" Να ενεργείς με την ευλογία της εκκλησίας και του πνευματικού "
Έλεγε ο π. Πορφύριος στον Σέρβο μετέπειτα
Επίσκοπο Ειρηναίο Μπούλοβιτς :
" Άκουσε, παιδί μου. Όταν όλα αυτά σου τα ζητά η Εκκλησία και τα επευλογεί ο πνευματικός σου κι εσύ κάνεις αυτή την υπακοή ειλικρινώς, τότε, με την αγάπη του Χριστού μας, αυτή σου η υπακοή θα μπορέσει να μετατρέψει όλη αυτή την εξωτερική σε προσευχές, χωρίς να το καταλαβαίνεις εσύ ο ίδιος. Αν πάλι διαλέξεις και το πιο ήσυχο μέρος του Αγίου Όρους ή μία οποιαδήποτε Μονή, αλλά αυτό το κάνεις με το δικό σου θέλημα, για να βολευτείς εσύ ο ίδιος, έστω πνευματικώς, για ένα βόλεμα πνευματικό ας το πούμε, και χωρίς την ευλογία της Εκκλησίας ή του πνευματικού σου, τότε, ό,τι και να κάνεις, όλα θα παραμείνουν χαμερπή, δεν θα φθάσουν πουθενά ".
Και, μας λέγει ο ίδιος, μπορώ να σας ομολογήσω ότι έκτοτε, οσάκις δυσκολευόμουν, θυμόμουν αυτά τα λόγια του κι αμέσως ανακουφιζόμουν. Και αυτό ισχύει μέχρι σήμερα.
[Γερ. 59]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ. 345)

" Να ενεργείς με την ευλογία της εκκλησίας και του πνευματικού "
Έλεγε ο π. Πορφύριος στον Σέρβο μετέπειτα
Επίσκοπο Ειρηναίο Μπούλοβιτς :
" Άκουσε, παιδί μου. Όταν όλα αυτά σου τα ζητά η Εκκλησία και τα επευλογεί ο πνευματικός σου κι εσύ κάνεις αυτή την υπακοή ειλικρινώς, τότε, με την αγάπη του Χριστού μας, αυτή σου η υπακοή θα μπορέσει να μετατρέψει όλη αυτή την εξωτερική σε προσευχές, χωρίς να το καταλαβαίνεις εσύ ο ίδιος. Αν πάλι διαλέξεις και το πιο ήσυχο μέρος του Αγίου Όρους ή μία οποιαδήποτε Μονή, αλλά αυτό το κάνεις με το δικό σου θέλημα, για να βολευτείς εσύ ο ίδιος, έστω πνευματικώς, για ένα βόλεμα πνευματικό ας το πούμε, και χωρίς την ευλογία της Εκκλησίας ή του πνευματικού σου, τότε, ό,τι και να κάνεις, όλα θα παραμείνουν χαμερπή, δεν θα φθάσουν πουθενά ".
Και, μας λέγει ο ίδιος, μπορώ να σας ομολογήσω ότι έκτοτε, οσάκις δυσκολευόμουν, θυμόμουν αυτά τα λόγια του κι αμέσως ανακουφιζόμουν. Και αυτό ισχύει μέχρι σήμερα.
[Γερ. 59]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ. 345)

