία και αμέσως το ψάρι ξέφυγε από το ένδυμα και πηδώντας ψηλά εξακοντίσθηκε στη μέση του ποταμού και αφήνει τον αγνώμονα όπως πρώτα αδειανό» (τ. 19Α, σελ. 253-255).

«Να μην πιστεύουμε κάθε άνθρωπο που λέγει ότι είναι πνευματικός· αλλά να βεβαιωνόμαστε πρώτα από τον βίο και τις πράξεις του, και μάλιστα αν συμφωνούν οι λόγοι και οι πράξεις του με τις διδασκαλίες του Κυρίου και των Αποστόλων και των αγίων Πατέρων, και τότε να δεχόμαστε και ν’ ακούμε τους λόγους του ως λόγους Χριστού. Αλλιώς και νεκρούς ακόμη αν ανασταίνει και μύρια άλλα θαύματα αν επιδεικνύει, να τον αποστρεφόμαστε και να τον μισούμε σαν δαίμονα, και μάλιστα όταν τον βλέπουμε νουθετούμενος να μη δέχεται να μεταβάλει το φρόνημά του, αλλ’ ακόμη να εμμένει στην πλανεμένη γνώση του και να νομίζει ότι έχει το πολίτευμά του και την διαγωγή του στους ουρανούς» (τ. 19Β, σ. 55).

(ΕΠΕ, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου)

(Η συλλογή των κειμένων έγινε από τον π. Νικόλαο Πουλάδα)

417. Πώς μπορούμε να δεχθούμε το υψηλότατο μυστήριο της Θείας Αγάπης μέσα μας; Πώς μπορούμε να δεχθούμε μέσα μας και να οικειωθούμε το μυστήριο της χριστιανικής πίστεως; Με τον νου, με την καρδιά, με τη ζωή μας. Με ένα λόγο: με την ελευθέρα θέλησί μας. Έχουν και οι τρείς αυτές δυνάμεις των ψυχών μας διαποτισθή από την πίστι, όπως συνέβαινε με τις ψυχές των Αγίων; Η βασιλεία των ουρανών «όμοια εστί ζύμη, ην λαβούσα γυνή έκρυψεν εις αλεύρου σάτα (*) τρία, έως ου εζυμώθη όλον» (Λουκ. ιγ’ 21) (τα τρία σάτα θα μπορούσαν να συμβολίζουν τις παρά πάνω τρείς δυνάμεις). Αποδεχόμαστε τα κοσμικά, πρόσκαιρα και αμαρτωλά πράγματα με όλες τις δυνάμεις της ψυχής και του σώματός μας, όχι τα ουράνια και αιώνια και άγια.

418. Προορισμός μας ύψιστος είναι η θέωσίς μας, το να γίνουμε όμοιοι με τον Θεό. Αυτή την απερίγραπτο τιμή μας κάνει η αγάπη του. «Εγώ είπα· θεοί έστε και υιοί Υψίστου πάντες» (Ψαλμ. πα’ 6) (πρβλ. και την επίκλησι: «Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς…»). Αφού λοιπόν ο Θεός μας έδωσε, τρόπον τινά, τον εαυτό του, δεν είναι επόμενο να δίνουμε και εμείς τον εαυτό μας στους αδελφούς μας; Ό,τι έχουμε, δεν πρέπει να το προσφέρουμε στον πλησίον μας; Απ’ αυτή την αναλογία εξαρτάται η σωτηρία μας, η θέωσίς μας. «Εν ω μέτρω μετρείτε μετρηθήσεται υμίν» (Ματθ. ζ’ 2). Αν ο Θεός μας αξιώνη να γίνουμε κοινωνοί της θείας του φύσεως, με τη μετάληψι του Σώματος και του Αίματος του Υιού του, έτσι και εμείς πρέπει να αφήνουμε στους αδελφούς μας το δικαίωμα να κοινωνούν σε ό,τι έχουμε. Δηλαδή, να ελεούμε τον φτωχό. Να είμαστε φιλόξενοι. Να επισκεπτώμαστε τον άρρωστο. Να παρηγορούμε τον θλιμμένο. Να καταρτίζουμε τον αγνοούντα. Να ξεχνάμε τις αδικίες που μας έκαμαν οι άλλοι, γιατί όλοι ανήκουμε στον Χριστό, είμαστε του Χριστού. Και ο Χριστός θα ανταμείψη για κάθε τέτοια θυσία τον καθένα. «Επείνασα γαρ και εδώκατέ μοι φαγείν» (Ματθ. κε’ 35).

