π. Σεραφείμ Ρόουζ
Χριστιανικές εμπειρίες Παραδείσου

Ίσως η πληρέστερη και πιο εντυπωσιακή εμπειρία παραδείσου που έχει καταχωρηθεί στην χριστιανική γραμματεία είναι αυτή του αγίου Ανδρέα εκ Κωνσταντινουπόλεως, του διά Χριστόν Σαλού, ο οποίος έζησε τον 9ο αιώνα. Εδώ θα παραθέσουμε μόνο μερικά αποσπάσματα από την εμπειρία αυτή, την οποία κατέγραψε ο φίλος του Νικηφόρος έτσι όπως του τη διηγήθηκε ο ίδιος ο άγιος:

Κάποτε, κατά τη διάρκεια ενός φοβερού χειμώνα όταν ο άγιος Ανδρέας κειτόταν παγωμένος σε κάποιο δρόμο της πόλης, κοντεύοντας να πεθάνει, ένιωσε ξαφνικά μία θέρμη μέσα του και είδε ένα εκθαμβωτικό νέο με πρόσωπο που έλαμπε σαν τον ήλιο, ο οποίος τον οδήγησε στον παράδεισο και στον τρίτο ουρανό.

«Με τη θέληση του Θεού βυθίστηκα για δυο εβδομάδες σε ένα τερπνό όραμα… είδα ότι βρισκόμουν μέσα σε ένα θαυμάσιο και μεγαλοπρεπή παράδεισο… Ο νους και η καρδιά μου είχαν συγκλονιστεί από την ανείπωτη ομορφιά του θεϊκού παραδείσου, και ένιωθα μια γλυκιά απόλαυση περπατώντας μέσα σε αυτόν. Υπήρχαν πολλοί κήποι, γεμάτοι με ψηλά δένδρα, τα κλαδιά τους ανέδιδαν μία υπέροχη ευωδία και τα μάτια μου αγαλλίαζαν βλέποντας τις άκρες τους να λικνίζονται… Κανένα δένδρο στη γη δεν είναι τόσο όμορφο όσο αυτά τα δένδρα. Στους κήπους υπήρχαν επίσης αμέτρητα πουλιά με φτερά χρυσά, χιονάτα ή πολύχρωμα. Κάθονταν πάνω στα κλαδιά των δένδρων του παραδείσου, και το μαγευτικό τους κελάηδημα με είχε συνεπάρει. Μπροστά μου περπατούσε ένας νέος, με πρόσωπο λαμπρό σαν τον ήλιο και ντυμένος με μανδύα πορφυρό…

Ακολουθώντας τον είδα ένα μεγάλο, υπέροχο Σταυρό, σαν φωτεινή νεφέλη, που γύρω του στέκονταν μελωδιστές με μάτια που άστραφταν σαν πύρινες ακτίνες, που έψαλλαν θεσπέσιους ύμνους, δοξάζοντας τον Σταυρωθέντα Κύριο. Ο νέος που με οδηγούσε, περνώντας μπροστά από τον Σταυρό, τον ασπάσθηκε και μου ένευσε να τον ασπασθώ κι εγώ… Καθώς τον ασπαζόμουν πλημμύρισα από άφατη πνευματική γλυκύτητα και μία ευωδία που όμοιά της ούτε στον παράδεισο δεν είχα οσφρανθεί. Προχωρώντας μπροστά από τον Σταυρό, κοίταξα κάτω και αντίκρισα άβυσσο θαλάσσης… Τότε ο οδηγός μου, γυρνώντας προς το μέρος μου, μου είπε: «Μη φοβάσαι, χρειάζεται να ανεβούμε ακόμα ψηλότερα» και μου έδωσε το χέρι.

