Αναγνώσματα
κατανοητά στην εκκλησία
αν, καταλάβουμε αυτά που διαβάζουμε,
με μεγάλη προθυμία θα τα ακούσουμε.
Ε.Π.Ε. 13,274

δεν τα καταλαβαίνουν
Η λατρευτική σύναξις αποβαίνει καταδικαστική για σας.
Καμμιά δικαιολογία δεν έχετε για την αμαρτία σας
που δεν προσέχετε σ’ όσα λέγονται.
Κι όχι μόνο, αλλά και τους ευλαβέστερους τους εμποδίζετε,
αφού με τις φλυαρίες σας την ώρα της λατρείας τους ενοχλείτε.
Και ποια δικαιολογία προβάλλουν οι πολλοί;
Δεν καταλαβαίνω, λένε, όσα διαβάζονται.
Αυτό συμβαίνει, επειδή κάνεις εσύ θόρυβο,
επειδή εσύ προκαλείς ταραχή, 
επειδή δεν προσήλθες στην εκκλησία με ευλαβή διάθεση.
Ε.Π.Ε. 18α,520

στην εκκλησία ο αναγνώστης
Όταν ο αναγνώστης ανεβαίνει στο βήμα,
πρώτα λέει τίνος είναι το βιβλίο,
εκείνου δηλαδή του προφήτη ή του αποστόλου ή του ευαγγελιστή.
Ύστερα διαβάζει όσα διαβάζει, ώστε να καθίστανται,
όσο γίνεται, σαφέστερα σε σας.
Έτσι ώστε να γνωρίζετε όχι μόνο που βρίσκονται τα θεία λόγια,
αλλά και την αιτία που γράφτηκαν και ποιος τα είπε.
Ε.Π.Ε. 24,420

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 174-175)