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 179-181)

415. Τι συμβαίνει με τους πιο πολλούς χριστιανούς; Είναι κατ’ όνομα χριστιανοί και τίποτε παρά πάνω. Ακόμη και τα πνευματικά τους διαφέροντα είναι κοσμικά, θύραθεν. Έχουν ξεχάσει το Ευαγγέλιο, οι βίοι των Αγίων δεν τους ελκύουν. Εξαντλούν κάθε ικμάδα της ζωής τους σε έργα ξένα προς το πνεύμα της θρησκείας. Ούτε τους περνά από τον νου ότι ο ύψιστος προορισμός του ανθρώπου είναι να γίνη θεάρεστος, να σώση την ψυχή του. Τι θλιβερό κατάντημα!

416. Ο σημερινός λεγόμενος χριστιανικός λαός είναι πεσμένος, κατά μεγάλα τμήματα, σε πραγματική ειδωλολατρία. Τον πρώτο λόγο έχουν η εγωπάθεια, η φιλοδοξία, οι κοσμικές ψυχαγωγίες, το φαγοπότι, το χρήμα, οι σαρκικές απολαύσεις. Τα μάτια και οι καρδιές έχουν στραφή μακριά από τον Θεό και την ουράνια πατρίδα, είναι καρφωμένα στη γη. Έτσι, η αγάπη του αδελφού προς τον αδελφό έχει φυγαδευθή και ο ένας προσπαθεί να βγάλη το μάτι του άλλου. Αλλοίμονο, αλλοίμονο σ’ εμάς!

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 179)

414. Ποια είναι η έννοια της θείας χάριτος; Πρόκειται για την αγαθοποιό θεία δύναμι, που δίνεται στον πιστό, τον βαπτισμένο στο όνομα της Αγίας Τριάδος άνθρωπο. Είναι η δύναμις που συγχωρεί, εξαγνίζει, αγιάζει, φωτίζει. Που βοηθεί να κάνουμε το καλό και να αποφεύγουμε το κακό. Που στηρίζει και δίνει θάρρος όταν περνάμε από συμφορές. Που μας αξιώνει να κερδίσουμε τους ουρανίους στεφάνους, τους ετοιμασμένους από τον Θεό για τους εκλεκτούς του.
Σε τι οφείλεται το ότι ο εγωιστής, ο υπερήφανος, ο φθονερός γίνεται από τη μία στιγμή στην άλλη πράος, ταπεινός, απαρνούμενος τον εαυτό του; Στη χάρι του Θεού. Σε τι το ότι ένας άπιστος γίνεται πιστός και εφαρμόζει με ζήλο τις εντολές του Ευαγγελίου; Στη χάρι του Θεού. Σε τι το ότι ένας φιλάργυρος, άδικος, άπληστος, άσπλαχνος απέναντι στον φτωχό γίνεται ελεήμων, δίκαιος, σπλαχνικός; Στη χάρι του Θεού. Σε τι το ότι ένας λαίμαργος και κοιλιόδουλος αλλάζει ξαφνικά και γίνεται εκγρατής, νηστευτής, θέτοντας υψηλούς σκοπούς στη ζωή του; Στη χάρι του Θεού. Σε τι οφείλεται, πάλι, το ότι ένας μνησίκακος και εκδικητικός άνθρωπος γίνεται άκακος, αγαπά τους εχθρούς του και ξεχνά κάθε τι το κακό που του έκαμαν οι άλλοι; Στο ότι τον ανεγέννησε η θεία χάρις. Ήταν ένας άνθρωπος αδιάφορος προς την Εκκλησία, ψυχρός προς τη θεία λατρεία, δυσκίνητος στην προσευχή; Και έρχεται ώρα που αυτός ο άνθρωπος γίνεται φλογερό μέλος της Εκκλησίας, βρίσκει στη λατρεία της ό,τι σέβεται και αγαπά περισσότερο στον κόσμο; Πώς συνέβη αυτή η μεταβολή; Από τη θεία χάρι.
Έτσι εξηγείται γιατί πολλοί είναι ανίκανοι να πιστεύουν, να ζουν χριστιανικά. Δεν ζήτησαν τη χάρι του Θεού. Χωρίς αυτή τη χάρι, κανείς δεν μπορεί να είναι γνήσιος χριστιανός, κανείς δεν μπορεί να κληρονομήση τη βασιλεία των ουρανών. Γι’ αυτό ο Κύριος λέγει: «Ζητεῖτε πρῶτον τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαιοσύνην αὐτοῦ» (Ματθ. στ’ 33)