Και τότε βρεθήκαμε αμέσως στο δεύτερο στερέωμα. Εκεί είδα ωραιότατους ανθρώπους σε μία τέτοια ανάπαυση και αγαλλίαση που δεν μπορεί να εκφράσει η ανθρώπινη γλώσσα… Και να, μετά ανεβήκαμε στο τρίτο στερέωμα, όπου πλήθος ουράνιες δυνάμεις υμνούσαν και δοξολογούσαν τον Θεό. Φτάσαμε σε ένα υπέρλαμπρο παραπέτασμα, μπροστά από το οποίο στέκονταν μεγαλόσωμοι και φοβεροί νέοι, που έμοιαζαν με πύρινες φλόγες. Ο νέος που με οδηγούσε μου είπε: «Όταν σηκωθεί το παραπέτασμα, θα δεις τον Κύριο Ιησού Χριστό. Υποκλίσου βαθιά ενώπιον του θρόνου της δόξης Του». Ακούγοντάς τον, ένιωσα ανείπωτη αγαλλίαση αλλά και τρόμο… Και τότε, ένα πύρινο χέρι σήκωσε το παραπέτασμα, και όπως ο Προφήτης Ησαΐας, «Είδον εν οράματι τον Κύριο να κάθεται επάνω εις ένα θρόνον υψηλόν και μετέωρον και είδα ακόμη να είναι γεμάτος από απερίγραπτον δόξαν ο ναός αυτού. Γύρω από τον ένδοξον αυτόν θρόνον ίσταντο τα Σεραφείμ».

Φορούσε μανδύα πορφυρό, το πρόσωπό Του ήταν απίστευτα λαμπρό, και τα μάτια Του με κοίταζαν με αγάπη. Έπεσα και Τον προσκύνησα ενώπιον του ολόλαμπρου και φοβερού θρόνου της δόξας Του. Η χαρά που με κατέκλυσε όταν αντίκρισα το πρόσωπό Του δεν μπορεί να εκφραστεί με λόγια. Ακόμα και τώρα, φέρνοντας στο μυαλό μου εκείνο το όραμα, η ίδια άφατη χαρά με κυριεύει. Τρέμοντας, έμεινα πεσμένος ενώπιόν Του…Τότε, οι στρατιές των αγγέλων άρχισαν να ψάλλουν έναν εξαίσιο, απερίγραπτο ύμνο και τη στιγμή εκείνη, εγώ ο ίδιος, δεν ξέρω πώς, βρέθηκα πάλι να περπατώ μέσα στον παράδεισο».

Όταν ο άγιος Ανδρέας συλλογίστηκε ότι δεν είχε δει την Παναγία στον ουρανό ένας άγγελος του είπε: «Ευχήθηκες να δεις εδώ τη Βασίλισσα η Οποία είναι λαμπρότερη κι απ’ αυτές τις επουράνιες δυνάμεις; Δεν είναι εδώ, επισκέπτεται τον επίγειο κόσμο που βρίσκεται σε μεγάλα δεινά, για να βοηθήσει τους ανθρώπους και να ανακουφίσει τη θλίψη τους. Θα σου έδειχνα την ουράνια κατοικία Της, τώρα όμως δεν έχουμε χρόνο, αφού πρέπει και πάλι να γυρίσεις στη γη». Εδώ και πάλι επιβεβαιώνεται το ότι οι άγγελοι και οι άγιοι μπορούν να βρίσκονται σε ένα μόνο τόπο κάθε φορά.

Ακόμα και το 19ο αιώνα, ένα παρόμοιο αληθινό όραμα παραδείσου αντίκρισε ο Μεγαλόσχημος Μοναχός Θεόδωρος του Σβίρ, μαθητής του πρεσβύτερου Παϊσίου του Βελιτσκόφσκυ. Προς το τέλος της ζωής του βίωνε πολύ έντονες εμπειρίες της χάρης του Θεού. Λίγο μετά από μία τέτοια εμπειρία αρρώστησε και επί τρείς ημέρες είχε πέσει σε ένα είδος κώματος: «Όταν περιήλθε σε έκσταση και βρέθηκε έξω από το σώμα του, εμφανίστηκε μπροστά του ένας αόρατος νεανίσκος, τον οποίο ένιωσε και είδε μόνο με την καρδιά του, αυτός τον οδήγησε προς τα αριστερά μέσα από ένα στενό μονοπάτι. Ο ίδιος ο πατέρας Θεόδωρος, όμως κατόπιν διηγήθηκε, είχε την αίσθηση ότι ήταν ήδη νεκρός, και είπε στον εαυτό του: «Έχω πεθάνει. Δεν ξέρω εάν θα σωθώ ή εάν θα αφανιστώ».

«Έχεις σωθεί!» του είπε μία αόρατη φωνή απαντώντας στη σκέψη του. Και ξαφνικά μία δύναμη, σαν ορμητικός ανεμοστρόβιλος τον σήκωσε ψηλά και τον μετέφερε στα δεξιά.