" Η μελαγχολία, η ταπεινοφροσύνη και ο εξομολόγος "
Κάποια βράδια είχαμε συγκεντρωθεί μιά ομάδα μαζί με έναν Αγιορείτη. Νύχτωσε. Ο καιρός ήταν ανταριασμένος και απειλητικός. Όμως, κοντά στο Γέροντα και για όσους ακόμη δεν ήταν μαθημένοι στη σκοτεινή νύχτα της φύσης, δεν ταραζότανε η γαλήνη. Ο Γέροντας μιλούσε για τη διαφορά της ταπεινοφροσύνης από το πλέγμα της κατωτερότητας. Ο ταπεινός, έλεγε, δεν είναι μία προσωπικότητα διαλυμένη. Έχει συνείδηση της κατάστασής του, αλλά δεν έχει χάσει το κέντρο της προσωπικότητάς του. Ξέρει την αμαρτωλότητά του, τη μικρότητά του και δέχεται τις παρατηρήσεις του πνευματικού του, των αδελφών του. Θλίβεται, αλλά δεν εξουθενώνεται και δεν οργίζεται. Ο κυριευμένος από το πλέγμα κατωτερότητας, εξωτερικά και στην αρχή, μοιάζει με τον ταπεινό. Αν, όμως, λίγο τον θίξεις ή και τον συμβουλεύσεις, τότε το αρρωστημένο εγώ εξανίσταται, ταράζεται, χάνει κι αυτή τη λίγη ειρήνη που έχει. Το ίδιο, έλεγε, συμβαίνει και με τον παθολογικά μελαγχολικό σε σχέση με τον εαυτό του και μόνο. Ο αμαρτωλός, που μετανοεί και εξομολογείται, βγαίνει από τον εαυτόν του και μόνο. Ο αμαρτωλός, που μετανοεί κι εξομολογείται, βγαίνει από τον εαυτό του. Αυτό το μεγάλο έχει η πίστη μας : τον εξομολόγο, τον πνευματικό. Έτσι και το πεις στο Γέροντα κι έλαβε τη συγχώρηση, μη γυρνάς πίσω ". Αυτό το τόνιζε πολύ. Να μην ξαναγυρνά κανείς στα προηγούμενα, αλλά να προχωρά. Πόσους αιχμαλωτισμένους στη μαύρη χώρα της απελπισίας δεν είχε σώσει την έσχατη ώρα τραβώντας τους με τη δύναμη της παρρησίας του στο Θεό !
[Ί 237]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, 346-347)

Μια δυναμική προσευχή
Ο μαθητής του Μ. Αντωνίου όσιος Παύλος ο Απλούς αξιώθηκε να λάβη το κατά δαιμόνων χάρισμα. Έφεραν κάποτε στον Μ. Αντώνιο ένα δαιμονισμένο, με δαιμόνιο φοβερό, που έβριζε και τον ίδιο τον ουρανό. Το πρόσεξε αυτό ο όσιος και λέει:
-Δεν είναι έργο δικό μου να βγάζω τέτοια δαιμόνια. Τέτοιο χάρισμα έχει ο Παύλος.
Τους πήγε λοιπόν στον όσιο Παύλο και του είπε:
-Αββά Παύλε, βγάλε το δαιμόνιο από τον άνθρωπο αυτόν, για να γυρίση υγιής στο σπίτι του.
-Γιατί δεν το βγάζης εσύ;
-Δεν ευκαιρώ εγώ. Έχω άλλο έργο.
Τους άφησε ο Μ. Αντώνιος και έφυγε. Ο όσιος Παύλος προσευχήθηκε θερμά και λέει στο δαιμόνιο.
-Είπε ο αββάς Αντώνιος να βγης από τον άνθρωπο αυτόν.
-Δεν βγαίνω, παλιόγερε, απαντά εκείνο.
-Βγες, το είπε ο αββάς Αντώνιος.
Το δαιμόνιο τότε άρχισε να βρίζη και τον Μ. Αντώνιο. Τότε ο όσιος βγήκε από το κελλί του μέσα στο καταμεσήμερο, ανέβηκε σε μια πέτρα πυρωμένη από τον ήλιο και φώναξε:
-Κύριε Ιησού Χριστέ, δεν θα κατεβώ απ’ αυτήν την πέτρα, δεν θα φάω και δεν θα πιω τίποτε μέχρι να πεθάνω, αν δεν βγάλης το πονηρό πνεύμα και δεν ελευθερώσης αυτόν τον δούλο Σου.
Πριν τελειώση η προσευχή του οσίου, το δαιμόνιο είχε εξαφανισθή.
(Λαυσαϊκή Ιστορία)
( Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Α΄, σελ. 194-195)

Οι πειρασμοί του Μ. Αντωνίου

Από την αρχή της μοναχικής του ζωής ο Μ. Αντώνιος δοκίμασε φοβερούς πειρασμούς. Ο διάβολος του ψιθύριζε:

