Η ευωδία των ιερών Λειψάνων
-Γέροντα, η άγια κάρα του Αγίου Αρσενίου ευωδίαζε
ιδιαίτερα στην μνήμη του.
-Γιατί να μην ευωδιάζει; Να μην κεράσει ο Άγιος τον κόσμο
στην γιορτή του;
-Γιατί, Γέροντα, τα άγια Λείψανα δεν ευωδιάζουν πάντοτε;
-Είναι διάφορες περιπτώσεις. Άλλοτε μπορεί αυτός που προσκυνάει
να είναι πολύ αμαρτωλός και να ευωδιάζουν τα άγια Λείψανα,
για να βοηθηθή ο άνθρωπος, να πάρει την καλή στροφή, να μετανοήσει.
Άλλοτε μπορεί να είναι ενάρετος και να μην ευωδιάσουν,
για να μην πέση στην υπερηφάνεια. Άλλοτε σε έναν ενάρετο ευωδιάζουν
τα Λείψανα ενός Αγίου, σαν να του δίνη ο Άγιος ένα κέρασμα!
-Γέροντα, μερικοί αμφιβάλλουν για την ευωδία των ιερών Λειψάνων.
-Η λογική φταίει. Τα Λείψανα των Αγίων έχουν Χάρη Θεού.
Χειμώνα καιρό ο τόπος κοντά στην «Παναγούδα» ευωδιάζει.
Και στα Κατουνάκια που ήμουν, κοντά στον «Άγιο Βασίλειο»,
ευωδίαζε ο τόπος σε ένα σημείο. Δεν υπάρχει πια Κελλί εκεί
μόνον κάτι πέτρες. Πόσα άγια Λείψανα θα βρίσκωνται κα σ’ εκείνο το μέρος!
Και ποιός ξέρει πότε ο Θεός θα τα παρουσιάσει!

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.99)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 15

Στίχ. 1-7. Η παραβολή του χαμένου προβάτου.
15.1 Ἦσαν(1) δὲ ἐγγίζοντες(2) αὐτῷ πάντες(3)
οἱ τελῶναι καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀκούειν αὐτοῦ(4).
1 Όλοι οι τελώνες και οι αμαρτωλοί συνήθιζαν να
πλησιάζουν τον Ιησού και να τον ακούνε.
(1) Η ιστορική αυτή εισαγωγή μας δίνει, όπως πάντοτε
οι σύντομες σημειώσεις του Λουκά που προηγούνται των παραβολών,
το κλειδί των ακόλουθων λόγων (g).
(2) Όταν ο Κύριος ερχόταν σε κάποιο μέρος, οι τελώνες
και οι αμαρτωλοί, που έμεναν στο μέρος αυτό, έτρεχαν προς αυτόν (g).
Το Ἦσαν ἐγγίζοντες λοιπόν σημαίνει αυτό που συνήθως γινόταν
σε κάθε πόλη ή χωριό, όπου ερχόταν ο Κύριος.
(3) Όχι απλώς πολλοί, αλλά όλοι που βρίσκονταν σε κάθε μέρος (b).
(4) Να τον ακούσουν και όχι μόνο να δουν τα θαύματά του.
Αυτό λοιπόν που τους έλκυε ήταν φύσης πνευματικής, το οποίο σπάνια
συναντούσε ο Ιησούς. Εκείνοι εύρισκαν στον Ιησού,
ό,τι δεν είχαν ποτέ συναντήσει, ούτε καν υποπτεύονταν έως τότε.
Εύρισκαν την αγιότητα ελεύθερη από τη φαρισαϊκή έπαρση και συνδυασμένη
με την συμπάθεια και αγάπη. Ο Ιησούς από την άλλη ευρισκόμενος
ανάμεσα σε ανθρώπους που με διάθεση ειλικρινή και συντετριμμένη
καρδιά τον πλησίαζαν, άνοιγε σε αυτούς τους θησαυρούς της θείας χάρης (g).

Σήμερα η Εκκλησία μας, αγαπητοί αδελφοί, τελεί την ανάμνηση της καταθέσεως της τιμίας Εσθήτος της Υπεραγίας ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας στις Βλαχέρνες. Πρόκειται για μία εορτή ενός γεγονότος που αναφέρεται στην Παναγία μας και αφορά ένα ένδυμά της που είναι το «επανωφόριόν» της.

