"Παράδεισος είναι η αγάπη του Χριστού"

Και ποιος είναι ο Παράδεισος;
"Ο Χριστός",έλεγε ο Γέροντας."
Όταν αγαπάς τον Χριστό, τότε παρ'όλη την αίσθηση της αμαρτωλότητος και των αδυναμιών σου
έχεις τη βεβαιότητα ότι ξεπέρασες το θάνατο, γιατί βρίσκεσαι στην κοινωνία της αγάπης του Χριστού.
Και να μας αξιώσει ο Θεός να δούμε το Πρόσωπο του Κυρίου και απ' εδώ στη γη και απ' εκεί, όπου θα πάμε".
[Ί 246]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, ΆγιοςΠορφύριος, σελ. 50)

"Όλους τους αγαπώ και προσεύχομαι".

Ναι, για όλους προσεύχομαι, και γι' αυτούς που φεύγουν χωρίς να με δουν.
Για όλους γενικά. Για μερικούς όμως και ονομαστικά.- Δεν κουράζεσθε με τόσο κόσμο;
Πώς αντέχετε ; τους αγαπώ. Θέλω όλους να τους βοηθήσω, αλλά δεν μπορώ και στεναχωρούμαι.
Μιλάω συνέχεια όλη την ημέρα, ξηραίνεται η γλώσσα μου. Από τις 4, τις 5 το πρωί μιλάω.
Να, σήμερα με πήρε τηλέφωνο στις 5 το πρωί ένας Ηγούμενος από το Άγιον Όρος,μετά ένας Δεσπότης από την Κρήτη.
Προχθές τα μεσάνυχτα με πήρε τηλέφωνο ένας πατέρας από ένα νησί στον Ειρηνικό Ωκεανό.
Καταλαβαίνεις; Ενώ εγώ είμαι εδώ, ήμουν με το πνεύμα μου κι εκεί. Μου είπε για τα κορίτσια του.
Τον συμβούλεψα για ένα του κορίτσι. Χάρηκε ο άνθρωπος. Του είπα να με ξαναπάρει.
Όταν κουραστώ, σκεπάζω το πρόσωπό μου και τους αφήνω μόνο να μου φιλούν το χέρι.
Και έρχονται, ξέρεις, από μακριά, από την Αλεξάνδρεια προχθές, από το Κιάτο, απ' όλα τα μέρη της Ελλάδος κι άλλοτε από το εξωτερικό.
Άνθρωποι με σοβαρά προβλήματα. Τί να κάνω,προσπαθώ. Όμως δεν μπορώ να μιλώ πάντα.
Στεναχωριούνται, φεύγουν λέγοντας λόγια. Ο Γέροντας από τον "Παράκλητο" μου λέει να τους δέχομαι όλους.
Να λέω λίγα στον καθένα ή τουλάχιστον να παίρνουν ευχή.
Ξέρεις, τον πολύ κόσμο δεν μπορεί κανείς να τον ικανοποιήσει.
Έτσι, μπορεί μερικοί να με φωνάζουν σήμερα Άγιο, και αύριο μπορεί να με γράψουν οι δημοσιογράφοι,
ότι δεν ικανοποίησα τον κόσμο ή ότι είμαι λαοπλάνος.
[ Α 72 π ]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ.50-51)

ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
Οι ομάδες αυτές χαρακτηρίζονται από την προσμονή για μια σύντομη έλευση του Χριστού, που συνδυάζεται με μια επίγεια χιλιετή κυριαρχία. Χρησιμοποιούν τις προφητείες του Δανιήλ, διάφορα εδάφια της Καινής Διαθήκης, ιδιαίτερα την αποκάλυψη του Ιωάννη και με διάφορους υπολογισμούς προσδιορίζουν κατά καιρούς χρονολογίες για τη δευτέρα παρουσία του Κυρίου. Ακόμη υποστηρίζουν πως «συλλέγουν» τους «αγίους» και συγκροτούν την «εσχατολογική εκκλησία», την οποία θα «αρπάξει» ο Κύριος κατά τη δευτέρα του παρουσία, ενώ όσοι μένουν πιστοί στη χριστιανική εκκλησία και δεν την εγκαταλείπουν, συγκροτούν την «πόρνη Βαβυλώνα».
Ήδη κατά τον Β' αιώνα ο Μοντανός προέβαινε σε τέτοιου είδους υπολογισμούς. Ο Joachim Von Fiore (1132-1202) προσδιόριζε την αρχή της χιλιετούς βασιλείας για το έτος 1260.
Κατά τον ΙΘ' αιώνα ο William Miller (1782-1849) προσδιόρισε μια νέα χρονολογία. Ισχυρίσθηκε πως «άγγελοι του ουρανού κατεύθυναν τις σκέψεις του και τον οδηγούσαν στην κατανόηση του λόγου του Θεού» (White, Der Grosse Kampf, σ. 324. Erfahrungen, σ. 220). Ο Miller ξεκίνησε από το Δαν. η' 14 («έως εσπέρας και πρωί ημέραι δισχίλιαι και τριακόσιαι, και καθαρισθήσεται το άγιον»). Με τη βοήθεια του Άριθ. ιδ' 34 (μία ημέρα εξισώνεται με ένα έτος) και με αφετηρία το 457 π. Χ. (Διάταγμα του Αρταξέρξου) έφθασε στο έτος 1843/44. Τότε επρόκειτο, κατά τον Miller, να καθαρισθεί το «αγιαστήριο», με τη δευτέρα παρουσία του Χριστού. Μάλιστα πρόσθετε πως ο «καθαρισμός» δεν θα αναφέρεται απλώς στην Εκκλησία, αλλά θα περιλαμβάνει και ολόκληρη τη γη (White, Der Grosse Kampf, σ. 327-331. Schlüsselbegriffe, σ. 171).
Ο Θεός, ισχυρίσθηκε ο Miller , του έδωσε εντολή να κηρύξει αυτή την «αλήθεια». Γι’ αυτό και οργανώθηκαν μεγάλες συναθροίσεις• πολλοί εγκατέλειψαν τις εργασίες τους, την Εκκλησία τους και αφοσιώθηκαν στη διάδοση του «ευαγγελίου» του Miller.
Το έτος 1844 ήταν μεγάλη δοκιμασία για τους οπαδούς• αναγκάσθηκαν να παραδεχθούν δημόσια πως έπεσαν σε πλάνη ( Mueller, σ. 108). Όμως πολλοί άρχισαν να αναζητούν την αιτία της «αναβολής» και έδωσαν διάφορες ερμηνείες σ’ αυτή. Έτσι σχηματίσθηκαν διάφορες εσχατολογικές ομάδες.
α) Εκκλησία των Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας  Ιστορία
Μια από τις σημαντικότερες εσχατολογικές ομάδες είναι η κίνηση των Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας, με «προφήτη» την Elen G. White (1827-1915). Η White στηρίχθηκε σε «προφητικό όραμα» και βεβαίωσε πως η δευτέρα παρουσία του Χριστού θα γινόταν όχι στις 21 Μαρτίου 1843, αλλά στις 22 Οκτωβρίου 1844 (Mueller, σ. 111-115. Life Sketches, σ. 58).
Αυτό που συνέβη στην περίπτωση του Miller επαναλήφθηκε και πάλι. Πολλοί σταμάτησαν τις δουλειές τους για να αφιερώσουν το χρόνο τους στο κήρυγμα των «αγαθών
νέων». Μερικοί μάλιστα τοποθέτησαν στις βιτρίνες των καταστημάτων τους την επιγραφή: «Κλειστό μέχρι την επάνοδο του Κυρίου». Άλλοι άφησαν χέρσα τα κτήματα τους και ελευθέρωσαν τους δούλους τους (Mueller 113-114). Όταν η ημερομηνία αυτή πέρασε χωρίς ιδιαίτερα γεγονότα, ο Miller δήλωσε πως η «προφητεία» δεν εκπληρώθηκε για να ασκηθούν οι πιστοί στην ταπείνωση. Όμως πρόσθεσε πως στις 22 Οκτωβρίου 1844 ο Θεός έκλεισε την «πόρτα της χάρης» (Mueller , σ. 130).
Εκείνο που για τους σημερινούς Αντβεντιστές της Έβδομης Ημέρας έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι την εποχή εκείνη η White συμμερίσθηκε τη διδαχή αυτή για το «κλείσιμο» της «θύρας της χάρης» και μάλιστα επιβεβαίωσε αυτή την ημερομηνία με «όραμα» στις 24 Μαρτίου 1849, δηλώνοντας πως ο χρόνος που θα μπορούσε κανείς να λάβει τη σωτηρία πέρασε και δεν υπήρχε πλέον χρόνος για την επιστροφή των αμαρτωλών (White, Erfahrungen, σ. 35).
Όμως η άποψη αυτή δεν μπορούσε να διατηρηθεί για πολύ, γιατί ο Κύριος «καθυστερούσε»• επρόκειτο για ψευδοπροφητεία. Οι Αντβεντιστές αναγκάσθηκαν να προσφύγουν σε νέες χρονολογίες• στο 1845 (Snow), στο 1849 (Edson), στο 1851 (Bates). Μάλιστα η White «επικύρωσε» τη χρονολογία του 1851 με όραμα κατά την 27η Ιουνίου 1850 (White, Erfahrungen, σ. 58).
Αλλά και πάλι αποδείχθηκε πως το «πνεύμα» από το οποίο προήρχετο η «αποκάλυψη» της White ήταν πνεύμα πλάνης. Έτσι πέρασε και το 1851 χωρίς εκπληκτικά γεγονότα για τους Αντβεντιστές.
Ποιά είναι η σημερινή άποψη; Αυτή προέρχεται από τον Hiran Edson (1808-1882), που ήταν από τους πρωτεργάτες του κινήματος. Με βάση δική του «αποκάλυψη» διακήρυξε πως η χρονολογία του 1844 ήταν σωστή. Μόνο που έγινε λαθεμένη ερμηνεία των γεγονότων που «συντελέσθηκαν» σ’ αυτή τη χρονολογία. Κατά το έτος αυτό ο Χριστός εκκαθάρισε το «ουράνιο αγιαστήριο» και όχι το επίγειο, όπως εσφαλμένα ανεμένετο (Schlüsselbegriffe, σ. 172-173. Life Sketches, σ. 63).
Κατά το έτος 1844, λέγει η κίνηση, ο Χριστός άρχισε στον ουρανό το δικαστήριο για να εξακριβώσει ποιοί από τους καλεσμένους είχαν «ένδυμα γάμου» και είναι άξιοι να «εισέλθουν». Όταν αυτό το έργο τελειώσει, η «πόρτα» θα κλείσει πλέον οριστικά (White, Erfahrungen 428-430, Life Sketches 641-642). Η νέα άποψη κατοχυρώθηκε και με αποκαλύψεις της White (White, Erfahrungen 243).
Η Ιστορία της κίνησης των αντβεντιστών συμπληρώθηκε με την παραλαβή της τήρησης του Σαββάτου από τους «Βαπτιστές της Εβδόμης Ημέρας», με τους οποίους ήλθαν σε επαφή οπαδοί του κινήματος. Αυτή η διδαχή επιβεβαιώθηκε και από τη White με «όραμα». Έτσι το 1860 η κίνηση ονομάσθηκε «Εκκλησία των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας» (Schliesselbegriffe, σ. 36. 98. 132-133. Life Sketches 9596. Mueller, σ. 139-140).
Η κίνηση διαδόθηκε σύντομα και έκτος των ΗΠΑ. Οι οπαδοί της ανέρχονται σήμερα σε 5 εκατομμύρια. Το Διεθνές Κέντρο βρίσκεται στην Ουάσιγκτον. Οι εκπομπές της «Η Φωνή της Ελπίδος», ακούγονται σήμερα σε 28.000 ραδιοφωνικά προγράμματα και σε 600 τηλεοπτικά.
Στην Αθήνα το κέντρο των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας βρίσκεται στην οδό Κεραμεικού 18. Κοινότητες υπάρχουν και στον Πειραιά (Αλκιβιάδου 193 Τερψιθέα), στη Νίκαια (Σαλαμίνος 7 Περιβολάκι) και σε άλλες περιοχές της χώρας.
2. Ιεραρχική δομή
Πρέπει να υπογραμμίσουμε πως οι Αντβεντιστές στην αρχή κατεδίκαζαν κάθε οργανωτικό σχήμα και διεκήρυτταν την ελευθερία από κάθε σύμβολο πίστης. Η σύνταξη τέτοιων συμβόλων χαρακτηρίζετο «πτώση» (Mueller, σ. 129). Όμως αυτή η διδαχή ακυρώθηκε με τη δημιουργία του «Γενικού Συμβουλίου» της Ουάσιγκτον. Το συμβούλιο αυτό θεωρείται «η ανωτάτη αυθεντία μετά τον Θεό». «Εάν σε ένα Γενικό Συμβούλιο εκφρασθεί η κρίση των αδελφών που συναθροίσθηκαν από όλα το σημεία του αγρού, τότε η προσωπική ανεξαρτησία και η προσωπική κρίση δεν επιτρέπεται να διατηρηθούν με επιμονή. Ένας συνεργάτης δεν επιτρέπεται ποτέ να εκλαμβάνει σαν αρετή την επίμονη διατήρηση της ανεξαρτησίας του, αν αντιστρατεύεται στην απόφαση του συνόλου της κοινότητας» (Gemeindehandbunch 10).
«Μου εδείχθη πως δεν πρέπει κανείς να υποτάσσεται στην κρίση ενός επί μέρους προσώπου όμως εάν καταλήξει σε απόφαση το Γενικό Συμβούλιο, η ανωτάτη αυθεντία του Θεού επί της γης, δεν επιτρέπεται να επιμένει κανείς σε προσωπική ανεξαρτησία και σε προσωπική κρίση• πρέπει να αναγνωρίσει την ανωτέρα απόφαση» (Gemeindehandbunch, 39).
Ένα άλλο ουσιώδες χαρακτηριστικό ενός γνησίου αντβεντιστού της έβδομης ημέρας είναι «η νομιμοφροσύνη και η υποταγή στο πνεύμα και στη συμπεριφορά προς την εκκλησία και στους ηγέτες της», αναφέρει η οργάνωση (Δελτίον 28.6.77. σ. 10), είναι η «ανωτάτη εξουσία από τον Θεό, που υφίσταται μεταξύ μας» (Εκκλ. Εγχειρίδιο 2).
Στο Γενικό Συμβούλιο υπάγονται 12 «τμήματα», καθένα από τα οποία διαιρείται σε «ενώσεις». Κάθε «ένωση» διαιρείται σε «αυτοσυντήρητους αγρούς» και οι «αγροί» σε κοινότητες ενός κράτους, μιας επαρχίας ή περιοχής. Στην Ελλάδα η κίνηση λειτουργεί σαν «αποστολή», που είναι επικουρική οργάνωση της «Νοτιοευρωπαϊκής Ένωσης».
Σε κάθε κοινότητα υπάρχουν ένας «ποιμένας -πρεσβύτερος», ο «πρεσβύτερος» και ο «διάκονος» (Χριστοφορίδου 63). Υπάρχει ακόμη πλήθος οργάνων και επιτροπών με ιδιαίτερη ιεραρχική κλίμακα• υπεύθυνος εσωτερικής ιεραποστολής, διευθυντής κοινοτικών υποθέσεων, διευθυντής σχολής Σαββάτου, υπεύθυνος φιλανθρωπικού έργου, διευθυντής νεολαίας ιεραποστόλων, καθοδηγητής, διευθυντής συλλόγου ανιχνευτών, διευθυντής εγκρατείας, εκκλησιαστικό συμβούλιο, εκπαιδευτικό συμβούλιο κ.ά. (Εκκλησιαστικό εγχειρίδιο 2). Όμως όλα αυτά κατευθύνονται από εντεταλμένους του Γενικού Συμβουλίου της Ουάσιγκτον, που αποστέλλονται σε κάθε χώρα χωρίς τη συγκατάθεση των επί μέρους κοινοτήτων.
3. Μέθοδος εργασίας
Στην «προσφορά σωτηρίας» η κίνηση χρησιμοποιεί και ανορθόδοξα μέσα: τα προγράμματα του σωματείου «Οργανισμός Εγκρατείας» για την απαλλαγή από το κάπνισμα, δεν αποβλέπουν τελικά σ’ αυτό το στόχο, αλλά κυρίως στο να δημιουργηθεί «γονιμότερο έδαφος για τη σπορά του λόγου», γιατί όπως αποκαλύπτεται στο εσωτερικό Δελτίο της κίνησης, «η αποστολή μας δεν είναι να γεμίζουμε την κόλαση με μη καπνιστές» (Δελτίον 1.9.1980, σ. 7-8).