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 178-179)

412. Κύριε, αξίωνε όσους εκκλησιάζονται με τον φόβο σού, την πίστι σου και την αγάπη σου, να φωτίζωνται οι καρδιές τους, να ανανήφουν από την αμαρτία, να αγιάζωνται, να ειρηνεύουν, να ενισχύωνται ψυχικά, να αναγεννώνται μέσα στην πίστι, την ελπίδα και την αγάπη. Κάνε τους να προκόπτουν στην ευαγγελική τελειότητα. Να έχουν αμοιβαία αγάπη. Κρυστάλλινο ήθος. Αυταπάρνησι. Εγκράτεια. Αξίωνε για όλα αυτά, Κύριε, αξίωνε όσους νοιώθουν την ανάγκη να έρχωνται στον ναό σου. Γιατί η ώρα πλησιάζει και η κρίσις είναι επί θύραις για όλους ανεξαίρετα. Όλοι θα δώσουν απολογία προ του φοβερού σου βήματος. Γι’ αυτό, αξίωσε και όσους δεν αισθάνονται την ανάγκη του εκκκλησιασμού, να τον αγαπήσουν.

413. Υπάρχει στενή σχέσις ανάμεσα στην εικόνα και το Πρωτότυπό της. Ανάμεσα στον ευσεβή άνθρωπο και τον Θεό. Ανάμεσα στα μέλη και την Κεφαλή του μυστικού Σώματος. Ανάμεσα στην ποίμνη και τον Ποιμένα. Ανάμεσα στην Άμπελο και τα κλήματα. Ώ, αν πιστεύαμε βαθειά αυτή την αλήθεια, πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας! Πόσο αγνά και με τι αγάπη θα ζούσαμε! Πόσο στοργικοί θα είμαστε ο ένας στον άλλον! Πόσο επιεικείς, μακρόθυμοι και συγχωρητικοί! Γιατί θα ξέραμε, εκτός των άλλων, ότι και εμείς οι ίδιοι έχουμε ανάγκη ελέους εκ μέρους και του Θεού και των ανθρώπων, όντας τόσο αδύνατοι ψυχικά και σωματικά.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 177-178)

410. Τι θεία, τι αγία συντροφιά βρίσκει ο χριστιανός στον ναό, τριγυρισμένος από εικόνες Αγγέλων και Αγίων! Είναι και αυτός μέλος της ίδιας Εκκλησίας, στην οποία ανήκουν αυτά τα μακάρια πνεύματα. Και από το σύνδεσμο του μαζί τους, τι κέντρισμα παίρνει για να αλλάξη ζωή και να ποθή φλογερά τον Παράδεισο!

411. Ο Αρχέκακος αιχμαλωτίζει και κυριεύει τον άνθρωπο σ’ αυτόν τον κόσμο, εξογκώνοντας τις πνευματικές και σωματικές του ανάγκες. Τον κάνει να ρέπη υπέρμετρα στο φαγητό και στο ποτό, να εντυπωσιάζεται από τα πολυτελή ρούχα, να λαχταρά για κάθε άλλη υλική απόλαυσι, να διψά για τιμές και φήμη. Όλα αυτά, στη ρίζα τους, είναι τοποθετημένα από τον Θεό σαν επιθυμία της χαράς που ο Θεός δίνει. Ο Διάβολος όμως τα διαστρέφει, τα οδηγεί στα άκρα και έτσι φθείρει την ψυχή και το σώμα. Απομακρύνει τον άνθρωπο από τον θείο του προορισμό, ρίχνοντάς τον στον βούρκο της πολλαπλής ακολασίας. Χάνουμε έτσι την αγνότητα, την ανιδιοτέλεια, την αγαθότητα, την πραότητα, την ταπεινωσύνη, την πίστι, την ελπίδα και την αγάπη. Όλα όσα είναι δηλαδή αναγκαία για τη σωτηρία μας.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 176-177)