Οι κατά παραχώρησιν Θεού πειρασμοί και θλίψεις
Οι δοκιμασίες που μας έρχονται είναι μερικές φορές η αντιβίωση που δίνει
ο Θεός για τις αρρώστιες της ψυχής μας και πολύ μας βοηθούν πνευματικά.
Τρώει ο άνθρωπος ένα μαλακό σκαμπίλι και μαλακώνει η καρδιά του.
Ο Θεός ξέρει φυσικά σε τί κατάσταση βρίσκεται ο καθένας μας, αλλά,
επειδή εμείς δεν ξέρουμε, επιτρέπει να δοκιμασθούμε, για να γνωρίσουμε
τον εαυτό μας, να βρούμε τα πάθη που υπάρχουν κρυμμένα μέσα μας
και να μην έχουμε παράλογες απαιτήσεις την ημέρα της Κρίσεως.
Γιατί, και να παρέβλεπε τα πάθη μας και να μας έπαιρνε όπως είμαστε στον Παράδεισο,
και εκεί πάλι θα δημιουργούσαμε προβλήματα. Γι’ αυτό ο Θεός επιτρέπει
στον διάβολο να δημιουργεί εδώ πειρασμούς, για να μας ξεσκονίζουν,
ώστε να ταπεινωθεί και να εξαγνισθεί η ψυχή μας με τις θλίψεις, οπότε μετά μας χαριτώνει.
Η πραγματική χαρά γεννιέται από την πίκρα που γεύεται κανείς με χαρά
για τον Χριστό που πικράθηκε, για να μας σώσει.
Ο Χριστιανός πρέπει να χαίρεται ιδιαίτερα, όταν τον βρίσκει κάποια δοκιμασία,
χωρίς να έχει δώσει ο ίδιος αφορμή.
Λέμε καμμιά φορά στον Θεό: «Θεέ μου, δεν ξέρω τί θα κάνεις, εν λευκώ σου
παραδίδω τον εαυτό μου, για να τον κάνεις άνθρωπο».
Οπότε και ο Θεός πάει να με κάνει όχι μόνον άνθρωπο αλλά υπεράνθρωπο
και αφήνει τον διάβολο να ρθή να με πειράξει και να με ταλαιπωρήσει.
Τώρα με τον καρκίνο βλέπω τα τερτίπια του και γελάω. Βρέ τον διάβολο!
Εσείς ξέρετε με τί σαπούνι πλένει ο διάβολος τον άνθρωπο, όταν ο Θεός επιτρέπη να τον πειράξη,
για να δοκιμασθή; Με τους αφρούς της κακίας του. Έχει καλό ...σαπούνι!
Όπως η γκαμήλα βγάζει αφρούς, όταν θυμώνη, έτσι κάνει και ο διάβολος σε τέτοιες περιπτώσεις.
Και μετά τρίβει τον άνθρωπο, όχι για να φύγουν οι λεκέδες του και να εξαγνισθή, αλλά από κακία.
Και ο Θεός όμως αφήνει τον διάβολο να τρίβη τον άνθρωπο, ίσα-ίσα μέχρι να φύγουν οι λεκέδες
και να καθαρίση. Αν άφηνε να τον τρίψη όπως τρίβουν τα ρούχα, θα τον ξέσχιζε.
-Γέροντα, μπορούμε να λέμε για τους διάφορους πειρασμούς που συμβαίνουν στην ζωή μας
ότι αυτό ήταν το θέλημα του Θεού;
-Όχι, να μην μπερδεύουμε το θέλημα του Θεού με τον πειρασμό και με όσα φέρνει ο πειρασμός.
Ο Θεός αφήνει τον διάβολο ελεύθερο μέχρις ενός σημείου να πειράξη τον άνθρωπο,
και τον άνθρωπο τον αφήνει ελεύθερο να κάνη το καλό ή το κακό.
Δεν φταίει όμως ο Θεός για το κακό που θα κάνη ο άνθρωπος. Ο Ιούδας λ.χ. ήταν μαθητής του Χριστού.
Μπορούμε να πούμε ότι ήταν θέλημα Θεού να γίνη προδότης; Όχι, αλλά ο ίδιος ο Ιούδας επέτρεψε
στον διάβολο να μπή μέσα του. Κάποιος είπε σε έναν ιερέα: «Πάτερ, σε παρακαλώ, κάνε ένα Τρισάγιο
για τον Ιούδα». Ήταν δηλαδή σαν να έλεγε: «Εσύ, Χριστέ, είσαι άδικος• έτσι ήταν θέλημά Σου,
να Σε προδώση ο Ιούδας• γι’ αυτό τώρα βοήθησέ τον».
Μετρημένες είναι οι περιπτώσεις που επιτρέπει ο Θεός να δοκιμασθούν μερικοί ευλαβείς,
για να έρθη σε συναίσθηση κάποιος που έχει άσχημη ζωή και να μετανοήση.
Αυτοί οι άνθρωποι έχουν διπλό μισθό. Δίνει δηλαδή ο Θεός την δυνατότητα σε μερικούς οι οποίοι
με τις δοκιμασίες που περνούν εξοφλούν σ’ αυτήν την ζωή αμαρτίες και γκρινιάζουν παράλογα,
να βοηθηθούν από την υπομονή αυτών πού, ενώ δεν έσφαλαν, ταλαιπωρούνται, αλλά δεν γογγύζουν.{...}
Γι’ αυτό, όσοι σκέφτονται τους μεγάλους σταυρούς των δικαίων, ποτέ δεν στενοχωριούνται
για τις δικές τους μικρές δοκιμασίες. Βλέπουν ότι, ενώ έσφαλαν στην ζωή τους,
εν τούτοις υποφέρουν λιγώτερο από τους δικαίους, γι’ αυτό λένε σαν τον καλό ληστή:
«Αυτοί δεν έκαναν τίποτε και υπέφεραν τόσο• εμείς τί πρέπει να πάθουμε;».
Δυστυχώς όμως μερικοί μοιάζουν με τον ληστή που σταυρώθηκε εξ αριστερών του Χριστού και λένε:
«Πήγαιναν με τον σταυρό στο χέρι και δές τί έπαθαν!».
Υπάρχουν και περιπτώσεις - αυτές είναι πολύ σπάνιες - που επιτρέπει ο Θεός από αγάπη
να βρίσκουν μεγάλες δοκιμασίες μερικούς πολύ εκλεκτούς αγωνιστές, για να τους στεφανώση.
Αυτοί είναι μιμητές του Χριστού. Βλέπετε, στην Αγία Συγκλητική, επειδή βοηθούσε πνευματικά
πολλές ψυχές με τις νουθεσίες της, πήγε ο διάβολος να την εμποδίση από αυτό το έργο.
Τριάμισι χρόνια έμεινε άφωνη από την αρρώστια της.
Αλλοτε πάλι κάποιος πραγματικός μιμητής του Χριστού ζητάει ως χάρη από τον Θεό να συγχωρήση
σφάλματα των συνανθρώπων του, να τους απαλλάξη από την δικαία Του οργή,
και να τιμωρηθή αυτός αντί αυτών, ενώ δεν φταίει ο ίδιος. Αυτός πολύ συγγενεύει
με τον Θεό και πολύ συγκινεί τον Θεό η μεγάλη αυτή αρχοντική αγάπη του παιδιού Του.
Εκτός δε από την χάρη που του κάνει και χαρίζει τα σφάλματα των άλλων, επιτρέπει να έχη
και μαρτυρικό τέλος, κατά το επίμονο αίτημά του. Συγχρόνως όμως του ετοιμάζει
και το καλύτερο αρχοντικό παραδεισένιο παλάτι με ακόμη μεγαλύτερη δόξα,
διότι πολλοί άνθρωποι τον είχαν αδικήσει με την κατ’ όψιν κρίση τους,
που νόμιζαν ότι ο Θεός τον τιμώρησε για τις δικές του αμαρτίες.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 200-203)