Όμως αυτό δεν αποκαλύπτεται στις ανακοινώσεις του σωματείου αυτού και ο ανύποπτος πολίτης παγιδεύεται με προσφορές σαν κι αυτή: «κόψε το τσιγάρο σε 5 μέρες». Τέτοιες υποσχέσεις δίνει ο «ελληνικός οργανισμός εγκρατείας» (Έθνος 22.1.1983) και παραλείπει να ανακοινώσει ότι πρόκειται για πρόγραμμα αίρεσης των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας.
Επίσης στην ελληνική εκπομπή του Trans World Radio «Φωνή της Ελπίδος», όπως και στα «Βιβλικά Μαθήματα δια αλληλογραφίας Φωνή της Ελπίδος» (26 Μαθήματα), δεν αποκαλύπτεται η ταυτότητα του φορέως αλλά αναφέρεται μόνο: «Γραμματοθυρίς 700 Αθήνα». Μάλιστα ο εντεταλμένος του Γενικού Συμβουλίου στην Ελλάδα πρότεινε πριν από καιρό να ονομάζονται οι Έλληνες οπαδοί της κίνησης «νεοορθόδοξοι», ώστε να διευκολυνθεί περισσότερο η «ιεραποστολή» της κίνησης μεταξύ ανύποπτων πολιτών (Δελτίον 10.5.1982, σ. 12).
Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι η «Εκκλησία των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας» δεν διστάζει να «παγιδεύσει» ανύποπτους πολίτες με ελλιπείς πληροφορίες, σχετικά με τους αληθινούς σκοπούς των προγραμμάτων της.
4. Διδασκαλία
Κατά την κίνηση οι χριστιανικές εκκλησίες συγκροτούν την «πόρνη Βαβυλώνα» η οποία «έπεσε». Οι Αντβεντιστές πιστεύουν πως σύμφωνα με την ερμηνεία που κάνουν στο λεγόμενο τριπλό αγγελικό άγγελμα (Αποκ. ιδ' 6-12. ιη' 2-7), πρέπει να δοθεί σε όλα τα έθνη η προειδοποίηση, ώστε οι άνθρωποι να εξέλθουν από τις εκκλησίες και να εισέλθουν στο «καταφύγιο» της ομάδας αυτής (White, Erfahrungen, σ. 270-271. Lickey σ. 18-19).
Όλες οι χριστιανικές εκκλησίες, λέγει η κίνηση, εξουσιάζονται από τον Διάβολο• η ομολογία των, οι προσευχές των και οι παραινέσεις των είναι «βδέλυγμα στον Κύριο»• αναρίθμητο πλήθος «κακών αγγέλων πετούν μέσω της χώρας και γεμίζουν τις εκκλησίες». Αυτοί οι «υπάλληλοι του Σατανά», χαίρουν για τις θρησκευτικές τους κοινότητες, γιατί σκεπάζουν τα μεγαλύτερα εγκλήματα και τις μεγαλύτερες αμαρτίες, υπογραμμίζει η White. Γι’ αυτήν οι κληρικοί είναι «εκπρόσωποι του Σατανά» και όσοι υποτάσσονται σ’ αυτούς «υπηρετούν το Διάβολο» (White, Erfahrungen, σ. 266-268. 204).
Η ομάδα αυτή πιστεύει πως αποτελεί το λαό του Θεού των εσχάτων ημερών (Δελτίον 5.6.1981, σ. 10), το «πνευματικό Ισραήλ» (Το Δέκατον 1), την «κοινότητα του υπολοίπου», που εξουσιοδοτήθηκε από τον Θεό «να κηρύξει στον κόσμο το τελευταίο μήνυμα της χάρης, προτού τελειώσει ο χρόνος της χάρης και επανέλθει ο Χριστός με δύναμη και μεγαλοπρέπεια» (Schlüsselbegriffe, σ. 48). Κάθε υποψήφιος για βάπτισμα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα: «πιστεύεις πως η κοινότητα των Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας αποτελεί την κοινότητα του υπολοίπου;» (Gemeindehandbuch σ. 53).
Η κίνηση ισχυρίζεται ότι κάθε αντίθεση και αρνητική κριτική αποτελεί αντίδραση της «συναγωγής του Σατανά», ο οποίος ετοιμάζεται να κάνει πόλεμο «με τους λοιπούς του σπέρματος της γυναικός» (Αποκ. ιβ' 17), επειδή γνωρίζει πως λίγος καιρός του απομένει (Lickey σ. 475-476). Έτσι κάθε ποιμαντική προσπάθεια της Εκκλησίας να περιφρουρήσει το ποίμνιο της από την πλάνη των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας προέρχεται από τον Διάβολο!
Με αυτή τη διαρχία η κίνηση δημιουργεί κρίση συνειδήσεως και καλεί ανύποπτους πολίτες να αποφασίσουν που θα υποταχθούν και με ποιού το «σημείο» θα σφραγισθούν, γιατί αυτό είναι ζήτημα «ζωής ή θανάτου» (Δελτίον 28.4.77, σ. 17) και «η τελευταία προσφορά σωτηρίας» (Δελτίον 28.4.1977, σ. 4-5, Δελτίον 30.10.1980, σ. 13).
Αφού βρισκόμαστε στο χρόνο πριν τη δευτέρα παρουσία, λένε οι Αντβεντιστές, πρέπει να μεταδώσουμε το αιώνιο ευαγγέλιο, που αναφέρεται στη Γραφή (Αποκ. ιδ' 6-12. ιβ' 17) (Schlüsselbegriffe 47), πριν τελειώσει το «δικαστήριο» που άρχισε στον ουρανό κατά το έτος 1844. Οι άνθρωποι πρέπει τώρα να εγκαταλείψουν τη «Βαβυλώνα», γιατί θα ακολουθήσει η «έκχυση του θυμού του Θεού» για όσους παραμείνουν έξω από την εκκλησία των Αντβεντιστών (Schlüsselbegriffe 33-36). Όταν αποφασισθεί η τύχη του καθενός και τελειώσει το «δικαστήριο» θα τελειώσει και ο χρόνος της χάρης, ο Χριστός θα έλθει και θα φέρει τον μισθό του καθενός (White, Der Grosse Kampf 482-485. 490).
Οι ζώντες άγιοι θα ενδυθούν αφθαρσία, οι κεκοιμημένοι θα αναστηθούν και όλοι θα «αρπαγούν» και θα εισέλθουν στην «αγία πόλη». Οι άπιστοι θα εξουδετερωθούν, η γη θα μεταβληθεί σε έρημο για 1000 χρόνια εκεί θα βρίσκεται απομονωμένος ο Σατανάς και οι κακοί άγγελοι (White, Der Grosse Kampf 643-644. 655-658. 165). Σ αυτά τα χίλια χρόνια θα γίνει το «δικαστήριο» για τους απίστους και οι αποφάσεις για τον καθένα θα καταγραφούν στο «βιβλίο του θανάτου». Στο τέλος των 1000 ετών οι άπιστοι θα αναστηθούν, ο Χριστός με τους αγίους θα κατέλθει στη γη, ο Σατανάς θα συνάξει τους απίστους και θα επιτεθεί στην «αγία πόλη». Όμως θα πέσει φωτιά από τον ουρανό και θα καταστρέψει τους απίστους και θα καθαρίσει τη γη! (White, Der Grosse Kampf 659. Erfahrungen 43-44).
Στη «νέα γη» θα γίνεται «τακτική λατρεία κατά Σάββατο... απλή ζωή με γεωργικές ασχολίες... ουδεμία ασθένεια... η φύση των άγριων θηρίων μεταβάλλεται σε ιερή...» (Lickey 524-525).
Το Σάββατο, λέγει η κίνηση, είναι το «σήμα» του Θεού, η «σφραγίδα» του, ενώ η τήρηση της Κυριακής είναι το «χάραγμα του θηρίου». Ο Χριστός διακήρυξε πως το Σάββατο έγινε για τον άνθρωπο (Μάρκ. β' 27) και απαιτεί την τήρηση του. Αυτό υποδηλούται και από το όραμα του Ιωάννη, συμπεραίνει η κίνηση• ο Ιωάννης είδε την κιβωτό της διαθήκης στο «ναό του Θεού εν τω ουρανώ» (Αποκ. ια' 19) και μέσα σ’ αυτήν βρισκόταν ο δεκάλογος που είχε σαν βάση ο Χριστός, όταν το 1844 άρχισε την κρίση στο «δικαστήριο» (Lickey 311-312). Πίσω από την «αντικατάσταση» του Σαββάτου με την Κυριακή, κρύβεται ο Σατανάς, λέγει η κίνηση (White, Erfahrungen 206) και υποστηρίζει πως αυτό έγινε από τον Μ. Κωνσταντίνο (Lickey 265.372. Βλ. και «Φωνή της Eλπίδος», μαθήματα 19.20-21). Η τήρηση του Σαββάτου είναι η «διαχωριστική γραμμή» μεταξύ του «αληθινού Ισραήλ» και των «απίστων» (White, Erfahrungen, σ. 24). Η κίνηση ομολογεί πίστη στον Χριστό και έχει σε χρήση το βάπτισμα των πιστών. Γι αυτό και αναβαπτίζει εκείνους που βαπτίστηκαν σε μικρή ηλικία. Όμως εδώ δεν πρόκειται για μυστήριο, αλλά πράξη ομολογίας. Η ευχαριστία τελείται τέσσερις φορές το χρόνο και συνοδεύεται με πλύση των ποδών και αδελφικό ασπασμό. Η White, προτρέπει τους οπαδούς της να τηρούν τη χορτοφαγία. Γι’ αυτό και η κίνηση διαθέτει ιδιαίτερα καταστήματα τροφίμων. Οι Αντβεντιστές καλούνται επίσης να απέχουν από τη χρήση αλκοόλ και καπνού.
Ιδιαίτερη σημασία δίδεται στην προσφορά της «δεκάτης» από μέρους των οπαδών. Η κίνηση υπογραμμίζει πως «ο Θεός ζητά από μας το 10%... Εάν κερδίζω, ας πούμε, 13.000 δραχμές, το δέκατον θα είναι 1.300 δραχμές... Καλύτερα να έχετε το 90% του μισθού σας με την θεία ευλογία, παρά το 100% χωρίς την ευλογία αυτή» (Φωνή της Eλπίδος, μάθημα 23).
5. Κριτική της ομάδας
Κατ’ αρχήν παρατηρούμε ότι κάθε προσπάθεια προσδιορισμού του χρόνου της δευτέρας παρουσίας του Χριστού καταδικάζεται από την αγία Γραφή. Στο ερώτημα των μαθητών, «πότε ταύτα έσται» ο Κύριος απάντησε πως «την ημέραν εκείνην και την ώραν ουδείς οίδεν» (Ματθ. κδ' 36, Μαρκ. δγ' 32.36). Αλλά οι μαθητές Του επανήλθαν στο ίδιο ερώτημα και μετά την ανάσταση του Κυρίου και ο Χριστός, με κατηγορηματικό τρόπο, τους απάντησε «ουχ υμών εστί γνώναι χρόνους ή καιρούς ούς ο Πατήρ έθετο εν τη ιδία εξουσία» (Πράξ. α' 7). Ακόμη και στην Αποκάλυψη του Ιωάννου, που αναφέρεται σ’ εκείνα που πρόκειται να γίνουν «εν τάχει» (Αποκ. α' 1), δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένος χρόνος (Αποκ. α' 7). Άλλωστε σκοπός της Αποκάλυψης είναι η ενθάρρυνση των πιστών για τα επερχόμενα δεινά, και όχι ο καθορισμός χρονολογιών. Όμως οι Αντβεντιστές ξεπερνούν τα όρια της αγίας Γραφής και καθορίζουν χρονολογίες.
Μιλήσαμε ήδη για την εσχατολογία της Εκκλησίας (βλ. σ. 45. 93-98. 108. 224-226). Η εσχατολογία των Αντβεντιστών είναι διαφορετική. Όπως και στην εποχή του Miller, οι Αντβεντιστές ξεκινούν από το Δαν. η' 14 και με τη βοήθεια των Αριθ. ιδ' 34 και Ιεζ. δ' 6 υπολογίζουν 2300 έτη, μέχρι τον καθαρισμό του αγιαστηρίου. Υποστηρίζουν ακόμη πως τα «έτη» του Δαν. θ' 24-25 αρχίζουν ταυτόχρονα με τα 2300 «έτη» και μάλιστα το 457 π.Χ. Έτσι φθάνουν στο 1843/44.
Όμως οι υπολογισμοί αυτοί είναι αυθαίρετοι. Γιατί επί παραδείγματι το Δαν. θ' 25 («από της εξόδου λόγου» - κατά τους O') πρέπει να αναφέρεται σε κάποιο Διάταγμα και όχι στο χρόνο της προφητείας του Ιερ. κε' 1. Δεν ήταν βασικό μέλημα του Δανιήλ να ερμηνεύσει τη διάρκεια της προφητείας του Ιερεμία; Αλλά και πάλι, το διάταγμα του Αρταξέρξη εκδόθηκε το έβδομο έτος της βασιλείας του, δηλαδή το 458 (Έσδρα z' 7-8. Martin Noth, Geschichte Israels, Gottingen 1954 2, σ. 89) και αφορούσε την ανοικοδόμηση της Ιερουσαλήμ και όχι του ναού (Έσδρα z΄ 12-26).
Θα μπορούσαμε ακόμη να θέσουμε το ερώτημα, γιατί οι 2300 «ημέρες» να υπολογισθούν σε έτη και όχι σε κατά γράμμα ημέρες, λόγου χάρη τα 6 1/2 έτη της βασιλείας του Αντιόχου Επιφανούς (170-163 π.Χ.), που βεβήλωσε το θυσιαστήριο. Ακόμη θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε πως πρόκειται για μισές ημέρες («έως εσπέρας και πρωί»), οπότε έχουμε τα 3 1/2 έτη του διωγμού του Αντιόχου του Επιφανούς (168-165 π.Χ. - Α' Μακ. θ' 44-73).
