Άθλημα
και προπόνησις
Στους γήινους αγώνες το βραβείο δεν ανήκει μόνο στον αθλητή,
αλλά και στο γυμναστή του και στο φροντιστή του
και σ’ όλους τους εκπαιδευτές του.
Όσοι τον δυναμώνουν και τον τονώνουν, φυσικά και μετέχουν στη νίκη του.
Το ίδιο και στους πολέμους.
Όχι μόνο ο άριστος, αλλά κι όσοι μεριμνούν για τον αγωνιστή,
είναι φυσικό να οικειοποιούνται κάπως τα τρόπαια της νίκης και να μετέχουν στη δόξα του.
Η ενίσχυσις αγωνιστών της πίστεως, αγίων, δεν είναι μικρό είναι πολύ σπουδαίο.
Και μας κάνει μετόχους της αμοιβής, που έχει γι’ αυτούς ετοιμάσει ο Θεός.
Ε.Π.Ε. 21,368

η χριστιανική ζωή
Αναλάβατε μεγάλο αγώνα, όπου χρειάζεται άσκηση, όχι καλλωπισμός.
Χρειάζεται να πυγμαχεί κανείς, όχι να κάνει βλακείες.
Ε.Π.Ε. 23,254

Αθλητής
τρέχουμε
Να τρέχουμε με υπομονή τον προκείμενο αγώνα. Να μη τον εγκαταλείψουμε ποτέ.
Να μη εμφανιζόμαστε χωρίς τα πνευματικά όπλα.
Το είδος αυτού του πολέμου δεν ανέχεται άοπλο στρατιώτη.
Τότε σταματάει η όλη προπαρασκευή του πολέμου αυτού, όταν κλείσει το θέατρο.
Κλείνει δε το θέατρο, όταν χωριστή η ψυχή από το σώμα.
Επομένως, όσο βρισκόμαστε εδώ, είναι ανάγκη να πυγμαχούμε,
και όταν είμαστε στο σπίτι και όταν βγαίνουμε στην αγορά.
Ε.Π.Ε. 5,240

χωρίς αγώνα στεφανώνεται;
Κανένας αγωνοθέτης, όσο κι αν έχη κάποιο αθλητή φίλο,
δεν θα θελήση να τον στεφανώσει χαριστικά.
Θα το κάνη αυτό, αφού δη και τους κόπους του αθλητή. Και φυσικά κυρίως διότι τον αγαπά.
Έτσι και ο Χριστός. Όσους αγαπά περισσότερο, αυτούς προ πάντων θέλει να προκόπτουν
και με τη δική τους προαίρεση όχι μόνο με τη δική του βοήθεια.
Ε.Π.Ε. 11,210

και στρατιώτης
Σαν αθλητής ο Παύλος παλεύει, τρέχει, πυγμαχεί.
Σαν στρατιώτης μάχεται στο τείχος, άλλοτε ως πεζικάριος, άλλοτε ναυμαχεί στη θάλασσα.
Μεταχειριζόταν κάθε είδος μάχης. Άναβε φωτιές. Και για όλους ήταν ανίκητος.
Με ένα σώμα νικούσε όλη την οικουμένη. Με μια γλώσσα τους κατατρόπωνε όλους.
Ε.Π.Ε. 20,20

μαζί με τον προπονητή του
Και στους αθλητικούς αγώνες, το βραβείο δεν ανήκει μόνο στον αθλητή,
αλλά και στο γυμναστή, και σ’ αυτόν, που τον φροντίζει,
και σ’ όλους όσοι εκπαιδεύουν τον αθλητή.
Ε.Π.Ε. 21,368

με προπονητή το γονιό
Δεν θα είναι μικρός ο μισθός τους.
Μεγάλος θα είναι, διότι μεγάλωσαν αθλητές του Χριστού.
Ακούστε καλά, γονείς, πατέρες και μητέρες!
Θα ‘χετε μισθό για την καλή ανατροφή των παιδιών.
Ε.Π.Ε. 23,506