"Για το σωματικό κόπο"
Κάποτε παραπονέθηκα στο Γέροντα ότι δεν αντέχω άλλο.
-Κάναμε τόσες δουλειές αυτές τις ημέρες, που "ξεπατωθήκαμε".
Δεν έχω δύναμη να σηκώσω τα πόδια και τα χέρια μου. Τί χρειάζονται
τόσες δουλειές στο Μοναστήρι; Πήρε σοβαρό ύφος και απάντησε ευθέως:
-Είναι θανάσιμο αμάρτημα να κουραζόμεθα για το Θεό και τώρα να
μετανοιώνουμε και να γογγύζουμε. Κατάλαβέ το καλά. Χωρίς σωματικό κόπο,
δεν κερδίζεται η αρετή, ξάπλα στο κρεβάτι! Ο σωματικός κόπος είναι το
μεγαλύτερο δώρο του Θεού για τη σωτηρία μας. Για την απόκτηση της χάριτος του Θεού.
Οι άλλοι με χαρά εδέχοντο εξευτελισμούς, κόπους... κι εσύ υποφέρεις;
Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι ενώ κοπιάζουμε για το Χριστό, ύστερα να μετανιώνουμε και να υποφέρουμε.
Βρε, εσύ νέος άνθρωπος λες ότι κουράζεσαι; Στην ηλικία σου εγώ πετούσα.
Ήθελα όλα να τα τελειώσω. Μην κοιτάς τώρα που δεν μπορώ να κάνω τίποτα.
Σε βλέπω πολύ πίσω. Κατέκτησε έδαφος ο παλαιός άνθρωπος και συνετρίβης.
Όχι! Ανάνηψε! Ψάλλε με νεύρο, με τόνο, χαρούμενα!
"Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν, Άδου την καθαίρεσιν, Άλλης βιοτής της αιωνίου απαρχήν.
Και σκιρτώνεις υμνούμεν τον αίτιον. Τον μόνον ευλογητόν τών Πατέρων, Θεόν καί υπερένδοξον"
Εκείνη την ημέρα μου είπε και τα εξής από τη ζωή του στη Σκήτη.
-Με τη χάρη του Θεού δεν έσπασα ποτέ ποτήρι ή πιάτο. Τα έπλενα με αλυσίβα.
Δεν είχαμε εμείς εκεί σαπούνια. Γρήγορα και καλά. Ήμουνα αυτοσυγκεντρωμένος,σβέλτος,
πρόθυμος, ακριβής, υπάκουος.Δεν τα λέω αυτά από εγωισμό αλλά προς δόξαν Θεού.
Είχα αγίους Γεροντάδες.[' Α 90-2]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.185-186)

«Δόξα εις τον Γολγοθά του Χριστού»

Ω Θείε Γολγοθά, αγιασμένε με το αίμα του Χριστού!

Σε παρακαλούμε, πες μας πόσες χιλιάδες αμαρτωλών με την Χάρη του Χριστού,

την μετάνοια και τα δάκρυα καθάρισες και γέμισες τον νυμφώνα του Παραδείσου;

Ω! με την αγάπη σου την άρρητη, Χριστέ Βασιλιά,

με την Χάρη Σου όλα τα ουράνια παλάτια γέμισες από μετανοούντας αμαρτωλούς.

Συ και εδώ κάτω όλους ελεείς και σώζεις.

Και ποιος μπορεί αντάξια να Σε ευχαριστήσει, έστω κι αν είχε Αγγελικό νουν;

Αμαρτωλοί, ελάτε γρήγορα!

Ο Άγιος Γολγοθάς είναι ανοικτός και ο Χριστός εύσπλαχνος.

Προσπέσετε προς Αυτόν και φιλήσετε τα άγια Του πόδια.

Μόνον Αυτός σαν εύσπλαχνος μπορεί να γιατρέψει τις πληγές σας!

Ω, θα είμαστε ευτυχείς, όταν ο πολυεύσπλαχνος Χριστός μας αξιώσει με μεγάλη ταπείνωση και φόβο Θεού και καυτά δάκρυα να πλύνουμε τα πανάχραντα Του πόδια και με αγάπη να τα φιλήσουμε! Τότε ο Χριστός, εύσπλαχνος, θα ευδοκήσει να πλύνει τις αμαρτίες μας και θα μας ανοίξει τις πόρτες του Παραδείσου, όπου με μεγάλη χαρά, μαζί με τους Αρχαγγέλους και Αγγέλους, τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ και με όλους τους Αγίους, αιώνια θα δοξάζουμε τον Σωτήρα του κόσμου, τον γλυκύτατο Ιησού Χριστό, τον Αμνό του Θεού μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα, την Ομοούσιο και αδιαίρετο Τριάδα.

Ο παπα – Τύχων ο Ερημίτης

Χαιρόταν περιμένοντας το μακάριο τέλος ο ρώσος ερημίτης της Καψάλας ιερομόναχος Τύχων. Κυριολεκτικά ο μακάριος αυτός αθωνίτης έπαιζε με τον θάνατο!

Άνοιξε ο ίδιος τον τάφο του δέκα μέτρα περίπου από το κρεββάτι του. Τον έσκαψε με τα χέρια του και στο σωρό του χώματος που έβγαλε, τοποθέτησε ένα φτυάρι.

- Να, έτσι ρίξη χώμα, έλεγε στον υποτακτικό του π. Παΐσιο (Άγιο) και έκανε τη σχετική κίνησι ρίχνοντας μια φτυαριά χώμα μέσα στον τάφο του.

Φύτεψε και ένα δεντρολίβανο στην άκρη. Συχνά έδινε οδηγίες για το τι θα κάνουν στην έξοδό του.

- Πεθαίνει παπα –Τύχων; Σιωπή! Κάνει κομποσχοίνι. Μετά λες: Παπα- Τύχων πέθανε.

Και άλλοτε πρόσθετε:

- Καλός, όχι καλός παπα-Τύχων… Θεός Δευτέρα Παρουσία πη καλός, όχι καλός.

