ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 15

Στίχ. 1-7. Η παραβολή του χαμένου προβάτου.
15.4 Τίς ἄνθρωπος(1) ἐξ ὑμῶν ἔχων ἑκατὸν(2)
πρόβατα καὶ ἀπολέσας ἓν(3) ἐξ αὐτῶν οὐ καταλείπει
τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐν τῇ ἐρήμῳ(4) καὶ πορεύεται
ἐπὶ τὸ ἀπολωλὸς(5) ἕως ου εὕρῃ αὐτό(6);
4 «Ποιος από σας αν έχει εκατό πρόβατα και χάσει ένα απ’ αυτά,
δε θα εγκαταλείψει τα ενενήντα εννιά στην έρημο
για να ψάξει για το χαμένο ώσπου να το βρει;
(1) Είναι πλεονασμός το «άνθρωπος» εδώ. Μπήκε όμως έτσι
ώστε ευθύς εξ’ αρχής να πει τι κάνουν οι άνθρωποι
και να συμπεράνει έπειτα από αυτό και τι ενεργεί ο Θεός (L).
Η ερωτηματική μορφή την οποία προσδίδει ο Ιησούς στην απάντησή του,
αποτελεί πρόσκληση στην ίδια τους την κρίση: Ποιος από σας
σε περίπτωση ασύγκριτα μικρότερης σπουδαιότητας δεν κάνει
αυτό για το οποίο εσείς με μέμφεστε, ότι ενεργώ σε περίπτωση
πολύ σοβαρότερη και υψηλότερη; (g).
(2) Με το πλήθος των προβάτων, η φροντίδα, την οποία
ο ποιμένας δείχνει για ένα και μόνο πρόβατο, τονίζεται
και γίνεται εμφανής (b).
(3) Το ένα σε σχέση με τα 100 είναι πράγμα ασήμαντο.
Έπεται λοιπόν από αυτό, ότι όχι τόσο το υλικό συμφέρον,
όσο ο οίκτος για το χαμένο και η συμπάθεια για αυτό κινεί
τον ποιμένα (g). Αυτό είναι το κύριο σημείο στις δύο πρώτες παραβολές·
η ιδιαίτερη αγάπη του Θεού για κάθε μία ψυχή (p).
(4) Ονομάζει έτσι όχι κάποιον επικίνδυνο ή απομονωμένο τόπο,
αλλά τον συνηθισμένο τόπο της βοσκής των προβάτων (p).
Ο ποιμένας δεν παριστάνεται να αφήνει άλλον πίσω του,
για να φρουρεί τα πρόβατα, διότι η παραβολή αποσκοπεί
να τονίσει την βιασύνη του ποιμένα που αφήνει τα πάντα για να
ξαναβρεί το χαμένο (L).
(5) Το πλανημένο πρόβατο είναι πράγματι χαμένο. Διότι ούτε το
ένστικτο έχει για να ξανάβρει το δρόμο, ούτε νύχια ή κέρατα
για να αμυνθεί. Γίνεται λοιπόν λεία του πρώτου εχθρού
που θα συναντήσει (g). Είναι χαμένο για το Θεό, διότι δεν αποδίδει
σε αυτόν την τιμή και την λατρεία και την υπακοή, την οποία του οφείλει.
Είναι χαμένο για την ποίμνη, διότι χωρίστηκε από αυτήν και έπαυσε
να έχει επικοινωνία με αυτήν. Είναι χαμένο και για τον εαυτό του,
διότι δεν γνωρίζει που βρίσκεται, περιπλανιέται ακατάπαυστα
και είναι εκτεθειμένο ως λεία στα άγρια θηρία και υποκείμενο
στους τρόμους και τους κινδύνους της μόνωσης. Χαμένο, διότι
δεν μπορεί μόνο του να ξαναβρεί τον δρόμο της επιστροφής στην ποίμνη.
(6) Εξακολουθεί να πορεύεται και να αναζητά αυτό έως ότου το βρει.
Η έρευνα και αναζήτηση παριστάνεται ως συνεχής μέχρις
ότου ξαναβρεθεί το χαμένο (ο). Ο Θεός ακολουθεί πίσω από τα χαμένα
πρόβατά του αναζητώντας τους αμαρτωλούς με τις προσκλήσεις
του λόγου του και με τις αόρατες προσπάθειες του Πνεύματός του,
έως ότου επιτέλους πετύχει την επιστροφή τους με την μετάνοια.