Το Δαν. θ' 25 («έως Χριστού του ηγουμένου») το αναφέρει η κίνηση στη βάπτιση του Χριστού. Αλλά γιατί στη βάπτιση και όχι στη γέννηση; Και γιατί να αναφέρεται αυτό στον Ιησού Χριστό και όχι σε κάποιον βασιλέα ή αρχιερέα κεχρισμένο;
Η κίνηση ξεκινάει από τη βάση πως ο προφητικός λόγος δηλώνει ακριβείς χρονολογίες και δεν αναφέρεται σε χρονικά διαστήματα κατά προσέγγιση. Στα εδάφια που στηρίζεται δόθηκαν δεκάδες διαφορετικές ερμηνείες και η μόνη «απόδειξη» για την «ορθότητα» της ερμηνείας των Αντβεντιστών είναι τα «οράματα» της White. Αλλά τα «δράματα» αυτά οδήγησαν κατά καιρούς σε αντιφατικές δοξασίες:
Στην αρχή δηλώθηκε πως το «αγιαστήριο» που επρόκειτο να «καθαρισθεί» το 1844 ήταν η «εκκλησία» ή και η γη, γι’ αυτό και ανεμένετο τότε η δευτέρα παρουσία του Χριστού (Schluesselbegriffe, σ. 83). Αργότερα διακηρύχθηκε πως το 1844 η «πόρτα της χάρης» έκλεισε (Mueller 130. 167) και πως ο Χριστός θα καθυστερούσε μόνο για λίγο: 1845, 1849, 1851. Παρ’ όλα αυτά οι Έλληνες οπαδοί ισχυρίζονται πως η εκκλησία τους ποτέ δεν προσδιόρισε το χρόνο της δευτέρας παρουσίας! (Χριστοφορίδου 44). Σήμερα η κίνηση κηρύττει πως το 1844 ο βασιλιάς «προ του γάμου» εισήλθε να δει αν όλοι οι καλεσμένοι έχουν το ένδυμα του γάμου! (White, Der Grosse Kampf 429-430). Κηρύττει ακόμη πως η «πόρτα της χάρης» δεν έχει ακόμη κλείσει.
Αλλά και η διδαχή για το Σάββατο δεν είναι σύμφωνη με την διδασκαλία της Γραφής. Το Σάββατο ήταν «σημείον» μεταξύ του Θεού και του λαού Ισραήλ (Εξοδ. λα' 13-17.
Ιεζ. κ' 12. 20), δεν αναφερόταν στη μεσσιανική εποχή. Η φράση «από Σαββάτου έως άλλου» (Ησ. ξστ' 23) σημαίνει πως ο Θεός στη μεσσιανική εποχή θα προσκυνείται όχι μόνο μία μέρα, αλλά όλες τις ημέρες.
Η ευλογία του Σαββάτου αποτελεί σύμβολο της εσχατολογικής ανάπαυσης, της απαλλαγής από τις σωματικές πράξεις και από τη δουλεία της σάρκας. Η εντολή εδόθη στους Ισραηλίτες εξαιτίας της σκληροκαρδίας των, για να αφιερώσουν τουλάχιστον μία ημέρα στο Θεό, και να επιτρέπουν την ανάπαυση και στους δούλους και στα υποζύγια (Εξοδ. κ΄ 8-11. Δευτερ. ε' 13-14. Παροιμ. β' 10). Επομένως η θέσπιση τοη Σαββάτου δεν απέβλεπε στο τέλειο, αλλά στην παιδαγωγία.
Ο Χριστός υπογράμμισε διάφορες εντολές και αρετές, απαραίτητες για τη σωτηρία (Ματθ. ε' 3-12. 19-48), όμως παρέλειψε εντελώς την εντολή του Σαββάτου. Δεν δίστασε να παραβιάσει αυτή την εντολή, με αποτέλεσμα να προκαλέσει την ευσέβεια των Φαρισαίων, ενώ μπορούσε να αναβάλει για μια μέρα τη θαυματουργική του επέμβαση (Μαρκ. β' 27). «Ώστε», υπογραμμίζει, «ο Υιός του ανθρώπου είναι Κύριος και του Σαββάτου» (Μαρκ. β' 28).
Η τήρηση λοιπόν του Σαββάτου δεν προηγείται σε κάθε περίπτωση, γι’ αυτό και ο Χριστός δεν παίρνει υπόψη του τη φαρισαϊκή υποκρισία. Το Σάββατο έγινε για τον άνθρωπο, δηλαδή του δόθηκε για παιδαγωγία και δεν μπορεί να αποβαίνει σε βάρος του. Γι’ αυτό και ο υιός του ανθρώπου δεν δεσμεύεται από τέτοιες ανθρώπινες ερμηνείες. Μ’ αυτή την έννοια είναι «κύριος και του Σαββάτου». Όμως η οργάνωση των Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας αγνοεί τελείως αυτό το «και», με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται εντελώς το νόημα των λόγων του Χριστού και να βγάζει το συμπέρασμα πως το Σάββατο είναι η «ημέρα του Κυρίου», δηλαδή η πραγματική Κυριακή! (Lickey 346-347. Χριστοφορίδου 46- 47).
Το γεγονός ότι ο Χριστός δεν τηρούσε το Σάββατο αποτέλεσε αφετηρία διαμάχης, που κατέληξε στο σταυρικό Του θάνατο (Μαρκ. γ' 6. Ίω. ε' 18. ζ' 21-25). Γι΄ αυτό και το Σάββατο έγινε πρόβλημα για τους χριστιανούς, με αποτέλεσμα να απαλλαγούν πολύ γρήγορα από την τήρησή του (πρβλ. Ματθ. ιβ' 1-8. Μάρκ. β' 23-28).
Στην αποστολική σύνοδο δεν θεσπίστηκε η τήρηση του Σαββάτου για τους χριστιανούς που προέρχονταν από τα έθνη (Πράξ. ιε' 20. 28-29). Μάλιστα ο απόστολος Παύλος εναντιώθηκε σε μια τέτοια προσπάθεια (Γαλ. δ' 9-10) οι χριστιανοί δεν κρίνονται με βάση την τήρηση της έβδομης ημέρας (Κολ. β' 16-17, πρβλ. Ρωμ. ιδ' 5-6).
Με την έλευση του Χριστού δημιουργήθηκε νέα σχέση με τον Θεό, με βάση την υιοθεσία και την αγάπη, που ξεπερνάει κάθε νομικό πλαίσιο (Ιω. α' 12. Ρωμ. η' 15-17. στ' 14. Γαλ. δ' 4-7. Α' Τιμ. α' 9). Σ’ αυτή τη νέα σχέση ο πιστός αφιερώνει ολόκληρο το χρόνο του στον Θεό, όχι μία μέρα την εβδομάδα.
Η άποψη της κίνησης για την Κυριακή δεν ανταποκρίνεται στα ιστορικά δεδομένα. Οι χριστιανοί δεν έδωσαν στην Κυριακή την ίδια σημασία με το Ιουδαϊκό Σάββατο. Η βάση της Κυριακής δεν ήταν η ανάπαυση, αλλά η τέλεση της θείας ευχαριστίας, το γεγονός της ανάστασης του Χριστού.
Οι απόστολοι πήγαιναν στις Ιουδαϊκές συνάξεις για να κηρύξουν την ημέρα του Σαββάτου, όμως για τη λατρεία τους είχαν ξεχωριστές συνάξεις, που είχαν τις ρίζες τους στη σύναξη με το Χριστό το βράδυ της ημέρας που αναστήθηκε (Λουκ. κδ' 13-30. Πραξ. ι΄ 41), ήταν συνέχεια του μυστικού δείπνου και ακολουθούσαν το ίδιο πρότυπο (Α' Κορ. ια' 23-24. Μάρκ. ιδ' 22-25. Λουκ. κδ' 30).
Η άποψη πως η Κυριακή προήλθε από την αντικατάσταση του Σαββάτου (White, Der Grosse Kampf 452. Lickey 264. Χριστοφορίδου 45-46) ή ότι το Σάββατο ονομάστηκε Κυριακή (Αποκ. α' 10) είναι εντελώς αυθαίρετη.
Στην Αγία Γραφή γίνεται φανερό πως η «κλάσις του άρτου» εγίνετο την πρώτη ημέρα της εβδομάδας (Πράξ. κ' 7. Α' Κορ. ιστ' 2) και ονομάζετο «Κυριακόν δείπνον» (Α' Κορ. ια' 20). Μάλιστα οι χριστιανοί άρχισαν να μετρούν σε συνέχεια την ημέρα αυτή, χαρακτηρίζοντάς την «ογδόη» και δίδοντας σ’ αυτήν εσχατολογικό περιεχόμενο (πρβλ. Ιω. κ' 26). Ιστορικές πηγές βεβαιώνουν ότι η «Κυριακή» (Αποκ. α' 10) ή «ημέρα του Κυρίου» ήταν η πρώτη και όχι η έβδομη ημέρα της εβδομάδας. Ο Ρωμαίος συγγραφέας Πλίνιος (61- 114 μ.Χ.) αναφέρει πως οι χριστιανοί τελούσαν τη λατρεία τους την πρώτη ημέρα της εβδομάδας (Kurt Hutten, Seher Grubler Enthusiasten 196610 σ. 63), η δε «Διδαχή» χαρακτηρίζει την ημέρα αυτή ως «Κυριακή» (Διδαχή 14, ΒΕΠ 2,220).
Ο άγιος Ιγνάτιος (+ 110) αναφέρει πως δεν πρέπει να «σαββατίζωμεν Ιουδαϊκώς, και αργίαις χαίροντες» (Ίγν., Μαγν. 9, ΒΕΠ 2, 295). Η επιστολή του Βαρνάβα (όχι μετά το 130 μ.Χ) αναφέρει: «ου τα νυν σάββατα εμοί δεκτά, αλλά ο πεποίηκα, εν ω καταπαύσας τα πάντα αρχήν ημέρας ογδόης ποιήσω, ο εστίν άλλου κόσμου αρχή, διό και έχομεν την ημέραν την ογδόην εις ευφροσύνην, εν η και ο Ιησούς ανέστη εκ νεκρών και φανερωθείς ανέβη εις ουρανούς» (Έπιστ. Βαρν., 15, 8-9, ΒΕΠ 2,240). Για ογδόη ημέρα γράφει και ο Ιουστίνος (+ 163/167), που μάλιστα δεν την παραλληλίζει με την εβδόμη, αλλά με την πρώτη δημιουργική ημέρα (Ιουστ., Απολ. Α. 67,7, ΒΕΠ 3, 198 Διαλ. 138, Ι, ΒΕΠ 3, 335).
Αυτά αποδεικνύουν πως στην πρώτη Εκκλησία δεν έγινε αντικατάσταση του Σαββάτου με την Κυριακή, ούτε το Σάββατο ονομάσθηκε Κυριακή. Το γεγονός ότι ο 29ος κανόνας της συνόδου της Λαοδικείας στρέφεται εναντίον της αργίας του Σαββάτου αποδεικνύει δη κατά τον Δ' αιώνα υπήρχαν χριστιανοί που τηρούσαν το Σάββατο, παράλληλα με τη συμμετοχή τους στη θεία λατρεία της Κυριακής. Αυτό σημαίνει πως στην καθεμία από τις ήμερες αυτές εδίδετο διαφορετική σημασία!
Όταν ο Μ. Κωνσταντίνος καθιέρωσε την αργία της Κυριακής (221 μ.Χ.) (Ευσεβ., Εις τον βίον Κωνστ., Δ' 18-22, 181-182), δεν εισήγαγε καμία ουσιαστική μεταβολή στη χριστιανική λατρεία. Η μόνη αλλαγή ήταν πως η Κυριακή, εκτός από ημέρα λατρείας των χριστιανών έγινε και κρατική ημέρα αργίας. Τότε άρχισε να παραλληλίζεται με την αργία του Σαββάτου και να γίνεται λόγος για «μετάθεση» της αργίας από το Σάββατο στην Κυριακή (Ευσεβ., Εις Ψαλμ. 91, β'-δ', ΒΕΠ 22, 233 εξ.).
Και η διδασκαλία λοιπόν των Αντβεντιστών για το Σάββατο δεν στηρίζεται ούτε στην πρωτοχριστιανική παράδοση. Στηρίζεται στα οράματα της White.
Η κίνηση υπογραμμίζει μια διαρχία ανάμεσα στο καλό και στο κακό, στις δυνάμεις του Θεού και του Σατανά και διαβολοποιεί κάθε Χριστιανική Ομάδα έξω από τους κόλπους της.
Αλλά αυτή η διαρχία δεν δικαιώνεται από την αγία Γραφή (βλ. σ. 438). Η αποψή της ότι η Εκκλησία αποστάτησε, έγινε «πόρνη Βαβυλώνα» και «όργανο του Σατανά», αποδεικνύει πως η κίνηση των Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας αποκόπτει τον εαυτό της από την ενιαία πίστη και τη συνέχεια της Εκκλησίας δια μέσου των αιώνων και επομένως τοποθετείται εκτός της Εκκλησίας του Χριστού, που είναι ακατάλυτη και εδραίωμα της αληθείας (Ματθ. ιστ' 18, Α' Τιμ. γ' 15. Βλ. και σελ. 59-63. 107-109. 151. 166-168. 434).
Η απαίτηση «θεοπνευστίας» της ανώτατης ιεραρχίας της κίνησης φέρει τους οπαδούς σε απόλυτη εξάρτηση και τους αναγκάζει να δεχθούν οποιεσδήποτε «διδαχές», χωρίς καμμία αναφορά σε ένα σταθερό και αμετακίνητο σημείο, όπως είναι η διδαχή της Εκκλησίας δια μέσου των αιώνων. Οι συνεχείς αλλαγές στη διδαχή της κίνησης και μάλιστα στις χρονολογίες δεν την οδηγούν απλώς στην τάξη των ψευδοπροφητών (Δευτερ. ιη' 19-22), αλλά και καθιστούν ακατανόητη την έπαρση με την οποία εκφράζεται για την Χριστιανική Εκκλησία.