Είχε ετοιμάσει ο άνθρωπος του Θεού και γράμματα που θα τα έστελναν μετά το θάνατό του σε γνωστούς και φίλους του. Ανάμεσα στους παραλήπτες ήταν ο πατριάρχης Μόσχας Αλέξιος, μητροπολίτες, ιερομόναχοι και άλλοι. Έγραφε λοιπόν:

«Φίλος παπα –Τύχων απέθανε ημέρα… (άφηνε κενό) παρακαλώ διάβασε μια ευχή».

Πολλές φορές τον ρωτούσαν οι νεαροί μοναχοί του γειτονικού μοναστηριού.

- Θα σου κόψωμε εφέτος, παπα – Τύχων, ξύλα για τον χειμώνα;

- Θα κόψετε, αν δεν πεθάνη. Αν πεθάνη, δεν θα κόψετε, απαντούσε.

Κάποτε του έδωσαν ένα κλαδί βασιλικό για να μυρίση. Αφού ανέπνευσε την ευωδία του, έκανε ποικίλους μορφασμούς που έδειχναν την ικανοποίησι του από το άρωμα και αμέσως πρόσθεσε:

- Καλό βασιλικό αυτό, μα καλύτερο Παράδεισος!

Στο τέλος πια της πορείας του ο Κύριος του αποκάλυψε ότι επρόκειτο να τον παραλάβη. Κάλεσε τότε τον π. Παΐσιο για να είναι κοντά του. Εκείνος τον φρόντιζε με πολλή στοργή και αγάπη.

Σαν πραγματικό του πατέρα τον έβλεπε. Ο γέροντας ήθελε να εκφράση την ευγνωμοσύνη του και έλεγε με δάκρυα:

- Γλυκό Παΐσιο.

Μια μέρα λέει στον υποτακτικό του:

- Παπα –Τύχων, αν θέλη Θεός ζήση μια εβδομάδα, δέκα μέρες…

Σε λίγες ημέρες ο π. Παΐσιος μπαίνει μέσα στο κελλάκι που ήταν ο γέροντας, και τον είδε να ψάχνη να βρη κάποιον. Γύριζε δεξιά, αριστερά… Σε μια στιγμή ρωτά:

- Που είναι Παναγία, άγιο Σέργιο, άγιο Σεραφείμ;

Πιάνει το ράσο του υποτακτικού και του λέει:

- Συ, άγιο Σέργιο;

- Όχι, γέροντα, εγώ ο Παΐσιος είμαι.

Ησύχασε για λίγο ο ασκητής, μα ο π. Παΐσιος τον ρώτησε:

- Γέροντα, τι σου είπε η Παναγία;

Και η απάντησις ήταν η εξής:

- Είπε παπα- Τύχωνα περάσει γιορτή της, πάρη!

Και πράγματι, αφού πέρασε η εορτή του Γενεσίου της Θεοτόκου, 8 Σεπτεμβρίου, σε δύο μέρες, στις 10 – 9 – 1968, αφού έλαβε το «εφόδιον της αθανασίας», τα Άχραντα Μυστήρια, εξέφρασε την ευχαρίστησί του με προσευχή και με λαμπερό πρόσωπο, έκανε το σημείο του σταυρού και ανεπαύθη.

Η νεκρώσιμη ακολουθία έγινε με πολλή κατάνυξι και το εξαγιασμένο σκήνος ετάφη στον χώρο που είχε ετοιμάσει από καιρό ο ίδιος. Εκεί στο απλό μνήμα υπάρχει στημένο το σημάδι της ελπίδος και της αναστάσεως, επάνω στο οποίο είναι γραμμένα με το χέρι του μακαρίου Τύχωνα τα εξής λόγια: «Αμαρτωλός Τύχων Ιερομόναχος. 60 χρόνια Αγ. Όρος. Δόξα σοι ο Θεός».

Πράγματι δεν υπάρχει καλύτερη δοξολογία του Υψίστου από τη ζωή και την τελευτή των αγίων του!

(ο παπα – Τύχων)

("Χαρίσματα και Χαρισματούχοι", Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 242-244)

Σωτηρία μου, παρηγοριά μου, ζωή μου, φως μου, ελπίδα μου, αναψυχή μου, χαρά μου, καταφυγή μου, σκέπη, ενίσχυση της ψυχής μου, ευφροσύνη, γλυκύτητα, τείχος, προσφυγή, οχύρωμα, όπλο, βοήθεια, δόξα, πνοή μου, προστασία, μεσιτεία, γαλήνη, επίσκεψη, καύχημα, ειρήνη, ισχύς, βάδισμα, ύμνηση, τροφή, στολή, χαρά, ευλογία, άγκυρα, αφθονία, δροσιά, σεμνοπρέπεια, αγιοσύνη, μεγαλοσύνη, λύτρωση· παρηγοριά στις λύπες μου, βοηθός της δυσκολίας μου, φωτισμός και αγιασμός της ψυχής μου, η απελευθέρωση από τις αμαρτίες μου, η τέρψη της ψυχής μου από τον Θεό, η θεοστάλακτη ρανίδα της κατάξερης καρδιάς μου, η φεγγόβολη λαμπάδα της ζοφερής ψυχής μου, η ενδυμασία της γυμνότητάς μου, το σταμάτημα των στεναγμών μου, η μεταβολή των συμφορών μου· η εγκράτεια, η αγνότητα, η ανδρεία, η σωφροσύνη, που είναι το κόσμημα των αρετών, η ελευθερία μου, το λιμάνι, ο θησαυρός, το πραγματικά αιώνιο εμπόρευμα, η σταθερή μετάνοια, η ανύψωση, η υγεία, η ωραιότητα, η δύναμη, η ορθοφροσύνη, η σύνεση, η αγαλλίαση, η λαμπρότητά μου.