-Αντώνιε, τι θα πη ασκητική ζωή; Ξέχασες τα πατρικά σου κτήματα, τους συγγενείς, τα πλούτη, τη δόξα, τις ανέσεις; Δεν ξέρεις ότι έχεις κι εσύ δικαιώματα στη ζωή; Ότι ο δρόμος της αρετής είναι δύσκολος και σχεδόν ακατόρθωτος; Ότι το σώμα σου είναι ασθενικό και δεν θα υποφέρη την πολλή κακοπάθεια;

Άλλοτε πάλι του τάραζε την σκέψη στις ώρες του ύπνου με ανήθικους λογισμούς. Έπαιρνε ακόμα διάφορες μορφές ασέμνων γυναικών, για να τον οδηγήση στην ακολασία ή αγρίων θηρίων, για να του προκαλέση πανικό.

Σε όλα αυτά ο όσιος πολεμούσε με την προσευχή, τη νηστεία, την κακοπάθεια, τις άγιες σκέψεις που εξύψωναν το νου του στον Χριστό. Σκέψεις για την αθανασία της ψυχής, τη μέλλουσα κρίσι, την αιώνια μακαριότητα των αγίων και την ατελεύτητη κόλασι των αμαρτωλών, έσβηναν τις φλόγες των πειρασμών και τον ελευθέρωναν από τις παγίδες του διαβόλου.

Κάποτε μαζεύτηκαν πολλοί δαίμονες μέσα στη νύχτα κοντά στο ασκητήριο του Μ. Αντωνίου και έκαναν τέτοιο θόρυβο που νόμιζε κανείς ότι καταστρεφόταν το σύμπαν. Του φάνηκε ότι γκρεμίστηκε το καλύβι του και πως από παντού ωρμούσαν αγριεμένα θηρία.
Ο τόπος γέμισε λιοντάρια, αρκούδες, πάνθηρες, ταύρους, λύκους, φίδια και σκορπιούς. Το κάθε θηρίο ενεργούσε με το δικό του τρόπο. Το λιοντάρι βρυχόταν έτοιμο να ριχθή στο θύμα του. Ο ταύρος πρότεινε τα κέρατα του. Ο λύκος τεντωνόταν για να ορμήση. Το φίδι σερνόταν κοντά του. Όλα έκαναν ένα τρομακτικό θόρυβο.
Σε λίγο άρχισαν τα δαγκώματα και τα χτυπήματα. Ο άγιος ένιωθε φοβερό σωματικό πόνο. Η ψυχή του όμως δεν λύγισε. Ενώ στέναζε από τον πόνο, απευθύνθηκε στους εχθρούς:

- Εάν είχατε πραγματική εξουσία πάνω μου, θ’ αρκούσε ένα θηρίο για να με θανατώση. Επειδή όμως ο Θεός μου σας έχει συντρίψει, προσπαθείτε να με φοβίσετε με το πλήθος σας.

Οι εχθροί έτριξαν τα δόντια και εξαφανίστηκαν.

Οι δαίμονες μακάρισαν κάποτε τον Μ. Αντώνιο, για να τον ρίξουν στην υπερηφάνεια, και αυτός αμέσως τους καταράστηκε.
Άλλη φορά του προφήτευσαν πλημμύρα του Νείλου, και αυτός τους ρώτησε:

-Και σας, τι σας νοιάζει;

Άλλη φορά του παρουσιάσθηκαν σαν αγριεμένοι πάνοπλοι στρατιώτες, και αυτός άρχισε να ψάλλη: «Ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου Θεού ημών μεγαλυνθησόμεθα».

Άλλη φορά ήρθαν με φωτεινή μορφή λέγοντας:
-Ήρθαμε να σου φέξουμε!

Εκείνος έκλεισε τα μάτια και άρχισε την προσευχή, μέχρις ότου έφυγαν ντροπιασμένοι.