Σύμφωνα με τον Συναξαριστή της ημέρας, δύο Πατρίκιοι, ο Γάλβιος και ο Κάνδιδος, επί της εποχής του Βασιλέως Λέοντος του Μεγάλου, στην πορεία τους προς τα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσουν τους Αγίους Τόπους, όταν έφθασαν στην Γαλατία, βρήκαν μία ευσεβεστάτη Εβραία, που είχε μέσα στην οικία της την αγία Εσθήτα, το επανωφόριον της Παναγίας. Η γυναίκα αυτή προσευχόταν μέρα και νύκτα μιμούμενη την προφήτιδα Άννα που βρισκόταν στον Ναό και αξιώθηκε να δη τον Χριστό, όταν Τον πήγε εκεί η Παναγία τεσσαράκοντα ημερών.

Οι δύο Πατρίκιοι, μετά από ένα τέχνασμα, κατόρθωσαν να λάβουν τον πολύτιμον αυτό θησαυρό και να τον φέρουν στην Κωνσταντινούπολη, τον ετοποθέτησαν στο κτήμα τους, που ονομαζόταν Βλαχέρναι, και εκεί έκτισαν Ναό των Αποστόλων Πέτρου και Μάρκου. Αργότερα ο Βασιλεύς Λέων ο Μέγας, όταν πληροφορήθηκε αυτό το γεγονός, έκτισε Ναό της Κυρίας Θεοτόκου, στον οποίο τοποθέτησε την θήκη όπου ήταν αποθησαυρισμένη η τιμία Εσθήτα, την οποία προσκυνούσαν οι Χριστιανοί και έβλεπαν διάφορα θαύματα. Ο ιερός υμνογράφος ονομάζει την αγίαν Εσθήτα «ιεράν περιβολήν, φυλακτήριον άσυλον (της Κωνσταντινουπόλεως), δώρον τίμιον, αναφαίρετον πλούτον ιαμάτων, ποταμόν πεπληρωμένον των χαρισμάτων του πνεύματος».

Με την ευκαιρία του γεγονότος της καταθέσεως της τιμίας Εσθήτος της Παναγίας, η Εκκλησία μας υπενθυμίζει το μεγάλο πρόσωπο της Παναγίας, που έγινε η χαρά της οικουμένης, γιατί ήταν εκείνο το πρόσωπο διά του οποίου εισήλθε στον κόσμο ο Χριστός που ελευθέρωσε το ανθρώπινο γένος από την αμαρτία, τον διάβολο και τον θάνατο. Όλα τα τροπάρια της Εκκλησίας, ξεκινώντας από την τιμία Εσθήτα, υμνούν το πρόσωπο της Παναγίας.

Το απολυτίκιο της εορτής αναφέρεται στην Παναγία και μεταξύ των άλλων γράφει: «Επί σοι γαρ και φύσις καινοτομείται και χρόνος», δηλαδή στην Παναγία γίνεται κανούργια και η φύση και ο χρόνος. Αυτό σημαίνει ότι η φύση και ο χρόνος, που πολλές φορές βασανίζουν τον άνθρωπο, αποκτούν άλλο νόημα, υπερβαίνονται εν Χάριτι Θεού. Στην Παναγία, με το Άγιο Πνεύμα, διατηρήθηκε η παρθενία της, έγινε μητέρα χωρίς να χάση την παρθενία της, και παραμένει ζωντανή στους αιώνας, αφού κατά την παράδοση και αυτό το σώμα της μετέστη προς τον ουρανό.

Αλλά στην σημερινή εορτή βλέπουμε ότι η Χάρη του Θεού που αγίασε το σώμα της Παναγίας πέρασε και στα ρούχα που φορούσε. Πράγματι, κατά την ορθόδοξη διδασκαλία, η θεία Χάρη διά της ψυχής διαπορθμεύεται στο σώμα και από εκεί προχέεται και στα ρούχα και γενικά στην άλογη φύση. Με αυτόν τον τρόπο δεν είμαστε ειδωλολάτρες και κτισματολάτρες, αλλά τιμούμε την ύλη που έχει την αγιοποιό ενέργεια του Θεού. Έτσι οι πιστοί, κατά τον ιερόν υμνογράφο, κατασπάζονται με πίστη την αγία Εσθήτα της Παναγίας και λαμβάνουν την Χάρη του Θεού που ενοικεί σε αυτήν.