Οι άγνωστοι Άγιοι βοηθούν βοηθούν εν τω κρυπτώ

-Γέροντα, οι άγνωστοι Άγιοι βοηθούν, αφού δεν τους επικαλούμαστε;
-Πολλοί άγνωστοι Άγιοι βοηθούν και χωρίς να τους γνωρίζουμε.
Αυτοί για μένα είναι μεγαλύτεροι Άγιοι. Δεν έχουν καμμιά δόξα
από τους ανθρώπους, αλλά μόνον από τον Θεό. Από μεγάλη ταπεινοφροσύνη
παρακάλεσαν τον Θεό επίμονα έτσι μου λέει ο λογισμός να μείνουν άγνωστοι,
για να μην τιμηθούν από τους ανθρώπους, αλλά να συνεχίζουν
να τους βοηθούν με τον ίδιο τρόπο, «εν τω κρυπτώ» . Αυτούς τους άγνωστους
Αγίους, πρέπει να τους έχουμε σε μεγάλη ευλάβεια και να τους
χρεωστούμε πολλή ευγνωμοσύνη, γιατί μας βοηθούν σιωπηλά με τις
πρεσβείες τους και με το σιωπηλό τους παράδειγμα, την αφάνειά τους.
Κάποτε ήθελα να γράψω για έναν Πατέρα στο Άγιον Όρος, που είχε κοιμηθεί.
Είχα φέρει στον νου μου όλα τα περιστατικά της ζωής του,
που γνώριζα, κι ένα βράδυ κάθισα να τα γράψω. Άναψα το κερί,
πήρα το μολύβι και το τετράδιο, αλλά δεν θυμόμουν τίποτε,
ούτε και το όνομα του, ενώ τον ζούσα πολύ έντονα τις ημέρες εκείνες.
Έφερα στον νου μου όλο το Άγιον Όρος με την σειρά τα Μοναστήρια,
τις Σκήτες, τα Καλύβια, από όπου είχα περάσει.
Το πήρα και από την ανατολική πλευρά, μήπως θυμηθώ κάτι, τίποτε.
Το πήρα και από την δυτική, τίποτε. Πήρα την χρονολογία από τότε
που πήγα στο Άγιον Όρος και σκέφθηκα με ποιούς Πατέρες συναναστράφηκα,
τελικά, τίποτε δεν μπόρεσα να θυμηθώ. Φαίνεται, ο Πατέρας δεν θέλησε
να φανερωθεί και ο Θεός έκανε το θαύμα του.
Μέχρι στιγμής το μόνον που θυμάμαι είναι ότι ο βίος του με είχε
εντυπωσιάσει πιο πολύ από τον βίο όλων των άλλων Αγιορειτών Πατέρων
για τους όποιους έγραψα. Από αυτό κατάλαβα και ότι, αν ο Θεός δεν θέλει,
ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τίποτε.
Και λίγο πάλι αν φυσήξει ο Θεός, γίνεται ο άνθρωπος φιλόσοφος.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.107-108)

Το 1833 κλήθηκα στη Μονή του Αγίου Σεργίου και έγινα ηγούμενός της. Αφιλόξενα με δέχτηκε η μονή: Την πρώτη χρονιά με χτύπησε μια πολύ σοβαρή αρρώστια, την επόμενη χρονιά μια άλλη και την τρίτη χρονιά μια τρίτη. Μου στέρησαν ότι είχε απομείνει από τη φτωχική μου υγεία και δύναμη. Καταβλήθηκα. Υπέφερα διαρκώς. Και σαν να μην έφταναν αυτά ο φθόνος, η κακολογία και η διαβολή ξεσηκώθηκαν εναντίον μου και κόχλαζαν. Δέχτηκα σκληρές, αλλεπάλληλες και εξευτελιστικές τιμωρίες, δίχως δίκη, δίχως καμιά ανάκριση, σαν άλογο ζώο, σαν αναίσθητο άγαλμα. Έβλεπα τους εχθρούς να αφρίζουν από αδυσώπητη μοχθηρότητα, διψώντας την καταστροφή μου. Εδώ, ωστόσο, ο σπλαχνικός Κύριος με αξίωσε να γευθώ χαρά και ψυχική ειρήνη που δεν μπορούν να εκφραστούν με λόγια.