Κυρία μου, και ακοίμητη και ακαταίσχυντη προστασία προς τον Θεό μου. Δες την πίστη μου και τον ένθεο πόθο μου, και επειδή έχεις τη συμπάθεια και τη δυνατότητα, διότι είσαι Μητέρα του Θεού, του μόνου αγαθού και εύσπλαχνου, δέξου την πανάθλια ψυχή μου και κάνε την άξια, με τη μεσιτεία και τη βοήθειά σου, για τη δεξιά μερίδα του μονογενή Υιού σου, και για την ανάπαυση των εκλεκτών και των αγίων του, διότι δεν έχω άλλο βοηθό εκτός από σένα, ούτε άλλη βοήθεια.

Ελπίζοντας σ’ εσένα, ας μην απογοητευθώ. Σ’ εσένα έχω την καύχησή μου· μη στρέψεις το πρόσωπό σου μακριά από μένα τον ανάξιο δούλο σου για τις πολλές μου αμαρτίες και ανομίες· διότι έχεις τη θέληση και τη δύναμη, επειδή γέννησες με ανέκφραστο τρόπο τον Ένα της Τριάδας. Έχεις αυτά με τα οποία θα πείσεις, αυτά με τα οποία θα ικετεύσεις· έχεις δηλαδή τα χέρια με τα οποία Τον κράτησες με τρόπο ανέκφραστο, τους μαστούς με τους οποίους Τον θήλασες. Θύμισε Του τα σπάργανα· την άλλη φροντίδα από τη βρεφική Του ηλικία. Συσχέτισε με τα δικά σου τα δικά Του: το σταυρό, το αίμα, τα τραύματα, με τα οποία σωθήκαμε και με τα οποία δοξασθήκαμε.

Μη λοιπόν απομακρύνεις από μένα τη δική σου προστασία, αλλά απεναντίας βοήθα με, και σκέπαζέ με, και σώζε με διαρκώς, διότι χαίρεται με τις αιτήσεις σου ο μονογενής σου Υιός· διότι έχεις χρεωμένο σ’ εσένα αυτόν που είπε: «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου»· και πολύ περισσότερο, επειδή θέλησε ο Ίδιος να συγκαταριθμηθεί με τους δούλους, θα φυλάξει, σύμφωνα με την απόφασή του, την υποχρέωση σ’ εσένα που υπηρέτησες γι’ αυτόν την ανέκφραστη γέννηση. Γι’ αυτό και χαίρεται με τις παρακλήσεις σου, θεωρώντας δική Του τη δόξα σου, και εκπληρώνει τις αιτήσεις σου ως χρέος. Μόνο μην παραβλέψεις εμένα τον ανάξιο· ούτε οι απρέπειες των πράξεών μου να εμποδίσουν το αμέτρητο έλεός σου.

Θεοτόκε μου, το υπερπόθητο όνομα· διότι κανένα τρόπαιο δεν είναι σταθερότερο από τη δική σου βοήθεια. Διότι εσύ αφαίρεσες κάθε δάκρυ από το πρόσωπο της γης· εσύ γέμισες την κτίση με κάθε ευεργεσία. Εύφρανες τα ουράνια, έσωσες τα επίγεια· συμφιλίωσες το πλάσμα, εξιλέωσες τον Πλάστη· έκανες τους Αγγέλους να σκύψουν κάτω, ανύψωσες τους ανθρώπους· μεσίτευσες δια μέσου του εαυτού σου ανάμεσα στα ουράνια και στα γήινα· μετέτρεψες με τον καλύτερο τρόπο τα πάντα και τα έκανες τελειότερα.

Με τη μεσολάβησή σου έχουμε στην εξουσία μας αψευδή τα σύμβολα της ανάστασής μας· με τη μεσολάβησή σου ελπίζουμε να επιτύχουμε την επουράνια βασιλεία. Εσένα έχουμε βοηθό της σωτηρίας μας, εσένα έχουμε υπερασπιστή για τη βοήθειά μας, εσένα προβάλλουμε στόμα για την απολογία μας, εσένα περιφέρουμε καύχημα για την ελπίδα μας, εσένα έχει οχυρότατο τείχος το πλήθος των Χριστιανών. Εσύ άνοιξες διάπλατα τις αμπάρες του παραδείσου, εσύ μας ετοίμασες να βαδίσουμε στους ουρανούς, εσύ μας έκανες οικείους με τον Υιό σου και Θεό.