Με την ευκαιρία της σημερινής εορτής θα πρέπη να προσευχηθούμε να μας βάλη η Παναγία μας κάτω από την αγία της Εσθήτα, το αγιασμένο επανωφόριό της, και να μας προστατεύη από κάθε κακό.

Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος

Ο σταυρωμένος Χριστός, είναι η ύστατη αγάπη μου, η έσχατη ανάβαση του νου μου, η μεγαλύτερη τόλμη της καρδιάς μου… Άγιος Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ

Ο Σταυρός του Χριστού αποτελεί το οχυρό εκείνο, επάνω στο οποίο διαλύονται όλα τα κύματα των λογισμών. Ο Χριστός, σταυρωμένος από αγάπη προς τον κόσμο και για τις αμαρτίες του κόσμου, είναι η ύστατη αγάπη μου, η έσχατη ανάβαση του νου μου, η μεγαλύτερη τόλμη της καρδιάς μου, ο μόνος αληθινός Θεός.

Ο Θεός δεν υπόσχεται χαρά, αλλά ποτήριο. Μας καλεί να πάθουμε για το όνομά Του, γιατί έτσι θα ζήσουμε και την δόξα Του.

Ο Χριστός πέρασε τα παθήματα, γιατί τήρησε τις εντολές του Πατέρα Του και έτσι ήλθε σε σύγκρουση με τον κόσμο. Το ίδιο πρέπει να συμβαίνη και στον άνθρωπο που καλείται από τον Χριστό να ζήση την ζωή Του.

Η σωτηρία μας από κάθε άποψη βρίσκεται μόνο μπροστά. Όταν οι θλίψεις της ψυχής μου που διαρκώς αυξάνονταν, έφθασαν,φαίνεται, στο απώγειο,τότε με τη ζωντανή και βαθειά αίσθηση της καρδιάς γνώρισα την αξία της ανθρώπινης ψυχής, ότι δηλαδή είναι πολυτιμότερη από όλον τον κόσμο.

Τα παθήματα αποφέρουν τόσο μεγάλο καρπό, ώστε, αν ήμασταν λίγο πιο συνετοί, δεν θα θέλαμε «να κατεβούμε από τον σταυρό».

Σε κάποιον ιερομόναχο εμφανίσθηκε στον ύπνο του ο Κύριος προσηλωμένος πάνω στον Σταυρό και είπε: «Από τον Σταυρό δεν κατεβαίνουν, αλλά τους κατεβάζουν». Και τους λόγους αυτούς ο Κύριος τους επανέλαβε τρεις φορές. Έπειτα το όραμα έσβησε.

Θα σας έλεγα ακόμη κάτι, αλλά φοβάμαι μήπως προλάβω την πείρα της ζωής σας. Για ένα προσεύχομαι, να μη φοβηθείτε τα σύννεφα που ήλθαν.

Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν!

Θα υπομείνουμε.

Τέτοια είναι η οδός μας.

Ποτέ όμως δεν πρέπει να απελπίζεσαι.

("ΑΓΩΝΑΣ ΘΕΟΓΝΩΣΙΑΣ", Αρχιμανδρίτου ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ, Επιστολή 19, Έκδοση Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ, Αγγλίας 2004)

603. Ποιο είναι το νόημα του γεγονότος ότι ο Αβραάμ φιλοξένησε τους τρείς περαστικούς; Είναι ότι ο Θεός, ο Τριαδικός Θεός, πάντα γυρίζει στη γη και παρατηρεί τι γίνεται πάνω της. Και ότι ο Ίδιος έρχεται σ’ αυτούς που υπηρετούν το θέλημά του, στέκεται μαζί τους και συνομιλεί σαν με φίλους του. «Καὶ πρὸς αὐτὸν ἐλευσόμεθα καὶ μονὴν παρ' αὐτῷ ποιήσομεν» (Ιω. ιδ’ 23). Ενώ στέλνει τη φωτιά του στους αθέους και ασεβείς, όπως έκαμε στα Σόδομα και τη Γομόρρα.

604. Ο Κύριος είναι τόσο σπλαχνικός, ώστε ποτέ δεν περιφρονεί την προσευχή μας. Τη δέχεται χάρις στο άπειρο έλεός του και αναπληρώνει ο Ίδιος τις ελλείψεις της. Του αρκεί μόνο να έχουμε στραφή ειλικρινά προς Αυτόν, να μην τον ξεχνάμε.

