Ο ΟΣΙΟΣ Ποιμήν ασκήτευε μαζί με τους τέσσερις αδελφούς του στην αιγυπτιακή έρημο. Ο Παΐσιος, ο νεώτερος αδελφός, δεν είχε ακόμη κατορθώσει να διορθώσει τις αδυναμίες του και στενοχωρούσε με τις αταξίες του τους άλλους.

- Αυτός ο μικρός δεν μας αφήνει σε ησυχία, είπε μια μέρα στενοχωρημένος στον μεγαλύτερο αδελφό του ο Αββάς Ποιμήν. Έλα να φύγουμε από το μέρος αυτό, να ηρεμήσει ο λογισμός μας.

Πήραν τον δρόμο κι έψαχναν να βρουν τόπο κατάλληλο για να μείνουν. Ο Παΐσιος όμως κατάλαβε πως τα αδέλφια του τον άφησαν κι έφυγαν και βγήκε να τους γυρεύει.

Ο Αββάς Ποιμήν τον είδε από μακριά να έρχεται και είπε στον Αββά ανούβ, τον μεγαλύτερο:

- Ας περιμένουμε τον αδελφό που κοπιάζει να μας φθάσει.

Τέλος, πλησίασε εκείνος και τους παραπονέθηκε:

- Που πηγαίνετε και με αφήνετε μόνο;

Φεύγουμε να βρούμε ησυχία.Εσύ διαρκώς μας θλίβεις με τις απερισκεψίες σου, του είπε ο Αββάς Ποιμήν.

- Ναι, ναι, πάμε όλοι μαζί όπου θέλετε, είπε με αφέλεια ο νέος.

Βλέποντας την ακακία του ο Αββάς Ποιμήν, είπε στον μεγάλο του αδελφό:

- Ας γυρίσουμε πίσω, Ανούβ. Νομίζω πως άθελά του ατακτεί ο νεαρός αυτός ή ο Θεός επιτρέπει έτσι, για να δει την υπομονή μας.

Επέστρεψαν λοιπόν στο κελλί τους και έζησαν όλοι μαζί μέχρι τέλους.

Ο ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΣ κάποιου Γέροντα έμενε σε μια καλύβα δέκα μίλια μακριά από την σκήτη. Μια μέρα θέλησε να τον ειδοποιήσει ο Γέροντας να πάει να πάρει το ψωμί του.'Ύστερα όμως σκέφθηκε: Για λίγα ψωμιά να κάνω τον αδελφό να περπατήσει δέκα μίλια; ας του τα πάω μόνος. Έβαλε το ταγάρι στον ώμο και ξεκίνησε. Πηγαίνοντας, σκόνταψε σε μια πέτρα κι έκανε τέτοια πληγή στο πόδι, που ήταν αδύνατον να σταματήσει το αίμα. από τον υπερβολικό πόνο που ένιωσε, άρχισε να κλαίει.

- Γιατί κλαίς, Αββά; άκουσε πίσω του μια γλυκειά φωνή να τον ρωτά.

Έστρεψε το κεφάλι και είδε έναν ωραίο Άγγελο. Δεν φοβήθηκε, αλλά του έδειξε με το δάχτυλο την πληγή.

- Παύσε να κλαίς γι’ αυτό το τιποτένιο πράγμα, τον πρόσταξε ο Άγγελος. Τα βήματα που κάνεις για την αγάπη του αδελφού τα έχω μετρημένα και θα πάρεις την αμοιβή σου από τον Θεό.

Ο Γέροντας πήρε θάρρος και χαρούμενος συνέχισε τον δρόμο του. από τότε προθυμοποιήθηκε να εξυπηρετεί τους αδελφούς.

Μια μέρα πήρε πάλι ψωμιά να τα πάει σ’ άλλον Ερημίτη, που έμενε πολύ πιο μακριά. Συνέβη όμως να έρχεται κι εκείνος με τον ίδιο σκοπό και συναντήθηκαν στον δρόμο.

- Αδελφέ μου, είπε πρώτος ο Γέροντας, με κόπο απέκτησα έναν μικρό θησαυρό και πρόλαβες εσύ να μου τον πάρεις.

- Μήπως η στενή πύλη χωράει μόνο εσένα, Αββά; Κάνε λίγο τόπο να περάσουμε κι εμείς, του αποκρίθηκε ο αδελφός.