(π.Αντωνίου Αλεβιζόπουλου, Εγχειρίδιο αιρέσεων... Αθήνα 1994, σελ.443-458)

Τον πρώτο καιρό που ήρθα στην Εκκλησία είχα πολλή θέρμη και αγάπη για το Χριστό! Δεν είχα όμως καθόλου διάκριση. Έτσι μιλούσα σε όλους που συναντούσα για το Χριστό με πάθος! Κάποιοι προσελκύονταν και έρχονταν στην Εκκλησία Του και κάποιοι άλλοι μιλούσαν απότομα και χυδαία για το Χριστό. Κι εγώ δεν το δεχόμουν αυτό , μέχρι που πολύ συχνά τσακωνόμουν άσχημα με τους αντιρρησίες. Είδε και αποείδε ο πνευματικός μου που μου έλεγε να μιλώ με σύνεση αλλά εγώ πάντα παρασυρόμουν από το θυμό και μια φορά στην εξομολόγηση μού είπε ‘ Αν είναι να τσακώνεσαι, μην ξαναμιλήσεις για το Χριστό…’ Αυτή η εντολή ήταν πραγματικά πολύ δυσβάσταχτη για μένα! Ήταν ό,τι χειρότερο μπορούσα να ακούσω τότε!
Ήταν η πρώτη φορά που είχα πόλεμο με τους λογισμούς, δηλαδή να μην υπακούσω, γιατί μου φαινόταν τελείως παράλογη αυτή η εντολή! Πάλεψα όμως γενναία και είπα ‘ Όχι, αφού μου το ζητάει ο πνευματικός μου, θα υπακούσω και δε θα ξαναμιλήσω για το Χριστό!’ Τότε το νέφος των λογισμών έφυγε και επικράτησε η γαλήνη στην καρδιά μου. Εκείνη τη στιγμή είχα μια έντονη εσωτερική παρόρμηση να ακούσω ‘πειραϊκή εκκλησία’ που πολύ σπάνια άκουγα μέχρι τότε! Καθώς ανοίγω το ραδιόφωνο έπεσα πάνω σε μια εξιστόρηση … ‘ Στην έρημο ασκήτευε ένας παράξενος μοναχός που αντί να είναι μαζί με τους υπόλοιπους, ήταν ανεβασμένος μόνιμα πάνω σε ένα στύλο και εκεί τελούσε τις προσευχές, τη μελέτη του και όλα τα πνευματικά του. Όταν αναφέρθηκε αυτό στους πιο προχωρημένους , εκείνοι προβληματίστηκαν για το αν αυτή η άσκηση είναι κατά Θεόν… και σκέφτηκαν κάτι για να το διαπιστώσουν. Πήγαν μαζί με τους υπόλοιπους μοναχούς και με αυστηρό ύφος του φώναζαν ‘ Τί είναι αυτά που κάνεις; Κατέβα γρήγορα κάτω! Είμαστε γεροντότεροι σου και πρέπει να κάνεις υπακοή’. Τότε εκείνος άρχισε να κατεβαίνει το στύλο… όταν έφτασε περίπου στη μέση, του είπαν οι πρεσβύτεροι ‘ ανέβα πάλι αδερφέ μας, αφού δεν έχεις θέλημα και κάνεις υπακοή τότε αυτό που κάνεις είναι ευάρεστο στο Θεό!’
Έτσι κατάλαβα κι εγώ πως το πρόβλημα μου ήταν ότι εγωιστικά μιλούσα για το Χριστό! Όχι για το Χριστό, ούτε για τους αδερφούς μου αλλά για μένα! Κατάλαβα πόσο πολύ δίκιο είχε ο πνευματικός μου, πόσο αγαπάει το Χριστό κι εμένα… εκείνο το βράδυ ήταν η πρώτη φορά που προσευχήθηκα γονατιστός στο Χριστό να με συγχωρέσει, να μου μάθει πώς και πότε να μιλάω γι’Αυτόν και όταν θα είμαι έτοιμος να ενημερώσει τον πνευματικό μου ώστε να μου δώσει νέα εντολή! Όπως κι έγινε… λίγες μέρες μετά μου έστειλε ο πνευματικός μου μήνυμα που δε μου απαγόρευε πια να μιλάω για το Χριστό αλλά αντίθετα με παρότρυνε να το κάνω! Χάρηκα πάρα πολύ και κατάλαβα πόσο πολλή αξία έχει η υπακοή και πόσο μεγάλη φωτιστική δύναμη έχει στην ψυχή μας!
Ο Χριστός επειδή αγαπάει τον Πατέρα Του, Τον υπάκουσε μέχρι θανάτου σταυρικού! Αντίστοιχα ο πνευματικός μας αγαπάει το Χριστό και υπακούει σε Αυτόν! Κι εμείς, αν αγαπάμε το Χριστό, αγαπάμε και τον πνευματικό μας και τον υπακούμε σε όλα, γιατί η υπακοή μας αναφέρεται στο Χριστό και στην Αγία Τριάδα ! Όσο πιο πολύ τον αγαπάμε τόσο πιο πιστά τον υπακούμε! Και όσο τον υπακούμε τόσο μας γεμίζει με την Αγάπη Του ο Χριστός και εμάς και τον πνευματικό μας για να μη μας κλονίσει τίποτα! Και πλέον δεν υπακούμε αναγκαστικά ή ωφελιμιστικά αλλά από αγάπη πνευματική. Και γνωρίζουμε τί θέλει ο πνευματικός μας και το πράττουμε, χωρίς να μπει στη δυσάρεστη θέση να μας το ζητήσει. Γιατί η αγάπη έχει πάντα υπακοή, ενώ η υπακοή δεν έχει πάντα αγάπη! (Κ.Δ.Κ)