605. Ο Λόγος του Θεού είναι ο Ίδιος ο Θεός. Να πιστεύης λοιπόν ακράδαντα σε ό,τι λέει ο Κύριος. Ο λόγος του Θεού είναι έργο. Κατά την προσευχή λοιπόν, τα λόγια μας πρέπει να είναι έργο και αλήθεια και όχι ψεύδος, υποκρισία και κολακεία. Ας το εφαρμόζεις αυτό σε όλη σου τη ζωή.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 242-243)

600. Ας προσπαθούμε να μένουν έναυλα μέσα μας τα λόγια του Σωτήρος: «ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. ιη’ 3. 4), καθώς και τα λόγια του Αποστόλου: «Ως αρτιγέννητα βρέφη το λογικόν γάλα επιποθήσατε, ίνα εν αυτώ αυξηθήτε εις σωτηρίαν» (Α’ Πέτρ. β’ 2). Δηλαδή να είμαστε απλοί και καθαροί στην καρδιά.

601. Το πονηρό πνεύμα ψεύδεται εναντίον του Θεού μέσα μας. Ως προς την πανταχού παρουσία του, μας λέγει: «Που έστιν ο Θεός υμών;» (Ψαλμ. οη’ 10). Ως προς την αγάπη του: «Επιλέλησται ο Θεός, απέστρεψε το πρόσωπον αυτού» (Ψαλμ. θ’ 32). Τέλος, ως προς την ύπαρξί του: «Ουκ εστι Θεός» (ψαλμ. νβ’ 2).

602. Η ψυχή ξεδιψά στα ζωοποιά νάματα της προσευχής. Όταν προσεύχεσαι, πίστευε ακράδαντα ότι έχεις ενώπιόν σου τον εν Τριάδι Θεό, που σε ακούει με αγάπη. Ότι συ ο ελάχιστος και μηδαμινός έχεις τον Ύψιστο ευήκοο, πρόθυμο να ανταποκριθή στις ανάγκες σου. Ότι ενώπιον σου είναι ο άπειρος Θεός, «ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών».

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 242)

Τιμή Αγίου, μίμησις Αγίου
-Γέροντα, διάβασα κάπου ότι οι Άγιοι την ημέρα της μνήμης
τους δίνουν δώρα σε όσους τους επικαλούνται. Έτσι είναι;
-Ναι, κερνούν πνευματικά κανταΐφια! Άμα γλυκαίνουμε τους Αγίους
με την ζωή μας, μας κερνούν γλυκά πνευματικά.
-Γέροντα πώς θα αγαπήσω έναν Άγιο;
-Ποιόν Άγιο θέλεις να αγαπήσεις;
-Τους Αγίους Θεοπάτορες Ιωακείμ και Άννα.
-Εσύ να κάνεις ευχή για μένα στους Αγίους Θεοπάτορες να με βοηθούν
κι εγώ θα εύχομαι να τους αγαπήσεις. Εάν μπορείς, να διαβάζεις
κάθε μέρα το Συναξάρι του Αγίου που γιορτάζει, για να συνδέεσαι
με όλους τους Αγίους.
Η μελέτη του βίου του Αγίου της ημέρας, κα γενικά των Συναξαρίων,
πολύ βοηθάει, γιατί θερμαίνεται η ψυχή και παρακινείται να μιμηθεί τους Αγίους.
Αφήνει τότε ο άνθρωπος στην άκρη κάθε είδος κακομοιριάς κα προχωρεί με λεβεντιά.
Τα Συναξάρια βοηθούν στην ανδρεία την ψυχική, Ακόμη και στο μαρτύριο.
-Πώς συμβαίνει, Γέροντα, Άγιοι που έχουν το ίδιο όνομα να έχουν και το ίδιο μαρτύριο;
-Εσένα πώς σε λένε;
-Μαρία.
-Άγια Μαρία υπάρχει;
-Η Αγία Μαρία η Αιγυπτία, Γέροντα.
-Η Αγία Μαρία μαρτύριο δεν έχει, οπότε το γλυτώνεις.
Έχει όμως άσκηση, να την μιμηθείς στην άσκηση, για να έχετε.., το ίδιο Συναξάρι!
Ευλογημένη, οι Άγιοι αυτοί προσπάθησαν να μιμηθούν τον Άγιο τους που τον είχαν
σε ευλάβεια.
-Γέροντα, πώς αποκτάει κανείς φιλία με έναν Άγιο;
-Πρέπει να συγγενέψει με τον Άγιο. «Τιμή Αγίου, μίμησις Αγίου»,
λέει ο Μέγας Βασίλειος.
-Γέροντα, με πειράζει η συνείδηση που έχω το όνομα μεγάλης Αγίας
και με την ζωή μου δεν ανταποκρίνομαι.
-Να προσπαθήσεις να μιμηθείς την Αγία σου. Η Αγία Συγκλητική ήταν τετραπέρατη
και τώρα κατήργησε τις αποστάσεις και μπορεί να κινείται άνετα στα πέρατα της γης.
Εσύ τι κάνεις; Έχεις φιλία μαζί της; Την παρακαλάς να σου λαμπικάρει τον νου,
να τον κάνει λεπτό, για να μπορείς να μπαίνεις βαθιά στα θεία νοήματα;
Βλέπεις αδελφή μου, μερικά ονόματα έχουν και ευθύνη.
Σε αγαπάει πάντως η Αγία σου. Να την παρακαλάς και να επιμένεις για να σε βοηθάει.
Εγώ, τώρα εσχάτως, έχω τεμπελιάσει και ζω με ελεημοσύνες των Αγίων,
που τους ζητώ συνέχεια σαν ζητιάνος όπως και από όλους ζητώ να «προσεύχονται
για μένα. Οι Άγιοι με την πολλή τους αγάπη μου προσφέρουν από τον ουράνιο
άρτο και από τα παραδεισένιο μέλι.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.97-99)