Εδώ με αξίωσε να γευθώ πνευματική αγάπη και γλυκύτητα, όταν δεχόμουνα την επίθεση εχθρού που ζητούσε το κεφάλι μου, και μ’ έκανε να βλέπω το πρόσωπο εκείνου του εχθρού σαν πρόσωπο φωτεινού αγγέλου. Εδώ έμαθα εμπειρικά το μυστικό νόημα της σιωπής του Χριστού μπροστά στον Πιλάτο και τους αρχιερείς των Ιουδαίων.

Τι ευτυχία να γίνεσαι θυσία όπως ο Ιησούς! Ή μάλλον, τι ευτυχία να σταυρώνεσαι κι εσύ δίπλα στον Σωτήρα όπως ο μακάριος ληστής, και μαζί μ’ αυτόν να ομολογείς εγκάρδια: «Δίκαια τιμωρούμαι για όσα έκανα… Θυμήσου με, Κύριε, όταν έρθεις στη βασιλεία σου».

Βρίσκομαι στην ηλικία των σαράντα χρόνων και είμαι ήδη εξουθενωμένος από τις αρρώστιες και ταλαιπωρημένος από πολλές θλίψεις. Νιώθω ανίκανος για οποιαδήποτε δραστηριότητα καθώς οι σωματικές μου δυνάμεις με έχουν εγκαταλείψει. Τι θ’ απογίνω; Δεν βλέπω μπροστά μου άνθρωπο, του οποίου τη θέση θα επιθυμούσα και θα ζήλευα. Είμαι αμαρτωλός. Μου αξίζουν τιμωρίες πρόσκαιρες και αιώνιες. Αλλά δεν ζηλεύω κανέναν άνθρωπο…

Δεν θα σας ενοχλήσω με καμιάν απαίτηση, δεν θα σας ζητήσω καμιά φροντίδα… Αφήστε με να φύγω, αφήστε με να φύγω! Είμαι άρρωστος, ανίκανος για οτιδήποτε. Θα βρω ένα κατάλυμα άγνωστο, ερημικό και ήσυχο, μακριά από τον θόρυβο της πρωτεύουσας, μακριά από πόλεις και χωριά. Εκεί, στη μόνωση, θα κλαίω τις υπόλοιπες μέρες μου, ώσπου να τοποθετηθώ στον τάφο. Η ασθενική φύση μου κάνει την ησυχία της ερήμου απαραίτητη για μένα. Μήπως θέλετε να μάθετε αν στην ψυχή μου υπάρχει καμιά κρυφή επιθυμία; Θα ικανοποιήσω την περιέργειά σας: Είμαι αμαρτωλός. Διψώ για μετάνοια.

Αφήνω τούς ανθρώπους. Είναι τυφλά όργανα στο παντοδύναμο χέρι της πρόνοιας του Θεού. Δεν εκτελούν παρά μόνο ότι Εκείνος προστάζει ή επιτρέπει….Για τον κόσμο είναι παράξενη και ακατανόητη η φωνή μιας ψυχής που νιώθει την ανάγκη για μετάνοια και ησυχία.
Ακατάληπτε, παντοδύναμε, πανάγαθε, πάνσοφε Θεέ και Κύριε μου, Πλάστη και Σωτήρα μου! Με δάκρυα στέκομαι μπροστά Σου. Δεν είμαι παρά σκόνη τιποτένια. Με κάλεσες Εσύ στην ύπαρξη και την αυτοσυνειδησία. Αξιώθηκα να σκέφτομαι και να επιθυμώ. Βλέπεις την καρδιά μου, βλέπεις τα κρυμμένα στα βάθη της λόγια, που σκοπεύω να εκφράσω με τον νου και τα χείλη μου. Γνωρίζεις τι επιθυμώ πριν Σου το ζητήσω.