Ενώ έλεγαν αυτά, ήρθε πάλι ο Άγγελος και τους είπε:

- Αυτή η φιλονικία σαν ευωδιαστό λιβάνι ανεβαίνει στον ουρανό.

ΌΤΑΝ ο Όσιος Σάββας ο Ηγιασμένος ήταν υποτακτικός στο μοναστήρι του αγίου Ευθυμίου, πολύ νέος ακόμη στην ηλικία, του είχαν αναθέσει να ετοιμάζει το ψωμί των αδελφών. Μια βροχερή ημέρα, ενώ ζύμωνε, μπήκε ένας αδελφός στον φούρνο και άφησε τα βρεγμένα ρούχα του να στεγνώσουν. Ο Σάββας που δεν είχε δει τι είχε κάνει ο άλλος, άναψε τον φούρνο. Εν τω μεταξύ ήρθε κι εκείνος να τα πάρει και όταν είδε τον φούρνο αναμμένο, από την λύπη του κόντευε να κλάψει, γιατί δεν είχε αλλά ρούχα και εκείνα που φορούσε ήταν δανεικά.

Βλέποντας ο Σάββας την στενοχώρια του αδελφού, δεν έχασε καιρό. Με ένα πήδημα βρέθηκε μέσα στον φούρνο και μάζεψε τα ρούχα.

Και τι θαύμα! Ούτε τα ρούχα είχαν πειραχθεί καθόλου από την φωτιά ούτε ο συμπαθέστατος νέος έπαθε τίποτε. Δεν τον έθιξαν οι φλόγες όχι για την ευσέβειά του, όπως τους τρεις Παίδες, αλλά για την φιλαδελφία του.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 13-15 )

3. «Έλαβε μίαν των πλευρών αυτού (του Αδάμ) και ανεπλήρωσε σάρκα αντ’ αυτής» (Γεν. β' 21).
Η δημιουργία της πρώτης γυναίκας (Εύας) συγκέντρωσε τη θεολογική σκέψι και τον ευλαβικό στοχασμό σχεδόν όλων των Πατέρων και Συγγραφέων της Εκκλησίας μας. Είναι δε χαρακτηριστικό, ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας, διαβλέπουν μια σχέσι μεταξύ Εύας και Θεοτόκου, την οποία, πολύ ενωρίς, άρχισαν να ονομάζουν «νέαν» ή «δευτέραν Εύαν» (Ειρηναίος). Τη σχέσι της Εύας με την Θεοτόκο την διακρίνουν στο προαιώνιο σχέδιο και τη βούλησι του Θεού να γίνη άνθρωπος για να εξυψώση και θεώση την ανθρώπινη φύσι.
Γράφει ο Ν. Καβάσιλας: «Ο Δημιουργός... από την πρώτη στιγμή έπλασε την ανθρώπινη φύσι τέτοια (εννοεί εδώ την Εύα) ώστε, όταν θα χρειαζόταν να γεννηθή, να πάρη από αυτή τη Μητέρα (εννοεί την Θεοτόκο)» (Κ, 151). Και ο Π. Νέλλας (βλ. Κ, 150) σχολιάζει σχετικά: «Σκοπός της δημιουργίας του ανθρώπου δεν είναι άλλος από το να προσφέρει "μητέρα” στο Θεό! Αποτελεί πράγματι βαθειά και άρρητη πεποίθηση όλων των Πατέρων της Εκκλησίας το γεγονός ότι η προαιώνια βουλή του Θεού, ο τελικός και ύψιστος σκοπός των πάντων είναι "η εισαγωγή του πρωτοτόκου εις την οικουμένην"» (Εβρ. α' 6). Γι΄ αυτό και ο Ι. Αυγουστίνος συμπεραίνει ότι «η πλάσις της Θεοτόκου ήταν έργον της αϊδίου βουλής του Θεού» (X, 44) .
Όταν ο Θεός Λόγος δημιουργούσε την Εύα, στο πρόσωπό της διέβλεπε την Θεοτόκο·
το εκλεκτό αυτό όργανο της «βουλής» του, που θα δεχόταν να γίνη μητέρα του· που θα γινόταν, αιτία της σωτηρίας και της θεώσεως του ανθρώπου, η αρχή της ανακαινίσεως και της μεταμορφώσεως της Κτίσεως.
Κάθε νέα γυναίκα που γεννιέται στον κόσμο δεν έχει μόνο τον προορισμό της Εύας: να πληθύνη τους ανθρώπους (Γεν. α' 28)· έχει μαζί και τον προαιώνιο προορισμό της «νέας Εύας», της Θεοτόκου: την «εισαγωγή του Χριστού» στον κόσμο. Κάθε γυναίκα που γίνεται Μητέρα καλείται να γίνεται μαζί και όργανο της «προαιώνιας βουλής» του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου. Τη βούλησι αυτή του Θεού μπορεί να διακονήση, σε σχετικό βέβαια βαθμό, κάθε σύζυγος και μητέρα με την προσπάθεια να «εισαγάγη» στην οικογένειά της τον Σωτήρα Χριστό και ειδικώτερα με τη χειραγωγία των παιδιών της στην πίστι και τη ζωή της Εκκλησίας.