«Γεύσου τη γλυκύτητα των αρραβώνων του παραδείσου την οποία δωρίζω σε όσους Με αγαπούν», ακούστηκε να λέει δυνατά η αόρατη φωνή. Με αυτές τις λέξεις, φάνηκε στον Πατέρα Θεόδωρο ότι ο ίδιος ο Σωτήρας έθεσε τη δεξιά Του παλάμη επάνω στην καρδιά του, και μεταφέρθηκε σε έναν ανείπωτα ευχάριστο τόπο, που ήταν όμως τελείως αόρατος και αδύνατον να περιγραφεί με γήινες λέξεις. Μετά από αυτή την αίσθηση, βίωσε μία άλλη, ακόμα υψηλότερη, και μετά μία Τρίτη, όμως όλες αυτές τις αισθήσεις, όπως είπε ο ίδιος, μπορούσε μόνο με την καρδιά του να τις θυμηθεί, ενώ δεν μπορούσε να τις κατανοήσει με το μυαλό του.

Κατόπιν είδε κάτι σαν ναό, και στο εσωτερικό του, κοντά στην Αγία Τράπεζα, κάτι που έμοιαζε με σκηνή, στην οποία υπήρχαν πέντε ή έξι άνδρες. Μία νοερή φωνή είπε: «Για χάρη αυτών των ανδρών ο θάνατος σου παραμερίζεται. Θα ζήσεις γι’ αυτούς». Και τότε φανερώθηκε μπροστά του το πνευματικό ανάστημα μερικών από τους μαθητές του, και ο Κύριος του δήλωσε τις δοκιμασίες που έμελλαν να ταράξουν τη δύση της ζωής του. Όμως η Θεία φωνή τον διαβεβαίωσε ότι το πλοίο της ψυχής του δε θα τσακιζόταν από αυτά τα άγρια κύματα, αφού αόρατος οδηγός του θα ήταν ο Χριστός».

Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε και άλλες παρόμοιες εμπειρίες από Βίους Αγίων και ασκητών, τις παραλείπουμε όμως αφού και σε αυτές απλώς επαναλαμβάνονται τα χαρακτηριστικά που ήδη περιγράφηκαν εδώ. Ωστόσο, θεωρούμε διδακτική την παράθεση της εμπειρίας ενός σύγχρονου αμαρτωλού στον παράδεισο, ειδικά για λόγους σύγκρισης με τις μεταθανάτιες εμπειρίες της εποχής μας. Έτσι, ο συγγραφές του “Unbelievable for Many” , τη μαρτυρία του οποίου έχουμε παραθέσει αρκετές φορές, αφού διέφυγε από τους δαίμονες των τελωνίων με τη διαμεσολάβηση της Παναγίας, περιγράφει το πώς, συνοδευόμενος ακόμα από τους οδηγούς – αγγέλους του, «κατάλαβα πώς συνεχίζαμε να ανεβαίνουμε ψηλά… σε λίγο είδα πάνω ένα δυνατό φώς: ήταν, όπως μου φάνηκε, σαν το δικό μας ηλιακό φως αλλά πολύ πιο δυνατό. Ήταν το βασίλειο του Φωτός.

» Ναι, είναι πραγματικά ένα βασίλειο με απόλυτη κυριαρχία του φωτός, επειδή το φως αυτό δε δημιουργεί σκιά», σκεφτόμουν, ή καλύτερα να πούμε αισθανόμουν με έναν ανεξήγητο τρόπο αυτό που ποτέ δεν είχα ξαναδεί. «Αλλά πώς μπορεί να υπάρχει φως χωρίς σκιά;» παρουσιάστηκε αμέσως στη σκέψη μου η απορία φανερώνοντας πώς σκέφτομαι ακόμα με τα κατηγορήματα του γήινου κόσμου.