Κάνε εκείνο που είναι ευάρεστο σ’ Εσένα, κάνε εκείνο που το πανάγιο και πάνσοφο θέλημά Σου επιλέγει και ορίζει για μένα. Θα εκφράσω, ωστόσο, την επιθυμία της καρδιάς μου… Άνοιξέ μου την πύλη της μετάνοιας, Φιλάνθρωπε!
Βλέπεις την αδυναμία μου, την αδυναμία τόσο της ψυχής όσο και του σώματός μου. Δεν μπορώ ν’ αντιμετωπίσω τα πάθη και τους πειρασμούς. Οδήγησε με μακριά, στη μόνωση και την ησυχία. Εκεί θα μπορέσω να βυθιστώ ολόκληρος, και με τον νου και με την καρδιά και με το σώμα, στη μετάνοια…

Διψώ για μετάνοια!… Σπλαχνικέ Κύριε, σβήσε την άσβεστη δίψα που με κατακαίει! Χάρισέ μου μετάνοια! Πανάγιε Κύριε, μη μου στερήσεις αυτό το δώρο…Ένας δούλος Σου, αγιασμένος και φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα, είπε: «Μακριά από την ησυχία δεν μπορεί να πραγματωθεί τέλεια μετάνοια». Αυτός ο λόγος συντάραξε την αμαρτωλή ψυχή μου, χαράχτηκε στη μνήμη μου και, κάθε φορά που τον φέρνω στον νου μου, με τρυπά σαν ξίφος… Πολυέλεε Κύριε! Χάρισέ μου τη μετάνοια πού ασφαλίζεται με την ησυχία. Χάρισέ μου μετάνοια σαν κι εκείνη που είχαν όλοι όσοι κλήθηκαν κοντά Σου, όλοι όσων τα ονόματα είναι γραμμένα στο βιβλίο της ζωής, όλοι όσοι αξιώθηκαν αιώνια να βλέπουν τη δόξα Σου και αιώνια να δοξολογούν το έλεός Σου…

Φίλοι μου πιστοί, φίλοι που δεθήκατε μαζί μου με τα δεσμά της χριστιανικής αγάπης, μη θρηνήσετε για μένα, μη λυπηθείτε για την αναχώρησή μου. Αναχωρώ σωματικά, για να σας πλησιάσω περισσότερο πνευματικά. Φαινομενικά με χάνετε, στην πραγματικότητα όμως με κερδίζετε.

Εμπιστευθείτε με στη μετάνοια. Αυτή θα με ξαναφέρει κοντά σας εξαγνισμένο και φωτισμένο. Και τότε θα σας μεταδώσω λόγο σωτηρίας, λόγο Θεού.

Άνοιξέ μου την πύλη της μετανοίας, φιλάνθρωπε Κύριε! Χάρισε σωτηρία αιώνια σ’ εμένα και σ’ όλους τούς φίλους μου, που με αγάπησαν στο όνομά Σου.…

(Από το προσωπικό ημερολόγιο του Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ ✞ 30 Απριλίου 1867)