Ο Φύλακας Άγγελος μας προστατεύει
-Γέροντα, ο Φύλακας Άγγελος μας βοηθάει πάντοτε;
-Από μας εξαρτάται πόσο θα έχουμε την βοήθεια του.
Αν πατήσουμε λιγάκι σε στερεό έδαφος, μπορεί να πατήσει
και ο Άγγελος και να μας γλυτώσει από έναν κίνδυνο.
Αν κάνουμε εμείς αυτό που πρέπει να κάνουμε, τότε και ο Άγγελος
θα κάνει αυτό που πρέπει να κάνει. Έχουν γίνει πολλά θαύματα
με την βοήθεια των Αγγέλων. Συνέβη νέοι να γλυτώσουν
ξαφνικά από αμαρτία κ.λπ.
Πόση δύναμη έχει ο Άγγελος! Βοηθάει ακόμη και με την σιωπή του.
Κάποτε βρισκόμουν σε αδιέξοδο. Από την στενοχώρια αισθανόμουν
να μου χτυπούν το κεφάλι με σμίλη, για να μου σπάσουν το κούτελο.
Τα μάτια μου κόντευαν να βγουν έξω, ιδιαίτερα το δεξί.
Πόνος, πόνος ανυπόφορος! Έφερνα σβούρα, σπαρταρούσα από τον πόνο.
Δεν ήξερα τι να κάνω. Έκανα προσευχή και ζητούσα από τον Θεό
να βρεθεί ένας τρόπος να βγω από το αδιέξοδο. Και ξαφνικά, βλέπω
στον δεξιό ώμο τον Φύλακα Άγγελο. Ήταν ίσα με δώδεκα χρόνων παιδάκι.
Είχε ένα όμορφο στρογγυλό προσωπάκι με στρογγυλά ματάκια.
Ένα προσωπάκι! Φεγγοβολούσε! Και μόνο με την παρουσία του μου έφυγε
και ο πόνος και όλα, όχι από την χαρά, αλλά από την θεία Χάρη.
Η χαρά δεν διώχνει τον πόνο, έχεις τον πόνο και χαίρεσαι συγχρόνως,
ενώ η θεία Χάρις!... Μεγάλη υπόθεση! Δεν περιγράφεται!
Αν είναι έτσι, είπα, όχι με σμίλη, αλλά με βαριά ας με χτυπούν στο κεφάλι!».
Άξιζε να μου σπάσουν το κεφάλι, και μόνο γι’ αυτό.
Μετά βρέθηκε και η λύση, που ανθρωπίνως δεν υπήρχε.
-Σας μίλησε, Γέροντα;
-Όχι, μόνο με κοιτούσε.
-Γέροντα, όταν βλέπεις τον Άγγελο, βλέπεις την μορφή του αλλά
στην πραγματικότητα πως είναι; Τον βλέπεις σαν να έχει ύλη;
-Είναι κάτι πολύ λεπτό…
Ποτέ να μην ξεχνούμε ότι ο Φύλακας Άγγελος μας αοράτως βρίσκεται
πάντα κοντά μας, μας φρουρεί και μας προσέχει. Χρειάζεται όμως κι εμείς
να προσέχουμε την ζωή μας κα να μην αμαρτάνουμε.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.95-96)