408. Οι λογισμοί του ανθρώπου έχουν την μεγαλύτερη επίδρασι στην κατάστασι και τις κλίσεις της καρδιάς του, καθώς και στις πράξεις του. Ώστε, για να είναι η καρδιά αγνή, αγαθή, ειρηνική και οι κλίσεις της θελήσεως να είναι επίσης αγαθές και θεάρεστες, είναι ανάγκη να καθαρίζουμε τους λογισμούς μας με την προσευχή και με την ανάγνωσι της Γραφής και των κειμένων των Αγίων Πατέρων.

409. Φύλαγε με κάθε τρόπο την καρδιά σου, την αγαθότητα της καρδιάς σου, με άλλα λόγια τη διάθεσι να συμμετέχης στις χαρές και στις λύπες του πλησίον σου. Και πάσχιζε να αποφεύγης, σαν θανάσιμο φαρμάκι, κάθε αδιαφορία και ψυχρότητα απέναντι στα δεινά, τις αρρώστιες και τις ανάγκες των άλλων. Γιατί η αγαθή προαίρεσις του χριστιανού αποκαλύπτεται με τη συμπάθεια, την ενεργό συμπάθεια. Στην αγάπη περιέχεται όλο το θέλημα του Θεού. Αντίθετα, ο εγωϊσμός μας, η κακία και ο φθόνος φαίνονται όταν δεν υπάρχη συμπάθεια.
Λοιπόν πρέπει να προσεύχεσαι για όλους, που η Εκκλησία σου εντέλλεται να προσεύχεσαι. Να προσεύχεσαι πρόθυμα για τους άλλους, όπως θα προσευχόσουν για τον εαυτό σου, χωρίς να χάνης την υπόληψι και τη στοργή προς το πρόσωπο ή τα πρόσωπα, για τα οποία προσεύχεσαι. Μην αφήνεις να χαμηλώνη η αγία φωτιά της αγάπης ούτε το φως της να λιγοστεύη. Ας μη λείπει λοιπόν η προσευχή για τους άλλους από τα χείλη σου, πράγμα που είναι η τρανή απόδειξις της ευαγγελικής αγάπης προς τους αδελφούς μας.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 175-176)

134. «Παρέλαβε το παιδίον και την μητέρα αυτού νυκτός και ανεχώρησεν εις Αίγυπτον» (Ματθ. β΄ 14).