4. «Το όνομα της γυναικός αυτού (του Αδάμ) Ζωή, ότι αύτη μήτηρ πάντων των ζώντων» (Γεν. γ’ 20).
Ο Αδάμ ωνόμασε τη γυναίκα του Ζωή (εβρ.=Εύα), που σημαίνει μητέρα όλων των ζωντανών δημιουργημάτων. Τελικά όμως η Εύα αποδείχθηκε πηγή και αιτία θανάτου, ιδίως για τους απογόνους της. Διότι όλοι οι απόγονοι της Εύας κληρονόμησαν απ’ αυτή τον θάνατο. Το όνομα επομένως «Ζωή» ταιριάζει περισσότερο στην Παρθένο Μαρία, διότι αυτή μόνο αποδείχθηκε μητέρα της ζωής και όχι του θανάτου.
Όσοι πιστεύουν στον Υιό και Θεό της, γνωρίζουν την ανάστασι από τον θάνατο της αμαρτίας (πρώτη Ανάστασις) και ζουν από τώρα τη ζωή του Θεού, όπως το υποσχέθηκε ο ίδιος ο Κύριος: «Αμήν λέγω υμίν· ότι έρχεται ώρα, και νυν έστιν, ότε οι νεκροί ακούσονται και φωνής του υιού του Θεού, και οι ακούσαντες ζήσονται» (Ιω. ε' 25). Η ζωή και η Ανάστασις των πιστών θα ολοκληρωθή και θα γίνη αιωνία κατάστασις με τη δεύτερη Ανάστασι όλων των ανθρώπων κατά τη Β' Παρουσία του Χριστού στη γη. Έτσι θα εφαρμοσθή και η άλλη υπόσχεσις του Χριστού: «ο τον λόγον μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον» (Ιω. ε' 24).
Η Εύα συνετέλεσε, ώστε να επικρατήσει η λαθεμένη αντίληψις ότι ο Θεός είναι «Θεός νεκρών». Η Θεοτόκος, η νέα Εύα, συνετέλεσε, ώστε να διακηρυχθή η αλήθεια ότι «ουκ έστιν ο Θεός Θεός νεκρών, αλλά ζώντων» (Ματθ. κβ' 32).
«Η Θεοτόκος είναι πραγματικά η κοινή μητέρα όλων των ζώντων, όλων των χριστιανών, των γεγεννημένων και αναγεννημένων εν Πνεύματι» (Φ, 138).

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη)

160- Ο ΑΡΙΘΜΟΣ. Πολλοί εκπλήσσονται γιατί στην εξομολόγησι τους ρωτούν πόσες φορές διέπραξαν την ίδια αμαρτία.

Νομίζουν πως δεν έχει σημασία, αν δίνουν ένα ή δέκα χαστούκια στον Εσταυρωμένο την ημέρα.

163- Η ΟΛΕΘΡΙΑ ΔΟΚΙΜΗ. Παρακάλεσε η Σεμίραμις το βασιλιά τον Ασσυρίων να της επιτρέψη να βασιλέψη για μια μόνο μέρα. Έπειτα από πολλές αντιρρήσεις δέχτηκε ο βασιλιάς.

Μόλις όμως αυτή πήρε στα χέρια της την εξουσία τα πράγματα άλλαξαν. Παρευθύς βγάζει διαταγή να συλλάβουν και να θανατώσουν το βασιλιά. Και αφού τον θανάτωσαν έμεινε για πάντα βασίλισσα.

Έτσι και η αμαρτία πολιτεύεται με την ψυχή. Ζητά να βασιλέψη μόνο μια στιγμή, για δοκιμή, και μόλις πάρη τη συγκατάθεσί της την αλυσοδένει και την θανατώνει.

164- Η ΑΠΟΤΡΟΠΑΙΑ ΛΕΠΡΑ. Η αγία Φραγκίσκα ντέ Σαντάλ τακτοποιούσε στο φέρετρο ένα φτωχό λεπρό που είχε πεθάνει, όταν κάποιος προσεπάθησε να την εμποδίση, από φόβο μην κολλήση από την καταραμένη αρρώστια.

-Δεν φοβούμαι παρά μόνο τη λέπρα της αμαρτίας! απάντησε θαρραλέα η αγία.

166- Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΦΟΒΟΣ. Ο αυτοκράτωρ της Κωνσταντινουπόλεως Αρκάδιος, είχε εξοργισθή φοβερά εναντίον του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Μια μέρα εξέφρασε αυτό το μίσος του μπροστά σε μια παρέα αυλικών του που ήσαν όλοι διεστραμμένοι. Πέντε από αυτούς έδωκαν τη γνώμη τους.

Ο πρώτος του είπε να τον εξορίση ώστε να μη τον ξαναϊδή. Ο δεύτερος είπε να του δημεύση όλα τα αγαθά. Ο τρίτος να τον φυλακίση. Και ο τέταρτος βρήκε σα μόνη λύσι να τον φονεύση για να απαλλαχθή οριστικά. Ο πέμπτος όμως που ήταν πιο έξυπνος και πιο διεστραμμένος, τους είπε:

-Πλανάσθε όλοι. Με τίποτα από αυτά δεν μπορούμε να εκδικηθούμε τον επίσκοπο Ιωάννη. Όπου και να τον εξορίσουμε θα είναι η πατρίδα του. Αν του δημεύσουμε τα αγαθά, το κακό θα το πάθουν οι φτωχοί του. Αν τον φυλακίσουμε, θα του ανοίξουμε τους ουρανούς. Μόνο μια εκδίκησι υπάρχει γι’ αυτόν. Βρήτε τρόπο να τον εξαναγκάσετε να αμαρτήση. Τον ξέρω καλά. Αυτός ο άνθρωπος δε φοβάται τίποτε άλλο στον κόσμο αυτόν παρά μόνο την αμαρτία.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 81-82)

«Μη φοβάσαι, γιατί εγώ σε λύτρωσα· σου ‘δωσα τ’ όνομά μου, δικός μου είσαι… Εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός σου… ο σωτήρας σου» - Ησ. 43:1,3 –NMB 
«Πιστεύω στο δικό μου Θεό»
    Κοινή διαπίστωση στον τύπο στις μέρες μας, ακόμα και στη χώρα μας, είναι ότι όλο και περισσότερο ο άνθρωπος των δυτικών κοινωνιών επείγεται να γνωρίσει τον βαθύτερο εαυτό του, να διατυπώσει το προσωπικό του όραμα για τη ζωή.
    Ένα παράδειγμα αυτού του αιτήματος -γράφεται- είναι η σχέση μας με το Θεό. Στην ερώτηση «πιστεύετε στο Θεό;», όλο και περισσότεροι απαντούν «πιστεύω σ’ ένα δικό μου Θεό». Όχι σ’ αυτόν που προβάλλουν οι διάφορες εκκλησίες ή και θρησκείες, συστήματα από τα οποία οι άνθρωποι έχουν απογοητευτεί πικρά.
    Ο Θεός της Βίβλου, όμως, προσφέρεται να γίνει ο δικός σου Θεός, φίλε αναγνώστη. Να Του μιλάς και να σου μιλάει, να έχετε καθημερινή κοινωνία Πατέρα και παιδιού. Άσε στην άκρη καθετί δικό σου, «ηθικό» ή μη και παραδώσου με μετάνοια και πίστη στην αγάπη Του. Τότε θα μπορείς να μιλάς για το δικό σου Θεό, κι Εκείνος θα σε αναγνωρίζει για δικό Του παιδί…

«Αλλά ο Κύριος ο Θεός λέει: “Εγώ θα βάλω στην Σιών ένα λιθάρι, λιθάρι στέρεο, πολύτιμο, ακρογωνιαίο, λιθάρι θεμέλιο γερό· όποιος πιστεύει σ’ εμένα δε θα απογοητευτεί”» - Ησ. 28:16 
    «Κρατήσου, κρατήσου!», φώναζε ένας άθεος στο φίλο του που πέθαινε. «Από πού να κρατηθώ;» ακούστηκε αδύναμη η φωνή εκείνου, «από πού;». Το να φεύγεις για την αιωνιότητα χωρίς να έχεις από κάπου να κρατηθείς, είναι φοβερό πράγμα. Να νιώθεις πως βυθίζεσαι χωρίς να ξέρεις που θα πατήσεις! Αυτό συμβαίνει στον άνθρωπο που έζησε μια ολόκληρη ζωή χωρίς ποτέ του να βρει το Χριστό και να στηριχτεί σ’ Αυτόν που είναι το στέρεο θεμέλιο.
    Φίλε αναγνώστη, συλλογίσου πόση ανάγκη έχεις από το θεμέλιο αυτό. Τόσο για την εδώ ζωή σου όσο και για την αιωνιότητα. Είναι φοβερό να φύγεις από τη ζωή αυτή χωρίς να ξέρεις που πηγαίνεις. Όσο είναι ακόμα καιρός σπεύσε με μετάνοια και πίστη στο Χριστό και ζήτησέ Του συγχώρεση και σωτηρία. Αυτός είναι το στέρεο θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορείς να στηριχτείς.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

«Αν δε μου ήτανε απόλαυσή μου ο νόμος σου, τότε μέσα στη θλίψη μου θα ‘μουν χαμένος.» - Ψαλμός 119:92-NMB
Βιβλία που θεραπεύουν
     «Πες μου από τι πάσχεις, να σου πω τι να διαβάσεις». Κάπως έτσι μοιάζει να διατυπώνεται η πρόταση από ομάδα συγγραφέων στη Βρετανία, που συνιστούν τη «βιβλιοθεραπεία» για να λύσει ο σύγχρονος άνθρωπος τα προβλήματά του. Σ’ ένα νεοσύστατο βιβλιοπωλείο στο Μπλούσμπερι του Λονδίνου, που η επωνυμία του είναι «Σχολείο της Ζωής», πηγαίνεις και λες το πρόβλημά σου (οικογενειακό, ατομικό, επαγγελματικό κλπ) και το προσωπικό σου βρίσκει 6 βιβλία για την περίπτωσή σου. Για παραπέρα εμβάθυνση υπάρχουν ειδικές συζητήσεις να παρακολουθήσει κανείς και να βρει απαντήσεις με τη βοήθεια συγγραφέων κλπ.
     Ο Θεός σ’ αυτόν τον κόσμο μας έχει προμηθεύσει τον αιώνιο γραπτό Λόγο Του, την Αγία Γραφή, που είναι η δική Του απάντηση στα προβλήματα του ανθρώπου κάθε εποχής. Έχουμε βρει άραγε λίγη ώρα να ανοίγουμε αυτό το Βιβλίο, να το μελετάμε και να ζητάμε με προσευχή από τον ίδιο το Συγγραφέα του να μας οδηγεί στη λύση των όποιων προβλημάτων μας;

«Αλλά ο Ιησούς τους είπε: «Δε χρειάζεται να φύγουν. Δώστε τους εσείς να φάνε» - Ματθαίος 14:16
Περισσότερη τροφή – Περισσότεροι πεινασμένοι!
     Δεκαετίες τώρα δημογράφοι και οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι ο πληθυσμός της γης αυξάνεται με αβάσταχτους ρυθμούς. Σήμερα είναι ήδη πάνω από 6,5 δισεκατομμύρια ψυχές. Ο ΟΗΕ προβλέπει πως το 2050 θα έχει φτάσει τα 9,1 δισεκατομμύρια. Το περίεργο είναι ότι παρά τη συνεχή αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων λόγω επιστήμης και τεχνολογίας, οι αναπτυσσόμενες χώρες εξακολουθούν να έχουν 815 εκατ. πεινασμένους (το 2002). Μάλιστα στο διάστημα 1997 με 2002 ο αριθμός των πεινασμένων αυξήθηκε!
     Μόνο το 2005 οι Βιβλικές Εταιρίες σ’ όλο τον κόσμο κυκλοφόρησαν πάνω από 370 εκατομμύρια αντίτυπα του Λόγου του Θεού (Γραφές – Κ. Διαθήκες – διάφορα τεύχη). Έπαψαν άραγε οι άνθρωποι να πεινούν πνευματικά; Ανάλογη κατάσταση και εδώ. Ας προσευχηθούμε ο Κύριος του θερισμού να βγάλει εργάτες στον αγρό Του, που θα φροντίσουν για την υλική αλλά και την πνευματική τροφή όλων αυτών των πληθυσμών…
Μαζί με την υλική βοήθεια, ας δώσουμε ο καθένας κι ένα αντίτυπο του Λόγου του Θεού στο διπλανό μας.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

   Οι πατέρες είπαν, ότι το να ομιλεί κανείς για το Θεό είναι καλό και το να σιωπά για το Θεό είναι καλό. Ο λόγος των πατέρων λοιπόν σημαίνει αυτό. Εκείνος που ομιλεί, όπως σου είπα, χωρίς πάθος, κάνει καλό, διότι ομιλεί για το Θεό, και εκείνος που βλέπει ότι πρόκειται να μιλήσει κατά πάθος και σιωπά, κάνει καλό, διότι εσιώπησε για τον Θεό• εάν πρόκειται να ομιλείς όπως είναι αρεστό στο Θεό, να μη μεριμνάς τι θα πεις, διότι καταργείς την εντολή, αλλά άφησε το πράγμα στο Θεό, και θα δώσει στο στόμα σου τι να πεις για το συμφέρον. Ο Θεός γνωρίζει να περιζώσει εμάς τους ασθενείς με δύναμη και αυτός είθε να σε ενδυναμώσει, αδελφέ. ...
... Το να λέγεις κάτι με ταπείνωση, σημαίνει να μη ομιλείς σαν να διδάσκεις, αλλά σαν να άκουσες από τον αββά ή τους πατέρες. Εάν όμως το πράγμα έχει ωφέλεια με το να πεις στον αδελφό και σε πολεμεί η κενοδοξία της ευχαριστήσεως, πρόσεχε τον εαυτό σου, διότι θέλει να εμποδίσει να ωφεληθεί ο αδελφός. Και αν ακούσεις αυτήν, ο αδελφός δεν ωφελείται ποτέ από σένα. Επιτίμησε λοιπόν την κενοδοξία και περιφρόνησε την. Και μετά από εκείνο που θα πεις μετανόησε στο Θεό, λέγοντας, ‘συγχώρεσε με, διότι μίλησα με κενοδοξία’. Και για το επόμενο το ίδιο.
(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18B, σελ.123.129)

Ταπείνωση είναι το αψήφιστο για κάθε πράγμα, το να κόψεις σε όλα το θέλημα σου και να δέχεσαι ατάραχα αυτά που έρχονται από έξω• αυτή είναι η αληθινή ταπείνωση, στην οποία δεν βρίσκει τόπο η κενοδοξία. Δεν πρέπει ο ταπεινόφρονας να ασχολείται με το να ταπεινολογεί, αλλά αρκεί να λέγει, ‘συγχώρεσε με’ ή προσευχήσου για μένα’• ούτε να καταφεύγει από μόνος του σε ταπεινά πράγματα. Διότι και τα δύο φέρουν κενοδοξία και δεν αφήνουν κάποιον να προκόψει• αλλά το να διαταχθείς και να μη φέρεις αντίρρηση, αυτό οδηγεί στην προκοπή.
Οι εξουθενώσεις γίνονται με δύο τρόπους• η μια από την καρδιά, και η άλλη από τους ονειδισμούς που έρχονται από έξω. Γι’ αυτό η εξουθένωση από την καρδιά δεν έχει πολύν κόπο, όσο η εξουθένωση από τους ανθρώπους που δημιουργεί στην καρδιά μεγαλύτερο πόνο• το να πληγώνει κανείς την καρδιά του είναι συντριβή καρδιάς.
279.Ερώτηση του ιδίου πρός τον ίδιο
Εάν κανείς επαινείται από κάποιον, δεν οφείλει να απαντήσει με μετριοφροσύνη;
Απόκριση: Η σιωπή ωφελεί περισσότερο• διότι εάν απαντήσει, φαίνεται σαν να δέχεται τον έπαινο, και αυτό είναι κενοδοξία. Επίσης και εκείνο από το οποίο φαίνεται ότι μετριοφρονεί κατά την απάντηση, είναι κενοδοξία• διότι αυτά που νομίζει ότι τα λέγει για τον εαυτό του, εάν τα ακούσει από άλλον, δεν μπορεί να τα βαστάξει.
280. Ερώτηση του ιδίου πρός τον ίδιο.
Αλλά συμβαίνει εκείνος, νομίζοντας από τη σιωπή ότι δέχθηκε τον έπαινο, να σκανδαλισθεί• τι λοιπόν πρέπει να κάμνει;
Απόκριση Ιωάννη: Για τα μη φανερά οφείλει ο αγωνιζόμενος ν’ αφήσει το Θεό να πληροφορήσει εκείνον που ακούει. Διότι από που γνωρίζει ότι δεν οικοδομήθηκε μάλλον με τη σιωπή του, επειδή δεν δέχθηκε τον έπαινο, και νομίζει ότι σκανδαλίσθηκε; Εάν όμως αυτός του το φανερώσει, τότε με ταπεινοφροσύνη οφείλει να τον πληροφορήσει λέγοντας• ‘συγχώρησέ με, αδελφέ, διότι και εγώ δεν αναγνωρίζω κανένα καλό στον εαυτό μου• και γι’ αυτό δεν βρήκα τι να σου απαντήσω. Αλλά στο όνομα του Κυρίου, προσευχήσου για μένα’.
282. Ερώτηση
Και πώς βρίσκουμε μερικούς από τους αγίους να απαντούν με μετριοφροσύνη όταν επαινούνται;
Απόκριση: Οι πατέρες, επειδή έφθασαν το μέτρο που είπε ο Κύριος, «όταν τα κάνετε όλα αυτά, πέστε ότι είμαστε αχρείοι δούλοι», και επειδή απαντούν θεωρώντας πραγματικά τους εαυτούς τους έτσι όπως είναι, ακόμα κι αν ακούσουν αυτά από άλλον, δεν δυσανασχετούν αλλά και ευλογούν αυτόν, επειδή λέγει την αλήθεια.
(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18B, σελ.113-117)

Το ότι πάλι βαρύνεσαι πολύ από την πορνεία, αυτό γίνεται επειδή σκέφτεσαι εναντίον του πλησίον και τον κρίνεις και ακόμη σου συμβαίνει αυτό επειδή συμπεριφέρεσαι με παρρησία προς εκείνους που σου είπα να μη συμπεριφέρεσαι με παρρησία. ...
...Και εγώ πολλές φορές, αδελφέ, στα νειάτα μου πειράχθηκα σφοδρώς από τον δαίμονα της πορνείας και κοπίαζα παλεύοντας προς τους λογισμούς και αντιλέγοντας και αρνούμενος να συγκατατεθώ σ’ αυτούς, αλλά θέτοντας μπροστά στα μάτια μου τις αιώνιες κολάσεις και κάνοντας το ίδιο πράγμα κάθε μέρα επί πέντε χρόνια, με ανακούφισε ο Θεός από αυτούς. Το πράγμα αυτό το καταργεί η αδιάλειπτη προσευχή μαζί με τον κλαυθμό.

(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18B, σελ.37,77)

«Ο αγώνας κατά των παθών είναι ένα διηνεκές γλυκό μαρτύριο για την τήρηση των εντολών,για την αγάπη του Χριστού». 

 -Γέροντα, όταν ο Προφήτης Δαβίδ έλεγε: «πνεύματι ηγεμονικώ στήριξόν με», τι ζητούσε;
 -Ο Δαβίδ ζητούσε από τον Θεό να του δώση διοικητικό χάρισμα, επειδή είχε να κυβερνήση ανθρώπους. Αλλά και ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται «πνεύμα ηγεμονικό», γιατί έχει να κυβερνήση τον εαυτό του, για να μην τον κάνουν κουμάντο τα πάθη του.
 -Γέροντα, τι είναι τα πάθη;
 -Εγώ τα πάθη τα βλέπω σαν δυνάμεις της ψυχής. Ο Θεός δεν δίνει ελαττώματα αλλά δυνάμεις. Όταν όμως δεν αξιοποιούμε αυτές τις δυνάμεις για το καλό, έρχεται το ταγκαλάκι, τις εκμεταλλεύεται και γίνονται πάθη, και ύστερα γκρινιάζουμε και τα βάζουμε με τον Θεό. Ενώ, αν τις αξιοποιήσουμε στρέφοντάς τες εναντίον του κακού, μας βοηθούν στον πνευματικό αγώνα. Ο θυμός λ.χ. δείχνει ότι η ψυχή έχει ανδρισμό, ο οποίος βοηθάει στην πνευματική ζωή. Κάποιος που δεν είναι θυμώδης και δεν έχει ανδρισμό δεν μπορεί να βάλη εύκολα τον εαυτό του στην θέση του. Ο θυμώδης άνθρωπος, αν αξιοποιήση στην πνευματική ζωή την δύναμη που έχει, είναι σαν ένα γερό αυτοκίνητο που πιάνει την ευθεία και κανείς δεν το φθάνει. Αν όμως δεν την αξιοποιήση και αφήνη ανεξέλεγκτο τον εαυτό του, μοιάζει με αυτοκίνητο που τρέχει με υπερβολική ταχύτητα σε ανώμαλο δρόμο και κάθε τόσο εκτροχιάζεται.
 Ο άνθρωπος πρέπει να γνωρίση τις δυνάμεις που έχει και να τις στρέψη στο καλό. Έτσι θα φθάση, με την βοήθεια του Θεού, σε καλή πνευματική κατάσταση. Τον εγωισμό λ.χ. να τον στρέψη εναντίον του διαβόλου και να μην το βάζη κάτω, όταν πάη και τον πειράζη. Την τάση για φλυαρία να την αγιάση καλλιεργώντας την ευχή. Δεν είναι καλύτερα να μιλάη με τον Χριστό και να αγιάζεται παρά να φλυαρή και να αμαρτάνη; Ανάλογα δηλαδή με το πώς θα χρησιμοποιήση ο άνθρωπος τις δυνάμεις της ψυχής, μπορεί να γίνη καλός ή κακός.

(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 21-22)

19. Όταν είναι να προσευχηθής στην Υπεραγία Θεοτόκο, έχε πριν την ακράδαντο βεβαιότητα, ότι δεν πρόκειται να φύγης από μπροστά της χωρίς να βρής έλεος. «Ουδείς προστρέχων επί σοι κατησχυμμένος από σου εκπορεύεται», ψάλλει η Εκκλησία με πίστι στη Θεομήτορα. Το να έχουμε αυτή τη βεβαιότητα, αυτή την ανεπιφύλακτο εμπιστοσύνη, είναι σωστό και δίκαιο. Είναι άπειρο το έλεος της Μητέρας του Ελεήμονος Θεού. Το έλεος της το μαρτυρεί η Εκκλησία όλων των εποχών και όλων των τόπων. Δεν υπάρχει περίπτωσις να αδιαφορήση για μας η Παναγία.

20. Το δένδρο, όταν είναι καλά ριζωμένο στη γη, μεγαλώνει και καρποφορεί. Η ψυχή μας, όταν είναι καλά ριζωμένη στον Χριστό με την πίστι και την αγάπη, μεγαλώνει και αυτή πνευματικά και καρποφορεί τις αρετές, χάρις στις οποίες ζή και εδώ και θα ζή και στον ουρανό αιώνια. Το δένδρο, όταν ξερριζωθή από το χώμα, παύει να ζη, γιατί οι ρίζες δεν του παρέχουν πλέον τη ζωή. Έτσι συμβαίνει και με την ψυχή μας. Όταν χάνη την πίστι και την αγάπη στον Θεό και παύη να ενεργή κατά Θεόν, που είναι ο ζωοδότης της, πεθαίνει πνευματικά. Ό,τι είναι το χώμα για τα φυτά, είναι ο Θεός για την ψυχή.

21. Ο θεός μας χάρισε την ύπαρξί μας. Είναι το μεγαλύτερο δώρο που μας έκαμε η αγαθότης του. Και όταν, με την παρακοή των Πρωτοπλάστων, χάσαμε τον Παράδεισο και ανταλλάξαμε τη ζωή με τον θάνατο, δεν μας άφησε στην πτώσι μας. Μας έδωσε, για να μας επαναφέρη στη ζωή, τον Μονογενή Υιό του. Πόσο μικρά, κατ’ αναλογίαν, είναι όλα τα άλλα δωρήματα, που του ζητούμε στην προσευχή μας! Και πόσο εύκολο του είναι να μας τα παράσχη με τα πρώτα λόγια που θα του απευθύνουμε, πιστεύοντας αληθινά! Αρκεί πράγματι αυτά που του ζητούμε να είναι αναγκαία. Λοιπόν, είναι εντελώς ασυγχώρητο να αμφιβάλλη κανείς για το αν θα λάβη κάτι το θεάρεστο, όταν το ζητή στην προσευχή του. Ο Κύριος μας το είπε καθαρά: «Αιτείτε και δοθήσεται υμίν» (Ματθ. ζ’ 7).

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 26-27)