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 110-112)

"Οι ασθένειες μας βγάζουν σε καλό"

Ο Γέροντας μου είπε μια μέρα, επιγραμματικά: "Οι ασθένειες μας βγάζουν σε καλό,
όταν τις υπομένουμε αγόγγυστα, παρακαλώντας το Θεό να μας συγχωρήσει τις αμαρτίες
και δοξάζονταςτο όνομά Του".
[Γ 204]

"Λόγω αυτής της αρρώστιας έχει γεμίσει ο παράδεισος"

Ο Γέρων Πορφύριος σε μία συζήτηση που είχε με κάποιους αδελφούς μεταξύ άλλων είπε:
-Το φάρμακο με το οποίο καταπολεμείται ο καρκίνος είναι πολύ εύκολο και οι γιατροί το "συναναστρέφονται"
καθημερινά και το έχουν μπροστά στα μάτια τους, όπως με την Χάρη του Θεού κι εγώ το γνωρίζω.
Ο Θεός όμως δεν τους το αποκαλύπτει, γιατί τα τελευταία χρόνια εξ' αιτίας αυτής της ασθένειας έχει γεμίσει ο παράδεισος!
[Χρ. 358]

"Οι ασθένειες του έγιναν το στάδιο των αρετών του"

Ο Θεός, με τις ανεξερεύνητες βουλές του, συνέδεσε τη σωτηρία του Γέροντα
και χιλιάδων πνευματικών του παιδιών με τις ασθένειές του και την ανάγκη θεραπείας τους.
Με τον καιρό οι ασθενειές του πολλαπλασιάστηκαν και έγιναν το στάδιο των αρετών του.
Μία μέρα, που τον βρήκα να πονά πάνω στο κρεβάτι του, τον λυπήθηκα
και ακολούθησε ο εξής διάλογος μας:-Πονάτε Γέροντα; -Πονώ πολύ. -Πού πονάτε ; -Παντού.-Τί έχετε Γέροντα; - Και τί δεν έχω!
Έχω πολλές παθήσεις, ούτε κι εγώ δεν ξέρω τί έχω.
Η ζωή μου κρέμεται από μια κλωστή. Και την κλωστή αυτή την κράτησε ο Θεός και δεν κόπηκε επί δεκαετίες,
όχι τόσο για τον Γέροντα (εκείνος ήταν έτοιμος να φύγει), όσο για μας, που με την αμέλειά μας
ήμασταν ανέτοιμοι και τον χρειαζόμασταν πολύ. Το 'ξερε αυτό ο Γέροντας κι αγωνιζόταν να κρατηθεί στη ζωή
με την προσευχή και την προσοχή του, που συνοδεύονταν από τις άγρυπνες φροντίδες των αδερφών του Μοναστηριού,
καθώς και τις προσευχές εκατοντάδων πνευματικών του παιδιών.
Κάποτε είπε: "Πολλές φορές ξεκίνησα για τον ουρανό, αλλά οι προσευχές σας μ' έφεραν πίσω".
Αγώνας κραταιός έγινε και στην εγχείρηση νεφρού και στο σοβαρό έμφραγμα μυοκαρδίου
και στην αποτυχημένη εγχείρηση καταρράκτου, για να θυμηθώ μερικές από τις πολλές περιπέτειες της υγείας του.
Στην τελευταία δοκιμασία με το μάτι, οι γιατροί τον είχαν ξεγράψει. Το στομάχι του αιμορραγούσε.
Έμεινε επί πολλές ημέρες άσιτος, και το βασανισμένο σώμα του είχε μεταβληθεί σε σκελετό καλυμμένο με δέρμα,
και για να μην κάνει κατακλίσεις, τον κρατούσαν όρθιο σαν εσταυρωμένο, μέσα σε φρικτούς πόνους.
[Γ 153π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ. 105-107)