Με τη μεσολάβησή σου κάθε δόξα, τιμή και αγιότητα, από τον ίδιο τον πρώτο Αδάμ και ως τη συντέλεια του κόσμου, και προσφέρονταν και προσφέρεται και θα προσφέρεται, μόνη Πανάχραντη, στους Αποστόλους, στους Προφήτες, στους Μάρτυρες, στους δίκαιους και ταπεινούς κατά την καρδιά· και χάρη σ’ εσένα, Κεχαριτωμένη, χαίρεται όλη η κτίση· και εγώ χάρη σ’ εσένα παίρνω θάρρος, με τη μεσολάβηση τη δική σου, η οποία γέννησες πραγματικά, κατά την ανθρώπινη φύση, τον αληθινό Θεό, στον Οποίο πρέπει όλη η δόξα, η τιμή και η προσκύνηση, μαζί με τον άναρχο Πατέρα και το πανάγιο και αγαθό και ζωοποιό Πνεύμα Του, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

(από το βιβλίο: Οσίου Εφραίμ του Σύρου Έργα, τ. ΣΤ’, “Προσευχές στην Θεοτόκο”. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 1998, σ. 367)

Δυσωδία
η ακολασία
Αν δεν φαίνεται το σαπισμένο μέρος, κανένας δεν γνωρίζει από που προέρχεται η δυσωδία, αλλ’ αποδίδεται σ’ ολόκληρο το σώμα. Γι’ αυτό ο Παύλος προτρέπει πολύ τους χριστιανούς (της Κορίνθου) να καθαρίσουν τελείως τη ζύμη.
Ε.Π.Ε. 18,422
Δωδεκαετής
ο Ιησούς
Ο Ιησούς Χριστός τίποτε δεν έκανε όσο ήταν παιδί. Μόνο ένα ξέρουμε κατά τη μαρτυρία του Λουκά, ότι δωδεκαετής στο Ναό καθόταν και άκουγε τους διδασκάλους και από τις ερωτήσεις του φαινόταν αξιοθαύμαστος. Και σωστά δεν άρχισε τα θαύματά Του από μικρή ηλικία. Διότι οι άνθρωποι θα εξελάμβαναν τα θαύματά Του για φαντασίες. Αν οι πολλοί είχαν τέτοια υποψία τότε που ως μεγάλος, ως άνδρας, έκανε θαύματα, πολύ περισσότερο αν θαυματουργούσε ως μειράκιο.
Ε.Π.Ε. 13,36
Δώρα
των μάγων
Σε ποιον πρόσφεραν το χρυσάφι, το λιβάνι και τη σμύρνα οι μάγοι; Φαίνεται σαφώς, ότι ήδη είχαν πτερωθή με την πίστι. Τα δώρα ήσαν διαφορετικά, το καθένα με το δικό του κήρυγμα. Δεν είναι άλλωστε αξιοκαταφρόνητο αυτό που από πολλούς έχει λεχτή: Με το χρυσάφι έδειχναν, ότι ο Χριστός είναι βασιλιάς, με το λιβάνι τον δέχονταν σαν Θεό, και με τη σμύρνα (το άρωμα) προμήνυαν το Πάθος Του, δείχνοντας και την ταφή του. Όλα αυτά τα κήρυτταν με όσα ενεργούσαν οι μάγοι. Δεν ήταν, λοιπόν, το φαινόμενο αστρονομικό, αλλά σημείο και δύναμις της θείας οικονομίας.
Ε.Π.Ε. 33,320
δεν δέχεται ο Χρυσόστομος
Δέχτηκα την τιμή αυτών που μου έστειλες. Σου τα στέλνω όμως πίσω, χωρίς φυσικά να περιφρονώ την ευγένειά σου. Τα επιστρέφω, γιατί είναι περιττή για μένα η απόλαυσίς τους. Δεν έχω νιώσει την ανάγκη τους.
Ε.Π.Ε. 38,118
Δωρεά
η θεία Κοινωνία
Η θεία Κοινωνία είναι δωρεά, δεν είναι αμοιβή. Είναι χάρισμα, δεν είναι ξεπλήρωμα.
Ε.Π.Ε. 18α,236
ανεκδιήγητη
Λέγοντας «δωρεά», εννοεί και τα πολλά αγαθά, που αποκτούν με την ελεημοσύνη και όσοι την δίνουν και όσοι την παίρνουν. Ή εννοεί τα πνευματικά αγαθά, που πρόσφερε με πολλή προθυμία σε όλη την οικουμένη ο Χριστός, με την ενανθρώπησί Του, πράγμα που είναι και το πιο πιθανό.
Ε.Π.Ε. 19,522
ανεκδιήγητη
Η δωρεά του Θεού δεν είναι μόνο ανεκδιήγητη, αλλά και η ειρήνη του ξεπερνά κάθε περιγραφή. Με αυτήν συμφιλίωσε τα άνω με τα κάτω.
Ε.Π.Ε. 19,552
κληρονομία σωτηρίας
Μιλάει ο Παύλος για κλήρο, φανερώνοντας, ότι κανένας με τα δικά του κατορθώματα δεν πετυχαίνει τη βασιλεία των ουρανών. Κανένας δεν έχει να επιδείξη τέτοια αρετή, ώστε να είναι άξιος της βασιλείας του Θεού. Όλα τα χρωστάμε στη δωρεά του Θεού.
Ε.Π.Ε. 22,110-112
του Θεού, όχι μικρή
Να μην περιεργαζώμαστε την απόφασι του Θεού. Εκείνο, που ο δωρεοδότης Θεός μας έδωσε, να το διατηρούμε, είτε είναι μικρό είτε είναι το πιο ασήμαντο. Και έτσι οπωσδήπητε θα ωφελούμαστε. Άλλωστε τίποτε δεν είναι μικρό από τις δωρεές του Θεού.
Ε.Π.Ε. 24,282
δεν εισπράττουν όλοι τη σωτηρία
Όσοι προστρέχουν στον Χριστό, όλοι απολαμβάνουν τη δωρεά, σωζόμενοι με τη χάρι Του. Όσοι όμως θέλουν να σωθούν με τα έργα του Νόμου, αυτοί εκπίπτουν και της χάριτος.
Ε.Π.Ε. 34,148