πότε δάκρυσε ο Χριστός;

Γελάς διαρκώς και φαιδρύνεις το πρόσωπό σου συ ο μοναχός; Γελάς συ, ο σταυρωμένος, που οφείλεις να πενθής; Πού άκουσες το Χριστό να το κάνη αυτό; Πουθενά. Αντίθετα, πολλές φορές ήταν σκυθρωπός. Όταν είδε την Ιερουσαλήμ, δάκρυσε. Όταν σκέφτηκε τον προδότη, ταράχτηκε. Όταν πήγαινε να αναστήση το Λάζαρο, έκλαψε. Και συ γελάς;

Ε.Π.Ε. 24,578

λύπη τώρα, χαρά τότε

Να δουλεύης με δάκρυα για το Θεό, ώστε να μπόρεσης να καθαρίσης τα αμαρτήματά σου. Ας πενθήσουμε, αγαπητοί, ας πενθήσουμε εδώ, για να γελάσουμε πραγματικά εκεί. Να νιώσουμε αληθινή ευφροσύνη κατά τον καιρό της ειλικρινούς χαράς. Η εδώ χαρά είναι ανακατεμένη με λύπη και δεν μπορούμε ποτέ να την βρούμε καθαρή. Εκείνη όμως η χαρά είναι ειλικρινής και άδολη. Δεν έχει τίποτε το επικίνδυνο. Με τίποτε δεν είναι ανακατεμένη. Αυτή τη χαρά ας ευφρανθούμε. Αυτήν ας επιδιώκουμε.

Ε.Π.Ε. 24,582

σβήνουν την πυρκαγιά της αμαρτίας

Να σβήσουμε την πυρκαγιά των αμαρτημάτων, όχι με πολλά νερά, αλλά με λίγα δάκρυα. Είναι μεγάλη η φωτιά της αμαρτίας, αλλά με λίγα δάκρυα σβήνει. Διότι το δάκρυ σβήνει την πυρκαγιά των αμαρτημάτων και καθαρίζει τη δυσωδία της αμαρτίας.

Ε.Π.Ε. 30,266

μετανοίας

Αναγνώρισε, ότι αμάρτησες. Θα είναι αυτό η αρχή της διορθώσεώς σου. Η θλίψις για τις αμαρτίες σου, η κατήφεια, τα δάκρυα, όλα αυτά θα φανερώνουν τη μετάνοιά σου. Τι άλλο έκανε η πόρνη; Τα δάκρυά της έχυσε (Λουκ. ζ' 38). Πήρε χειραγωγό τη μετάνοια και ήρθε στην πηγή της αφέσεως, τον Χριστό.

Ε.Π.Ε. 33,446

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β)

268-     ΠΡΟΤΙΜΩ ΤΟΥΣ ΛΥΚΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ. Ένας φύλακας του ζωολογικού κήπου του Σικάγου είχε παραιτηθή από τη θέσι του για να γίνη αστυνομικός. Την πρώτη του αστυνομική περιπολία την εξετέλεσε στην πολυσύχναστη περίφημη λεωφόρο Λέϊκ Σόαρ, στο μήκος της ακτής της λίμνης Μίτσιγκαν. Αυτό όμως ήρκεσε για να τον πείση να επιστρέψη στα θηρία του και να δηλώση: «Προτιμώ τους λύκους του ζωολογικού κήπου από τους ανθρώπους της πόλεως».

274-     ΣΑΝ ΖΩΑ Ή ΣΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ; Στο καφενείο:

            -Θα πιούμε σα ζώα ή σαν άνθρωποι;

            -Σαν άνθρωποι, απαντά ομόφωνα η παρέα.

            -Όχι, καλύτερα για μας, πρόσθεσε ένας, να πιούμε σα ζώα.

            -Γιατί;

            -Γιατί τα ζώα, όταν χορτάσουν σταματούν, ενώ εμείς δεν κάνουμε πάντα το ίδιο.

279-     Ο ΗΘΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Ο ηθικός άνθρωπος δεν είναι άλλο παρά ένα καλάμι, το πιο ευλύγιστο καλάμι. Αλλά είναι ένα καλάμι σκεπτόμενο. Δεν χρειάζεται πολύ για να το λυγίση κανείς.

            Οι φιλόσοφοι λέγανε:

            -Επιστρέψατε στον εαυτό σας και θα βρήτε την ανάπαυσί σας.

            Κι άλλοι λέγουν:

            -Βγήτε από τον εαυτό σας και ζητήσετε την ευτυχία στις διασκεδάσεις.

            Όλα όμως είναι ψέματα. Η ευτυχία δε βρίσκεται μέσα μας, αλλά ούτε και μακρυά μας. Βρίσκεται πρώτα στο Θεό κι έπειτα στον εαυτό μας.

283-     ΔΕ ΒΡΙΣΚΩ ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΟ. Ο φιλόσοφος Διογένης μέρα μεσημέρι πήρε ένα φανάρι αναμμένο και γυρνούσε τους δρόμους της Αθήνας. Μερικοί τον ρωτούσαν:

            -Τι ζητάς;

            -Άνθρωπον και ούχ ευρίσκω, απάντησε ο φιλόσοφος.

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ.123-127)

Η αξία των μετανοιών
Μία νέα ψηλή πήγαινε κάθε τόσο στον Γέροντα, να τον συμβουλευθεί σε πολλά από τα νεανικά της θέματα.
Όπως μας έλεγε, της άρεσε η γυμναστική άσκηση, πράγμα που την ξεκούραζε, μετά από το φόρτο των μαθημάτων.
Ο Γέροντας Πορφύριος, που είχε το χάρισμα να συμβουλεύει ακόμη και τους επιστήμονες στον κλάδο που εξειδικεύοντο,
της υπέδειξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει καλύτερη άσκηση από τις μετάνοιες των χριστιανών,
όταν μετά που κάνουμε το σταυρό μας γονατίζουμε και αφού αγγίσουμε με το πρόσωπό τη γη,
σηκωθούμε όρθιοι και το επαναλάβουμε αυτό και πάλιν και πάλιν, ενώ εσωτερικά η ψυχή αναστενάζει προς τον Θεό,
προφέροντας τα λόγια του τελώνη," Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ".
Επίσης λέγουμε και όποια άλλη αυτομεμψία θα μας φώτιζε το Πνεύμα το Άγιο.
Έτσι, της έλεγε ο Γέροντας, θα μπορούσε να αντικαταστήσει ένα μεγάλο μέρος του χρόνου,
που σπαταλούσε στις γυμναστικές ασκήσεις, με τις μετάνοιες.
Μετά από τις μετάνοιες έρχεται μεγάλη χαρά, ανακούφιση πολλή και η ειρήνη στην ψυχή,
στο δε σώμα δεν παραμένει ούτε το τελευταίο μέλος του να μην τεθεί σε λειτουργία και άσκηση.
Ο Χριστός, για να τονίσει τη σημασία των μετανοιών, ο ίδιος, όπως διηγείται ο ευαγγελιστής,
όταν βρισκόταν μέσα στον κήπο της Γεσθημανή, αποτραβήχτηκε από κοντά τους όσο να ρίξει ένας μία πέτρα
και εκεί άρχισε να κάνει μετάνοιες, πίπτοντας επί του εδάφους κατ’ επανάληψη.
Οι μετάνοιες κάνουν και στο σώμα το αντίστοιχο φυσικό καλό, όπως και στην ψυχή.
Γι’ αυτό οι ασκητές δεν παθαίνουν εύκολα εμφράγματα, καρδιακά νοσήματα, εγκεφαλικά,
γιατί αρτηρίες τους, τα διάφορα αγγεία δια των μετανοιών, συντηρούνται άριστα, τα λίπη διαλύονται,
η ψυχή κι αυτή ηρεμεί κι έτσι ο άνθρωπος, μετά από τις ασκήσεις αυτές, μπορούμε να πούμε,
δεν διαφέρει από ένα αυτοκίνητο, που πέρασε από το συνεργείο, κι έκανε ένα καλό σέρβις.
Οι μετάνοιες δεν είναι ανθρώπινη, αλλά θεία αποκάλυψη, κι είναι δυστυχής,
όποιος άνθρωπος δεν έχει ανακαλύψει το μυστήριο από τις περικλείει.
Οι δε πολυπράγμονες, όταν τη νύχτα πριν κοιμηθούν, κάνουν τις καθιερωμένες μετάνοιες,
κι από τις καθημερινές σκέψεις θα ξεφύγουν και θα ερμηνεύσουν, για να έρθει γρήγορα και ο ύπνος.
[ Πορ. 14π. ]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ. 255-256)

O Αββάς Ιωάννης και ο ιερεύς

Σε μια σκήτη έτρωγαν μαζί μερικοί μοναχοί. Ανάμεσά τους ήταν και ο νεαρός τότε αββάς Ιωάννης ο Κολοβός.
Σε μια στιγμή σηκώθηκε ένας σεβάσμιος ιερεύς, πήρε την κανάτα με το νερό και την πρόσφερε στους αδελφούς.
Οι μοναχοί από ευλάβεια δεν πήραν νερό απ’ αυτόν. Πήρε όμως ο αββάς Ιωάννης.
Οι άλλοι απόρησαν και του είπαν:
-Πώς εσύ, ο μικρότερος από όλους, δέχθηκες να σε εξυπηρέτηση ο γέροντας;
Κι εκείνος αποκρίθηκε:
-Όταν εγώ σηκώνωμαι να προσφέρω νερό, χαίρομαι όταν παίρνουν όλοι, γιατί θα έχω μισθό.
Γι’ αυτό λοιπόν δέχθηκα νερό από τον ιερέα, για να του εξασφαλίσω μισθό αγάπης. Αλλά και για να μη λυπηθεί, εάν δεν δεχόταν κανείς την προσφορά του.
Όλοι τότε θαύμασαν και ωφελήθηκαν από την διάκρισή του.
(Γεροντικόν)

(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος πρώτος, σελ.25-26)

Η νίκη του Χριστού
Κάποιος μάγος έκανε ψευτοθαύματα με τη βοήθεια του διαβόλου, για να πλανεύει τους χριστιανούς και να τους παίρνει με το μέρος του.
Ανάμεσα στις άλλες θαυματουργίες του έκανε και τούτη: Έμπαινε στη φωτιά για πολλή ώρα. Ύστερα ζητούσε τη βοήθεια του δαίμονα, που έσβηνε τη φωτιά κι έτσι ο μάγος παρέμενε αβλαβής.
Όταν ο τοπικός επίσκοπος πληροφορήθηκε το περιστατικό, πήρε το άγιο αρτοφόριο με το δεσποτικό Σώμα και πλησίασε στη φωτιά. Αμέσως πρότεινε στο μάγο να δεθεί με αλυσίδα και να πέσει μέσα στη φωτιά, για να δει κι αυτός τη θαυμαστή του διάσωση.
Ο μάγος δέχτηκε να τον δέσουν και να τον ρίξουν στη φωτιά, νομίζοντας πως κι εκείνη τη φορά, όπως τόσες άλλες, θα γινόταν το θαύμα. Μόλις όμως βρέθηκε τυλιγμένος στις φλόγες, άρχισε να καίγεται και να φωνάζει δυνατά:
— Βοήθησέ με δαίμονα, γιατί θα με καταφάει η φωτιά!
Άκουσαν όλοι τότε μια απαίσια φωνή:
— Πολλές φορές σε βοήθησα. Τώρα όμως δεν μπορώ, γιατί στέκεται πλάι σου ο ισχυρότερος μου. Έτσι λοιπόν ο μάγος έγινε στάχτη.
[1]
(Θαύματα και αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία εκδ. Ι.Μ. Παρακλήτου, σελ.18)

Σπουδές και αποκατάσταση

-Γέροντα, πολλά παιδιά δυσκολεύονται να προχωρήσουν στις σπουδές τους, όταν δεν έχουν αποφασίσει ποιά ζωή θα ακολουθήσουν.
Τους απασχολεί συνέχεια αυτό το θέμα και δεν μπορούν να συγκεντρωθούν στο διάβασμα τους.
-Εγώ, όταν κάποιος νέος έχη τέτοια προβλήματα, του λέω: «Ξέρεις ότι σήμερα υπάρχουν κάτι μεγάλα ψυγεία;
Να βάλης λοιπόν αυτό το θέμα σε ένα τέτοιο ψυγείο, μέχρι να τελειώσης τις σπουδές σου.
Δεν σου λέω να πετάξης αυτά που σε απασχολούν, αλλά να τα φύλαξης εκεί, μέχρι να τελείωσης. Αν δεν προσέξης τώρα την μελέτη σου, τις σπουδές σου,
οι φίλοι σου θα τακτοποιηθούν, θα ηρεμήσουν, και μετά θα κάνουν κομποσχοίνι για σένα, για να τακτοποιηθής».
Χρειάζεται πολύ να προσέξουν, γιατί αυτό είναι τέχνασμα του εχθρού, για να τους δημιουργή περισπασμούς.
-Γέροντα, είπα σε κάποια κοπέλα: «Αν σκέφτεσαι να παντρευτής, να μη σπουδάσης».
-Και, μέχρι να παντρευτή, τί θα κάνη; Θα πουλάη καραμέλες; Καλύτερα να τελειώση μια επιστήμη ή να μάθη μια τέχνη, γιατί κάτι μπορεί να παρουσιασθή στην ζωή της
και να της χρειασθούν αυτά που θα μάθη. Μου είπε κάποτε μια κοπέλα: «Σκέφτομαι τον Μοναχισμό, αλλά συνέχεια αλλάζω γνώμη».
«Τί τάξη πάς;», την ρωτάω. «Δευτέρα λυκείου, μου λέει, αλλά δεν θέλω να σπουδάσω». «Δεν θέλεις να σπουδάσης; της λέω.
Τότε να πω στον πατέρα σου να σου αγοράση κατσίκια, να σου πάρη και ένα τσομπανόσκυλο να τα φυλάη, να σου δώση και μια φλογέρα να παίζης και να τα βόσκης.
Σου αρέσει αυτό; Κοίταξε να σπουδάσης ή να μάθης μια τέχνη». «Τότε, Γέροντα, μου λέει, ώσπου να αποφασίσω αν γίνω μοναχή ή αν παντρευτώ,
να μένω στο μοναστήρι ως προδόκιμη, ώστε να μάθω την τέχνη της ταπεινοφροσύνης».
«Αυτήν την τέχνη, της λέω, μπορείς να την μάθης και στο σπίτι σου, αν δέχεσαι με χαρά ό,τι σού λένε οι δικοί σου.
Θα τελειώσης πρώτα το σχολείο, θα δώσης εξετάσεις για το πανεπιστήμιο καί, όταν τελειώσης, θα δούμε τί θα κάνης».
«Πέντε χρόνια όμως, Γέροντα, δεν είναι πολλά για να αποφασίσω;». «Πολλά είναι, αλλά τί να κάνουμε, αφού ακόμη δεν έχεις κατασταλάξει κάπου;».
«Φταίω εγώ γι’ αυτό, επειδή είμαι ασταθής;», με ρωτάει. «Όχι, αλλά η ζυγαριά προς το παρόν δεν κλίνει ούτε προς το ένα μέρος ούτε προς το άλλο».
Σε τέτοιες περιπτώσεις να τονίζουμε στα παιδιά να προσέξουν να μη χάνουν άσκοπα τον χρόνο τους. Να ζήσουν όσο πιο πνευματικά γίνεται στην διάρκεια των σπουδών τους,
να πάρουν σύντομα το πτυχίο τους, που είναι απαραίτητο, και ύστερα έχει ο Θεός. Στο διάστημα αυτό να βρουν έναν καλό Πνευματικό να τους βοηθάη,
για να μην ενθουσιάζωνται εύκολα με την μια ζωή ή με την άλλη, αλλά και να μην απελπίζωνται.
Να κάνουν υπομονή να τελειώσουν τις σπουδές τους και τότε θα μπορούν να αποφασίσουν, ώριμα πλέον και με τις περισσότερες προϋποθέσεις που θα έχουν,
για την μια ή για την άλλη ζωή, και να κάνουν ό,τι νομίζουν καλύτερο εις δόξαν Θεού. Έτσι που είναι σήμερα ο κόσμος, όσο ωριμάζουν, τόσο καλύτερα είναι.
Ξέρετε τί παρατράγουδα συμβαίνουν; Ιδίως όταν κάποιος έχη ενθουσιασμό, πρέπει πολύ να προσέχη να μην παίρνη ανώριμες αποφάσεις.
-Γέροντα, υπάρχουν παιδιά που δεν έχουν όρεξη να διαβάσουν τα μαθήματά τους, γιατί προτιμούν την πνευματική μελέτη και την προσευχή.
-Όχι, να μην αφήνουν το διάβασμα. Ας διαβάζουν παράλληλα με τα μαθήματά τους κάτι δυνατό από κάποιο πατερικό βιβλίο, ας προσεύχωνται λίγο,
ας κάνουν καμμιά μετάνοια, για να συντηρούνται λίγο πνευματικά. Όταν έχουν πολύ διάβασμα, μπορούν να κάνουν διαλείμματα και να λένε την ευχή ή να ψάλλουν.
Γιατί, αν θέλουν να κάνουν κάτι άλλο που είναι για αργότερα, ούτε εκείνο θα μπορούν να το κάνουν σωστά, επειδή θα σκέφτωνται το διάβασμα,
ούτε στις σπουδές τους θα προχωρούν, και τελικά δεν θα κάνουν τίποτε. Ενώ, αν διαβάζουν, θα πάρουν γρήγορα το πτυχίο τους και μετά θα κάνουν αυτό που θέλουν.
Εγώ, όταν ήμουν στο Σανατόριο , για λίγες μέρες ούτε κομποσχοίνια ούτε μετάνοιες ούτε νηστείες έκανα. έτρωγα ό,τι μου έδιναν.
«Να βοηθήσω τώρα λίγο τους γιατρούς, έλεγα, για να με βοηθήσουν κι εκείνοι να γίνω καλά, και ύστερα θα κάνω αυτό που θέλω».
Έρχονται παιδιά και μου παραπονούνται ότι οι γονείς τους τα ζορίζουν πολύ, για να διαβάσουν. Αν τα ζορίσω και εγώ, δεν θα τα βοηθήσω.
Για να καταλάβουν ότι πρέπει να μην αφήνουν το διάβασμα τους, τους λέω παραδείγματα από παιδιά που δεν διάβαζαν και ταλαιπωρήθηκαν, και από παιδιά που πρόκοψαν, επειδή διάβαζαν.
Να, θυμάμαι μια περίπτωση: Ήταν σε μια πόλη δύο γειτονόπουλα. Ο ένας ήταν πανέξυπνος. Με λίγο διάβασμα έπαιρνε συνέχεια άριστα, από το δημοτικό ώς το γυμνάσιο.
Ο άλλος με λιγώτερο μυαλό και με πολλή επιμέλεια τον ακολουθούσε. Τελικά ο πρώτος, μόλις τελείωσε την πρώτη λυκείου, έμπλεξε με παρέες, άφησε το σχολείο,
και τελικά αναγκάστηκε να εργαστή σε μια επιχείρηση ως καθαριστής. Παντρεύτηκε κιόλας, απέκτησε και δυο παιδιά, και δύσκολα τα έβγαζε πέρα.
Ο άλλος τελείωσε την νομική, πήγε και στην Ευρώπη για ανώτατες σπουδές και πήρε πτυχίο για επιχειρήσεις.
Μια μέρα στην επιχείρηση που εργαζόταν ο πρώτος περίμεναν νέο διευθυντή. Όλοι έλεγαν ότι έχει ανώτερη μόρφωση. Και τελικά ο νέος διευθυντής ήταν εκείνος ο συμμαθητής του!
Μόλις τον είδε, τον γνώρισε. Τον έπιασε τέτοια απελπισία, που έκανε δύο-τρείς απόπειρες αυτοκτονίας. Κάποιος του είπε να έρθη στο Αγιον Όρος να με βρή.
Αφού μου μίλησε για την ζωή του, μου λέει πάνω στην συζήτηση: «Ακούς εκεί, να έχω αυτόν διευθυντή!».
Του δίνω τότε ένα ξεσκόνισμα γερό. «Βρέ, του λέω, εσύ θα γινόσουν ανώτερος από αυτόν. Θα περνούσες κι εσύ καλά και τα παιδιά σου καλά και θα έκανες και καλωσύνες!
Δεν φθάνει που έγινες αιτία και ταλαιπωρείται η οικογένειά σου, τώρα θέλεις να αυτοκτονήσης, για να τους δώσης την χαριστική βολή και να μείνουν ορφανά τα παιδιά σου;
Εσένα δεν σε λυπάμαι, γιατί από το κεφάλι σου έπαθες ό,τι έπαθες, τα παιδιά σου λυπάμαι. Το καταλαβαίνεις; Κοίταξε τώρα να κάνης υπομονή και πιστεύω ότι με την βοήθεια του Θεού
και ο νέος διευθυντής θα σου φερθή καλά. Μπορεί να σε βάλη και σε καλύτερη θέση.
Και αν τυχόν δεν αναπαυθής, να βρής μια άλλη δουλειά. Να μην αφήσης τα παιδιά σου στον δρόμο». Έτσι συμμαζεύτηκε.
Γι’ αυτό λέω, αν τα παιδιά που σπουδάζουν διαβάσουν και κουραστούν λίγο στην διάρκεια των σπουδών τους, δεν θα χρωστούν μαθήματα, θα τελειώσουν γρήγορα και δεν θα έχουν αργότερα στενοχώριες.
Βλέπω πώς όσα παιδιά χρωστούν μαθήματα κατά την διάρκεια των σπουδών τους, όταν τελειώσουν και διορισθούν, πάλι χρωστούν στον έναν, στον άλλον, και έχουν όλο προβλήματα.
-Γέροντα, αν ένας νέος έχη κάποια ενδιαφέρουσα γνωριμία κατά την διάρκεια των σπουδών του, συμφέρει να δημιουργήση οικογένεια, ενώ ακόμη σπουδάζει;
-Νομίζω, όσο καλή και αν είναι η γνωριμία, θα είναι εις βάρος των σπουδών του. Ακόμη κι αν βρη την καλύτερη σύντροφο και παντρευτή,
θα είναι μια ταλαιπωρία και για την γυναίκα του και για τα παιδιά του.
Καλύτερα ας συγκεντρώση όλες τις ψυχικές και σωματικές του δυνάμεις στην επιστήμη του, για να τελειώση ξεκούραστα τις σπουδές του,
και ύστερα τακτοποιεί αυτό το θέμα. Γιατί, αν έχη τις δυνάμεις του σκορπισμένες, θα είναι συνέχεια ψυχικά και σωματικά τσακισμένος.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 28-32)

ρατσιστική, διασπαστική
Όταν είναι δύο-τρείς ενωμένοι, αλλά ξεχωρίζουν τους εαυτούς τους απ’ τους λοιπούς, αυτό είναι διάστασις, δεν είναι αγάπη.
(Ε.Π.Ε. 24, 24)

ανθρώπινη-θεϊκή
Ποιο το όφελος ότι αγαπάς τον τάδε πολύ; Πρόκειται για ανθρώπινη απλώς αγάπη.
Αν δεν είναι ανθρώπινη, αλλά τον αγαπάς για το Θεό, τότε να τους αγαπάς όλους.
Ε.Π.Ε. 23,24

δεν την περιορίζουμε σε λίγους
Αν την αγάπη, που οφείλουμε ν’ απλώνουμε σ’ όλη την Εκκλησία του Θεού, την περιορίσουμε σ’ έναν ή δύο,
τότε και τους εαυτούς μας βλάπτουμε κι εκείνους και όλους.
Ε.Π.Ε. 23, 26

της Αλήθειας ο Χριστός
Αγάπη της Αλήθειας ονομάζει ο απ. Παύλος το Χριστό.
Ο Χριστός και τα δύο είναι. Και για τα δύο ήρθε, και αγαπώντας τους ανθρώπους και για αληθινά πράγματα.
Ε.Π.Ε. 23,72

σύνδεσμος
Να αποτελούμε ένα δεσμό με την αγάπη, κανένας να μη μας χωρίζη.
Ε.Π.Ε. 23,84

έμπρακτη
Μη μου πἠς, ότι αγαπώ τον άλλον περισσότερο κι απ’ τον εαυτό μου.
Αυτά είναι λόγια. Δείξε μου με τα έργα αν τον αγαπάς περισσότερο απ’ τον εαυτό σου.
Αν τον αγαπήσης πιο πολύ απ’ τα λεφτά σου, τότε θα πιστεύσω ότι τον αγαπάς περισσότερο απ’ τον εαυτό σου.
Αφού τα λεφτά δεν τα περιφρονείς για χάρι του Θεού, πώς είναι δυνατόν να περιφρονήσης τον εαυτό σου;
Ε.Π.Ε. 23, 90

έλλειψις της, αίτιο όλων των κακών
Αιτία όλων των κακών είναι το να μην υπάρχη αγάπη.
Αυτό τα πάντα έχει διαλύσει.
Ε.Π.Ε. 23, 104

στους εχθρούς
Σε κακολόγησε κάποιος; Συ να τον αγαπήσης. Και πώς είναι αυτό δυνατόν; Είναι και παρά είναι, αν θέλης.
Αν τον αγαπήσης, γιατί σε επαινεί, δεν έχεις χάρι.
Γιατί αυτό το έκανες όχι για τον Κύριο, αλλά για την καλή σου φήμη.
Ε.Π.Ε. 23, 176

του Θεού και στους ασεβείς
Δεν βλέπεις πόσο βλασφημείται ο Θεός κάθε μέρα;
Πόσο βρίζεται από απίστους και πιστούς, και με τα λόγια και με τα έργα;
Και λοιπόν; Μήπως γι’ αυτό ο Θεός έσβησε τον ήλιο; Μήπως κοίμισε τη σελήνη;
Μήπως έρριξε καταρρακτώδη βροχή απ’ τον ουρανό; Μήπως έσεισε τη γη; Μήπως ξήρανε τη θάλασσα;
Μήπως εξαφάνισε τις πηγές των υδάτων; Μήπως αναστάτωσε τον αέρα;
Καθόλου.
Αυτόν τον Θεόν να μιμήσαι και συ. Αυτόν ν’ αντιγράφης, όσο είναι δυνατόν στις ανθρώπινες δυνάμεις.
Ε.Π.Ε. 23,222

μας Αγαπάει, δεν Τον Αγαπάμε
Ενώ απολαύσαμε τόση αγάπη, δείχνουμε άρνησι ακόμα και δεν αγαπάμε το Χριστό.
Ε.Π.Ε. 23, 236

και σ’ όσους κλωτσάνε
Καθόλου να μη τους κατηγοράμε. Μάλλον ας τους παρακαλάμε.
Ας προσευχώμαστε γι’ αυτούς. Ας τους συμβουλεύουμε.
Ας τους παίρνουμε με το καλό, είτε μας βρίζουν είτε μας κοροϊδεύουν.
Αφού έτσι είναι όλοι οι ασθενείς.
Ε.Π.Ε. 24,114

θυγατέρα της ελεημοσύνης
Η ελεημοσύνη είναι μητέρα της αγάπης, της αγάπης, που χαρακτηρίζει τους χριστιανούς,
της αγάπης που είναι ανώτερη από όλα τα θαύματα,
της αγάπης απ’ την οποία διακρίνονται οι μαθητές του Χριστού.
Η ελεημοσύνη είναι το φάρμακο για τις αμαρτίες μας είναι εξάλειψις της βρώμας της δικής μας ψυχής,
είναι η σκάλα, που στηρίζεται στον ουρανό.
Η ελεημοσύνη συνενώνει το σώμα του Χριστού.
Ε.Π.Ε.24, 128

το ανώτερο χάρισμα, για όλους
Το χάρισμα της αγάπης δεν είναι για ένα μόνο ή για δύο, αλλά για όλους.
Μπορούμε να χουμε χάρισμα, που είναι ανώτερο από εκείνο, που ανασταίνει νεκρούς ή δίνει το φως στους τυφλούς.
Ε.Π.Ε. 24, 284

πώς σε ομοπίστους και σε αιρετικούς;
Λένε μερικοί, και τώρα αγαπάμε αλλήλους. Ο ένας έχει δύο ή τρείς φίλους, ο άλλος τεσσερις.
Αυτό δεν είναι αγάπη για το Θεό, αλλά για τη φιλία. Η αγάπη για το Θεό έχει αρχή ν’ αγαπά όλους,
να συμπεριφέρεται σε όλους σαν αδελφούς.
Και τους μεν ομοπίστους, που ναι γνήσιοι αδελφοί, τους αγαπά θερμά.
Τους δε αιρετικούς τους αγαπά μεν σαν αδελφούς του κατά φύσι (άνθρωποι κι αυτοί),
αλλά τους σπλαχνίζεται σαν φαύλους και αχρείους και λειώνει απ’ το κλάμα γι’ αυτούς.
Ε.Π.Ε. 24, 286

μας αγάπησε τόσο πολύ!
Αυτός, που μας αγάπησε τόσο πολύ και μας έκρινε άξιους για τόσο πολλά, ώστε να μας κάνη δικό Του σώμα,
δεν θ’ αφήση να καταστραφούμε.
Ε.Π.Ε. 24,362

χωρίς ρατσισμό
Δεν είπε ο Χριστός, ότι ένας Ιουδαίος έδειξε αγάπη σ’ ένα Σαμαρείτη,
αλλ’ είπε, ότι ένας Σαμαρείτης έδειξε όλη εκείνη τη γενναιοδωρία.
Από δώ μαθαίνουμε να φροντίζουμε εξίσου για όλους, κι όχι να ενδιαφερώμαστε μόνο για τους οικείους της πίστεως
και ν’ αδιαφορούμε για τους ξένους.
Ε.Π.Ε. 24,464

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 49-51)