Πώς είναι δυνατό, όμως, να προσευχηθούμε μέσα σε κατάσταση ταραχής; Θα ’θελα να αναφέρω μερικά παραδείγματα που δείχνουν πώς αυτό είναι δυνατό· θα τολμούσα μάλιστα να πω ότι αυτή η αναταραχή έχει τα πλεονεκτήματά της, σαν τα αιχμηρά βράχια που μας βοηθούν να σκαρφαλώσουμε ψηλά εκεί που δεν μπορούμε να πετάξουμε.

Η πρώτη ιστορία είναι από το «Γεροντικό». Κάποιος ασκητής συναντά στα βουνά κάποιον άλλον ασκητή κι αρχίζουν μια συζήτηση στη διάρκεια της οποίας ο επισκέπτης εντυπωσιασμένος από το επίπεδο προσευχής του συνομιλητή του, τον ρωτά: «Γέροντα, ποιος σε δίδαξε να προσεύχεσαι αδιάκοπα;» Κι εκείνος, που είχε καταλάβει ότι ο επισκέπτης του ήταν άνθρωπος με βαθιά πνευματική πείρα, του απαντά:

«Δε θα το έλεγα αυτό στον καθένα, αλλά σε σένα θα το πω, πως αληθινά ήταν οι δαίμονες που με δίδαξαν». Ο επισκέπτης του λέει: «Νομίζω πως σε καταλαβαίνω. Γέροντα, αλλά θα μπορούσες να μου εξηγήσεις λεπτομερέστερα με ποιο τρόπο σε δίδαξαν, για να σε καταλάβω καλύτερα;» Και τότε ο άλλος του διηγείται την εξής ιστορία:

«Όταν ήμουν νέος, ήμουν αγράμματος και ζούσα σ’ ένα μικρό χωριό στην πεδιάδα. Μια μέρα πήγα στην εκκλησία κι άκουσα το διάκο να διαβάζει την επιστολή του Παύλου που μας διδάσκει να προσευχόμαστε αδιαλείπτως.

Ακούγοντας τα λόγια εκείνα ενθουσιάστηκα και φωτίστηκε η ψυχή μου. Και μετά την εκκλησία άφησα το χωριό, γεμάτος χαρά, και αναχώρησα στα βουνά για να ζήσω με την προσευχή και μόνο. Αυτή η διάθεση κράτησε μέσα μου για κάμποσες ώρες.

Μετά έπεσε το σκοτάδι, έγινε κρύο κι άρχισα ν’ ακούω αλλόκοτους ήχους, βήματα κι ουρλιαχτά. Μάτια που έλαμπαν στο σκοτάδι εμφανίστηκαν μπροστά μου.

Τ’ άγρια θηρία βγήκαν από τις φωλιές τους ν’ αναζητήσουν την τροφή που τους όριζε ο Θεός. Άρχισα να φοβάμαι, να φοβάμαι όλο και περισσότερο καθώς οι σκιές γίνονταν σκοτεινότερες.

Πέρασα όλη τη νύχτα γεμάτος τρόμο από τους βηματισμούς, τα τριξίματα, τις σκιές, τ’ αστραφτερά μάτια μέσα στη νύχτα, την επίγνωση πως μου ήταν αδύνατο να στραφώ σε κάποιον για βοήθεια. Και τότε άρχισα να φωνάζω στον Θεό τις μόνες λέξεις που έρχονταν στο νου μου, λέξεις βγαλμένες μέσα από το φόβο μου: “Κύριε Ιησού, υιέ Δαυίδ, ελέησέ με τον αμαρτωλό”.