Ευημερία
έχει ατόπους έρωτες
Ανάπαυσις ψυχής! Όταν μια ψυχή θλίβεται με τις δοκιμασίες και με τις θλίψεις απαλλάσσεται από τα πάθη και τις βρωμιές, τότε έχει ευρυχωρία, ανάπαυσι. Διότι πολλοί, ενώ ευημερούν, έχουν παράνομους έρωτες σώματος, χρημάτων και άλλους πολύ ατόπους. Και όταν βρεθούν σε θλίψεις, ελευθερώνονται από όλα αυτά και αισθάνονται ανακούφισι.
Ε.Π.Ε. 5,132
ασεβών
Όταν δης κάποιον εχθρό του Θεού να πλουτίζη, να τον περιστοιχίζουν υπηρέτες και πολλοί κόλακες, να μην εντυπωσιαστής, αλλά να στενάξης, να δακρύσης και να παρακαλέσης τον Θεό να τον κατατάξη μεταξύ των φίλων Του.
Ε.Π.Ε. 18α,624
του κακού
Όταν ευημερή ο κακός άνθρωπος, να ξέρης, ότι ευημερεί για κακό του κεφαλιού του. Διότι απολαμβάνει τα λίγα αγαθά εδώ, για να τιμωρήται στη συνέχεια αιώνια.
Ε.Π.Ε. 24,338
Ευθύνη
ενώπιον του Θεού
Στο Θεό θα δώσουμε λόγο. Τα πάντα ενεργούμε έχοντας μπροστά μας τις ευθύνες που θα μας ζητηθούν. Αλλοίμονο αν, ενώ θα απολογηθούμε στον Κύριο των πάντων για όσα κηρύττουμε, φτάσουμε στο ελεεινό σημείο να διαστρέφουμε τις αλήθειες της πίστεως!
Ε.Π.Ε. 20,204
αξιώματος
Για όσους έχεις υπό την εξουσία σου, γυναίκες, άντρες, παιδιά, είσαι υπόλογος. Λοιπόν, βάζεις το κεφάλι σου σε τόση μεγάλη φωτιά; Αναρωτιέμαι, αν είναι δυνατόν να σωθή ποτέ κάποιος από τους άρχοντες. Και απορώ, πώς, παρά την τόση απειλή και τη ραθυμία που υπάρχει, υπάρχουν άνθρωποι, που τρέχουν να ριχτούν στην τόσο μεγάλη ευθύνη της εξουσίας!
Ε.Π.Ε. 25,374
μετάθεσίς της
Πολλές φορές μεταθέτουμε την ευθύνη σ’ αυτόν που δεν φταίει σε τίποτε. Όποιος τολμάει και το κάνει αυτό για άλλους, είναι άξιος κατηγορίας και μεγάλης τιμωρίας. Όταν κάποιος συκοφαντή άλλον, που εν προκειμένω είναι αθώος, επισύρει για τον εαυτό του την τιμωρία εκείνων που διέπραξαν την αποδοθείσα πράξι.
Ε.Π.Ε. 34,576
Εύθραυστος
ο άνθρωπος
Έλεγε πήλινο, υπονοώντας το εύθραυστο της θνητής φύσεως, και για να δείξη το ασθενές της σάρκας μας.
Ε.Π.Ε. 19,246

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 265-266)