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. )

115. «Ούκ ήν αυτοίς τόπος εν τω καταλύματι» (Λουκ. β' 7).

Κατά την άφιξί τους στη Βηθλεέμ, τους περίμενε νέο πρόβλημα: δεν υπήρχε τόπος για να καταλύσουν. Οι επισκέπτες είχαν κατακλύσει την μικρή πόλι: τα πανδοχεία της πόλεως, τα σπίτια, οι δρόμοι, τα πάντα ήσαν γεμάτα κόσμο... Ο Ιωσήφ, μπαίνοντας στην πόλι είχε προσέξει φαίνεται κάτι μικρά σπήλαια που τα χρησιμοποιούσαν οι χωρικοί για σταύλους ζώων. Όταν οι προσπάθειές του για κατάλυμα αποδείχθηκαν μάταιες, έσυρε το υποζύγιο με τη Μαριάμ σ’ ένα από τα σπήλαια εκείνα... Εκεί βρήκε λίγο χώρο για την Παρθένο και τον εαυτό του και μια φάτνη ( = παχνί) για το γαϊδουράκι του.
Ήταν το κατάλυμά τους, μέχρι να τελειώση η διαδικασία της απογραφής.
Όλα αυτά είναι τόσο κοινά, τόσο ανθρώπινα... Άνθρωποι και ζώα συγκεντρωμένοι σε μια μικρή πόλι, για ένα τυπικό, πολιτικοκοινωνικό γεγονός, την απογραφή του πληθυσμού! Τίποτε το Ιδιαίτερο δεν λέει στους πολλούς το γεγονός αυτό. Οι πιο πολλοί θα είχαν κουβαληθή εκεί αναγκαστικά «δια τον φόβον των Ρωμαίων κατακτητών». Ταξίδι, μέσα στην καρδιά του χειμώνα για κάτι ανώφελο... Όλοι οι ταξιδιώτες στο πανδοχείο, στα σπίτια, στους δρόμους θα καταριόνταν τον αυτοκράτορα και την ώρα που υπόγραφε το Διάταγμα της απογραφής…
Μόνο ο Ιωσήφ και η Θεοτόκος έμεναν σιωπηλοί. Διδαγμένοι από τα δικά τους, πρόσφατα γεγονότα, προσπαθούσαν να ανακαλύψουν σ’ αυτά τα μυστικά νήματα για να κατανοήσουν και τα τωρινά. Τί σημαίνουν όλα αυτά, γι’ αυτούς και ιδίως για το κυοφορούμενο Βρέφος; Έτσι βρίσκονταν στο σωστό δρόμο. Γιατί, τα συγκλονιστικά γεγονότα που συνέβησαν ύστερ’ από λίγο, τους έδωσαν την απάντησι που ζητούσαν...
Είναι καλό να σιωπούμε μπροστά και στα πιο απλά και τυπικά γεγονότα της ζωής μας. Εξ όψεως ίσως να είναι ασήμαντα. Μπορεί όμως να κρύβουν εκπληκτικές εξελίξεις. Πίσω από ένα ασήμαντο προσωπικό, οικογενειακό, κοινωνικοπολιτικό γεγονός μπορεί να κρύβεται ο Ίδιος ο Κύριος που έρχεται στη ζωή και στον κόσμο μας. Ο Κύριος έρχεται συνήθως όταν δεν τον περιμένομε! «Δια τούτο γρηγορείτε» (πρβλ. Ματθ. κστ' 41) !

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 144-145)

κηρύσσειν και λέγειν... ήγγικεν η βασιλεία
Ματθαίου δ' 17. 