Κάποτε παρουσιάσθηκε στον Μ. Αντώνιο ο διάβολος σαν ένας μεγαλοπρεπής γίγαντας και του είπε:

- Εγώ είμαι η δύναμις του Θεού! Τι θέλεις να σου χαρίσω;

Τότε ο όσιος προσευχόμενος στον Θεό τον φύσηξε και ο γίγαντας εξαφανίσθηκε.

Σε καιρό νηστείας ο διάβολος πλησίασε τον Μ. Αντώνιο με μορφή μοναχού κρατώντας ψωμιά και του είπε:

- Αδελφέ, φάγε τώρα και άσε τις υπερβολές. Θ’ αρρωστήσης και τι θα γίνης;

Ο όσιος άρχισε τότε την προσευχή και ο πανούργος διάβολος σαν καπνός βγήκε από την πόρτα και χάθηκε.

(Βίος οσίου Αντωνίου)

("Χαρίσματα και Χαρισματούχοι", Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Α΄, σελ. 190-192)

Στο βίο του αγίου Ευθυμίου του μεγάλου (4ος αι.) αναφέρεται μια εντυπωσιακή εμφάνιση θεϊκής φωτιάς σε ώρα θείας λειτουργίας. Μια Κυριακή λειτουργούσε ο όσιος με το μαθητή του Δομετιανό. Κάποια στιγμή ο Τερέβωνας, που ήταν πριν Σαρακηνός και στεκόταν εκεί κοντά, βλέπει να κατεβαίνει φωτιά από τον ουρανό, ν’ απλώνεται πάνω στο θυσιαστήριο σαν ένα μεγάλο λευκό ύφασμα και να σκεπάζει το μεγάλο Ευθύμιο και το Δομετιανό. Βλέποντας το εξαίσιο θαύμα ο Τερέβωνας φοβήθηκε κι έκανε πίσω. Η θεϊκή φωτιά διατηρήθηκε από την αρχή μέχρι το τέλος του τρισαγίου ύμνου.

Εκτός από τον μεγάλο Ευθύμιο και το Δομετιανό, που βρέθηκαν μέσα στη φωτιά, το θαύμα το είδε και ο μοναχός Γαβριήλιος, που είχε τότε είκοσι πέντε χρόνια στο μοναστήρι και διακρινόταν για την ψυχική του καθαρότητα. Πολλές φορές, όταν λειτουργούσε ο όσιος Ευθύμιος, έβλεπε αγγέλους να συλλειτουργούν μαζί του. Συχνά επίσης, όταν μετέδιδε στους μοναχούς τη θεία Κοινωνία, έβλεπε άλλους να φωτίζονται και άλλους να κατακρίνονται απ’ αυτήν σαν ανάξιοι του θείου φωτισμού. Γι’ αυτό τους συνιστούσε πάντοτε προσοχή, δοκιμασία και μετάνοια πριν προσέλθουν στο μυστήριο της θείας ευχαριστίας.

("Θαύματα και Αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία", Ι. Μονή Παρακλήτου, σ. 61 )

Το υδρόμελο 

Ο ευσεβής πρίγκιψ Ιζιασλάβος έτρεφε πολλή αγάπη και σεβασμό προς τον όσιο Θεοδόσιο του Κιέβου (ΙΑ΄ αιών) και συχνά ερχόταν για να ευφρανθή από τα γλυκά σαν το μέλι λόγια του. Κάποια φορά παρέτεινε τη συνομιλία μαζί του ως το απόγευμα. Έπειτα παρακολούθησε και την εσπερινή ακολουθία, οπότε σε λίγο – αυτό ήταν το θέλημα του Θεού – πιάνει μια καταρρακτώδης βροχή. Τότε ο όσιος δίνει εντολή στον κελλάρη να ετοιμάση στον πρίγκιπα βραδινό φαγητό. Εκείνος όμως του ανήγγειλε πως τους τελείωσε το απαραίτητο για την τράπεζα υδρόμελο (μείγμα από μέλι και νερό) και έτσι δεν θα μπορούσαν να παραθέσουν ποτό στον πρίγκιπα και στη συνοδεία του.