ΔΥΟ συνασκητές βρίσκονταν σε ψυχρότητα μεταξύ τους από κάποια παρεξήγηση. Κάποτε αρρώστησε ο ένας και πήγε κάποιος από τους αδελφούς να τον επισκεφθεί. Του εμπιστεύθηκε τότε ο άρρωστος πως ήταν ψυχραμένος με τον συνασκητή του και τον παρακάλεσε να μεσολαβήσει να συμφιλιωθούν, γιατί φοβόταν μην τον βρει έτσι ο θάνατος.
Γυρίζοντας πίσω στο κελλί του ο αδελφός, παρακαλούσε τον Θεό να τον φωτίσει να χειριστεί σωστά την υπόθεση, για να μην προξενήσει περισσότερη βλάβη παρά ωφέλεια.
Μόλις έφτασε, οικονόμησε ο Θεός να του πάει κάποιος φίλος του ένα καλαθάκι σύκα. Διάλεξε τα ωραιότερα και, χωρίς να χάσει καιρό, σηκώθηκε και τα πήγε στον συνασκητή του αρρώστου.
- Αββά, του είπε, αυτά σου τα στέλνει ο δείνα Γέροντας.
Ο Αββάς απόρησε.
- Σε μένα τα έστειλε;
- Ναι, είπε ο αδελφός.
Εκείνος τα δέχτηκε συγκινημένος κι ευχαρίστησε τον αδελφό. Ευχαριστημένος ο ειρηνοποιός από την πρώτη επιτυχία, πήγε τα υπόλοιπα σύκα στον άρρωστο.
- Σου τα στέλνει ο συνασκητής σου, του είπε.
- Τί λες, λοιπόν συμφιλιωθήκαμε; είπε με χαρά ο ασκητής.
- Ναι, Αββά, με την ευχή σου, αποκρίθηκε ο αδελφός.
- Δόξα τω Θεώ, έκανε ενθουσιασμένος εκείνος.
Έτσι, με λίγα σύκα συμφιλιώθηκαν οι συνασκητές από την σύνεση του αδελφού.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 96-97 )

62. «Η όρεξή σου με θεϊκά να τρέφεσαι λόγια και με το χυμό τους να δυναμώνης» (Δ, 91). 
Η Θεοτόκος μελετούσε τις Άγιες Γραφές, όπως είπαμε. Ναι. Αλλά και κάτι όμως περισσότερο: Τρεφόταν με τα λόγια του Θεού. Η όρεξίς της για την ουράνια τροφή άνοιξε από τότε που ήταν μικρή παιδούλα μέσα στο Ναό του Θεού. Από τότε που οι ιερείς την έμαθαν να διαβάζει και να μελετά το νόμο του Θεού. Γι’ αυτό και ο Ι. Δαμασκηνός παρομοιάζει την Θεοτόκο «σαν εληά ολόκαρπη στο σπίτι του Θεού, σα δέντρο που φυτεύθηκε στην ακροποταμιά του Πνεύματος, σα δέντρο της ζωής, που καρποφόρησε στον καιρό πούχε από το Θεό ταχθή, Θεό ενσαρκωμένο, την αιώνια ζωή για τα πλάσματά του όλα» (Δ, 91).
Πόσοι έχομε την αίσθησι, ότι τα λόγια του Θεού είναι τροφή; Συνήθως ακούμε ευχάριστα τα ιερά κείμενα των Γραφών, τα διαβάζομε με περιέργεια, τα σχολιάζομε επιστημονικά. Πόσοι όμως πίσω και μέσα στα κείμενα αυτά ανακαλύπτομε τον Λόγο του Θεού, «τον άρτον της ζωής» ( Ιω. στ’ 48) , «την τροφήν του παντός κόσμου, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν» (I);
Είναι σωστή επίσης η παροιμία: «τρώγοντας έρχεται η όρεξις». Όταν δοκιμάση κανείς την γλυκύτητα των θεϊκών λόγων, τότε αυξάνει πιο πολύ η διάθεσή του να τραφή με αυτά. Και αντίθετα. Όσο ο άνθρωπος δεν δοκιμάζει τη γλυκύτητα αυτή τόσο χάνει τη διάθεσι και την όρεξι να τραφή με τον θεϊκό άρτο. Όσοι τελικά αγνοούν τον νόμο του Θεού είναι εκείνοι που δεν γεύθηκαν το «μέλι των αγίων Γραφών» (πρβλ. Ψαλμ. 118,103) και γι’ αυτό έχασαν κάθε ενδιαφέρον για το θείο θέλημα. Όσοι δε έφθασαν στις κορυφές της πνευματικής ζωής, όπως η Θεοτόκος, είναι αυτοί που γεύτηκαν και πείστηκαν «ότι Χρηστός (=αγαθός) ο Κύριος» (Ψαλμ. 33,9) .