Ευεργεσίες
του Θεού
Ας αναλογιζώμαστε όχι μόνο τις κοινές ευεργεσίες, που ο Δημιουργός έχει χαρίσει σε ολόκληρη τη φύσι, αλλά και εκείνες, που ξεχωριστά στον καθένα μας παρέχει. Πρέπει να Τον ευχαριστούμε και για τις ευεργεσίες, που δεν ξέρουμε, και όμως μας τις παρέχει. Επειδή φροντίζει για τη σωτηρία μας, και χωρίς ακόμα να το γνωρίζουμε, μας παρέχει πολλές ευεργεσίες και μας σώζει πολλές φορές από τους κινδύνους, αλλά και μας ετοιμάζει και άλλες ευεργεσίες.
Ε.Π.Ε. 3,130
αμέτρητες
Όπως δεν μπορούμε να μετρήσουμε τα κύματα της θάλασσας, όσο και αν μυριάδες φορές προσπαθήσουμε, έτσι δεν μπορούμε ν’ απαριθμήσουμε τις ποικίλες ευεργεσίες, που ο Θεός χάρισε στο ανθρώπινο γένος.
Ε.Π.Ε. 3,140
αναρίθμητες
Να σκεφτούμε πόσα ωραία έκανε για μας ο Δημιουργός. Δημιούργησε τον ουρανό, τη γη, τη θάλασσα, τον αέρα, τα φυτά της γης, τα ποικίλα λουλούδια, τα κτήνη, τα ερπετά, τα ζώα της θάλασσας και του αέρα, τα άστρα του ουρανού, τον ήλιο, τη σελήνη, όλα γενικώς τα ορατά, τις αστραπές, την εναλλαγή των εποχών, τη διαδοχή της ημέρας και της νύχτας, τις ετήσιες μεταβολές. Χάρισε με τη θεία Του πνοή την ψυχή, χάρισε το λόγο. Μας τίμησε με πολύ μεγάλη εξουσία. Απέστειλε αγγέλους, προφήτες. Και στη συνέχεια έστειλε το μονογενή Του Υιό.
Ε.Π.Ε. 5,596
Ευεργέτες
ενδιαφέρον γι’ αυτούς
Μας διδάσκει, ότι φροντίζει κυρίως γι΄ αυτούς που ευεργετούν.
Ε.Π.Ε. 24,124
αυτοί ευεργετούνται
Να μη περιμένουν οι χριστιανοί όσους έχουν ανάγκη να έρχωνται σ’ αυτούς. Οι ίδιοι ας ενδιαφέρωνται να βρίσκουν όσους έχουν ανάγκη βοηθείας. Όποιος φροντίζει, έτσι ενεργεί. Πραγματικά με όσα οι χριστιανοί ευεργετούν, δεν ωφελούν τόσο εκείνους που βοηθούν, όσο βοηθούν και ευεργετούν τους εαυτούς τους. Τα καλά έργα, τους δίνουν παρρησία ενώπιον του Θεού.
Ε.Π.Ε. 24,124
Εύζωνος
πάντα ετοιμοπόλεμος
Να προσέχης από όλες τις πλευρές. Να είσαι ζωσμένος καλά από παντού. Μύριες αμαρτωλές ηδονές φαίνεται να σε κυκλώνουν και να τραβάνε τα μάτια της ψυχής σου: Της σάρκας, των χρημάτων, της πολυτέλειας, της αδιαφορίας, της φιλοδοξίας, της οργής, της δυνάμεως, της φιλαρχίας.
Ε.Π.Ε. 23,432

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 264-265)

Ποθεί η ψυχή μου τον Θεό και τον ζητώ, με δάκρυα.

Εύσπλαχνε Κύριε, Συ βλέπεις την πτώση μου και τη

θλίψη μου.

Ταπεινά όμως παρακαλώ το έλεός Σου: Χορήγησέ μου,

του αμαρτωλού, την χάρη του Αγίου Σου Πνεύματος.

Η θύμησή της οδηγεί το νου μου να ξαναβρή την ευσπλαχνία Σου.

Αγ. Σιλουανός ο Αθωνίτης

616. Το Πανάγιο Πνεύμα με τη χάρι του Πατρός, ζωογονεί όλη την κτίσι.

617. Κατά τη νύκτα, η ψυχή μας κινείται πιο ελεύθερα. Έτσι, ο πνευματικός κόσμος μπορεί να επιδρά πάνω της πιο ελεύθερα. Αν κάποιος είναι ενάρετος, οι λογισμοί και οι κλίσεις της καρδιάς του είναι οι λογισμοί και οι κλίσεις του Ιδίου του Κυρίου ή των Αγγέλων και των Αγίων. Ενώ αν είναι αμετανόητος αμαρτωλός, είναι λογισμοί και κλίσεις του ιδίου του Αρχεκάκου.

618. Η θαυματουργός εικών του Σωτήρος είναι ο Ίδιος ο Κύριος, ο ζωγραφημένος επάνω της. Κλαίω πικρά για τη χάρι που πηγάζει εκείθεν για μένα τον ανάξιο. Και τα δάκρυά μου αυτά καθαρίζουν την ψυχή μου από την αμαρτία και με πλημμυρίζουν με ειρήνη και χαρά.