- Δεν υπάρχει καθόλου; ρώτησε ο άγιος.

- Όχι, απάντησε ο αποθηκάριος.

- Για κοίταξε καλά μήπως έμεινε έστω και λίγο.

- Πίστεψέ με, πάτερ, πως το έχουμε αναποδογυρίσει το δοχείο.

- Πήγαινε και εν ονόματι ημών Ιησού Χριστού θα βρης, του λέει γεμάτος θεία χάρι ο όσιος.

Σαν έφτασε εκεί ο κελλάρης, βρήκε το δοχείο όρθιο και γεμάτο από υδρόμελο! Θαμπωμένος από το θαύμα έτρεξε να το αναγγείλη στον άγιο.

- Να κρατήσης σιωπή, παιδί μου, του σύστησε εκείνος. Και να μην πης σε κανένα τίποτε. Τακτοποίησε τώρα το τραπέζι για τον πρίγκιπα και βάλε και στους αδελφούς υδρόμελο, γιατί πρόκειται για ευλογία του Θεού.

Αργότερα η βροχή σταμάτησε και ο πρίγκιπας επέστρεψε στο μέγαρο του. Το ευλογημένο εκείνο ποτό κράτησε πολύ καιρό στο μοναστήρι και το γεύτηκαν πλούσια οι αδελφοί.

(Όσιος Θεοδόσιος του Κιέβου)

("Χαρίσματα και Χαρισματούχοι", Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 138-139)

    Kαθώς λοιπόν η πυρκαγιά του διωγμού αυξανόταν και μύριοι ήρωες στεφανώνονταν με μαρτυρικά στεφάνια, τέτοιος έρωτας για το μαρτύριο κυρίευσε την ψυχή του Ωριγένη, ο οποίος ήταν ακόμη εντελώς παιδί, ώστε να προχωρεί ακράτητος προς τους κινδύνους, να αναπηδά και να ορμά με προθυμία προς τον αγώνα.

    Παρ’ ολίγον δεν θα απέφευγε την ευκαιρία να απαλλαχτεί από τον βίο, εάν η θεία και ουράνια πρόνοια, χάριν της ωφέλειας των πολλών, δεν είχε προβάλλει εμπόδια στην προθυμία του διαμέσου της μητέρας του.

    Αυτή λοιπόν κατά πρώτον μεν τον παρακαλούσε με ικετευτικά λόγια να λυπηθεί τη μητρική της διάθεση, καθώς όμως τον είδε να ερεθίζεται περισσότερο από τον πόθο, όταν, αφού έμαθε αυτός τη σύλληψη και φυλάκιση στο δεσμωτήριο του πατέρα του, κυριεύτηκε ολόκληρος από την ορμή προς το μαρτύριο, αφού έκρυψε όλα τα ενδύματά του, τον ανάγκασε να μείνει στο σπίτι.

Αυτός λοιπόν αφού δεν είχε τι άλλο να κάνει, επειδή η προθυμία του υπερέβαλλε την ηλικία του, εξαιτίας του οποίου και δεν μπορούσε να ηρεμήσει, στέλνει στον πατέρα προτρεπτική επιστολή για το μαρτύριο, στην οποία τον συμβουλεύει κατά λέξη:
«Πρόσεχε μην αλλάξεις γνώμη για χάρη μας»

(Εκκλησιαστική Ιστορία Ευσεβίου, ΕΠΕ 2, σ. 221)

Άρης Πατρινός, (βιολόγος που βοήθησε στην αποκρυπτογράφηση του DNA το 2000)  

- «Είμαι απλώς ένας από τους πολλούς εργάτες, που κατάφεραν αυτό το εκπληκτικό επίτευγμα. Αισθανθήκαμε όλοι την ώρα εκείνη, ότι βαδίζαμε στα ίχνη του Θεού. Ήταν μια μοναδική στιγμή, γιατί ανοίξαμε το πρώτο αντίτυπο του βιβλίου της ζωής» (στην εφημεριδα Αδέσμευτος Τύπος 29-6-2000, σελ. 13).