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 90 )

1443. ΟΙ ΚΑΚΕΣ ΣΥΝΑΝΑΣΤΡΟΦΕΣ.
Μητέρα, πρέπει να με νομίζεις ακόμα μικρό παιδί, για να μου απαγορεύεις να συναναστρέφομαι τις άλλες κοπέλες της γειτονιάς, έλεγε μια στη μητέρα της , που της είχε απαγορεύσει ορισμένες συναναστροφές.
Η συνετή μητέρα σκεπτική πήρε ένα μαύρο κάρβουνο από το τζάκι της έδωσε λέγοντας της: «κράτησε το δε θα σε κάψει».
Η νέα το πήρε μηχανικά, μόλις όμως το έπιασε είδε ότι λερώθηκε και το πέταξε. Απρόσεκτη όπως ήταν ακούμπησε και στο άσπρο φόρεμά της, και το λέρωσε.
- Βλέπεις, κόρη μου, της λέγει η μητέρα της, τα κάρβουνα, έστω και αν δεν καίουν, μουντζουρώνουν. Έτσι συμβαίνει και με τις κακές συναναστροφές. Αν δε σε επηρεάζουν στα αισθήματά σου και στα φρονήματά σου, αμαυρώνουν όμως τη φήμη σου και τον καλό σου όνομα.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 650 )

ΜΙΑ χειμωνιάτικη νύχτα αναγκάστηκαν ν' αγρυπνήσουν οι αδελφοί ενός μοναστηριού για να τελειώσουν μια βιαστική δουλειά. Ένας απ’ αυτούς, πολύ ασθενικός στο σώμα, τόσο υπέφερε από το κρύο που τον έπιασαν δυνατά ρίγη. Άφησε τότε την δουλειά και γύρισε στο κελλί του. Κάποιος άλλος όμως αγανάκτησε γι’ αυτό, άρχισε να γογγύζει, ώσπου εξανάγκασε τους υπόλοιπους να στείλουν να φωνάξουν πίσω τον άρρωστο.
Ο αδελφός, που πήγε γι’ αυτή την δουλειά, τον βρήκε σε κακή κατάσταση και τον λυπήθηκε.
- Μ’ έστειλαν οι αδελφοί να δώ πως είσαι, του είπε με καλοσύνη. Όσο για την δουλειά μην στενοχωριέσαι, εμείς θα την τελειώσουμε.
- Ο Θεός ν’ ανταμείψει τους κόπους σας, είπε εκείνος μ’ ευγνωμοσύνη. Επιθυμούσα πολύ να κοπιάσω μαζί σας, αλλά μ’ εμποδίζει η ασθένεια μου.
Γύρισε ο αδελφός και είπε στους άλλους τα λόγια του αρρώστου, βεβαιώνοντάς τους πως πραγματικά υπέφερε.
Έτσι, με την μεσολάβηση του διακριτικού αδελφού δεν έχασαν την ειρήνη της ψυχής τους.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 96 )