Στην Αγία Οικογένεια ξέσπασε η πρώτη θύελλα. Ο Άγγελος προειδοποιεί νύχτα «κατ’ όναρ» τον Ιωσήφ (στχ. 13) για τον επερχόμενο κίνδυνο σφαγής του θείου Βρέφους. Έτσι ήλθε πάλι η ώρα του Ιωσήφ να παίξη τον ρόλο του προστάτου του Παιδιού και της Θεοτόκου. Ο Ιωσήφ ενήργησε αστραπιαία. Ξύπνησε αμέσως την Μαριάμ. Εκείνη τύλιξε όσο πιο καλά μπορούσε το Βρέφος, το πήρε στην αγκαλιά της και έφυγαν... Το πέπλο της νύχτας τους σκέπαζε, ώσπου χάθηκαν μέσα στο σκοτάδι...
Ύστερ’ από δέκα μέρες οδοιπορία, η Αγία Οικογένεια πέρασε τα σύνορα της Αίγυπτου. Νοιώθοντας εκεί ασφαλείς, έμειναν «έως της τελευτής Ηρώδου» (στιχ. 15). Τρεις μήνες περίπου (ΥΜ, 52). Από τη μια μεριά το χρυσάφι που τους δώρησαν οι Μάγοι, από την άλλη το καθημερινό μεροκάματο του Ιωσήφ βοήθησαν για τη διαμονή και τη συντήρησι της Οικογένειας στον τόπο της προσφυγιάς.
Η Αγία Οικογένεια, χωρίς να το γνωρίζη, ανταπέδωσε την επίσκεψι των Μάγων. Οι Μάγοι είχαν επισκεφθή τον Ιησού, εκ μέρους όλων των ειδωλολατρικών λαών (εθνικών) του κόσμου. Τώρα ο Ιησούς, με την κάθοδό Του στην Αίγυπτο, ανταποδίδει την επίσκεψι τους. Εκείνοι του δώρησαν ό,τι είχαν: «Χρυσόν, λίβανον και σμύρναν» (στιχ. 11). Αυτός τους προσφέρει ό,τι ήταν: την Αλήθεια! Διότι, όπως σημειώνει ο υμνογράφος: «Λάμψας εν τη Αιγύπτω φωτισμόν αλήθειας, εδίωξας του ψεύδους το σκότος· τα γαρ είδωλα ταύτης Σωτήρ, μη ενέγκαντά σου την ισχύν, πέπτωκεν...» (Ω). Τη χριστιανική Ιεραποστολή εις «πάντα τα έθνη» (Ματθ. κη' 19) την εγκαινίασε ο ίδιος ο Κύριος!
Πολλά γεγονότα της ζωής μας τα νομίζομε άσχετα και χωρίς κανένα νόημα. Αν όμως εμβαθύνωμε, θα δούμε, ότι έχουν μιαν εσωτερική ενότητα και αλληλουχία. Μερικές φορές μάλιστα, τα γεγονότα της ζωής μας διαβάζονται «από την ανάποδη», από την αντίθετη δηλαδή οπτική γωνία. Είναι σαν το παιγνίδι της «μαγικής εικόνας» που πρέπει να την αναποδογυρίσης για ν’ ανακαλύψης το κρυμμένο πρόσωπο. Ας μάθωμε να διαβάζωμε τη ζωή μας... και από την ανάποδη!

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 13
Η θεραπεία της συγκύπτουσας γυναίκας.
13.10 Ἦν δὲ διδάσκων(1) ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν(2) ἐν τοῖς σάββασιν(3).
10 Ένα Σάββατο δίδασκε ο Ιησούς σε μια συναγωγή.
(1) Καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού προς Ιεροσόλυμα, όπως και σε όλη τη
δημόσια δράση του ο Κύριος σύχναζε στις συναγωγές κάθε Σάββατο (g).
Είναι δυνατόν ο Λουκάς στην παρουσίαση της παρούσας αφήγησης να ακολουθεί
τη χρονολογική σειρά (L). Μπορεί όμως να οδηγήθηκε στην παρουσίαση αυτή
και από την αντίθεση μεταξύ του Ισραήλ, ο οποίος ήδη κατά το τέλος της δημόσιας
δράσης του Κυρίου, φαινόταν καθαρά πλέον ότι βαίνει προς την καταστροφή του
και μεταξύ της εκκλησίας, η οποία σιγά σιγά αύξανε.
Ένα γεγονός λαμπρό επιδρά ισχυρά πάνω στο πλήθος (σ. 10-17) και ο Ιησούς
οδηγείται έτσι να περιγράψει σε δύο παραβολές τη δύναμη της βασιλείας του Θεού (σ. 18-21) (g).
(2) Ο τόπος που ήταν η συναγωγή, παραμένει άγνωστος.
Το κήρυγμα στη συναγωγή υπενθυμίζει τη διδασκαλία στη Γαλιλαία (Μάρκ. α 21 κλπ).
Αλλά γιατί ο Ιησούς δεν θα κήρυττε και στην Περαία; (L).
Αυτή είναι η τελευταία αναφορά για διδασκαλία του σε συναγωγή και η μόνη περίπτωση,
κατά την οποία στο τελευταίο του ταξίδι προς Ιεροσόλυμα δίδαξε σε συναγωγή (p).
(3) Όχι σε σειρά σαββάτων, αφού άλλωστε τα συμφραζόμενα δείχνουν,
ότι σε συγκεκριμένο Σάββατο συντελέστηκε το θαύμα που εξιστορείται.
Ο πληθυντικός σάββατα χρησιμοποιείται συνήθως για να δηλώσει ένα και μόνο Σάββατο.
Δες Λουκ. δ 31 και Μάρκ. α 21 κλπ. (L).