Francis S. Collins, 1950-… (εξέχων γενετιστής, επικεφαλής του Σχεδίου Ανθρώπινου Γονιδιώματος, στο βιβλίο του «η Γλώσσα του Θεού») 

- «Λοιπόν εδώ είναι το κεντρικό θέμα αυτού του βιβλίου: Σε αυτή τη σύγχρονη ανάπτυξη της κοσμολογίας, της εξέλιξης και του ανθρώπινου γονιδιώματος, υπάρχει ακόμη η δυνατότητα μιας απόλυτα ικανοποιητικής αρμονίας ανάμεσα στην επιστημονική και τη θρησκευτική αντίληψη για τον κόσμο; Απαντώ με ένα ηχηρό ΝΑΙ. Κατά την αντίληψή μου δεν υπάρχει καμία αντίφαση στο να είναι κανείς γνήσιος επιστήμονας και άνθρωπος που πιστεύει σ’ ένα Θεό, ο οποίος ενδιαφέρεται προσωπικά για τον καθένα μας. Η δικαιοδοσία της επιστήμης είναι να ερευνά την φύση. Του Θεού η δικαιοδοσία βρίσκεται στον πνευματικό κόσμο, ένα βασίλειο που δεν μπορεί να εξερευνηθεί με τα εργαλεία και τη διάλεκτο της επιστήμης. Πρέπει να εξεταστεί με την καρδιά, με το νου και την ψυχή. Και ο νους πρέπει να βρει τρόπο να συμπεριλάβει και τα δύο βασίλεια» (σελ. 20-21).

- «… Σε άλλο μέρος του προκλητικού του βιβλίου (=ο Θεός και οι αστρονόμοι), ο Jastrow γράφει: «Τώρα βλέπουμε πως η αστρονομία οδηγεί σε μια βιβλική άποψη της προέλευσης του κόσμου. Οι λεπτομέρειες διαφέρουν, αλλά τα ουσιώδη στοιχεία της αστρονομικής και βιβλικής περιγραφής της Γενέσεως είναι τα ίδια. Η αλυσίδα των γεγονότων που οδήγησαν στον άνθρωπο, άρχισαν ξαφνικά και απότομα σε μια ορισμένη στιγμή στο χρόνο, με μια λάμψη φωτός και ενέργειας». Οφείλω να συμφωνήσω. Το Big Bang κραυγάζει για μια θεία εξήγηση. Επιβάλλει το συμπέρασμα ότι η φύση είχε μια ορισμένη αρχή. Δεν μπορώ να δω πώς η φύση θα μπορούσε να δημιουργήσει τον εαυτό της. Μόνο μια υπερφυσική δύναμη που είναι έξω από το χώρο και το χρόνο μπορεί να το έχει κάνει αυτό» (σελ. 68).

- «… Ένας άλλος διακεκριμένος Φυσικός, ο Freeman Dyson, αφού ανασκοπήσει αυτή τη σειρά των «αριθμητικών τυχαίων συμπτώσεων» συμπεραίνει: «Όσο πιο πολύ εξετάζω το σύμπαν και τις λεπτομέρειες της αρχιτεκτονικής του, τόσο περισσότερες ενδείξεις βρίσκω ότι το σύμπαν κατά κάποιο τρόπο γνώριζε ότι θα έλθουμε» (σελ. 75).

- «Για μένα ως πιστό, η ανακάλυψη της σειράς του ανθρώπινου γονιδιώματος είχε μία πρόσθετη σημασία. Αυτό το βιβλίο ήταν γραμμένο στη γλώσσα του DNA με την οποία ο Θεός μίλησε στη ζωή για να υπάρξει. Αισθάνθηκα μια επιβλητική αίσθηση δέους αναδιφώντας αυτό το σπουδαιότερο από όλα τα βιολογικά κείμενα» (σελ. 112).

- «Η επιστήμη δεν απειλείται από το Θεό, ενθαρρύνεται. Ο Θεός με κάθε βεβαιότητα δεν απειλείται από την επιστήμη. Αυτός την έκανε δυνατή» (σελ. 201).