1327. ΠΡΟΣΕΥΧΕΣΘΕ ΟΠΟΥ ΚΙ ΑΝ ΒΡΙΣΚΕΣΘΕ.
«Παρατηρήσατε τον άγιο Παύλο, λέει ένας πνευματικός, είχε να προσευχηθεί μια εκκλησία; Όχι αλλά μια φυλακή. Ο βασιλεύς Εζεκίας είχε το δωμάτιο του και το κρεβάτι του, ο καλός ληστής ένα σταυρό, ο Ιερεμίας ήταν χωμένος σε ένα έλος και προσευχόταν, ο Δανιήλ στο βάθος ενός λάκκου, ο Ιωνάς στην κοιλιά του κήτους, ο Ιώβ ξαπλωμένος στο σωρό μιας κοπριάς. Παρακαλείτε, όπου και αν βρίσκεστε. Είσθε ναοί του θεού. Μη ζητάτε άλλο μέρος από τον εαυτό σας».

1330. ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑ.
«Πως σεις, Σεβασμιότατε, ρώτησε κάποτε με απορία ένας πολιτευόμενος ένα επίσκοπο, πως εσείς κατορθώνετε να έχετε τέτοια δράση και να προφθάνετε σε όλα, αφού κάνετε τόση ώρα προσευχή κάθε μέρα;» «Προσθέσετε και σεις, του απάντησε εκείνος, μία μόνη ώρα προσευχής στην ημέρα σας και θα δείτε ότι θα κάνετε καλύτερη και περισσότερη εργασία».

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 602-603 )

Το παιδί και ο φιλόσοφος 

Το παιδί ζει στην εποχή που υφίσταται, ο φιλόσοφος ζει στην εποχή που θα έρθει.

Κοκκίνισε το άνθος του λουλουδιού και με την ομορφιά του τράβηξε το βλέμμα και του παιδιού και του φιλοσόφου.

Το παιδί κοιτά και χαίρεται για εκείνο που βλέπει το μάτι του. Ο φιλόσοφος κοιτά με τις σκέψεις στην άλλη εποχή και στη θέση του ανθισμένου λουλουδιού με θλίψη παρατηρεί τον στεγνό σκελετό του, στον οποίο δεν βουίζουν μέλισσες, αλλά φθινοπωρινός θρήνος του ανέμου.

Τι μπορεί να διώξει το σύννεφο από το μέτωπο του φιλοσόφου;

Τι άλλο εάν όχι η επέκταση της σκέψης του, μέχρι το τέλος· ότι πέρα απ’ όλες τις γνωστές μας εποχές μακριά, είναι και η εποχή της αιώνιας άνοιξης;

("Στοχασμοί περί καλού και κακού", Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, σ. 49)

… Φτάνοντας πια στο σημείο να αποκαλούμε το Θεό πατέρα μας, με την έννοια που αναπτύξαμε, βρισκόμαστε στη Σιών, στην κορφή του όρους.

Και εκεί βρίσκουμε τον Πατέρα, τη θεία αγάπη, την αποκάλυψη της Αγίας Τριάδος. Και λίγο έξω από τα τείχη συναντάμε το μικρό λόφο που ονομάζεται Γολγοθάς με την ιστορία και την αιωνιότητα σφιχτοδεμένες σ’ ένα κοινό όραμα.

Από δω μπορούμε να στραφούμε και να κοιτάξουμε ολόγυρα και πίσω.

Αυτό είναι το σημείο απ’ όπου πρέπει ν’ αρχίζει κανείς τη ζωή του σαν χριστιανός - αφού έχει ολοκληρώσει αυτή την ανάβαση - και ν’ αρχίσει να λέει το «Πάτερ ημών», όπως ο Θεός μας άφησε εντολή να κάνουμε.