13.11 καὶ ἰδοὺ γυνὴ(1) πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας(2) ἔτη δέκα και ὀκτώ, καὶ ἦν συγκύπτουσα(3)
καὶ μὴ δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές(4).
11 Εκεί βρισκόταν και μια γυναίκα, δεκαοχτώ χρόνια άρρωστη από δαιμονικό πνεύμα.
Ήταν κυρτωμένη και δεν μπορούσε καθόλου να ισιώσει το σώμα της.
(1) «Φαίνεται να ήταν ευσεβής γυναίκα, διότι διαφορετικά ο Κύριος θεραπεύοντάς την
θα της έλεγε «Σου συγχωρούνται οι αμαρτίες», ενώ τώρα την αποκάλεσε κόρη του Αβραάμ (b).
Άλλωστε συμπεραίνουμε αυτό και από το ότι παρόλο που είχε ασθένεια παραμορφωτική,
που έκανε σε αυτήν δύσκολη και επίπονη και αυτήν την μετακίνηση,
παρ’ όλα αυτά δεν εμποδίστηκε από αυτήν να έλθει στη συναγωγή το σάββατο.
Έγινε έτσι παράδειγμα και σε μας που μας διδάσκει, ότι και αν ακόμη πάσχουμε από αδιαθεσίες
και ασθένειες που δεν μας δεσμεύουν στο κρεβάτι, οφείλουμε να προθυμοποιούμαστε
να συμμετέχουμε στη δημόσια λατρεία τις Κυριακές, διότι ο Θεός μπορεί να μας βοηθήσει
και πέρα από τις προσδοκίες μας.
(2) Ή, είχε πνεύμα, το οποίο προκαλούσε την ασθένεια. Παρόμοια το δαιμόνιο που προκαλούσε
κώφωση ονομάζεται πνεύμα κωφόν. Λουκ. ια 14,Μάρκ. θ 17,25 (p)
και συνεπώς ο δαίμονας είχε κυριεύσει τον οργανισμό της γυναίκας αυτής,
όπως και στους υπόλοιπους δαιμονισμένους. Ή, με επήρεια σατανική (=πνεύμα) ασθένησε αυτή (L).
Έτσι ή αλλιώς, είχε «δαιμόνιο αρρώστιας, που δεν την άφηνε να είναι υγιής» (Ζ).
«Και η συγκύπτουσα γυναίκα λέγεται ότι το έπαθε αυτό από αγριότητα διαβολική…
Διότι ο αλιτήριος σατανάς έγινε αίτιος να νοσούν τα ανθρώπινα σώματα, αφού από αυτόν,
ισχυριζόμαστε ότι, ετοιμάστηκε έντεχνα η παράβαση του Αδάμ, μέσω της οποίας τα σώματα
των ανθρώπων οδηγήθηκαν στην ασθένεια και τη φθορά». «Αλλά ο Θεός που τα βλέπει όλα,
με πάρα πολύ σοφό σχέδιο, του δίνει περιθώριο σχετικά με αυτό,
έτσι ώστε οι άνθρωποι φορτωμένοι πλήρως από το βάρος της ταλαιπωρίας, να προτιμήσουν να
μεταβληθούν προς το καλύτερο» (Κ), αυτοί που κολάζονται από αυτόν.
(3) Το μεν συγκύπτω πρέπει να το εννοήσουμε για τον κορμό (L)= είχε κυρτό το σώμα (δ)·
ενώ το ανακύπτω, για το κεφάλι (L)=να σηκώσει το κεφάλι πάνω.
(4) Μπορεί να συνδεθεί η λέξη ή, και με το «δεν μπορούσε»=Δεν μπορούσε καθόλου· ή,
πιο φυσική ερμηνεία, με το ανακύψαι=Δεν μπορούσε να σηκώσει πάνω το κεφάλι όλως διόλου (L).
Εις το παντελές=παντελώς, ολοτελώς. Δες Εβρ. ζ 25 (δ).
Για 18 χρόνια η γυναίκα αυτή ήταν ασθενής. Ο Θεός ανέβαλλε για τόσο χρόνο τη θεραπεία της.
Κάνει αυτό πολλές φορές ο Θεός για να αναπτύξει σε μας την προς αυτόν πίστη μέσω της δοκιμασίας,
έτσι ώστε η υπομονή μας να έχει τέλειο έργο και να ετοιμαστούμε για την επίσκεψή του.