Το κήρυγμα του Ιησού ήταν πάντοτε εσχατολογικό. Για τον Κύριο η ιστορία έχει φθάσει στην τελική της φάσι. Οι καιροί μας είναι οι έσχατοι. Πλησιάζει το τέλος. Ο συρμός του κόσμου πλησιάζει στο τέρμα του. Στο Ω της ιστορίας. Μετά αρχίζει η Βασιλεία του Θεού, η οποία γι΄ αυτόν ακριβώς τον λόγο, «ήγγικε». Είναι πολύ πιο κοντά.
Ο Ιησούς ήλθε ακριβώς, όταν άρχιζαν οι έσχατοι χρόνοι. Με τον ερχομό του Ιησού άρχισαν οι έσχατοι χρόνοι. Άνοιξε το τελευταίο κεφάλαιο της ιστορίας. Έχει πια αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση. Όλα του κόσμου τούτου προχωρούν πια προς το μηδέν: 5, 4, 3, 2, 1, Ο! Γι΄ αυτό και η καινούργια μέρα είναι πολύ κοντά. Κοντεύει να γίνη η καινούργια δημιουργία· «ο καινός ουρανός και η καινή γη».
Ο Ιησούς ήλθε για να μας κάνη αυτή τη βασική αποκάλυψι. Ότι εγγίζει το τέλος. Δεν είμαστε στην αρχή ούτε πολύ μακρυά απ’ το τέλος. Βρισκόμαστε στα έσχατα των καιρών. Γι’ αυτό και ο Ιησούς δεν ενθουσιάσθηκε ποτέ από κανένα γήινο. Γιατί τα γήινα είχαν πια κριθή. Είχαν καταδικασθή σε αφανισμό. Ό,τι τον συνέπαιρνε ήταν το καινούργιο, που κόντευε ν’ αρχίση. Και σαν «μεγάλης βουλής άγγελος» δεν είχε αποστολή και δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να κηρύττη αυτήν την πραγματικότητα: ότι «ήγγικεν η βασιλεία των ουρανών».
«Ουδέν ανθρωπίνως ο Σωτήρ, αλλά πάντα θεία, σοφία και μυστική διδάσκει» (Κλήμης Αλεξανδρείας, L. 139).

(Επισκόπου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, «Εκείνος» Ο Ιησούς Χριστός, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 108-109)

114. «Απογράψασθαι Σύν Μαριάμ... ούση εγκύω» (Λουκ. θ΄5).

Περί το τέλος της εγκυμοσύνης της, η Θεοτόκος αναγκάζεται να ταξιδεύση. Το Ρωμαϊκό Διάταγμα δεν χωρούσε εξαιρέσεις. Σαν νομοταγείς πολίται ο Ιωσήφ και η Μαριάμ έπρεπε να απογραφούν στην πόλι της οικογενειακής των καταγωγής: στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας (διότι από εκεί καταγόταν ο κοινός πρόγονός τους, ο Δαβίδ, (Α' Βασ. ιστ' 1-13). Ο Ιωσήφ αναλαμβάνει μια νέα υποχρέωσι και ευθύνη έναντι της εγκυμονούσης Παρθένου: την ευθύνη του ταξειδιού και της απογραφής.
Ο Ιωσήφ δεν ήταν άνδρας της Μαρίας, αλλά μόνο αρραβωνιαστικός της και το κυοφορούμενο βρέφος της δεν ήταν παιδί του. Αυτό το γνώριζαν καλά και οι δύο τους, όπως είπαμε. Ο Ιωσήφ, φαίνεται ότι είχε πια ξεπεράσει και τις δύο αυτές καταστάσεις. Είχε πια αναλάβει πλήρως (χωρίς αυτό να σημαίνη ότι και είχε πλήρως καταλάβη) την αποστολή του προστάτου της Παρθένου και του Πατέρα του κυοφορουμένου θείου Βρέφους. Διότι, όπως υπογραμμίζει ο ιερός Επιφάνιος «ο Θεός έδωσε στην Παρθένο τον Ιωσήφ όχι δια να την νυμφευθή, αλλά δια να την διαφυλάξη και να είναι μάρτυς των όσων θα συνέβαιναν» (Χ,34).
Στο πρόσωπο του Ιωσήφ, η Παρθένος βρήκε τον πολύτιμο προστάτη της και ο «απάτωρ» Ιησούς, έναν άνθρωπο για πατέρα. Ο ουράνιος Πατέρας δεν άφησε κανένα κενό. Για τον υιό του εδημιούργησε μια πραγματική ανθρώπινη οικογένεια.

Ο Ιησούς στα βρεφικά και παιδικά του χρόνια δεν στερήθηκε την οικογενειακή στοργή. Έζησε μέσα στην ατμόσφαιρα της οικογενειακής θαλπωρής. Ανατράφηκε μέσα σε μια οικογένεια που βασιζόταν όχι στη συγγένεια του αίματος, αλλά στην κοινή υπακοή στο θέλημα του Θεού, που είναι ανώτερη από το δεσμό του αίματος.
Η ανθρώπινη σχέσις που δημιουργεί η κοινή υπακοή στο θέλημα του Θεού είναι ανώτερη και πιο ισχυρή από την εξ΄ αίματος σχέσι. Η πρώτη είναι πάντοτε σταθερή, ενώ η δεύτερη, πολλές φορές, κλονίζεται και διακόπτεται. Ο Κύριος, ο όποιος «εποίησε εξ ενός αίματος πάν έθνος ανθρώπων» (Πραξ. ιζ΄ 26) ήλθε και χάρισε στην ανθρωπότητα ένα συνεκτικό δεσμό πιο ισχυρό από το αίμα: την πίστι, την αγάπη και την υπακοή στο θέλημα του Θεού. Με το δεσμό αυτό ένωσε τα πρόσωπα του στενού του περιβάλλοντος πριν ακόμη ο ίδιος γεννηθή σαν άνθρωπος. Την πρώτη οικογένεια της Κ. Διαθήκης, την Αγία Οικογένεια του Χριστού την εδημιούργησε όχι η «σάρξ και το αίμα», αλλά η υπακοή στο θέλημα του Θεού.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 143-144)