Επιστολή 96.- ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΦΙΛΟΣΟΦΟ ΜΑΞΙΜΟ. Κατά των Ελλήνων.
Υπερηφανεύεσαι για τη φιλοσοφία, που είναι εχθρός της αληθινής σοφίας, και αρνείσαι και το ίδιο το όνομα της. Γιατί φιλοσοφία δεν είναι τίποτε άλλο, παρά το να αγαπά κανείς απόλυτα τη σοφία. Αν λοιπόν εσύ θέλεις αληθινά να είσαι φίλος της σοφίας, να αγαπάς την αληθινή σοφία, η οποία τιμά όχι μόνον τα λόγια, αλλά και τη ζωή, και μας διδάσκει την αληθινή θρησκεία. Η σοφία όμως που εσύ διδάσκεις, και στην παρούσα ζωή είναι άξια για γέλια, γιατί ονομάζει θεότητες τις πηγές της ανηθικότητας, και στη μέλλουσα προετοιμάζει ασυγχώρητη τιμωρία, εκεί όπου ο Πλάτωνας σε απειλεί με τους Κωκυτούς και τους Πυριφλεγέθοντες. (ΕΠΕ Φιλοκαλία τομος 1,121)

Επιστολή 3 στον αναγνώστη Τιμόθεο …. Ό,τι λοιπόν από την εξωχριστιανική παιδεία είναι χρήσιμο στη δική μας διδασκαλία, αφού τα πάρεις σαν τη μέλισσα (γιατί, αν θέλουμε να πούμε την αλήθεια, είπαν πολλά για την αρετή), όλα τα αλλά άφησέ τα, ιδιαίτερα όταν τους βλέπεις να κάνουν μεταξύ τους πολεμο σκληρό (πράγματι ο Αριστοτέλης επαναστάτησε εναντίον του Πλάτωνος, και οι Στωικοί διατύπωσαν γνώμες εναντίον αυτού), και παράδωσε τον εαυτό σου σε όλη σου τη ζωή στα θεία λόγια. Γιατί ωφελούμενος με τον τρόπο αυτόν και από εκείνους και από αυτά, θα είσαι ωφέλιμος και για τον εαυτό σου και για όλους….  (ΕΠΕ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΟΜΟΣ 2,19)

Επιστολή 90.- ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΑΝΤΩΝΙΟ, Για τις αιρέσεις.
    Ο διάβολος γέννησε πολλές αιρέσεις και στους Έλληνες, αν και βέβαια τους είχε στην εξουσία του και τους πήγαινε και τους έφερνε όπως ήθελε, και στους Ιουδαίους, μολονότι και αυτούς τους έκανε να φέρονται σαν μανιασμένοι προς την ειδωλολατρία και να λυσσούν για τις δολοφονίες. Εάν όμως γέννησε και στους Χριστιανούς πολύ περισσότερες, κανένας να μη απορεί.

    Γιατί πριν από την ένσαρκη παρουσία του Χριστού, βλέποντάς τους όλους να μεθούν από την κακία και κανένας όπως θα μπορούσα να πω, να μην είναι καθαρά νηφάλιος, έσπειρε λίγα σπέρματα φιλονικίας όταν όμως ήρθε από τον ουρανό ο σωτήριος Λόγος, φέρνοντας σε μας διδασκαλίες της ουράνιας πολιτείας, και προμηνύοντας στον διάβολο, με αυτά που απειλούσε εκείνους που αμάρταναν, την καταδίκη που τον περιμένει, (γιατί έλεγε, «Πηγαίνετε στην αιώνια φωτιά που έχει ετοιμασθεί για τον διάβολο και τους αγγέλους του»57), τότε λοιπόν ο κοινός εχθρός όλων, βλέποντας και το δικό μας γένος σιγά-σιγά και λίγο-λίγο να αποβάλλει την κακία και να πλησιάζει την αρετή, να εξοστρακίζει την ασέβεια, και να ασπάζεται την ευσέβεια, και μάλιστα ακούοντας και τον όρο της εναντίον του απόφασης, κυριεύθηκε από μεγαλύτερη μανία εναντίον μας και γέννησε τις αιρέσεις.

    Επειδή δηλαδή δεν μπορούσε πια να αντισταθεί στην ευσέβεια, προσπαθούσε να χειραγωγήσει πολλούς με το όνομα αυτής, και με πρόσχημα την ευλάβεια επιχειρούσε να ανατρέψει την αλήθεια, και αυτούς που με τον άριστο βίο τους πολλές φορές έλαμπαν, τους έκανε να εκτραπούν με διαφθαρμένες διδασκαλίες. Γιατί ένα είναι το έργο και η μεγάλη φροντίδα του, να καταποντίσει όλους μαζί και μαζί με τον εαυτό του, είτε με τη βία, είτε με νόθες διδασκαλίες στο πέλαγος της απώλειας.
Σκεπτόμενοι λοιπόν αυτά, ας παύσουν οι αρχηγοί των αιρέσεων να σπέρνουν σπόρους εναντίον της αλήθειας, αναλογιζόμενοι ότι αυτοί περισσότερο από όλους σαλεύονται μέσα σε πολύ μεγάλον κίνδυνο.

   Ας πάψουν επίσης και οι ακροατές τους, οι οποίοι μόνο από προκατάληψη ενεργούν και αυθαδιάζουν εναντίον της αλήθειας, για να μη αδρανοποιήσουν, όσο εξαρτάται από αυτούς, το κατόρθωμα του Σωτήρα, που υπερβαίνει κάθε λόγο και σκέψη. Ας πάψουν και αυτοί που καμαρώνουν βέβαια για τις ορθές διδασκαλίες τους, ενώ με τη νωθρότητα της ζωής τους κατηγορούνται ότι κάνουν αυτά τα οποία τους παρουσιάζουν νόθους μαθητές της ευσέβειας, και ας συνδυάζουν μαζί με την ορθή πίστη και την άριστη συμπεριφορά, ώστε όλοι να ακούσουμε τη βασιλική φωνή να μας ανακηρύττει.
(57) Ματθ. 25,41.
(ΕΠΕ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΟΜΟΣ 2, ΣΕΛ.129-131)

Επιστολή 18.- ΣΤΟΝ ΚΟΜΗΤΑ ΕΡΜΙΝΟ. Σ’ αυτό που λέχθηκε για τη Θεοτόκο: «Και δεν
είχε καμιά σχέση μαζί της», και τα εξής.
   Επειδή είπες, ότι οι Ιουδαίοι θεωρούν σκάνδαλο αυτό που λέγεται στη θεία Γραφή, ότι «Δεν δεν είχε καμιά σχέση μαζί της, μέχρι που γέννησε τον Υιό της», με το επιχείρημα ότι μετά από αυτό η Παρθένος ήρθε σε σαρκική σχέση με το μνηστήρα της, ας γνωρίζει ο βλάσφημος και αχάριστος λαός, ότι το «έως» πολλές φορές το βρίσκομε στη θεία Γραφή με την έννοια του «συνεχώς».
   «Έως ότου βάλω τους εχθρούς σου κάτω από τα πόδια σου»• και συνεχίζουν να είναι αιώνια. «Και δεν επέστρεψε το περιστέρι στον Νώε, έως ότου στέγνωσε η γη»• και ούτε επέστρεψε ποτέ. «Έως ότου φθάσετε σε βαθιά γεράματα, εγώ υπάρχω, λέγει ο Θεός»• και συνεχίζει να υπάρχει αιώνια. Και υπάρχουν πολλά ακόμη παρόμοια χωρία διάσπαρτα στη θεία Γραφή. Ο θείος όμως νους, θέλοντας, ω Ιουδαίοι, να διορθώσει την κακογνωμία σας, που πιστεύετε και λέτε ότι ο Κύριος γεννήθηκε από πορνεία, φρόντισε με επιμέλεια να αποδείξει ότι το άξιο για προσκύνηση γέννημα είναι αμόλυντο, και ότι γεννήθηκε χωρίς καμιά επιθυμία και σαρκική πράξη, γιατί ήταν γέννημα που ταιριάζει στον Θεό και ακατανόητο από τον ανθρώπινο νου.

   Γιατί το να μη έρθουν σε σαρκική μίξη μετά από αυτά, εκείνοι που συκοφαντήθηκαν για πορνεία, το εμπόδισε και η εμφάνιση του αγγέλου, που είπε, ότι αυτός που σαρκωνόταν μέσα στην Παρθένο είχε συλληφθεί από το άγιο Πνεύμα. Επίσης δεν το επέτρεπε ούτε το μεγαλείο των θαυμάτων του γεννήματος, η παρθενία που ακολούθησε τη γέννηση, οι ύμνοι των αγγέλων, η προσφορά των δώρων από τους μάγους, το φως του αστεριού, η φυγή στην Αίγυπτο, η αιχμαλωσία των ειδώλων, και η αρετή εκείνων των ιδίων, που μαρτυρείται από τη θεία Γραφή.

   Το φανερώνει ακόμη και η τελευταία επιθυμία του Κυρίου, ο οποίος παρέδωσε τη Θεοτόκο στον παρθένο Ιωάννη, συνδέοντας την παρθενία και των δύο, όταν βρισκόταν πάνω στο σταυρό υπομένοντας τον θάνατο που χάρισε τη ζωή. Αν αυτά δεν πείθουν τον λαό, που γογγύζει και αγαπά την πονηριά, αυτόν που το να μάχεται τον Θεό έχει γίνει πλέον ιδιότητα της φύσης του, τότε σπείρεις πάνω σε πέτρες και γράφεις πάνω σε νερό, και γι’ αυτό σταμάτα να κουράζεσαι μάταια.

(ΕΠΕ, ΦΙΛΙΚΑΛΙΑ, ΤΌΜΟΣ 1, σελ.43-45)

ΕΠΙΣΤΟΛΗ 3.- ΣΤΟΝ ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΟ ΝΕΙΛΑΜΒΩΝΑ Περί έμπρακτης ζωής.
Έχοντας μάθει με κάθε σαφήνεια από τους αρχαίους φιλοσόφους, ότι δεν είναι κανείς κάτι, επειδή νομίζει ότι είναι, γι’ αυτό να πράττεις μάλλον, και όχι να μιλάς μόνον.

ΕΠΙΣΤΟΛΗ 14.- ΣΤΟΝ ΜΟΝΑΧΟ ΠΑΤΡΙΜΙΟ Για την έμπρακτη ζωή.
Έχεις βέβαια την ευφυΐα, όπως έμαθα, να μαθαίνεις γρήγορα και να μιλάς δυναμικά, ο δρόμος όμως της πνευματικής ζωής δεν κατορθώνεται με λόγια, αλλά με έργα. Αν λοιπόν ενδιαφέρεσαι για τους αιώνιους μισθούς, αφήνοντας την καλλιλογία στον πονηρό, επιδίωκε να κάμνεις καλά έργα.

(ΕΠΕ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΟΜΟΣ 1,31 & 1,39)

Πόσα πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για την υπομονή! Από τον ίδιο το Χριστό μας που μας λέει ‘ ο δε υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται’, [ Ματθ.κδ’13] από τους Αποστόλους και τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, μέχρι και από ανθρώπους εκτός εκκλησίας που την έχουν αυτή τη λέξη στο στόμα τους συνέχεια και λένε ‘η υπομονή είναι αρετή’. Οπωσδήποτε είναι μεγάλη αρετή να καρτερείς αγόγγυστα και με δοξολογία στο Θεό μια δύσκολη κατάσταση από ένα χρονικό σημείο σε ένα άλλο, αλλά συνοδεύεται και με σοφία μεγάλη αν δεν υπομένουμε στατικά αλλά δημιουργικά. Για παράδειγμα, ξέρω ένα ζευγάρι όπου ο σύζυγος ήταν πολύ ανυπόμονος με το φαγητό. Την ώρα που πεινούσε δεν μπορούσε να περιμένει και εκνευριζόταν με τη σύζυγο του. Μια μέρα καθώς περίμενε, σκέφτηκε να μελετήσει λίγο την Καινή Διαθήκη. Τόσο πολύ του άρεσε που όταν σερβιρίστηκε το φαγητό αυτός ακόμη μελετούσε. Από εκείνη την ημέρα όταν τρώνε έχουν την καλή συνήθεια να διαβάζουν δυνατά κάποια αποσπάσματα από την Καινή Διαθήκη κι ας έχουν το φαγητό μπροστά τους. Έτσι ο λαίμαργος σύζυγος έμαθε να αντικαθιστά αυτό για το οποίο ανέμενε με κάτι άλλο πιο ψυχωφελές και αγαπητό!
Άλλος αδερφός είχε μείνει τρία χρόνια άνεργος. Έψαχνε για δουλειά αλλά δεν άφησε τον εαυτό του να απελπιστεί. Αξιοποίησε τον ελεύθερο χρόνο του στην προσευχή, τη μελέτη, τον εκκλησιασμό, γνώρισε τον εαυτό του, τους αδερφούς του. Και ο Χριστός και η Παναγία πάντα βοηθούσαν αυτόν και τη γυναίκα του με θαυμαστό τρόπο! Σήμερα λέει ότι αυτή ήταν η πιο όμορφη περίοδος της ζωής του. Αυτή που τον οικοδόμησε πνευματικά και έτσι άντεξε όλες τις δυσκολίες που ήρθαν μετά. Σίγουρα ο Χριστός ξέρει καλύτερα τί είναι πιο συμφέρον για μας την κάθε περίοδο. Ας Του έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη και ας αξιοποιήσουμε το χρόνο που μας δίνει στο έπακρο. Έτσι δε θα ειδωλοποιούμε το θέλημα μας, όσο καλό κι αν νομίζουμε ότι είναι!
Ομοίως με το θέμα του γάμου. Αντί να στυλώνουμε τα πόδια μας και να λέμε συνέχεια ‘ θέλω ένα σύντροφο εδώ και τώρα’ μπορούμε να το αφήσουμε απαλά το αίτημα μας στα πόδια του Κυρίου μας και να αναρωτηθούμε ‘ μήπως δεν είμαι έτοιμος για σχέση, μήπως χρειάζεται να κάνω κάποιες εργασίες πρώτα, να γνωρίσω τον εαυτό μου καταρχάς, τί καλό έχω να προσφέρω, τί πρέπει να διορθώσω γι’αυτόν που θα έρθει, να κάνω σχέση με τον εαυτό μου, να τον αγαπήσω.’ Παράλληλα να κάνω σχέση με το Χριστό, να καταλάβω πως από Αυτόν εξαρτάται η ζωή μου και η ευτυχία μου. Αυτός είναι το ‘ όντως εφετόν’ και όχι ο/η σύζυγος και τα παιδιά μου. Όταν θα είμαι ευτυχισμένος μόνο με το Χριστό, θα είμαι και έτοιμος για γάμο και για οποιαδήποτε άλλη σχέση. Γιατί ο γάμος που έχει το Χριστό σε δεύτερη μοίρα δε θα καρποφορήσει πνευματικά.
Κάποτε ένας ιερέας μας είχε πει για μια κοπέλα η οποία του είχε εκμυστηρευτεί πως κάθε μέρα έκανε προσευχή για τον καλό της χωρίς να ξέρει ποιος είναι! Ήξερε όμως ότι ο Χριστός τον ετοιμάζει γι’αυτήν και προσευχόταν ολόθερμα να τον έχει ο Θεός καλά!

Πολλές φορές ο Κύριος μας φέρνει στο δρόμο μας δύσκολους αδερφούς για να μας εκγυμνάσουν και να μας προετοιμάσουν γι’ αυτόν τον άνθρωπο της ζωής μας… να δούμε τα λάθη μας, τις αντοχές μας, τις πνευματικές μας ελλείψεις και να στραφούμε ξανά σ’Αυτόν για να διδαχθούμε την αγάπη από την ίδια την Αγάπη, να μάθουμε τις έννοιες ‘εκκοπή θελήματος, συντροφικότητα, αλληλοπεριχώρηση..’ Αν εμείς αντιτασσόμαστε στους ανθρώπους που μας στέλνει ο Θεός και περιμένουμε να δείξουμε την αγάπη μας και τις πνευματικές μας αρετές όταν έρθει ο σύντροφος μας , νομίζω θα περιμένουμε πολύ. Γιατί δεν κάνουμε μόνο εμείς υπομονή! Κυρίως κάνει ο Κύριος υπομονή μαζί μας! Πότε θα αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που μας δίνει;
Άλλωστε όλη η ζωή μας εδώ στη γη αυτό είναι… μια δημιουργική υπομονή μέχρι να ξαναβρεθούμε με την Αγία Τριάδα. Αν αυτό το χρόνο που μας έχει δοθεί δεν τον αξιοποιήσουμε σωστά, τί να την κάνουμε την υπομονή που επιδείξαμε; Θα μοιάζουμε στις πέντε μωρές παρθένες…

«Διεσκόρπισεν υπερηφάνους διανοία καρδίας αυτών» (Λουκ. α΄ 51).
Η Παρθένος τώρα αναφέρεται σε συγκεκριμένα περιστατικά της ιστορίας που φανερώνουν την παντοδύναμη επέμβαση του Δημιουργού. Πρόκειται για τις περιπτώσεις που ο Θεός επεμβαίνει και ματαιώνει τα υπεροπτικά σχέδια και διαλύει τα ματαιόδοξα έργα των ανθρώπων.
Από την αρχαιότητα ακόμη η υπερηφάνεια, «το υπερφρονείν παρ’ ο δει φρονείν» (Ρωμ. ιβ' 3) εθεωρείτο το μεγαλύτερο αμάρτημα του ανθρώπου. Ήταν η «ύβρις» προς τον Θεό. Ο μικρός, θνητός και φθαρτός άνθρωπος να υψώνει το ανάστημα του μπροστά στον παντοδύναμο και αιώνιο Θεό. Οι αρχαίοι Έλληνες, τόσο οι φιλόσοφοι όσο και οι τραγωδοί, μας κληροδότησαν μοναδικά κείμενα πάνω στο θέμα, αυτό: «Ζευς μεγάλης γλώσσης κόμπους (—κομπορυμοσύνες) υπερεχθαίρει (=μισεί θανάσιμα)» (Σοφ. Αντιγόνη, 127). Και ο Πύργος της Βαβέλ (Γεν. ια' 1-9) θα παραμείνη χαρακτηριστικό δείγμα της αλαζονικής διαστροφής του ανθρώπου, αλλά και μαρτυρία της αμέσου επεμβάσεως του Θεού.
Ο επηρμένος και υπερήφανος νους είναι ότι χρειάζεται για να οδηγήσει τον άνθρωπο σε λανθασμένη κατεύθυνση, σε ύβρη και ασέβεια προς τον Θεό. Γι αυτό και η αντίθεσις του Θεού είναι άμεση: «Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται» (Παρ. γ' 34) . Η επέμβασις του Θεού στις περιπτώσεις αυτές δεν πρέπει να θεωρείται αρνητικά (σαν τιμωρία) , αλλά θετικά (σαν φιλανθρωπία) . Διότι στην πραγματικότητα εμποδίζει τον άνθρωπο να προχωρήση σε κάτι που θα του προκαλέση μεγαλύτερες συμφορές... Έτσι η επέμβασις του Θεού αποδεικνύε- ται κι εδώ φιλάνθρωπη και ευεργετική.
«Καθείλε δυνάστας από θρόνων και ύψωσε ταπεινούς» (Λουκ. α΄ 52).
Οι καταχρασταί της εξουσίας είναι οι δεύτεροι που δέχονται την άμεση επέμβαση του Θεού. Όσοι αποκτούν δύναμη και τη χρησιμοποιούν για την καταπίεση και τη καταδυνάστευση των λαών• οι ισχυροί γενικά, που εξασφαλίζουν πολιτική, στρατιωτική, κοινωνική και θρησκευτική δύναμη όσοι αναρριχόνται στους θρόνους της ζωής και γίνονται αυθέντες και διαχειρισταί της ελευθερίας των άλλων• αυτοί που συνήθως είναι υπερήφανοι και αλαζόνες — όλοι αυτοί προκαλούν την άμεση επέμβαση του Θεού. Διότι η ζωή, η τιμή και η ελευθερία των ανθρώπων είναι αγαθά που δόθηκαν απ’ τον ίδιο τον Δημιουργό. Και Εκείνος δεν επιτρέπει να καταπατούνται οι αναφαίρετες αυτές δωρεές του προς τα δημιουργήματά του. «Ουκ αφήσει την ράβδον των αμαρτωλών επί τον κλήρον των δικαίων» (Ψαλμ. 124,3).
Η εξουσία, όταν δεν προέρχεται εκ του Θεού, γίνεται «σύντριμμα και ταλαιπωρία» γι’ αυτούς που την κατακτούν, «πατώντας επί των πτωμάτων» των άλλων• Ο θρόνος στον οποίο αναρριχάται κάποιος, ανατρέποντας τον φυσικό του κάτοχο αποδεικνύεται τελικά ασταθής για τον επιβήτορα. Θρόνος ή θέση που κατακτήθηκε με αδικίες, συναλλαγές και εγκλήματα δεν πρόκειται ποτέ να στεριώσει.
Η Παρθένος Μαρία έμελλε να γίνει όργανο αποκαταστάσεως της δικαιοσύνης του Θεού. Ο θεάνθρωπος Υιός της θα ανέτρεπε το «κατεστημένο» της εποχής του, τους ισχυρούς της μέρας, τους Γραμματείς και Φαρισαίους, τους «δοκούντας άρχειν» (Μαρκ. ι΄ 42) και θα ανύψωνε τους «πτωχούς τω πνεύματι» (Ματθ. ε' 3), τους τελώνες και αμαρτωλούς, τους ψαράδες της Γαλιλαίας, την Παρθένο της Ναζαρέτ.
Ο χριστιανός δεν πρέπει ποτέ να καταφεύγη στη συναλλαγή για να αποκτήσει μια θέση, για ν’ αποκτήσει δύναμη και εξουσία. Έστω και αν έχει καλές διαθέσεις για την μετέπειτα καλή διαχείριση της εξουσίας. Επίσης, εκείνος που πιστεύει στον Χριστό δεν πρέπει ποτέ να γίνη «κατεστημένο» καταδυναστεύσεως κατατυραννήσεως των άλλων• «δεσπότης και αυθέντης» των υφισταμένων. Αντίθετα, ο χριστιανός πρέπει να γίνεται όργανο στα χέρια του Θεού, για την αποκατάσταση της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ισότητος μεταξύ των ανθρώπων της εποχής του.
(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ.125-127 )

Υπάρχει μέσα στα σπίτια μας μια διαθήκη της οποίας πολλές φορές αγνοούμε την ύπαρξη της! Κρύβει μέσα της θησαυρούς που μας κληροδοτούνται αλλά εμείς μπορεί να μην την έχουμε διαβάσει ποτέ. Μερικοί θα τη βρουν σκονισμένη σε κάποιο ράφι βιβλιοθήκης. Αν μπούμε στον κόπο να την ανοίξουμε καταρχάς θα μάθουμε ποιος είναι ο Διαθέτης και στη συνέχεια τα κληροδοτήματα Του προς εμάς. Ο Θεός κληροδοτεί στους ανθρώπους τη Βασιλεία των Ουρανών! Τί άλλο να θελήσει ένας άνθρωπος; Εκεί μέσα θα διαβάσουμε το Λόγο του Θεού, θα συναντήσουμε το Θεό, θα γνωρίσουμε τις διδαχές, τα κηρύγματα και τις εντολές Του. Θα μάθουμε ότι ‘ο Θεός Αγάπη εστί’ και πολλά ακόμα ουράνια και υπερκόσμια!
Οι άνθρωποι πηγαίνουν στα δικαστήρια για να προσβάλουν διαθήκες, ερίζουν για περιουσιακές διαφορές, αδέλφια σκοτώνονται για χρήματα και κτήματα! Τι ειρωνία! Να έχεις στο σπίτι σου μια διαθήκη που σου χαρίζει τον Παράδεισο κι εσύ να τσακώνεσαι για λίγα μέτρα γη! Το άνοιγμα αυτής της διαθήκης σηματοδοτεί την έναρξη της σχέσης μας με το Θεό! Κι όμως εμείς είτε αδιαφορούμε είτε αγνοούμε την ύπαρξη και την αξία της! Οποία τύφλωση πνευματική!
Βέβαια όπως σε κάθε διαθήκη έτσι και σε αυτή απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνουμε κληρονόμοι είναι να κάνουμε αποδοχή κληρονομιάς! Μα πώς; Θα πάμε στο ειρηνοδικείο; Θα πληρώσουμε φόρους; Όχι, τίποτα από όλα αυτά! Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να πιστέψουμε στον Αναστημένο Χριστό, να μετανοήσουμε και να απαντήσουμε θετικά στο κάλεσμα του Θεού κοντά Του! Ο Θεός ενανθρώπησε, σταυρώθηκε και αναστήθηκε για να μας ανεβάσει μαζί Του στον Ουρανό! Σέβεται όμως την ελεύθερη βούληση μας και φυσικά δεν μας επιβάλλεται αλλά μας προσκαλεί να ζήσουμε μέσα στην Αγάπη Του αιώνια! Υπάρχει ανώτερο κληροδότημα από αυτό; Οποία τιμή, τι δώρο!
Εμείς ό,τι και να κάνουμε ποτέ δε θα γίνουμε άξιοι μιας τέτοιας κληρονομιάς! Είναι όμως τόσο μεγάλη η Αγάπη και η ευσπλαχνία του Θεού που έχει ετοιμάσει για όλους μας μονές στον Ουρανό, όλους μας θέλει κοντά Του! Εμείς ας Του δείξουμε τουλάχιστον ότι έστω λίγο Τον αγαπάμε, ας χύσουμε ένα δάκρυ μετανοίας! Εξάλλου Εκείνος υπέγραψε με το Αίμα Του αυτή τη διαθήκη… την Καινή Διαθήκη! (Α.Κ.Β)

«Το έλεος αυτού εις γενεάν και γενεάν τοις φοβουμένοις αυτόν» (Λουκ. α΄ 50). 
Η Παρθένος από την προσωπική της εμπειρία ανάγεται τώρα στην κοινή εμπειρία όλων των ανθρώπων. Από το επί μέρους οδηγείται στο γενικό. Όπως σ’ αυτήν εκδηλώθηκε το θείον έλεος, έτσι η ευσπλαχνία του Θεού απλώνεται: και σ’ όλους τους άλλους. Η ευσπλαχνική επέμβασις του Θεού στην προσωπική της ζωή την οδηγεί στην διαπίστωση της αγάπης του Θεού για όλους. Ο ένας πιστός είναι μαρτυρία για τους υπόλοιπους. Ο ένας είναι λεπτομέρεια του συνόλου.
Η Παρθένος έμελλε να γίνη μια ακόμη ζωντανή μαρτυρία για το έλεος του Θεού που εκδηλώθηκε πλούσιο και στις γενεές της Π. Διαθήκης. Αυτή ήταν η συνισταμένη του θείου ελέους. Από την αγάπη που ο Κύριος έδειξε στο πανάγιο πρόσωπό της μπορούμε σαν σε καθρέφτη να δούμε τον πλούτο της ευσπλαχνίας με τον οποίο ο Θεός εκάλυψε όλες τις προχριστιανικές γενεές.
Αλλ’ η Θεοτόκος έγινε η μαρτυρία για το έλεος του Θεού που εκδηλώθηκε και μετά απ' αυτήν, στις χριστιανικές γενεές. Το έλεος που έδειξε ο Θεός στο πρόσωπο της θεομήτορος βλέπομε να έχη απεριόριστες προεκτάσεις μέσα στην ιστορία, από γενεά σε γενεά. Το έλεος του Θεού που άρχισε να πηγάζη με την Ενσάρκωσι αυξάνεται κλιμακωτά και πλημμυρίζει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους, από γενεά σε γενεά κι αυτό μέχρις ότου καλύψει πάντα τα έθνη. Το πρόσωπο που συνεκέντρωσε το μεγαλύτερο έλεος του Θεού μέχρι την Ενσάρκωσι ήταν η Θεοτόκος. Και μετά την Ενσάρκωσι, το έλεος του Θεού που δόθηκε σ όλες τις γενεές είχε αφετηρία του το πρόσωπο της Θεοτόκου.
«Εποίησε κράτος εν βραχίονι αυτού» (Λουκ. α΄ 51).
Το θαυμαστό γεγονός της Ενσαρκώσεως του Θεού, στο οποίο εκλήθη η Παρθένος Μαρία να συμμετάσχη προσωπικά, ήταν μια απόδειξης και μαρτυρία για τα θαυμαστά έργα της παντοδυναμίας του Θεού που έγιναν στο παρελθόν και που θα γίνουν στο μέλλον. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ενώνονται μέσα στην παντοδύναμη παρουσία του Θεού. Η ιστορία δεν είναι μια παρέλασις άσχετων γεγονότων. Η ιστορία δεν είναι «το ποτάμι του χρόνου που στο χάος κυλά». Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον έχουν ένα κοινό συντελεστή: το παντοδύναμο χέρι του Θεού.
Η Παρθένος, ξεκινώντας απ’ το προσωπικό θαυμαστό γεγονός της παντοδυναμίας του Θεού, κάνει φιλοσοφία και θεολογία της ιστορίας. Η ιστορία —λέγει— γράφεται με το παντοδύναμο χέρι του Δημιουργού. Προσωπικά ή ομαδικά περιστατικά ή γεγονότα οφείλονται στον ισχυρό «βραχίωνα» του Κυρίου.
Πολλοί αμφιβάλλουν αν ο «βραχίων του Κυρίου» είναι και σήμερα αρκετά ισχυρός για να ελέγξει τα παρόντα «σεσαλευμένα» στοιχεία της εξελισσομένης ανθρωπότητος: πυρηνική ενέργεια, υπερπληθυσμός, μόλυνσις του φυσικού περιβάλλοντος, αλλοτρίωσις του ανθρώπου κλπ. Όσοι αμφιβάλλουν, ας ακολουθήσουν την μέθοδο της Θεοτόκου. Μια ματιά στο παρελθόν και στο παρόν — προσωπικό και ομαδικό— θα τους πείσει και για το μέλλον• θα τους δείξη ότι «ο βραχίων Κυρίου» δεν έγινε ασθενέστερος, ώστε να μη μπορή να ελέγξει και τα μελλοντικά γεγονότα. Όσοι μαζί με τη Θεοτόκο θα φιλοσοφήσουν και θα θεολογίσουν πάνω στην ιστορία και την πορεία της τελικά θα ομολογήσουν ότι η παντοδύναμη παρουσία του Θεού είναι ο πιο βασικός και θετικός παράγων που επηρεάζει, κατευθύνει και δίνει νόημα στα γεγονότα του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος, στην ιστορία της ανθρωπότητος και του κόσμου.
(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ.124-125 )

Πάθη. 
Οι συλλογισμοί σου πάνω στα πάθη είναι ολότελα λαθεμένοι. Ο Θεός μας έχει οπλίσει με τη λογική και την ελεύθερη βούληση. Ο νόμος Του, όταν εφαρμόζεται συνετά και αβίαστα, γίνεται η ασπίδα που μας προστατεύει από την επιβουλή του εχθρού. Εμείς οφείλουμε να διατηρούμε τα όπλα μας σε καλή κατάσταση, και να τα χρησιμοποιούμε με γενναιότητα στους δυό ακατάπαυστους πολέμους μας: τον επιθετικό πόλεμο, την προσπάθειά μας δηλαδή να κατανοήσουμε και ν’ ακολουθήσουμε το νόμο Του. και τον αμυντικό πόλεμο, την αποφασιστική άρνησή μας να υποκύψουμε σε οτιδήποτε είναι αντίθετο στο νόμο Του. Και όταν λέω νόμο, δεν εννοώ άλλο από το άγιο θέλημά Του, όπως αποκαλύπτεται μέσ’ από την Αγία Γραφή και την ιερή Παράδοση της Εκκλησίας μας.
Αλλά, αλλοίμονο, δεν προλαβαίνει καλά καλά ο άνθρωπος ν’ αθετήσει το θείο νόμο, και εισπράττει την ολέθρια πνευματική συνέπεια: Εγκαταλείπεται από τη χάρη του Θεού, και αρχίζει να λιώνει και να μαραίνεται μέσα σε μάταιες επιθυμίες, «εν γη αλλοτρία», προσπαθώντας απεγνωσμένα, όλο αυτό το διάστημα, να βρει κάτι που θα ικανοποιεί την ανάγκη του για πληρότητα, αυθεντικότητα, αλήθεια, χαρά. Και ψάχνει γι’ αυτό μέσα σε χίλιους δρόμους. Χίλιους, αλλά όλους εξίσου κακούς. Αυτές οι επιθυμίες και οι επιδιώξεις μετατοπίζουν την προσοχή του μακριά από το αληθινό συμφέρον του και σκοτίζουν το νου του. Και ο σκοτισμένος νους εύκολα οικειοποιείται τους λογισμούς που του υποβάλλουν οι δαίμονες. Έτσι, σύντομα ο άνθρωπος υποκύπτει στους εμπαθείς λογισμούς του ή μάλλον, όπως είπα, στους δαίμονες και σταματάει πια ν’ αντιστέκεται στα δολώματά τους, που τώρα τα βρίσκει πολύ ελκυστικά, πολύ γλυκά... Η γλυκύτητα της ηδονής όμως δεν θ’ αργήσει να μεταβληθεί σε κεντρί τιμωρίας.
Τα πάθη μας είναι στ’ αλήθεια οι πιο ανελέητοι τύραννοί μας. Τόσο ανελέητοι, ώστε ακόμα κι ένας ταπεινωμένος αμαρτωλός, που τα έχει παραδεχτεί με συντριβή, κι έχει αποφασίσει ν’ απελευθερωθεί από την κυριαρχία τους, ακόμα κι αυτός βασανίζεται και κατατυραννείται για πολύ καιρό, για χρόνια ή και δεκαετίες, από το σκοτεινό τούτο γένος. Γιατί τα πάθη, αν χρονίσουν μέσα μας, δυναμώνουν, θεριεύουν, ριζώνουν γερά, γίνονται ένα με την ψυχή, και πολύ δύσκολα μετά ξεριζώνονται, ακόμα κι αν το θέλουμε. Φεύγουμε για να σωθούμε, κι εκείνα μας καταδιώκουν. Μας ζώνουν και μας πολεμούν λυσσαλέα, μη θέλοντας να χάσουν τα δικαιώματα που είχαν στην ψυχή μας.
Με τρία μόνο μέσα μπορούν τότε να νικηθούν: Με τη σταθερή και ανυποχώρητη δική μας αντίσταση — αντίσταση κυριολεκτικά μέχρι θανάτου — στις επανειλημμένες επιθέσεις τους. Με τη βαθιά συντριβή και την τελωνική ταπείνωση. Με τη δακρύρροη και αδιάλειπτη εκζήτηση του ελέους του Θεού και των πρεσβειών των αγίων Του. Επιμένοντας σ’ αυτό τον αγώνα, θα φτάσουμε στο σημείο να εξαλείψουμε κι αυτήν ακόμα τη μνήμη των παθών από την καρδιά μας.
Τελειώνοντας, σου συνιστώ να μελετήσεις το βίο της οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας (Απριλίου 1). Και ακόμη να ντυθείς με την πολεμική εξάρτυση κάθε Αγωνιστή Χριστιανού, όπως πολύ παραστατικά μας την περιγράφει ο Απόστολος Παύλος: «Το λοιπόν, αδελφοί μου,... Ενδύσασθε την πανοπλίαν του Θεού προς το δύνασθαι υμάς στήναι προς τας μεθοδείας του διαβόλου... Στήτε ούν περιζωσάμενοι την οσφύν υμών εν αληθεία, και ενδυσάμενοι τον θώρακα της δικαιοσύνης, και υποδησάμενοι τους πόδας εν ετοιμασία του ευαγγελίου της ειρήνης, επί πάσιν αναλαβόντες τον θυρεόν της πίστεως, εν ω δυνήσεσθε πάντα τα βέλη του πονηρού τα πεπυρωμένα σβέσαι, και την περικεφαλαίαν του σωτηρίου δέξασθε, και την μάχαιραν του Πνεύματος, ο έστι ρήμα Θεού, δια πάσης προσευχής και δεήσεως, προσευχόμενοι εν παντί καιρώ εν Πνεύματι» (Εφεσ. 6:10-18).
(Πνευματικές Νουθεσίες, εκδ. Ιερά Μονή Παρακλήτου, σελ.127-130 )

«Εποίησέ μοι μεγαλεία ο δυνατός» (Λουκ. α΄ 49).
Η δοξολογική προσευχή αναφέρεται συνήθως στα μεγάλα και θαυμαστά έργα της δημιουργίας, η θεώρησις των οποίων προκαλεί στον άνθρωπο τον ύμνο και την δοξολογία του Δημιουργού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι δοξολογικοί ψαλμοί. Σχεδόν όλοι αναφέρονται στα μεγαλειώδη έργα της Δημιουργίας και προσφέρονται σε Εκείνον που «εποίησε τον ουρανόν και την γην, την θάλασσαν και πάντα τα εν αυτοίς» (Ψαλμ. 145, 6) και ο Οποίος «πάντα όσο ηθέλησεν εποίησεν εν τω ουρανώ και εν τη γη» (Ψαλμ. 134, 6) .
Στην περίπτωσι όμως της Παρθένου ο δοξολογικός ύμνος της αναφέρεται σε όσα εποίησε ο Θεός σε μια ύπαρξη του μικροκόσμου, δηλαδή στην Θεοτόκο. Πρόκειται βέβαια για τη σύλληψι, την κυοφορία και την μέλλουσα γέννησι του Υιού του Θεού. Τα έργα αυτά που συνδέονται με το σχέδιο της ενσαρκώσεως του Θεού είναι πιο μεγαλειώδη από εκείνα που αναφέρονται στον άψυχο μακρόκοσμο.
Τη μεγαλειώδη διαδικασία της Ενσαρκώσεως του Θεού η Παρθένος αποδίδει στην παντοδυναμία και την αγιότητα του Δημιουργού. Η παντοδυναμία του υπερνικά την τάξι της φύσεως (παρθενογέννησις) και η αγιότης του διατηρεί την αγιότητα και την ακεραιότητα της Θεοτόκου (αειπαρθενία) σε όλες τις φάσεις της εφαρμογής του θείου αυτού σχεδίου.
Ο πιστός της Π. Διαθήκης έβλεπε τα «έργα των δακτύλων» του Δημιουργού (Ψαλμ. 8, 4) στον μακρόκοσμο και δοξολογούσε τον Κύριο. Οι πιστοί της Κ. Διαθήκης αρχίζουν να βλέπουν τα μεγαλεία του Θεού στον μικρόκοσμο, τον άνθρωπο. Πρώτη επισημαίνει την αλλαγή η Θεοτόκος. Είναι η πρώτη θεολόγος και ποιήτρια της Κ. Διαθήκης. Ο πρώτος ψαλμωδός και υμνογράφος της Εκκλησίας. Η Παρθένος Μαρία ήταν ποίημα και δημιούργημα της παντοδυναμίας και της αγιότητος του Θεού. Η παναγία μορφή και η ζωή της έμελλε ν' αποτελέσουν το ωραιότερο ποίημα της ανθρωπότητος.
(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ.123-124 )