619. Οι χριστιανοί, αποβλέποντας στην αιωνία ειρήνη και χαρά, που τους περιμένει στον ουρανό, πρέπει γενναία και αισιόδοξα να αντιμετωπίζουν εδώ κάτω όλες τις θλίψεις, όλα τα δυσάρεστα. Αλλοιώς, τι νόημα θα είχαν εκείνη η ανάπαυσις και εκείνη η ειρήνη; Τι ειρήνη και ανάπαυσις θα υπήρχε για όποιον εδώ κάτω πέρασε άνετα τη ζωή του, χωρίς να δοκιμασθή; «Διὰ πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Πραξ. ιδ’ 22).

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 246-247)

613. Ελπίζουμε ότι θα αμειφθούμε για τα καλά μας έργα. «Ο μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ε’ 12). «το δε καλόν ποιούντες μη εκκακώμεν (δηλαδή: ας μην αποκάμνουμε)· καιρώ γαρ ιδίω θερίσομεν» (Γαλ. στ’ 9). «Λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος,» (Β’ Τιμ. δ’ 8). «Γένοιτο, Κύριε, τὸ ἔλεός σου ἐφ᾿ ἡμᾶς, καθάπερ ἠλπίσαμεν ἐπὶ σέ» (Ψαλμ. λβ’ 22).

614. Να υπολήπτεσαι τον εαυτό σου σαν εικόνα του Θεού. Θυμήσου ότι αυτή η εικών είναι πνευματική και έχε ζήλο για την εκπλήρωσι των εντολών του Θεού, που αποκαθιστούν μέσα σου το «καθ’ ομοίωσιν Θεού». Φρόντιζε να μην παραβής καμμία από τις θείες εντολές. Κάθε παραβίασίς τους καταστρέφει την ομοιότητά σου με τον Θεό και σε κάνει όμοιο με το Κακοποιό Πνεύμα. Όσο πιο πολύ κανείς παραβαίνει το θέλημα του Κυρίου, τόσο περισσότερο μοιάζει με τον Διάβολο.

615. Έχω ένα Διδάσκαλο. Τον Χριστό. Κάθε λέξις της διδαχής του είναι λόγος ζωής και αληθείας. Τον πιστεύω σε όλα. Και ό,τι είναι αντίθετο προς τον λόγο του –στον νου μου, στην καρδιά μου, στα λόγια των άλλων προς εμένα- δεν το πιστεύω. Το βλέπω σαν ψεύδος θανάσιμο για την ψυχή μου.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 245-246)

610. Ο πνευματικός άνθρωπος επιδίδεται με όλη του τη διάνοια και όλη του την καρδιά στη θεωρία του Θεού. Βρίσκει στον Κύριο ένα θησαυρό γνώσεως και σοφίας, «δικαιοσύνης και ειρήνης και χαράς εν Πνεύματι Αγίω» (Ρωμ. ιδ’ 17). Αντίθετα, ο σαρκικός άνθρωπος ακολουθεί τη μοιχαλίδα και αμαρτωλό γενεά, αναγνωρίζει μόνο την υλική φύσι. Δεν βλέπει σ’ αυτή τον Θεό, αλλά μόνο τα μέσα συντηρήσεως της βραχύπνυης υλικής του ζωής. Αλλά «μακάριοι οι καθαροί τη καρδία» (Ματθ. ε’ 8). Καθάρισε την καρδιά σου και έλπιζε να ενωθής με τον Θεό στη μέλλουσα ζωή.

611. Ο ιερεύς είναι όργανο του Θεού, διαχειρίζεται τη θεία αυθεντία και δύναμι. Η ευλογία του ιερέως είναι η δύναμις του Σταυρού.

612. Η με πνεύμα συντετριμμένο προσευχή είναι διαρκές καθήκον, γιατί, κάθε ημέρα και κάθε στιγμή, απολαμβάνουμε νέα ελέη από τον Θεό, επί πλέον των παλαιών που είναι αναρίθμητα. Η δοξολογία επίσης είναι εξακολουθητική, γιατι εξακολουθητικά βλέπουμε τη δόξα των θεάρεστων έργων μας στον ίδιο τον εαυτό μας και στον κόσμο, ιδίως δε τη δόξα της απείρου αγάπης του Θεού προς εμάς.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 245)