» Ξαφνικά εισήλθαμε με μεγάλη ταχύτητα σ’ αυτήν την περιοχή του φωτός που κυριολεκτικά με θάμπωσε. Έκλεισα τα μάτια μου, έβαλα και τα χέρια μου πάνω σ’ αυτά. Όμως αυτό δε με βοήθησε καθόλου επειδή το φως περνούσε και μέσα από τα χέρια μου. Άλλωστε τι νόημα είχε εδώ μία τέτοια προσπάθεια;

»Αχ, Θεέ μου, τι είναι αυτό το φως; Αυτό με τυφλώνει. Δε βλέπω τίποτα, σαν στο σκοτάδι, δε βλέπω τίποτα…»

» Αφού σκοτίστηκαν τα μάτια μου μου δημιουργήθηκε περισσότερος φόβος. Ήταν φυσικό βέβαια να φοβάμαι επειδή βρισκόμουν σ’ έναν άγνωστο κόσμο. «Τι με περιμένει;» σκέφτηκα, «Πότε θα βγούμε απ’ αυτό το φώς; Υπάρχει πουθενά τέλος;»

» Όμως συνέβη κάτι που δεν το περίμενα. Μία φωνή μεγαλοπρεπής και αγέρωχη ακούστηκε από πάνω. Με ακλόνητη σταθερότητα και χωρίς θυμό αυτή η φωνή είπε: «Δεν είναι έτοιμος!».

» Και μετά… μετά αμέσως σταμάτησε η πορεία μας προς τα πάνω – και αρχίσαμε γρήγορα να κατεβαίνουμε».

Σε αυτήν την εμπειρία η ιδιότητα του φωτός του παραδείσου περιγράφεται πιο καθαρά: είναι ένα είδος φωτός που δεν μπορεί να το αντέξει κάποιος ο οποίος δεν έχει την κατάλληλη προετοιμασία γι’ αυτό, σε αντίθεση με τους αγίους Σάλβιο και Ανδρέα οι οποίοι υπέμειναν έως τέλους τον αγώνα της εν Χριστώ ζωής.

(π. Σεραφείμ Ρόουζ, "Η Ψυχή μετά τον Θάνατο, Χριστιανικές εμπειρίες Παραδείσου", σελ. 221-227, Μετάφραση: Παναγιώτα Τσουροπλή, εκδ. Μυριόβιβλος)

για όλα
Για όλα όσα μας συμβαίνουν πρέπει να ευχαριστούμε τον Θεό.
Ε.Π.Ε. 21,172
για όλα, χωρίς γογγυσμούς
Ας σταματήσουμε παντού τον κοπετό και το θρήνο. Ας ευχαριστούμε το Θεό για όλα. Τα πάντα ας πράττουμε χωρίς γογγυσμούς.
Ε.Π.Ε. 21,586
φάρμακο
Φάρμακο, που ανακουφίζει από όλα τα λυπηρά και δυσάρεστα, είναι η προσευχή, η ευχαριστία για κάθε τι. Ώστε ο απ. Παύλος τις προσευχές δεν τις θέλει μόνο ως παρακλήσεις, αλλά και ως ευχαριστίες για όσα έχουμε. Διότι πώς θα ζητήση κάποιος κάτι για το μέλλον, όταν δεν έχει ξοφλήσει το χρέος για το παρελθόν;
Ε.Π.Ε. 22,32
για τα ευτυχή και τα δυσάρεστα
Ας ευχαριστούμε, λοιπόν, τον καλό μας Θεό για όλα, όπως κι αν γίνωνται. Αυτό είναι ευχαριστία. Διότι, το να κάνουμε αυτό, όταν ευημερούμε, δεν είναι σπουδαίο πράγμα, αφού η ίδια η φύσις μας σπρώχνει σε κάτι τέτοιο. Το να ευχαριστούμε όμως το Θεό όταν βρισκώμαστε σε δύσκολη κατάστασι, αυτό είναι αξιοθαύμαστο.
Ε.Π.Ε. 22,248
γελαστή ψυχή
Η ψυχή της ευχαριστίας χαίρεται, και αμέσως γίνεται γελαστή η συνείδησις. Λάμπει από χαρά η ψυχή με τους επαίνους της.
Ε.Π.Ε. 22,250
και για καλά και για τα κακά
Να ευχαριστούμε και για τα φανερά και για τα κρυφά ευεργετήματά Του. Και για τις ευεργεσίες, που μας έκανε με τη θέλησί μας, και για όσες χωρίς τη θέλησί μας. Και για τη βασιλεία των ουρανών (που επιθυμούμε και μας χαρίζει) και για τη γέεννα του πυρός (από την οποία θέλει να μας γλυτώση). Αυτή είναι η συνήθεια στους αγίους, να προσεύχωνται, και για τις κοινές ευεργεσίες να ευχαριστούν.
Ε.Π.Ε. 22,284
ευχαριστήριος προσευχή
Σε ευχαριστούμε, Κύριε, για όλες τις ευεργεσίες, που απ’ την πρώτη μέρα μέχρι σήμερα παρέχεις σε μας τους αναξίους. Σε ευχαριστούμε για όσα ξέρουμε και για όσα δεν ξέρουμε, για τις φανερές και αφανείς ευεργεσίες, που έγιναν με έργο ή με λόγο, σε μας τους αναξίους. Σε ευχαριστούμε για τις θλίψεις, για τις ανέσεις, για το φόβο της γεέννης και της κολάσεως, για την ελπίδα της βασιλείας των ουρανών. Σε παρακαλούμε να φυλάξης την ψυχή μας άγια, να έχουμε καθαρή συνείδησι και τέλος άξιο της φιλανθρωπίας σου. Είσαι Εκείνος, που τόσο μας αγάπησες, ώστε έδωσες τον Μονογενή σου Υιό. Εσύ, λοιπόν, κάνε μας άξιους της αγάπης σου. Δος μας σοφία με το λόγο σου και με το φόβο σου. Εσύ, Πατέρα, που έδωσες το Μονογενή σου Υιό υπέρ ημών και εξαπέστειλες το Πνεύμα σου το Άγιο εις άφεσιν των δικών μας αμαρτιών, συγχώρεσε όσα εκουσίως ή ακουσίως διαπράξαμε. Μη τα λογαριάσης. Μνήσθητι όσους επικαλούνται το όνομά Σου εν αληθεία. Μνήσθητι και εκείνους που μας κάνουν καλό και εκείνους που θέλουν το κακό μας. Διότι όλοι είμαστε άνθρωποι.
Ε.Π.Ε. 22,284-286
πάντοτε, ίδιο ευσεβούς ψυχής
Αυτό είναι το θέλημα του Θεού, να ευχαριστούμε πάντοτε. Αυτό είναι γνώρισμα ευσεβούς ψυχής. Έπαθες κάποιο κακό; Αλλ’ αν θέλης, δεν είναι κακό. Ευχαρίστησε το Θεό και το κακό θα μεταβληθή σε αγαθό. Λέγε και συ όπως ο Ιώβ: «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον από του νυν και έως του αιώνος» (Ιώβ α' 21).Ε.Π.Ε. 22,556
για όσα πάσχουμε
Υποφέρουν τέτοιες θλίψεις οι χριστιανοί, ώστε αυτές είναι άξιες όχι για δάκρυα ούτε για θρήνους, αλλά για ευχαριστίες στο Θεό.
Ε.Π.Ε. 23,22
για τα αγαθά των άλλων
Πρέπει να ευχαριστούμε το Θεό και για τα αγαθά, που δίνει στους άλλους, όπως το ότι ανατέλλει τον ήλιο και για τους καλούς και για τους κακούς ή το ότι βρέχει και για τους δικαίους και για τους αδίκους. Βλέπεις, ότι όχι μόνο με την προσευχή, αλλά και με την ευχαριστία μας ενώνει και μας κάνει ένα σώμα;
Ε.Π.Ε. 23,214-216

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 277-279)

641. Αν τρως και πίνης άμετρα, είσαι σάρκα. Αν όμως νηστεύης και προσεύχεσαι, είσαι πνεύμα. «Μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν πνεύματι» (Εφεσ. ε’ 18). Η νηστεία και η προσευχή οδηγούν σε μεγάλα κατορθώματα. Ο κοιλιόδουλος είναι ανίκανος για μεγάλα κατορθώματα. Έχε πίστι απλή και θα κάνης μεγάλα έργα. «Πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι» (Μαρκ. θ’ 23). Νήφε και έχε φωτεινό ζήλο και θα στήσης πολλά τρόπαια στη ζωή σου.

642. Η νηστεία του Μωυσέως έγινε για το υλικό φρόνημα των Ισραηλιτών. Τα παθήματα των Αγίων έγιναν για τη δική μας ραθυμία. Νήστευαν και κακοπαθούσαν για τη δική μας ακράτεια και σαρκικότητα. Οι θερμές τους προσευχές γίνονταν για μας, που δεν είμαστε πρόθυμοι στην προσευχή. Η νηστεία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στην έρημο, έγινε για τη δική μας ακράτεια. Τα χέρια που απλώθηκαν στον Σταυρό, γιατί τα δικά μας απλώθηκαν στον απηγορευμένο καρπό και απλώνονται σε κάθε τι που απαγορεύουν οι εντολές του Θεού. Ας προσευχόμαστε και ας κακοπάθουμε για τη σωτηρία των άλλων. Έτσι προσευχόταν, έκλαιε και υπέφερε η Αγία Μόνικα για το παιδί της. Και τα δάκρυά της το έσωσαν. Χάρισαν έτσι στην Εκκλησία τον ιερό Αυγουστίνο.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 254-255)

638. Η Γραφή λέγει: «Μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ» (Εφεσ. ε’ 18). Αναρίθμητοι όμως επαγγελματίαι του είδους καλούν στα κέντρα τους τον καθένα για να πιή και να μεθύση. Και, ύστερα, πηγαίνουν στην εκκλησία και κάνουν και στο σπίτι τους την προσευχή τους. «οὐκ ἔστιν ἐν τῷ στόματι αὐτῶν ἀλήθεια, ἡ καρδία αὐτῶν ματαία•… Κρίνον αυτούς, ο Θεός, αποπεσάτωσαν εκ των διαβουλιών αυτών κατά το πλήθος των ασεβειών αυτών εξωσον αυτούς, ότι παρεπίκρανάν σε, Κύριε» (Ψαλμ. ε’).

639. Αδίστακτος πίστις, αμετάθετος ελπίδα, αμετακίνητος αγάπη. Βάλε αυτές τις λέξεις στην καρδιά σου και δείχνε τες στα έργα σου.

640. Προορισμός μας, σ’ αυτόν τον κόσμο, είναι να αγαπάμε και να διακονούμε αλλήλους. Τότε, όχι μόνον οι Άγγελοι και οι Άγιοι θα είναι μαζί μας, αλλά και ο ίδιος ο Θεός. Και όχι μόνον εδώ, αλλά και στη μέλλουσα ζωή, εκεί δε ακόμη πιο πολύ, οπότε ο Θεός θα είναι «τα πάντα καί ἐν πᾶσι» (Α’ Κορ. ιε’ 28). Αγωνίζου, αδελφέ μου, να φθάσης σε τέτοια ένωσι, αποφεύγοντας κάθε χωρισμό, που εμπνέει η αμαρτία και η ολιγοπιστία, γιατί επιθυμία του Χριστού είναι «ἵνα πάντες ἓν ὦσι, καθὼς σύ, πάτερ, ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ἓν ὦσιν» (Ιω. ιζ’ 21). Ο Θεός είναι ένωσις. Ο Διάβολος είναι χωρισμός. Ο χωρισμός των Εκκλησιών υπήρξε έργο του Διαβόλου. Οι αιρέσεις και τα σχίσματα απ’ αυτόν προήλθαν.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 254)

635. Δοξάζεις τον Θεό με τα λόγια σου, αλλά δεν τον δοξάζεις με τα έργα σου. Δόξαζέ τον προ παντός με τα έργα σoυ, ασκώντας έμπρακτα τις διάφορες αρετές. Μην αμφιβάλλεις σε καμμία αλήθεια του Ευαγγελίου: «Ολιγόπιστε, εις τι εδίστασας;» (Ματθ. ιδ’ 31). ΄Ω, πόσο αδικαιολόγητος και αξιοκατάκριτος είναι όποιος αμφιβάλλει μπροστά στο Ευαγγέλιο του Χριστού!

636. «Ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοί μένει κἀγώ ἐν αὐτῷ» (Ιω. στ’ 56). Όπως το βρέφος, στην αγκάλη της μητέρας του, ζη εξ ολοκλήρου χάρις σ'αυτή με το θήλασμα, έτσι και οι χριστιανοί. Κοινωνώντας το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, μένουν εν Χριστώ και ζουν εξ ολοκλήρου χάρις στον Χριστό. «Καθώς ἀπέστειλέ με ὁ ζῶν Πατήρ κἀγώ ζῶ διά τόν Πατέρα, καί ὁ τρώγων με κἀκεῖνος ζήσεται δι᾿ ἐμέ» (Ιω. στ’ 57).

637. Η κακία του εχθρού: Όσο ευσεβέστερα ένας άνθρωπος ζη, τόσο πιο πολύ ο Διάβολος σπρώχνει τους ανθρώπους να του αντιδρούν, όπως ήταν η περίπτωσις του Σαούλ που εναντιώθηκε στον πιστό και άκακο Δαυΐδ. Όσο αγιώτερο είναι ένα πρόσωπο, τόσο πιο πολύ βλασφημείται, όπως, λόγου χάριν, η Παναγία, η «τιμιωτέρα τῶν Χερουβείμ, καὶ ἐνδοξοτέρα ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ».

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 253)

633. Σε όσους δεν διαβάζουν το Ευαγγέλιο: Είστε καθαροί, άγιοι και τέλειοι μη διαβάζοντας το Ευαγγέλιο και δεν έχετε ανάγκη να κυτταχθήτε σ’ αυτό το κάτοπτρο; Ή μήπως η ψυχή σας έχει τόσο ασχημίσει, ώστε φοβάστε να δήτε την ασχημία σας; «Προσέλθετε πρός αὐτόν καί φωτίσθητε, καί τά πρόσωπα ὑμῶν οὐ μή καταισχυνθῆ» (Ψαλμ. λγ’ 6).

634. Να μην έχης άγχος για το χρήμα. Αν πραγματικά το χρειάζεσαι, ο Θεός θα σου το στείλη, όπως έστειλε το μάννα και την ορτυγομήτρα στον λαό του Ισραήλ. «Του Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς, ἡ οἰκουμένη καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ» (Ψαλμ. κγ’ 1). Πρώτα να ζητής τη βασιλεία του Θεού, τη σωτηρία των ανθρώπων, τη στερέωσί τους στην πίστι, τη διόρθωσι της ζωής τους. Ενίσχυσε και τη δική σου πίστι, εξάγνισε την καρδιά σου, φανού άξιος της χριστιανικής σου κλήσεως, ανταποκρίσου στα καθηκοντά σου και όλα τα επί πλέον, χρήμα, τροφή, ενδυμασία, θα σου προστεθούν.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 252)

631. Αν κάποιος σε επήνεσε ειλικρινά σε άλλους και αυτοί σου μεταφέρουν τον έπαινό του, μην τον θεωρήσης ως οφειλομένη τιμή στο πρόσωπό σου. Κατάγραψέ τον στο ενεργητικό του ανθρώπου που μίλησε καλά για σένα. Και προσευχήσου στον Θεό να τον ενισχύση στην αγαθότητα της καρδιάς του και σε κάθε αρετή. Και, όσο για τον εαυτό σου, αναγνώρισε με ταπεινωσύνη ότι είσαι ο πρώτος των αμαρτωλών, πράγμα που νοιώθεις και ξέρεις ότι είναι αληθινό, έχοντας υπ’ όψι σου πόσες φορές έχεις παραβή το άγιο θέλημα του Κυρίου.

632. Στους μαθητάς μου: Είστε τα τέκνα μου, γιατί σας γέννησα μες από το Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού. Το πνευματικό μου αίμα, γιατί η διδαχή μου κυκλοφορεί στις αρτηρίες σας. Σας έδωσα και σας δίνω να πιήτε από το γάλα του Λόγου, όπως η μητέρα δίνει το γάλα της στο βρέφος. Είστε τα τέκνα μου και, άρα, σας έχω πάντοτε στην καρδιά μου και προσεύχομαι για σας. Είστε παιδιά μου, γίατί είστε πνευματικά μου τέκνα. Είστε παιδιά μου, γιατί, ως ιερεύς, είμαι αληθινά πατέρας σας και σεις τα ίδια με προσφωνείτε «πάτερ». «Τέκνα μου». Αυτές οι δύο λέξεις δυσαρεστούν πολύ τον Αρχέκακο, που έργο του έχει να χωρίζη τους ανθρώπους με το μίσος και την ασπλαχνία. Αλλά εγώ, με τη βοήθεια του Θεού, δεν πρόκειται ούτε για μια στιγμή να τον υπακούσω και δεν θέλω να σας λέγω αλλοιώς παρά μόνο «παιδιά μου». Γιατί σεις είστε πράγματι τα παιδιά που ανέστησα μέσα στην πίστι, μέσα στην Εκκλησία του Θεού, με την πατρική καθοδήγησι που πήρατε από μένα. Μπορεί κανείς να λέγη «παιδιά δικά του» τα παιδιά των άλλων, εν Αγίω Πνεύματι, εν τω Πνεύματι της αληθείας και της αγάπης.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 251-252)

Είδε τον Άγιο Ιωάννη Μαξίμοβιτς περικυκλωμένο από λαμπερό άκτιστο φως και δεν πατούσε στο έδαφος!

Τα πρώτα χρόνια στο Παρίσι, όταν ο Άγιος Ιωάννης (Μαξίμοβιτς του Σαν Φρανσίσκο) ήταν ακόμα εδώ μαζί μας, ήρθε από την Ελβετία ένας ηλικιωμένος άνθρωπος που τον έλεγαν Γρηγόριο (δεν θυμάμαι όμως ούτε το πατρώνυμό του, ούτε το επώνυμό του).

Ήθελε να τον χειροτονήσει ιερέα ο Άγιος Ιωάννης. Αλλά ο Άγιος Ιωάννης δεν ήθελε να τον χειροτονήσει και του είπε ότι είχε να μάθει ακόμη πολλά. Το γιατί δεν ήθελε να τον χειροτονήσει, έγινε γνωστό αργότερα.

Αυτός ο ηλικιωμένος κύριος, ο Γρηγόριος, συχνά συνήθιζε να ψέλνει στην εκκλησία και του άρεσε ιδιαίτερα να διαβάζει τον Ακάθιστο ύμνο στην Υπεραγία Θεοτόκο, την Μητέρα του Θεού. Κάποτε διάβαζε τις ώρες. Ο Άγιος Ιωάννης έκανε την προσκομιδή στην Αγία Τράπεζα και η πλαϊνή πόρτα ήταν ανοικτή. Εγώ δεν ήμουν στην Εκκλησία, μόνον ο Γρηγόριος ήταν αλλά εκείνος αργότερα μου είπε τί έγινε εκείνη τη στιγμή. Επειδή είχε τελειώσει την ανάγνωση των Ωρών, ήθελε να ρωτήσει κάτι τον Άγιο Ιωάννη και κατευθύνθηκε προς την Αγία Πρόθεση. Όταν πλησίασε την ανοικτή πλαϊνή πόρτα, πάγωσε επιτόπου !

Είδε τον Άγιο Ιωάννη περικυκλωμένο από λαμπερό άκτιστο φως και να στέκεται, όχι στο έδαφος, αλλά περίπου μισό μέτρο από το πάτωμα ! Αμέσως έκανε πίσω και δεν τον ρώτησε τίποτα. Ο Άγιος Ιωάννης συνέχισε τη Θεία Λειτουργία και ο Γρηγόριος δεν είπε σε κανέναν αυτό που είδε, για πολύ καιρό. Όταν το είπε σε μένα, ζήτησε να του υποσχεθώ ότι δεν θα πω τίποτα σε κανέναν, πριν από την κοίμηση του Αγίου Ιωάννη. Αυτός ο καλοκάγαθος ηλικιωμένος άνθρωπος, ποτέ δεν έγινε ιερέας, διότι σύντομα, μετά από αυτό το γεγονός, πέθανε.

Ακριβώς το ίδιο περιστατικό μου διηγήθηκε και μια ηλικιωμένη μοναχή, από το γυναικείο Μοναστήρι της Λέσνα. Ο Άγιος Ιωάννης συνήθιζε να πηγαίνει εκεί και να προσεύχεται γονατιστός μπροστά στην εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου των Ιβήρων, την οποία αγαπούσε πάρα πολύ. Μια φορά καθώς προσευχόταν μπροστά από την εικόνα αυτή, η μοναχή μπήκε μέσα στον Ναό κι αντίκρισε ακριβώς το ίδιο που είχε δει και ο Γρηγόριος. Ο Άγιος Ιωάννης ήταν περικυκλωμένος από άκτιστο φως και δεν πατούσε στο έδαφος, αλλά αιωρείτο !

("Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς, Επίσκοπος Σαγγάης και Σαν Φρανσίσκο, ο Θαυματουργός (1896 – 1966)", εκδ. Ι. Μονής Αγ. Νεκταρίου Φωκίδος, 2004, σ. 133)