Δηλαδή να το λέει σαν την προσευχή του Μονογενούς Υιού, την προσευχή της Εκκλησίας, την προσευχή του καθενός μας, στην κοινή σύναξή μας.

Να το λέει ακόμα σαν πρόσωπο, το οποίο είναι «Υιός εν τω Υιώ».

Και τότε μόνο μπορούμε να κατεβούμε από την κορφή του όρους, βήμα - βήμα, για να συναντήσουμε εκείνους που ακόμα βρίσκονται στην πορεία ή εκείνους που ακόμα δεν έχουν ξεκινήσει.

("Ζωντανή Προσευχή", Antony Bloom, σελ. 62)

... έχω εμπιστοσύνη στην αγάπη σας. Γιατί, αν μία ομιλία σας πλήγωσε τόσο και σας έφερε σε τόσο μεγάλη αγωνία, ώστε και να στενοχωρείστε και να θορυβείστε και να ταράζεστε, είναι ολοφάνερο πως αν προστεθεί δεύτερη και τρίτη θα σας απαλλάξει από κάθε αρρώστια. Και για να μάθετε ότι δεν τα λέγω αυτά κολακεύοντάς σας, με όσα δείξατε στην προηγούμενη ομιλία, με αυτά επιβεβαιώσατε την αλήθεια των λόγων μου.
    Γιατί πραγματικά εσείς που τόσο πληγωθήκατε, που τόσο πονέσατε, που τόσο υποφέρατε και στενοχωρηθήκατε, όταν ήρθε η επόμενη Κυριακή κάνατε πιο λαμπρό το εκκλησίασμα, περισσότερη τη συγκέντρωση και μεγαλύτερη την προθυμία, και όλοι ήσασταν κρεμασμένοι από την ομιλία, όπως ακριβώς τα μικρά των χελιδονιών που είναι κρεμασμένα από τη φωλιά, και με ανοικτό το στόμα προς τη γλώσσα μου.
    Έπειτα, επειδή σε αδελφό μας που έφθασε από τη Γαλατία, εξ αίτιας του νόμου της εκκλησίας που προστάζει να υποδεχόμαστε έτσι τους ξένους και για να τιμήσουμε τα λαμπρά γηρατειά, παραχωρήσαμε το λόγο [έκανε άλλος το κήρυγμα], φεύγατε φωνάζοντας, υποφέροντας, σαν να υπομείνατε για μακρό χρόνο πείνα, και επιθυμώντας πολύ την γλώσσα μου που σας έκοψε, που σας επιτίμησε, που σας πλήγωσε, που σας καταπόνησε, κάνοντας το ίδιο που κάνει ένα παιδί, που, αν και το χτυπούν, το επιτιμούν, ούτε έτσι απομακρύνεται από τη μητέρα του, αλλά κλαίγοντας ακολουθεί αυτήν, κρατώντας από πλάγια τα ρούχα της μητέρας του και σερόμενο πίσω της με οδυρμούς.
    Για τους λόγους αυτούς σκιρτώ και πετώ από τη χαρά και λέγω πώς είμαι ευτυχισμένος γιατί αγωνίζομαι ανάμεσα σε τόσους που με αγαπούν, γιατί σας έχω έτσι κρεμασμένους από τη γλώσσα μου.
    Αυτό για μένα είναι πιο γλυκό από την ακτίνα του ήλιου, αυτό είναι πιο ευχάριστο από το φώς, αυτό είναι ζωή, το να πετυχαίνει κανείς ευγνώμονες ακροατές, που θέλουν όχι μόνο να χειροκροτήσουν, αλλά και να διορθωθούν, που επιτιμούνται και δεν απομακρύνονται, αλλά καταφεύγουν σ’ αυτόν που τους επιτιμά.
Γι’ αυτό ακριβώς και εγώ ο ίδιος αρχίζω την ομιλία μου σε σας με περισσότερη προθυμία... (ΕΠΕ 33,333-335)