Έτσι πέρασε το πρώτο βράδυ. Το πρωί ο φόβος με είχε εγκαταλείψει, αλλά άρχισα να πεινάω. Αναζήτησα την τροφή μου στους θάμνους και στα λιβάδια, αλλά ήταν δύσκολο να ικανοποιήσω την πείνα μου. Και καθώς έπιασε να δύει ο ήλιος, ένιωσα τον τρόμο της νύχτας να ξανάρχεται. Άρχισα να κραυγάζω στον Θεό το φόβο και την ελπίδα μου.

Έτσι πέρασαν μέρες, και μετά μήνες. Συνήθισα τους τρόμους της φύσης, αλλά ακόμη καθώς προσευχόμουν κάθε τόσο νέοι πειρασμοί και δοκιμασίες εμφανίζονταν. Οι δαίμονες, τα πάθη, άρχισαν να ορμούν επάνω μου απ’ όλες τις μεριές και μόλις συνήθιζα να μη φοβάμαι τα θηρία της νύχτας, οι δυνάμεις του σκότους έπιασαν να λυσσομανούν μέσα στην ψυχή μου.

Πιο δυνατά από πριν πρόφερα τις λέξεις στον Κύριο: “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησε με”. Αυτός ο αγώνας συνεχίστηκε για χρόνια. Μια μέρα έφτασα τα όρια της αντοχής μου. Καλούσα ασταμάτητα τον Θεό με αγωνία και πάθος χωρίς να λαβαίνω απάντηση.

Ο Θεός ήταν αλύγιστος και τότε, όταν και το τελευταίο νήμα της ελπίδας άρχισε να σπάει μέσα στην ψυχή μου, παραδόθηκα στον Κύριο και είπα: “Μένεις σιωπηλός, δε Σε νοιάζει τί θα γίνω, αλλά δεν παύεις να είσαι ο Κύριος και Θεός μου· καλύτερα να πεθάνω εδώ που στέκω παρά να εγκαταλείψω την αναζήτησή μου”.

Τότε ξαφνικά ο Κύριος εμφανίστηκε μπρος μου και ειρήνη απλώθηκε μέσα και γύρω μου. Ο κόσμος ολόκληρος, που μου φαινόταν σκοτεινός, τώρα φαινόταν λουσμένος στο άγιο φως, να λάμπει κάτω από τη χάρη της Θεϊκής παρουσίας, που συντηρεί το κάθε δημιούργημά Του. Και αμέσως μετά σ’ ένα ξέσπασμα αγάπης κι ευγνωμοσύνης, πρόφερα στον Κύριο τη μόνη προσευχή που μπορούσε να εκφράσει όλα μου τα αισθήματα:

“Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησέ με τον αμαρτωλό”. Κι από τότε στη χαρά, στη δοκιμασία, στον πειρασμό και τον αγώνα ή σε στιγμές που η ειρήνη με καταλαμβάνει, αυτά τα λόγια ξεπηδούν απ’ την καρδιά μου. Είναι ένας ύμνος χαράς, είναι η κραυγή μου προς τον Θεό, είναι η προσευχή μου και η μετάνοιά μου».

Το παράδειγμα του άγνωστου αυτού ασκητή δείχνει πώς η δοκιμασία, η απελπισία κι η ταραχή κάνουν αυτές τις λέξεις της «προσευχής του Ιησού» να ξεπηδούν από μέσα μας· αυτή η απεγνωσμένη κραυγή που είναι βγαλμένη από μιαν ελπίδα πιο δυνατή κι από την ίδια την απόγνωση, που ξεπήδησε απ’ αυτήν, αλλά τη νίκησε.

(Μητροπ. Αντωνίου του Σουρόζ, «Θέλει τόλμη η Προσευχή», εκδ. Ακρίτας, σελ. 47-50)

Και τώρα το Άγιο Πνεύμα θέλει να μπει στις ψυχές μας, όπως και τότε, αλλά σέβεται την ελευθερία μας, δε θέλει να την παραβιάσει.

Περιμένει να του ανοίξουμε μόνοι μας την πόρτα και τότε θα μπει στην ψυχή μας και θα την μεταμορφώσει.

Όταν έρθει και κατοικήσει σ ὅλο το χώρο της ψυχής μας ο Χριστός, τότε φεύγουν όλα τα προβλήματα, όλες οι πλάνες, όλες οι στενοχώριες.

Τότε φεύγει και η αμαρτία.

Άγιος Γέροντας Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης