Το μέτρο του μαργωνίου. 

O όσιος Θεόδωρος άκουγε κατάπληκτος τη συζήτηση των συνταξιδιωτών του. Δυνάμωνε με τα λόγια τους ο ζήλος του για την αδιάκριτη υπακοή. Όταν όμως βγήκε από τη βάρκα, δεν τους είδε πλέον. Όπως τον διαβεβαίωσε μετά ο Μ. Παχώμιος, ήταν άγγελοι, σταλμένοι από το Θεό για να τον ενισχύσουν και να τον παρηγορήσουν.
(Βίος αγίου Παχωμίου)

(Χαρίσματα και χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σελ.16-18).

Με οδηγό τον Σταυρό
Ανέφερε ο Γέροντας: «Κάποια μέρα τ’ αδέλφια μου ήταν στο χωράφι και εργάζονταν. Η μητέρα ετοίμασε το φαγητό αλλά δεν είχε με ποιον να το στείλη και στενοχωριόταν. Το χωράφι ήταν δυο ώρες μακρυά.
— Δώσ’ το να το πάω εγώ, της λέω.
— Μα που ξέρεις εσύ τον δρόμο;
— Θα ρωτήσω, είπα.
«Ξεκίνησα χωρίς να ρωτήσω κανέναν κρατώντας στο χέρι τον Σταυρό, όπως έβλεπα στις εικόνες τους αγίους Μάρτυρες, και ούτε κατάλαβα καλά από που πήγα. Έφθασα στο χωράφι, άφησα το φαγητό και γύρισα αμέσως, γιατί περίμενε η μητέρα».

Θεοπτία
Διηγήθηκε ο Γέροντας: «Από ένδεκα χρόνων διάβαζα βίους Αγίων και έκανα νηστείες και αγρυπνίες. Ο αδελφός μου ο μεγαλύτερος έπαιρνε και έκρυβε τους βίους. Δεν κατάφερε τίποτε. Πήγαινα στο δάσος και συνέχιζα. Κάποιος φίλος του τότε, ο Κώστας, του είπε: "Θα σου τον κάνω να τα παρατήση όλα".
Ήρθε και μου ανέπτυξε την θεωρία του Δαρβίνου. Κλονίστηκα τότε και είπα: "Θα πάω να προσευχηθώ και, αν ο Χριστός είναι Θεός, θα μου παρουσιαστή να πιστέψω. Μια σκιά, μια φωνή, κάτι θα μου δείξει". Τόσο μούκοβε. Πήγα και άρχισα μετάνοιες και προσευχή για ώρες, αλλά τίποτε. Στο τέλος τσακισμένος σταμάτησα. Μου ήρθε τότε στην σκέψη κάτι που μου ’χε πει ο Κώστας: "Παραδέχομαι ότι ο Χριστός είναι ένας σπουδαίος άνθρωπος, δίκαιος, ενάρετος, τον οποίο εμίσησαν από φθόνο για την αρετή του και τον καταδίκασαν οι συμπατριώτες του". Τότε είπα: "Αφού είναι τέτοιος, και άνθρωπος να ήταν, αξίζει να τον αγαπήσω, να τον υπακούσω και να θυσιασθώ γι’ Αυτόν. Δεν θέλω ούτε παράδεισο ούτε τίποτε. Για την αγιότητά του και την καλωσύνη του αξίζει κάθε θυσία”. (Καλός λογισμός και φιλότιμο).
Ο Θεός περίμενε την αντιμετώπισή μου. Ύστερα από αυτό παρουσιάσθηκε ο ίδιος ο Χριστός μέσα σε άφθονο φως. Φαινόταν από την μέση και πάνω. Με κοίταξε με πολλή αγάπη και μου είπε: "Eγώ είμι η ανάστασις και η ζωή. Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται" . Τα λόγια αυτά ήταν γραμμένα και στο Ευαγγέλιο που κρατούσε ανοικτό στο αριστερό χέρι Του.
Το γεγονός αυτό διέλυσε στον δεκαπενταετή Αρσένιο τους λογισμούς αμφιβολίας, που τάραζαν την παιδική του ψυχή, και γνώρισε με την χάρι του Θεού τον Χριστό ως Θεό αληθινό και Σωτήρα του κόσμου. Βεβαιώθηκε για τον Θεάνθρωπο, όχι από άνθρωπο ή από βιβλία, αλλά από τον ίδιο τον Κύριο, που του αποκαλύφθηκε και μάλιστα σε τέτοια ηλικία. Στερεωμένος πλέον στην πίστη μονολογούσε: «Κώστα, άμα θέλης τώρα, έλα να συζητήσουμε».

(Βίος Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, ιερομ. Ισαάκ, σελ. 51-52).

561.Ερώτηση
Εάν κανείς δεν καταλαλεί κάποιον αλλά ακούει ευχάριστα την καταλαλιά, δεν κατακρίνεται από αυτό;
Απόκριση:Και το να ακούσει ευχάριστα την καταλαλιά, και αυτό είναι καταλαλιά και έχει την ίδια κατάκριση.
608.Ερώτηση
Άλλος αδελφός ερώτησε τον ίδιο μεγάλο Γέροντα λέγοντας. Πες μου, πάτερ, να, βλέπω κάποιον να κάνει ένα πράγμα και το διηγούμαι σε άλλον, και λέγω ότι δεν τον κατακρίνω, αλλά μόνο μιλούμε, άραγε δεν υπάρχει καταλαλιά στον λογισμό;
Απόκριση:Εάν έχει εμπαθή κίνηση είναι καταλαλιά, αν όμως είναι ελεύθερος από πάθος δεν είναι καταλαλιά, αλλά λέγει για να μη αυξηθεί το κακό.
836.Ερώτηση
Φιλόχριστος ερώτησε τον ίδιο γέροντα.Είναι καλό να λέγω κάτι στον κύριο τον επίσκοπο, εάν νομίζω ότι τον συμφέρει;
Απόκριση: Έχε την καρδιά σου καθαρή ενώπιον του Κυρίου και αυτό δεν σε βλάπτει. Το να έχεις καθαρή την καρδιά σου σημαίνει να μη λες τίποτα εναντίον κάποιου, σαν να κάνεις ανταπόδοση σ’ αυτόν, αλλά για το ίδιο το καλό. Μη νομίσεις λοιπόν ότι αυτό είναι καταλαλιά, διότι κάθε πράγμα που γίνεται για διόρθωση, δεν είναι καταλαλιά. Από αυτήν δεν αποβαίνει κανένα καλό, ενώ εδώ πρόκειται ν’ αποβεί το καλό, και γι’ αυτό δεν είναι καταλαλιά.
(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 10Γ, σελ.65.181.481)

453. Eρώτηση
Εάν δώ κάποιον να κάνει άτοπο πράγμα, άραγε δεν οφείλω να κρίνω το άτοπο; Και πώς θα αποφύγω την κατάκριση του πλησίον γι’ αυτό;
Απόκριση: Το πράγμα αυτό, που είναι αληθινά άτοπο, δεν μπορούμε να μη το κρίνουμε άτοπο, διότι πώς αλλιώς θα αποφύγουμε τη βλάβη από αυτό, σύμφωνα με τη φωνή του Κυρίου που είπε, «προσέχετε από τους ψευδοπροφήτες που έρχονται σε σας με ενδύματα προβάτων, ενώ από μέσα είναι άρπαγες λύκοι. Θα τους γνωρίσετε από τους καρπούς τους». Εκείνον όμως που το έκανε δεν πρέπει να τον κατακρίνουμε εξαιτίας της εντολής «μη κρίνετε για να μη κριθείτε», και διότι πρέπει να θεωρούμε τους εαυτούς μας αμαρτωλότερους όλων και διότι πρέπει το αμάρτημα του αδελφού να το θεωρούμε δικό μας και να μισούμε τον διάβολο που απάτησε αυτόν. Όπως δηλαδή, εάν κάποιος σπρώξει κάποιον σε φράχτη, κατακρίνουμε εκείνον που τον έσπρωξε, έτσι και εδώ.
Συμβαίνει όμως να γίνεται ένα πράγμα από κάποιον, το όποιο φαίνεται άτοπο σ’ εκείνους που το βλέπουν, γίνεται όμως με καλό σκοπό από εκείνον που το κάνει, όπως ακριβώς συνέβηκε τότε στον άγιο γέροντα. Περνώντας δηλαδή από το ιπποδρόμιο μπήκε μέσα επίτηδες. Και όταν είδε τον καθένα να βιάζεται να προλάβει και να νικήσει τον άλλον είπε στο λογισμό: ‘βλέπεις πώς αγωνίζονται πρόθυμα οι άνθρωποι του διαβόλου; πόσο περισσότερο πρέπει ν’ αγωνιζόμαστε εμείς οι κληρονόμοι της βασιλείας των ουρανών’. Και έφυγε, ακόμα προθυμότερος απ’ αυτή τη θέα, στον πνευματικό δρόμο και αγώνα.
Και επίσης δεν γνωρίζουμε εάν ο αδελφός που αμάρτησε γίνεται κατόπιν μετανοίας ευάρεστος στο Θεό με την ταπεινοφροσύνη και την εξομολόγηση. Διότι ο Φαρισαίος έφυγε αξιοκατάκριτος εξαιτίας της αλαζονείας του.
Γνωρίζοντας λοιπόν αυτά, ας μιμηθούμε την ταπείνωση του τελώνη και ας κατακρίνομε τους εαυτούς μας, και θα δικαιωθούμε και ας αποφύγουμε την αλαζονεία του Φαρισαίου, για να μη κατακριθούμε.
(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18B, σελ.379-381)

212-     ΓΙΑ ΑΣΤΕΙΟ. Κάποιος έστειλε, για αστείο, σ’ ένα φίλο του άθεο το βιβλιαράκι του Σεβ. Ντυπανλού «Η πραγματική και γνήσια ευλάβεια». Έπειτα από λίγον καιρό, μαθαίνει με μεγάλη του έκπληξι, ότι ο άθεος κλείσθηκε σε μοναστήρι Τραππιστών, όπου έμεινε σταθερός στην απόφασί του μέχρι το τέλος της ζωής του.

215-     ΑΠΗΓΟΡΕΥΜΕΝΑ  ΒΙΒΛΙΑ. Aν ένα φιαλίδιο περιέχη βλαβερές για τον οργανισμό ουσίες, ο φαρμακοποιός είναι υποχρεωμένος να γράψη πάνω τη λέξι «Δηλητήριο». Στους δρόμους που διασχίζει το τραίνο, οι Δήμοι και οι Κοινότητες γράφουν:«Προσοχή στο σιδηρόδρομο». Στους στήλους που κρατούν ηλεκτροφόρα σύρματα, οι Εταιρείες αναγράφουν τις λέξεις: «Κίνδυνος, θάνατος». Στα παράθυρα των σιδηροδρόμων, βάζουν την επιγραφή: «Μη σκύβετε έξω». Ποιος μπορεί να διαμαρτυρηθή γι’ αυτούς τους περιορισμούς; Κι όμως υπάρχουν άνθρωποι, που διαμαρτύρονται για τις υποδείξεις κι απαγορεύσεις της Εκκλησίας!

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως)

187-     ΤΟ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ. Ο Θεμιστοκλής όταν ήταν μικρός άκουσε να του διηγούνται την νίκη του Μιλτιάδου στο Μαραθώνα και από τότε άλλαξε εντελώς διαγωγή. Έγινε φρόνιμος και σκεπτικός. Σε όσους του ζητούσαν την αιτία της μεταβολής αυτής απαντούσε:            

-Ούκ εά με καθεύδειν το του Μιλτιάδου τρόπαιον (Δε μ’ αφήνει να ησυχάσω η νίκη του Μιλτιάδου).

193-     ΜΕΓΑ ΚΙΝΗΤΡΟ. Τίποτε άλλο δεν παρακινεί περισσότερο τον άνθρωπο να υποβληθή σε πολλούς κόπους και μεγάλες θυσίες, όσο η ελπίς μιας μεγάλης αμοιβής. Ο ισραηλιτικός λαός πέρασε την Ερυθρά Θάλασσα, βάδισε πολλά χρόνια στην έρημο της Αραβίας και υπέφερε τόσες ταλαιπωρίες με μόνη την ελπίδα να φθάση στη γη της Επαγγελίας. Ο αθλητής, μας λέγει ο άγιος Παύλος, δε διστάζει να υποβληθή σε αναρίθμητες θυσίες και στερήσεις μόνο και μόνο για να επιτύχη ένα έπαθλο. Ο προφήτης Δαυίδ ομολογεί ότι έμεινε πιστός στο νόμο του Θεού για να ανταμειφθή: «Έκλινα την καρδίαν μου του ποιήσαι τα δικαιώματά σου είς τον αιώνα δι’ αντάμειψιν». Και ο Ιησόυς Χριστός όπως λέγει ο άγιος Παύλος: «Αντί της προκειμένης αυτώ χαράς, υπέμεινε σταυρόν αισχύνης». Έχοντας υπ’ όψι τη μελλοντική χαρά και αιώνια δόξα που θα αποκτούσε με το θάνατό του υπέμεινε τον σταυρό αδιαφορώντας για τη ντροπή.

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως )

Δάκρυα
καλλωπισμός της ψυχής
Αν θέλης να στολίζης την ψυχή, να προσθέτης τη βοήθεια της προσευχής, και την εξομολόγησι των αμαρτημάτων και να μη παραλείπης να πλένης το πρόσωπό σου με τη συνεχή ροή των δακρύων της μετανοίας... Φρόντιζε πιο πολύ την ψυχή, και κάθε μέρα να την πλένης με τα θερμά δάκρυα. Διότι με αυτό το ευλογημένο νερό απαλλάσσεται η ψυχή από τη βρωμιά και γίνεται λαμπρότερη.
Ε.Π.Ε. 2,638
ανώφελα στην άλλη ζωή
Εκεί, μετά θάνατον, είναι ανώφελα τα δάκρυα, εδώ όμως επιφέρουν κέρδος... Είναι καλό να κλαίη κανείς, μάλιστα δε κατά τη νύχτα.
Ε.Π.Ε. 5,264
χαρμολύπη
Γνωρίζουν καλά αυτό που λέω, όσοι έχουν δοκιμάσει, πόση ευφροσύνη χαρίζουν οι πηγές αυτών των δακρύων. Τα δάκρυα μπορούν να σβήσουν την άσβεστη φωτιά, τον ποταμό εκείνο, που τρέμει μπροστά στο βήμα της κρίσεως.
Ε.Π.Ε. 5,264
θαύμα μείζον
Ποιος είναι μακαριώτερος από τον προφήτη Νάθαν; Μέσα σε λίγη ώρα μετέστρεψε τον Δαβίδ. Από εχθρό, που η ψυχή του διψούσε για αίμα και σφαγή, τον έκανε να θρηνεί και να κλαίη γοερώς. Δεν θαυμάζω τόσο πολύ τον Μωυσή, που από σκληρή πέτρα έκανε να ξεπηδήσουν νερά, όσο θαυμάζω τον Δαβίδ, που από τα σκληρά του μάτια ξεπήδησαν δάκρυα (μετανοίας).
Ε.Π.Ε. 8α,256
σεμνός πόνος, όχι θρήνος
Τι, λέει, μπορεί κάποιος να μη δακρύζη αφού είναι άνθρωπος; Και εγώ δεν το εμποδίζω αυτό, αλλ’ εμποδίζω τους κοπετούς, το να θρηνείς υπερβολικά. Δεν είμαι σκληρόψυχος· δεν είμαι ασυγκίνητος. Ξέρω, ότι η φύσις επιθυμεί την καθημερινή συναναστροφή. Δεν είναι δυνατόν να μη λυπήται κανείς. Αυτό άλλωστε το έδειξε και ο Χριστός, που δάκρυσε για το Λάζαρο. Αυτό και συ να κάνης. Να  δακρύσης αλλά ήρεμα. Αν έτσι δακρύσης, δεν δυσπιστείς στην ανάστασι, αλλά και δείχνεις τη λύπη σου για το χωρισμό.
Ε.Π.Ε. 14,196

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 13-14)

Η αγάπη του Χριστού

"Η μέση οδός και η βασιλική οδός της αγάπης"

"Πρέπει επίσης παιδί μου, είπε ο Γέροντας, να μην ακολουθούμε τη μέση οδό του Χριστιανού, γιατί αυτή είναι πολύ δύσκολη.
Πρέπει να ξεπεράσουμε το στάδιο αυτό και ν' ανέβουμε ψηλά με την αγάπη στον Χριστό.
Τότε είναι όλα εύκολα. Όταν αγαπήσουμε τον Χριστό, δεν πέφτουμε σε μαρτυρίες και τότε είμεθα εκτός της μέσης οδού
και είμεθα πραγματικοί Χριστιανοί".
[Τζ 108]

"Πώς να αγαπήσουμε τον Χριστό"

Πώς μπορούμε Παππούλη μου, να αγαπήσουμε τον Χριστό;
Η αγάπη μας προς τον Χριστό, παιδί μου, πραγματοποιείται ως εξής:
Σηκώνουμε τον εσωτερικό μας εαυτό προς τον Θεό και τον επικαλούμεθα.
Βλέποντας όμως τη φύση, τα δέντρα, τα λουλούδια, τα πουλιά, τις μέλισσες, τα άνθη, τη θάλασσα, τα ψάρια, τα άστρα, το φεγγάρι, τον ήλιο, και τα τόσα άλλα υπέροχα δημιουργήματα Του,
στρέφουμε το νου προς τον Θεό και δοξάζοντάς Τον, μέσα απ' αυτά,
προσπαθούμε να καταλάβουμε πόσο ωραία και θαυμάσια είναι και αγωνιζόμαστε να τα αγαπήσουμε.
Όταν τα αγαπήσουμε όλα αυτά, τότε η αγάπη ανεβαίνει προς τον Δημιουργό μας και έτσι πραγματικά και αληθινά Τον αγαπάμε.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αγάπη των δημιουργημάτων, αλλά ακόμη περισσότερη πρέπει να είναι η αγάπη μας προς τον συνάνθρωπο μας.
Γι' αυτό πρέπει να πραγματοποιούμε επισκέψεις στα Νοσοκομεία, στις Φυλακές, στα Ορφανοτροφεία, στα Γηροκομεία κλπ.
και γι' αυτό το σκοπό και μόνο θα πρέπει να γίνονται αυτές. Τ
ότε η αγάπη μας είναι ειλικρινής".
[Τζ 109]

(Ανθολόγιο Συμβουλών Αγίου Πορφυρίου,σελ. 43-44)

για μένα τόση αγάπη;
Για μένα ο Χριστός έλαβε δούλου μορφή. Για μένα έπαθε όσα έπαθε.
Για μένα, το δούλο, τον εχθρό του, τον αχάριστο. Αλλά τόσο πολύ με αγάπησε, ώστε τον εαυτό του παρέδωσε στην κατάρα.
Ας μην ντρεπώμαστε, λοιπόν, για την άφατη αγάπη του Σταυρού. Αυτός δεν ντράπηκε να σταυρωθή για σένα, και συ ντρέπεσαι για το Σταυρό του;
Ε.Π.Ε. 20,402

του Θεού και αρετή δική μας
Αν η αγάπη του Θεού έσωζε μόνη της, θα έπρεπε όλοι να σωθούν.
Αν πάλι η σωτηρία προέρχεται μόνο απ’ τη δική μας αρετή, τότε ήταν περιττή η (ένσαρκος) παρουσία Του και όλα τα έργα της θείας οικονομίας.
Ε.Π.Ε. 20,424

και πίστις, ξυνωρίδα
Σε όλες τις περιπτώσεις συνενώνει και συναρμόζει την πίστι και την αγάπη, που συναποτελούν το θαυμαστό «δίδυμο».
Ε.Π.Ε. 20,446

έδωσε τον Υιό Του και τους αγίους Του
Τόσο τους αγάπησε ο Θεός, ώστε έδωσε και τον Υιό Του υπέρ αυτών, αλλά και έκανε και τους εργάτες Του να ταλαιπωρούνται υπέρ αυτών.
Ε.Π.Ε. 20,572

να μάθουμε την αγάπη
Ας φροντίσουμε, να μάθουμε την αγάπη του Θεού. Μεγάλο πράγμα είναι αυτό. Τίποτε δεν μας ωφελεί τόσο.
Τίποτε δεν μας οδηγεί με τόση δύναμι στην κατάνυξι. Η αγάπη μας ελεεί.
Μας απαλλάσσει από το φόβο της κολάσεως.
Ε.Π.Ε. 20,580

μάθημα
Να φροντίσουμε να μάθουμε την αγάπη. Παντού ο απόστολος Παύλος θέτει ως αίτια των πάντων την αγάπη.
Ε.Π.Ε. 20,580

στους εχθρούς
Μέχρι την τελευταία Του αναπνοή ο Κύριος υπέρ των εχθρών τα πάντα έκανε. Υπέρ αυτών φρόντιζε.
Και μετά το Σταυρό τί δεν έκανε γι’ αυτούς;
Δεν έστειλε τους Αποστόλους;
Δεν έκανε τόσα θαύματα; Έτσι πρέπει ν’ αγαπάμε τους εχθρούς.
Έτσι να μιμούμαστε το Χριστό.
Ε.Π.Ε. 20, 586

κατορθώματα της
Η αγάπη του Θεού ένωσε τον ουρανό με τη γη. Η αγάπη του Θεού θρόνιασε τον άνθρωπο στο βασιλικό θρόνο.
Η αγάπη του Θεού φανέρωσε το Θεό στη γη. Η αγάπη του Θεού έκανε δούλο τον Κύριο του σύμπαντος.
Η αγάπη του Θεού έδωσε τον Αγαπητό υπέρ των εχθρών, τον Υιό υπέρ των μισούντων, τον Κύριο υπέρ των δούλων, τον Θεό υπέρ των ανθρώπων, τον Ελεύθερο υπέρ των υπηρετών.
Αφού ευχαριστήσουμε για όλα αυτά τον Θεό, ας αγωνιστούμε ν’ αποκτήσουμε κάθε αρετή, και προ παντός με προσοχή την αγάπη.
Ε.Π.Ε. 20, 664-666

και πίστις
Καμμία ωφέλεια απ’ την αγάπη, αν δεν υπάρχη πίστις. Μάλλον δεν θα μπορούσε να υπάρχη διαφορετικά αγάπη.
Ε.Π.Ε. 21,340

σπλάχνα Χρίστου
Δεν ανέφερε απλώς ο Παύλος την αγάπη, αλλ’ αυτό που είναι θερμότερο: την καρδιά του Χριστού.
Σαν να έχω γίνει πατέρας σας, λόγω της συγγένειας με το Χριστό.
Ε.Π.Ε. 21,388

να νηστεύης, ν’ αγαπάς
Δεν μπορείς να νηστεύσης, ούτε να ζήσης μόνος, ούτε να κοιμηθής κατά γης, ούτε να κάνης ολονύκτια αγρυπνία;
Είναι όμως δυνατόν να πάρης αμοιβή για όλα αυτά, αν μεθοδεύσης το πράγμα με διαφορετικό τρόπο,
δηλαδή, με το να περιποιήσαι τον ασθενή και να τον ξεκουράζης και να τον ανακουφίζης από τους πόνους του.
Ε.Π.Ε. 21, 388

ακόρεστη
Είναι ακόρεστο αγαθό η αγάπη. Αυτοί που αληθινά αγαπώνται, δεν θέλουν πουθενά να σταματήση η αγάπη τους.
Διότι δεν υπάρχει μέτρο αυτού του καλού.
Ε.Π.Ε. 21,390

όχι μόνο σ’ όσους μας αγαπούν
Όποιος αγαπά δεν θέλει να σταματήση ν’ αγαπά τον αγαπώμενο με κανένα τρόπο. Διότι δεν υπάρχει μέτρο του καλού που λέγεται αγάπη.
Ε.Π.Ε. 21,454

και ομόνοια
Παντού συμβουλεύει ο απόστολος Παύλος δίνει συμβουλή για ομόνοια.
Ε.Π.Ε. 21,454

πνευματική
Η πνευματική αγάπη είναι ανώτερη από όλες τις αγάπες ... Κατεβαίνει από πάνω, από τον Ουρανό.
Ε.Π.Ε. 22, 82

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 44-46)

414. Ερώτηση.
Εάν στον αμαρτωλό γίνονται οπτασίες δεν οφείλει να πιστεύει γενικά ότι προέρχονται από το Θεό;
Απόκριση:Όταν γίνεται αυτό στον αμαρτωλό, είναι φανερό ότι προέρχεται από τους πονηρούς δαίμονες, για να απατήσουν την άθλια ψυχή του και να την οδηγήσουν στην απώλεια. Δεν πρέπει λοιπόν ποτέ να τους πιστεύει κανείς, αλλά ν’ αναγνωρίζει τις αμαρτίες του και την ασθένεια του και να ζει πάντα με τρόμο και φόβο.
415.Ερώτηση
Άραγε και όταν εμφανίζονται με το σχήμα του Δεσπότη Χριστού, και τότε πρέπει να τους αποστρεφόμαστε;
Απόκριση:Τότε πολύ περισσότερο πρέπει να αποστρεφόμαστε και να αναθεματίζουμε την πονηρία και την πλάνη τους. Ποτέ λοιπόν να μη πλανηθείς, αδελφέ, μ’ αυτή τη δαιμονιώδη πληροφορία• διότι οι θεϊκές οπτασίες γίνονται μόνο στους αγίους, και πάντοτε προηγείται γαλήνη και ειρήνη και ευθυμία στις καρδιές τους. Και όμως αυτοί, αν και γνωρίζουν την αλήθεια, κρίνουν ανάξιους τους εαυτούς τους. Πόσο περισσότερο πρέπει οι αμαρτωλοί να μη τους πιστεύουν ποτέ, γνωρίζοντας την αναξιότητα τους;
416.Ερώτηση
Πες μας, δέσποτα, πώς τολμά ο διάβολος είτε με οπτασία είτε με φαντασία ονείρων να δείξει τον Δεσπότη Χριστό ή την άγια Κοινωνία;
Απόκριση:Δεν μπορεί αυτός να δείξει ούτε τον ίδιο τον Δεσπότη Χριστό, ούτε την αγία Κοινωνία, αλλά ψεύδεται και παίρνει το σχήμα οποιουδήποτε ανθρώπου και απλού άρτου. Χωρίς αμφιβολία δεν μπορεί να δείξει τον άγιο Σταυρό, διότι δε βρίσκει να τον τυπώσει με άλλο σχήμα. Επειδή γνωρίζουμε το αληθινό σημείο και τον τύπο αυτού, δεν τολμά να τον χρησιμοποιήσει, διότι μ’ αυτόν καταργήθηκε η δύναμή του και από αυτόν δέχθηκε τη θανατηφόρα πληγή. Δεν γνωρίζουμε κατά σάρκα τον Δεσπότη Χριστό και προσπαθεί να μας πείσει με το ψέμα, ότι είναι αυτός, για να καταστραφούμε, πιστεύοντας την πλάνη ως αλήθεια. Όταν λοιπόν δεις στο όνειρο τον τύπο του Σταυρού, μάθε ότι το όνειρο είναι αληθινό και προέρχεται από το Θεό• αλλά φρόντισε να λάβεις τη διάκριση αυτού από τους αγίους και να μη έχεις εμπιστοσύνη στον δικό σου λογισμό. Είθε ο Κύριος να φωτίσει τους λογισμούς της διάνοιας σου, αδελφέ, για να αποφύγεις κάθε απάτη του εχθρού.
418.Ερώτηση
Άκουσα ότι, εάν σε κάποιον εμφανισθεί όνειρο για τρίτη φορά, και αυτό είναι αληθινό. Είναι σωστό αυτό, πάτερ;
Απόκριση:Δεν είναι ούτε αυτό σωστό, ούτε πρέπει να πιστεύεις αυτό το όνειρο• διότι εκείνος που εμφανίζεται μία φορά σε κάποιον με ψέμα, μπορεί και τρεις και πολλές φορές να το κάνει αυτό. Μη χλευασθείς λοιπόν, αλλά πρόσεχε τον εαυτό σου, αδελφέ.
(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Β, σελ.329-333)